Giải phẫu vùng khoeo (Kỳ 2) pot

Giải phẫu vùng khoeo
(Kỳ 2)
Bài giảng Giải phẫu học
Chủ biên: TS. Trịnh Xuân Đàn
2. CÁC THÀNH PHẦN TRONG HỐ KHOEO
Chứa tổ chức mỡ trong đó có mạch và thần kinh.
2.1. Động mạch khoeo (a. poplitea)
- Tiếp theo động mạch đùi từ vòng gân cơ khép đi chếch xuống dưới, ra
ngoài, tới giữa khoeo chạy thẳng xuống theo trục trám khoeo tới bờ dưới cơ
khoeo chia hai nhánh tận là động mạch chày trước và động mạch chày
sau
(đường kính trung bình ở người Việt Nam là 4,5-5,5mm).
- Liên quan: trong trám khoeo động mạch, tĩnh mạch khoeo và thần kinh
chày xếp thành 3 lớp theo hình bậc thang (bậc thang Hiersfield) từ sâu ra
nông, từ trong ra ngoài: động mạch nằm trong nhất và sâu nhất, thần kinh nằm
nông nhất và ngoài nhất, tĩnh mạch nằm ở giữa.
- Phân nhánh: có 7 nhánh bên.
+ Hai động mạch gối trên trong và ngoài tách trên 2 lồi cầu xương đùi
rồi vòng quanh 2 lồi cầu ra trước góp phần vào mạng mạch quanh bánh chè.
+ Động mạch gối giữa chạy vào khoang gian lồi cầu.
+ Hai động mạch cơ bụng chân tách ngang mức đường khớp phân nhánh
vào hai đầu cơ.
+ Hai động mạch gối dưới trong và ngoài đi dưới dây chằng bên khớp
gối vòng quanh 2 lồi cầu xương chầy ra trước góp phần vào mạng mạch bánh chè.
Tiếp nối: các động mạch gối nối với nhau và nối với:
+ Ở trên: với động mạch gối xuống của động mạch đùi, với nhánh xuống
động mạch mũ đùi ngoài và động mạch xiên 3.
+ Ỏ dưới: với động mạch quặt ngược chày (động mạch chày trước) và
nhánh mũ mác (động mạch chày sau).

1. Động mạch gối xuống

2. Nhánh khớp ĐM gối xuống
3. Nhánh hiển ĐM gối xuống
4. ĐM khớp gối trên trong
5. Dây chằng bên chày
6. ĐM gối dưới trong
7. Động mạch chày trước
8. ĐM quặt ngược chày trước
9. Động mạch mũ mác
10. Động mạch gối dưới ngoài
11. Dây chằng bên mác
12. Động mạch gối trên ngoài
13. Nhánh xuống ĐM mũ đùi ngoài
Hình 3.28. Sơ đồ mạng mạch khớp gối
Sự tiếp nối này tạo nên hai mạng mạch: mạng mạch quanh bánh chè (nông)
và mạng mạch khớp gối. Tuy vậy thắt vẫn nguy hiểm nếu thắt nên thắt trên động
mạch gối trên và thắt kèm cả tĩnh mạch khoeo.
2.2. Tĩnh mạch khoeo (v. poplitea)
Do tĩnh mạch chày trước và chày sau hợp thành nằm sau ngoài động
mạch tới lỗ vòng gân cơ khép đổi tên thành tĩnh mạch đùi, trên đường đi nhận các
nhánh tĩnh mạch nhỏ cùng tên với các nhánh của động mạch khoeo đổ vào.
Ngoài ra còn nhận thêm tĩnh mạch hiển bé.
2.3. Bạch huyết
Có 4-6 hạch nằm dọc bó mạch khoeo ngang mức các động mạch gối. Một
hạch khác nằm ngay chỗ đổ vào của tĩnh mạch hiển bé.
2.4. Thần kinh ngồi (n. ischiadicus)
Đến đỉnh trám khoeo chia hai nhánh: thần kinh mác chung và thần kinh
chày.

1.Gân cơ khép lớn
2. Động mạch khoeo

3. Tĩnh mạch khoeo
4. Cơ khoeo
5,8. Thẩn kinh mác chung
6. Thần kinh cho cơ dép
7. Thần kinh chày
Hình 3.26. Hố khoeo mạch thần kinh ở sâu
- Thần kinh mác chung (n. fibulans communis) hay thần kinh hông khoeo
ngoài:
Đi dọc bờ trong gân cơ nhị đầu đùi, khi cơ bám vào chỏm xương mác thì
thần kinh vòng quanh cổ xương mác rồi chia hai là thần kinh mác nông
và thần kinh mác sâu. Ở trám khoeo thần kinh mác chung tách các nhánh bên
cảm giác khớp gối, nhánh bì bắp chân ngoài và các nhánh bì mác cảm giác
phía trên ngoài cẳng chân.
- Thần kinh chày (n. tibialis) hay thần kinh hông khoeo trong:
Tiếp tục xuống theo trục trám khoeo nằm ở sau ngoài mạch khoeo và ở
nông nhất, ở vùng khoeo thần kinh chày tách nhánh khớp gối, nhánh bì bắp chân
trong và các nhánh vận động cho 2 đầu cơ bụng chân, cơ khoeo và cơ gan chân