Chăm sóc trẻ bị sốt xuất huyết ppt

Chăm sóc trẻ bị sốt
xuất huyết


Cần theo dõi chăm sóc khi trẻ có dấu hiệu sốt.


Theo Cục Y tế Dự phòng và Môi trường - Bộ Y tế,
so với cùng kỳ năm ngoái, số ca mắc sốt xuất
huyết (SXH) cả nước đã tăng thêm 25%, số tử
vong tăng 24%. Các tỉnh phía Nam vẫn là nơi có
nhiều bệnh nhân SXH nhất. Đây là tình hình rất
đáng lo ngại, nhất là thời điểm hiện nay đang ở
vào đỉnh dịch.

Triệu chứng bệnh

Sốt: sốt cao đột ngột, nhiệt độ 39-40oC, sốt liên tục,
kéo dài. Cách tính ngày bệnh trong SXH: ngày đầu
tiên của sốt được tính là ngày thứ 1 của bệnh.

Sốt kèm mệt mỏi, chán ăn, đau bụng vùng thượng vị
hoặc hạ sườn phải.

Xuất huyết: thường xuất hiện từ ngày thứ 2 của bệnh,
xuất huyết tự nhiên hoặc xuất huyết do tiêm chích.
Khi xuất huyết xảy ra nhiều nơi sẽ có biến chứng
nặng.

Xuất huyết ngoài da: biểu hiện dưới dạng chấm xuất
huyết hoặc vết bầm máu, vị trí thường gặp là mặt

trước 2 cẳng chân, mặt trong 2 cẳng tay, gan bàn tay,
lòng bàn chân.

Xuất huyết niêm mạc: chảy máu mũi, chảy máu
nướu, xuất huyết kết mạc mắt, tiểu ra máu, kinh
nguyệt kéo dài.

Xuất huyết đường tiêu hóa: nôn ra máu, tiêu ra máu.

Các triệu chứng khác: đau người, đau cơ, đau khớp,
nhức đầu, đối với trẻ nhỏ có thể có co giật do sốt cao,
hốt hoảng.

Các triệu chứng nặng: sốc là một diễn tiến nặng của
bệnh SXH. Sốc thường xảy ra từ ngày thứ 3 - 6 của
bệnh. Vì vậy, trong những ngày này trẻ cần được
theo dõi kỹ để phát hiện kịp thời những triệu chứng
sau:

- Hạ nhiệt độ đột ngột, da lạnh nhớp mồ hôi, tay chân
lạnh, ẩm.

- Chảy máu mũi.

- Chảy máu nướu răng.

- Ói ra máu hoặc ra dịch màu nâu.

- Tiêu ra máu hoặc tiêu ra phân đen.

- Tiểu ra máu.

- Hết sốt, nhưng li bì, vật vã hoặc bứt rứt, kích động.

- Than đau bụng ngày càng tăng.

Khi thấy một trong những triệu chứng trên xảy ra
trong ngày thứ 3 đến ngày thứ 6 của bệnh, cần cho
trẻ đến khám ngay tại bệnh viện (không đi BS tư, vì
có thể trẻ phải nhập viện để điều trị).

Các xét nghiệm cần làm

Hai xét nghiệm cần phải làm để chẩn đoán ban đầu
và cũng để theo dõi diễn tiến của bệnh là Hct (dung
tích hồng cầu) và đếm số lượng tiểu cầu trong máu.
Hct và đếm số lượng tiểu cầu sẽ được thực hiện mỗi
ngày trên bệnh nhân từ ngày thứ 3 của bệnh: sự tăng
dần của Hct, giảm dần của số lượng tiểu cầu gợi ý
bệnh đang diễn tiến nặng, bệnh cần theo dõi sát để
có những can thiệp thích hợp. Các xét nghiệm khác
sẽ được bác sĩ chỉ định khi cần.

Chăm sóc tại nhà

Khi trẻ không có những dấu hiệu nặng, bác sĩ sẽ đề
nghị theo dõi, chăm sóc bé tại nhà. Vì vậy, lúc nào
cũng phải có người thường trực để theo dõi và chăm
sóc bé cả ngày lẫn đêm. Hạ sốt khi trẻ sốt > 38oC, sử
dụng paracetamol với liều: 10-15mg/kg cân nặng/ mỗi

6 giờ. Nếu sốt < 38oC thì chỉ cần cho trẻ mặc quần
áo thoáng, uống nhiều nước. Trường hợp trẻ sốt quá
cao > 39oC thì ngoài việc hạ sốt bằng thuốc, cần cho
trẻ lau mát bằng nước ấm để nhiệt độ thoát nhanh,
tránh tình trạng sốt cao co giật.

Tránh cạo gió, cắt lể, vì như thế sẽ rất khó theo dõi
tình trạng xuất huyết của trẻ.

Dinh dưỡng khi trẻ bị SXH

Thức ăn: trẻ bị SXH bị sốt cao liên tục nên cần được
cung cấp nhiều năng lượng hơn ngày thường, nhưng
do tình trạng bệnh trẻ trở nên mệt mỏi và biếng ăn, vì
vậy nên chọn những thức ăn trẻ thích, nếu trẻ ăn
được ít thì nên cho ăn nhiều lần, không kiêng khem.

Ở nước ta, bệnh SXH phát triển theo mùa, và có sự
khác biệt theo miền:

- Miền Bắc: bệnh xảy ra nhiều từ tháng 7 đến tháng 9.

- Miền Trung: bệnh xuất hiện quanh năm và tần suất
mắc bệnh nhiều nhất từ tháng 7 đến tháng 10.

- Miền Nam: bệnh lưu hành cao nhất, quanh năm và
trẻ em mắc bệnh nhiều hơn người lớn. Thời gian từ
lúc bị muỗi chích đến lúc phát bệnh là từ 3 - 14 ngày.

Nước uống: lượng nước cần cung cấp cho trẻ bị SXH

cũng nhiều hơn lúc không bệnh (do sốt cao dẫn đến
mất nước qua da, niêm mạc nhiều). Loại nước được
khuyến khích cho trẻ uống là nước cam, nước chanh
tươi nước chanh muối, nước dừa vì những loại nước
này ngoài việc bù nước cho trẻ, còn bù được một số
điện giải bị mất do sốt cao, có thêm một lượng
vitamin C đáng kể giúp thành mạch máu bền vững
giảm bớt tình trạng xuất huyết các nơi trong cơ thể.
Cần chú ý khi làm nước trái cây cho trẻ phải bảo đảm
vệ sinh, đặc biệt là nước dừa: dừa phải được rửa
sạch lớp vỏ bên ngoài (vì người bán thường để các
trái dừa dưới đất), khi chặt dừa lấy nước cần dùng
dao sạch, chọn nơi sạch, không chặt dừa dưới nền
đất, hoặc nền sát đất dễ nhiễm bẩn.

Chủ động phòng bệnh SXH

Thu gọn, sắp xếp gọn gàng trong nhà, không treo
quần áo bừa bãi, đặc biệt là những quần áo đang
mặc dở dang.

Tổng vệ sinh thường xuyên để dọn bỏ rác phế thải,
chú ý những loại rác có khả năng chứa nước mưa
như: lốp xe, hộp đựng các vật dụng, mảnh tô, chén
bể, chum vại…

Đổ nước dầu hoặc muối vào bát kê chân tủ.

Thay nước thường xuyên các lọ hoa.

Thường xuyên cọ rửa chum vại 7 ngày/lần.

Thả cá bảy màu ăn lăng quăng nếu nhà có bể lớn
chứa nước, các bể nước cần có nắp đậy.

Khi ngủ phải mắc mùng, kể cả ban ngày (đặc biệt là
các trẻ nhỏ), cho trẻ mặc quần dài, áo dài tay.

Phun thuốc diệt muỗi trên phạm vi rộng lớn khi có xảy
ra dịch tại địa phương.