Tiết PPCT:3 MỘT SỐ TÍNH CHẤT CHÍNH CỦA ĐẤT TRỒNG
I. MỤC TIÊU
1. Kiến thức: Giúp HS hiểu được
- Hiểu được thành phần cơ giới của đất.
- Thế nào là đất chua, kiềm và đất trồng trọt.
- Khả năng giữ nước và chất dinh dưỡng của đất.
- Thế nào là độ phì nhiêu của đất.
2. Kĩ năng: Có ý thức bảo vệ duy trì và nâng cao độ phì nhiêu của đất.
3. Thái độ: Rèn luyện cho HS tính cần cù lao động
II. CHUẨN BỊ
1. Giáo viên: Giáo án, phiếu học tập
2. Học sinh: Đọc trước thông tin bài và soạn bài
III. PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC
Đàm thoại gợi mở, Trực quan, thảo luận
IV. TIẾN TRÌNH
1. Ổn định tổ chức: Kiểm diện HS
2.Kiểm tra bài cũ:
Câu hỏi
1. Đất trồng có tầm quan
trọng như thế nào đối với
đời sống cây trồng ? Nêu ví
dụ minh hoạ? (10đ)
2. Đất trồng gồm những
thành phần nào? Vai trò của
từng thành phần đó? (10đ)
- GV kiểm tập ghi bài và bài
soạn của một số học sinh
Đáp án
- Đất trồng là lớp bề mặt tơi xốp của vỏ trái
đất. Đất là môi trường cung cấp nước, chất
dinh dưỡng, oxy cho cây và giữ cho cây đứng
vững
- Nêu ví dụ minh hoạ đúng
- Soạn chuẩn bị bài đầy đủ
- Phần khí : Chính là không khí có ở trong
các khe hở của đất, cung cấp oxy cho cây.
- Phần rắn : Gồm thành phần vô cơ và hữu
cơ.
- Phần lỏng : Chính là nước trong đất.
- Soạn chuẩn bị bài đầy đủ
Điểm
6đ
3đ
1đ
9đ
1đ
3. Giảng bài mới:
* Hoạt động 1: Giới thiệ u
Cây trồng sống và phát triển trên đất. Cây phát triển và năng suất, chất lượng
nông sản phụ thuộc vào đất tốt hay xấu. Muốn sử dụng đất hợp lý cần phải biết
được các đặc điểm và tính chất của đất.
Hoạt động của giáo viên và học sinh Nội dung bài học
* Hoạt động 2: Tìm hiểu khái niệm
thành phần cơ giới của đất
? Phần rắn của đất bao gồm những thành
phần nào? ( Thành phần vô cơ và hữu
cơ )
- GV: Thành phần khoáng của đất bao gồm
hạt cát, limon, sét. Tỉ lệ các hạt này trong đất
gọi là thành phần cơ giới của đất.
? Thành phần cơ giới của đất là gì?
? Dựa vào thành phần cơ giới người ta
chia đất làm mấy loại chính?
( 3 loại : Đất cát, đất thịt, đất sét )
- GV: Giữa các loại đất này còn có các
loại đất trung gian.
Ví dụ : Đất cát pha, đất thịt nhẹ
* Hoạt động 3: Phân biệt độ chua, độ
kiềm của đất.
HS tìm hiểu thông tin phần II SGK /9
thảo luận nhóm trả lới các câu hỏi:
? Người ta dùng độ pH để làm gì ?(Xác
I. Thành phần cơ giới của đất là gì ?
Tỉ lệ phần trăm (%) của các hạt cát,
limon, và sét trong đất tạo nên thành
phần cơ giới của đất.
II. Thế nào là độ chua, độ kiềm của
đất
định độ chua, độ kiềm của đất)
? Trị số pH dao động trong phạm vi
nào?
( Từ 0
14 )
? Độ pH của Đất chua, đất kiềm, đất
trung tính ? ( pH < 6,5 đất chua ; pH =
6,6 – 7,5 trung tính ; pH > 7,5 đất kiềm )
? Vì sao người ta xác định được đất
chua, đất kiềm và đất trung tính?
GV mở rộng: Người ta xác định đất
chua, kiềm và trung tính của đất để có
kế hoạch sử dụng và cải tạo đất. Bởi vì
mỗi loại cây trồng sinh trưởng phát triển
tốt trong một phạm vi pH nhất định,
việc nghiên cứu xác định độ pH của
đất giúp ta bố trí cây trồng phù hợp với
đất.
* Liên hệ: Đối với đất chua cần phải
bón phân gì (Bón vôi để cải tạo đất )
* Hoạt động 4 : Tìm hiểu khả năng giữ
được nước và chất dinh dưỡng.
HS tìm hiểu thông tin phần III SGK/ 9
Căn cứ vào độ pH người ta chia đất
thành : Đất chua, đất kiềm và đất trung
tính.
III. Khả năng giữ nước và chất dinh
dưỡng của đất.
Nhờ các hạt cát, limon, sét và chất mùn
? Đất giữ được nước và chất dinh dưỡng
nhờ vào đâu ?
- GV mở rộng: Trong đất có 3 loại hạt có
kích thước khác nhau: Cát từ 0.05 - 2 mm,
limon bột bụi từ 0,002 - 0,05 mm, sét <
0,002 mm.
- Đất chứa nhiều hạt có kích thước bé,
đất càng chứa nhiều mùn khả năng giữ
nước và chất dinh dưỡng càng tốt.
- GV phát phiếu học tập yêu cầu HS
thảo luận nhóm làm bài tập.
BT: Em hãy điền dấu x vào cột tương ứng
về khả năng giữ nước và chất dinh dưỡng
của từng loại đất theo mẫu bảng sau :
Khả năng giũ nước và chất
dinh dưỡng
Đất
Tốt T bình Kém
Đất cát x
Đất thịt x
Đất sét x
? Ở đất thiếu nước , thiếu chất dinh
dưỡng cây trồng phát triển như thế nào?
mà đất giữ được nước và các chất dinh
dưỡng.
Và ngược lại?( Nước và chất dinh
dưỡng là 2 yếu tố của độ phì nhiêu)
* Hoạt động 5: Tìm hiểu độ phì nhiêu của
đất.
? Độ phì nhiêu của đất là gì ?
- GV diển giảng: Đất có đủ nước, chất
dinh dưỡng chưa hẳn là đất phì nhiêu.
Độ phì nhiêu của đất chỉ là khả năng
của đất cho năng suất cao.
? Vậy muốn đạt được năng suất cao ngoài
độ phì nhiêu của đất còn có các yếu tố nào?
( giống tốt, thời tiết tốt và chăm sóc tốt)
* Liên hệ: Nhân dân ta có câu tục ngữ nào
nói về kinh nghiệm trong lao động sản
xuất.
( Nhất nước, nhì phân, tam cần, tứ
giống)
- GV chốt ý cho HS ghi bài
IV. Độ phì nhiêu của đất là gì ?
- Độ phì nhiêu của đất là khả năng
cung cấp đủ nước, oxy và chất dinh
dưỡng cần thiết cho cây trồng và bảo
đảm năng suất cao.
- Muốn cây trồng có năng suất cao,
ngoài độ phì nhiêu của đất cần phải có
thêm các điều kiện giống tốt, chăm sóc
tốt và thời tiết thuận lợi.
4. Củng cố và luyện tập
- Học sinh đọc ghi nhớ SGK/10
- Vì sao đất giữ được nước và chất dinh dưỡng ?
(Nhờ các hạt cát, limon, sét và chất mùn mà đất giữ được nước và các chất dinh dưỡng)
- Độ phì nhiêu của đất là gì ? (Là khả năng của đất cho năng suất cao)
5. Hướng dẫn học sinh tự học ở nhà
- Học bài dựa vào câu hỏi SGK trả lời
- Liên hệ thực tế nêu một số ví dụ có liên quan từng phần trong bài học.
- Đọc trước bài thực hành “Xác định thành phần cơ giới của đất bằng phương
pháp đơn giản( vê tay)”
Đem 3 mẫu đất, nước, ống hút, túi nilon, thước đo / mỗi tổ
V. RÚT KINH NGHIỆM