Thủ phạm bạo hành trẻ
em chính là cha mẹ
Nhiều người thường bạo hành với chính con mình mà
không biết. Chồng đánh con vì giận vợ, nàng dâu đánh con
để dằn mặt mẹ chồng, chàng rể không bằng lòng mẹ vợ
cũng lôi con ra đánh…
Trẻ em không chỉ bị hành hạ về thể xác. Bạo hành tinh thần
đang phổ biến và để lại nhiều di chứng nặng nề, và người
gây tổn thương lại chính là đấng sinh thành của các em. Đó
là nhận định được đưa ra tại Hội nghị Phòng chống bạo lực
trẻ em trong gia đình tổ chức tại TP HCM ngày 17/12.
Giận cá chém thớt
Trong 3 năm 2005-2007, số vụ xâm hại, bạo lực đối với trẻ
em trong gia đình tăng gấp ba lần so với trước đó. Trung
bình mỗi năm, Việt Nam có 114 trẻ chết do bạo hành. Theo
thống kê của ngành y tế, số trẻ tử vong do nguyên nhân này
chỉ đứng sau tử vong do tai nạn giao thông và đuối nước.
Tại TP HCM, kết quả khảo sát của Ủy ban Dân số, Gia
đình và Trẻ em (trước đây) cho thấy, 58% trẻ từng bị người
lớn quát mắng, sỉ nhục, tát… khi mắc lỗi. Chỉ riêng khoa
Chấn thương chỉnh hình Bệnh viện Nhi Đồng 2 trong năm
nay đã tiếp nhận 30 ca bị bạo hành đến mức phải nhập viện.
Theo bà Phan Thanh Minh, Trưởng phòng Chăm sóc, bảo
vệ trẻ em, Sở Lao động, Thương binh và Xã hội TP HCM,
có rất nhiều lý do khác nhau để các bậc cha mẹ dành đòn
roi cho trẻ, vợ giận chồng đánh con, chồng giận vợ cũng
đánh con, con dâu đánh con để dằn mặt mẹ chồng, con rể
không bằng lòng mẹ vợ cũng lôi con ra đánh… Tuy nhiên,
đó là dạng bạo hành dễ nhìn thấy, dễ phát hiện. Còn một
dạng bạo hành không kém nghiêm trọng khác, đó là gây tổn
thương về tinh thần như xúc phạm, loại bỏ, từ chối tình
cảm, đòi hỏi quá mức so với tuổi và sự phát triển của trẻ…
“Thế nhưng hiện nay chưa có cơ quan nào giám định về tổn
hại tinh thần cho các em, dù những tổn thương này nhiều
khi nặng nề, kéo dài hơn so với tổn hại về thể chất”, bà
Phan Thanh Minh nhận xét.
Ông Nguyễn Văn Minh, Phó ban Văn hóa Xã hội, Hội
đồng nhân dân TP HCM, cho biết hiện nay, trẻ bị bạo hành
không chỉ trong gia đình mà còn cả trong nhà trường, điển
hình là những vụ cô giáo, bảo mẫu đánh học sinh đến
thương tật, rối loạn tâm thần được phát hiện vừa qua. “Đây
là điều rất đáng lo ngại vì gia đình và nhà trường là hai môi
trường chính cho sự phát triển của trẻ”, ông Minh băn
khoăn.
Quan trọng nhất vẫn là phòng ngừa
Hầu hết các bậc cha mẹ đều không hiểu rằng những gì
mình đang làm chính là bạo hành, gây ra những hậu quả
nặng nề trong việc phát triển tâm sinh lý và hình thành
nhân cách trẻ. Theo thạc sĩ Nguyễn Thị Mỹ Linh, Viện
Nghiên cứu phát triển TP HCM, khi được giáo dục, xử sự
bằng bạo lực, chính các em cũng sẽ ứng xử bằng bạo lực
với bạn bè, với những người yếu hơn mình. Từ đó, xã hội
gánh chịu hậu quả của việc con người xử sự với nhau bằng
bạo lực mà quên đi tình nghĩa, tính nhân văn, lễ nghĩa trong
ứng xử.
Việt Nam có Luật Bảo vệ, chăm sóc và giáo dục trẻ em và
Nghị định 114/CP về xử phạt các vi phạm hành chính về trẻ
em… Đây là những công cụ để xử lý những kẻ bạo hành,
với việc phạt tiền; xử lý hình sự nếu thương tật của trẻ trên
11%, tách trẻ ra khỏi đối tượng bạo hành nếu việc này lặp
đi lặp lại.
“Tuy nhiên, cho dù người bạo hành bị xử phạt nghiêm
minh thì vết thương trong lòng các em cũng đã hình thành.
Đưa trẻ vào trung tâm chăm sóc tạm thời sẽ tránh được bạo
hành, nhưng dù sao môi trường giáo dục các em tốt nhất,
hiệu quả nhất vẫn là gia đình. Mọi sự tác động từ bên ngoài
chỉ mang tính can thiệp. Đó là chưa kể khi vụ việc bị xử lý
hình sự, tâm lý các em có bị chấn động không khi lớn lên
với một người cha, người mẹ từng ở tù?”, chị Nguyễn Thị
Thu Hà, phụ trách điểm tư vấn cộng đồng quận Bình
Thạnh, trăn trở.
Điều quan trọng nhất không phải là khi xảy ra bạo hành trẻ
em, cơ quan chức năng xử lý thế nào, mà quan trọng là phải
làm gì để phòng ngừa tình trạng đó. Ngoài việc giúp cha
mẹ có kiến thức về giáo dục con cái, cơ quan chức năng
cần đẩy mạnh tuyên truyền cho các em, để chính bản thân
các em nhận biết những dấu hiệu của bạo hành mà tự bảo
vệ mình. “Đã đến lúc chúng ta không nói nữa, mà phải
làm”, ông Nguyễn Văn Minh đúc kết.