Giải phẫu xương đầu mặt (Kỳ 6) pdf

Giải phẫu xương đầu mặt
(Kỳ 6)
Bài giảng Giải phẫu học
Chủ biên: TS. Trịnh Xuân Đàn
1.6.2. Hai cánh lớn
Dính vào hai mặt bên của thân bướm, gồm 4 bờ, 4 mặt
- Mặt ngoài (ổ mắt) tạo nên một phần thành ngoài ổ mắt, có cơ thái
dương bám.

1,5. Cánh nhỏ
2,6,14. Cánh lớn
3,7. Khe bướm
4,8. Lỗ bầu dục
9. Lỗ rách trước
10. ống chân bướm
11. Móc chân bướm
12. Cánh trong
chân
bướm
13. Hố chân bướm
15. Củ yên
16. Lưng yên
17. Lỗ tròn bé
18. Huyên
19. Lỗ thị giác
20. Rãnh giao thoa
Hình 4.11. Xương bướm (mặt trong sọ)
Mặt trong (mặt não) liên quan với màng não, với não. Có 3 lỗ chính từ
trước ra sau đó là lỗ tròn hay lỗ tròn to (thần kinh hàm trên đi qua), lỗ bầu dục
(thần kinh hàm dưới đi qua), lỗ gai hay lỗ tròn bé (động mạch màng não giữa đi
qua).

- Mặt thái dương quay về phía hố thái dương.
- Mặt hàm trên là mặt dưới.
Ở giữa cánh nhỏ và cánh lớn giới hạn một khe gọi là khe bướm hay khe thị
giác có các dây thần kinh III, IV, Vị và nhánh mắt của dây V chui qua.
1.6.3. Hai cánh nhỏ
Ở phía trước, mặt trong liên quan với màng não, với não, mặt ngoài tạo nên
một phần trần ổ mắt. Gồm có ống thị giác để thần kinh thị giác và động mạch mắt
đi qua, mỏm yên bướm trước và khe trên ổ mắt.
1.6.4. Mỏm chân bướm
Có 2 chân bướm trong và ngoài, mỗi mỏm gồm hai mảnh xương hình
chữ nhật, từ mặt dưới thân và cánh lớn xương bướm đi xuống.
Giữa 2 cánh chân bướm tạo nên hố chân bướm có cơ chân bướm bám.
- Phía dưới mỏm chân bướm trong có mỏm móc chân bướm.
2. XƯƠNG SỌ MẶT
Có 14 xương chia làm 2 hàm:
- Hàm trên: có 13 xương lần lượt: 2 xương hàm trên, 2 xương xoăn
dưới; 2 xương gò má, 2 xương khẩu cái; 2 xương mũi, 1 xương lá mía và 2 xương
lệ.
- Hàm dưới: có 1 xương hàm dưới.
2.1. Xương hàm trên (maxilla)
Là xương chính ở mặt có 2 mặt, 4 bờ và 4 góc, trong rỗng gọi là xoang hàm
trên. Xương tham gia tạo nên thành hốc mũi, vòm miệng. Xương có một thân và 4
mỏm.
2.1.1. Thân xương
+ Nền quay vào trong tạo nên thành ngoài của ổ mũi.
+ Đỉnh quay ra ngoài khớp với xương gò má.
+ Mặt ổ mắt: tạo thành phần lớn nền ổ mắt, có rãnh dưới ổ mắt cho dây
thần kinh dưới ổ mắt đi qua.
+ Mặt trước: có lỗ dưới ổ mắt cho dây thần kinh dưới ổ mắt thoát ra.
Ngang mức phía trên răng nanh có hố nanh, phía trong có khuyết mũi, dưới

khuyết mũi có gai mũi trước.
+ Mặt dưới thái dương: phía sau có ụ hàm trên, trên ụ có lỗ huyệt răng cho
dây thần kinh huyệt răng sau đi qua.
+ Mặt trong mũi: có rãnh lệ, phía trước rãnh lệ có mào xoăn, phía sau có lỗ
xoang hàm trên, sau lỗ có diện khớp với xương khẩu cái, giữa diện có rãnh khẩu
cái lớn.