Giáo án lịch sử 7
Tiết 58
Bài 26
Quang trung xây dựng đất nớc
I. Bài củ.
1. Trình bày ý nghĩa lịch sử và nguyên nhân thắng lợi của phong trào nông dân Tây Sơn.
2. Nêu ngắn gọn những công lao to lớn của Quang Trung - Nguyễn Huệ và phong trào Tây
Sơn đối với lịch sử dân tộc trong những năm 1771-1787.
Hs trả lời gv nhận xét, nêu đáp án, ghi điểm.
II. Thiết bị.
Máy chiếu.
Phiếu học tập.
III. Bài mới.
Giới thiệu bài mới:
Sau 17 năm khởi nghĩa chinh phạt Bắc Nam, Quang Trung-Nguyễn Huệ và nghĩa quân
Tây Sơn đã lập nên những chiến công to lớn. Lật đổ các tập đoàn phong kiến Nguyễn Trịnh
Lê đánh tan quânn xâm lợc Xiêm Thanh, bảo vệ độc lập dân tộc. Sau đó Quang Trung bắt tay
ngay vào việc xây dựng đất nớc.
Mời các em, chúng ta cùng nghiên cứu quá trình nay.
Ghi bài:
Gv: Quá trình xây dựng đất nớc đợc thể hiện trớc hết ở công cuộc.
- Phục hồi kinh tế, xây dựng văn hoá dân tộc.
- Chính sách quốc phòng, ngạoi giao.
=> Công lao của Quang Trung trên lĩnh vực
Đi vào các mội dung:
Hoạt động của GV và HS Nội dung cần đạt
Trớc hết em hãy phác họa tình hình kinh tế đất
nớc ta giai đoạn cuối thế kỉ VIII.
Hs: Nêu cách hiểu .
- Gv: bổ sung, chốt ý: tình trạng chia cắt, xung
đột kéo dài giữa các tập đoàn phong kiến từ
cuối thế kỉ XVI đến thế kỉ XVIII đã gây bao
đau thơng cho dân tộc , tổn hại cho sự phát
triểu của đất nớc.
? Nhiệm vụ đặt ra cho Quang Trung và Triều
đại Tây Sơn là gì?
Vậy để tiến hành khôi phục kinh tế , trớc tiên
QT đã tiến hành công việc gì?
1. Khôi phục kinh tế, xây dựng văn hoá
dân tộc.
a. Tình hình đất nớc.
- Đồng ruộng bỏ hoang, xóm làng xơ xác Công
thơng nghiệp đình trệ
=> Phải khôi phục, phát triển kinh tế, ổn định
xã hội
b. Các biện pháp.
- Xây dựng chính quyền mới, đóng đô ở Phú
1
Hs chỉ ra: Xây dựng chính quyền
Gv: Chiếu hình 57 Lợc đồ SGK
Giới thiệu về Phú Xuân:
? Vì sao việc đầu tiên là xây dựng chính
quyền ?
Sau khi xây dựng chính quyền . QT đã tiến
hành các biện pháp gì để khôi phục kinh tế và
xây dựng văn hoá dân tộc? Kết quả của các
biện pháp .
Gợi ý:
- Các biện pháp khôi phục kinh tế?
+ Nông nghiệp:
+ Công - Thơng nghiệp:
- Các biện pháp xây dựng văn hoá dân tộc.
Hs: dựa vào SGK nêu;
GV ghi Phân tích liên hệ so sánh .
1. .
2. .
Và kết quả chung của biện phát ấy là gì? Các
chính sách và hiệu quả của nó thời QT có gì
khác với các triều đại phong kiến trớc đó?
Tại sao mởi cửa ải . Thì Công Th ơng
nghiệp phát triển
1. Gv: Khi ban Chiếu lập học QT nói: Xây
dựng đất nớc lấy việc học làm đầu
? Lời nói ấy thể hiện điều gì nơi QT?
Và Chiếu lập học thể hiện hoài bảo gì của
ông?
Hs: phát biểu.
Gv: Nhấn mạnh và liên hệ: trớc đó, thời nhà Lê
Triều đại mà củng xất coi trọng hiền tài
1492 Thân Nhân Trung cũng đa nói Hiền tài
Xuân
=> ổn định tình hình đất nớc, làm cơ sở để tiến
hành các công việc khác
chính trị có ổn định thì mới có điều kiện phát
triển kinh tế
- Khôi phục kinh tế.
+ Nông nghiệp:
- Ban hành Chiếu khuyến nông => giải quyết
tình trạng ruộng đất bỏ hoang và nạn lu vong.
Và ba năm Mùa màng trở lại .
+ Công Thơng nghiệp.
- Bãi bỏ, giảm nhẹ thuế, mở cửa ải thông thơng,
chợ búa => Phục hồi nghề thủ công và buôn
bán
- Xây dựng văn hoá dân tộc:
+ Ban bố Chiếu lập học, khuyến khích mở tr-
ờng học đến tận huyện, xã
+ Dùng chữ nôm làm chữ viết chính thức.
+ Lập Viện sùng chính dịch sách làm tài liệu.
=> Kinh tế đợc khôi phục và phát triển, xây
dựng nền văn hoá, giáo dục phát triển.
+ So sánh:
Các triều đại trớc thờng là Bế quan toả
cảng, tự cung tự cấp, hạn chế giao thơng, thời
chúa Nguyễn, Chúa Trịnh có mở cửa cho các n-
ớc phơng Tây . để mua vũ khí . Sau đó lại
hạn chế ngoại thơng
Về Văn hoá - Giáo dục: Dùng chữ Hán, dạy
chữ Hán,
* Coi trọng giáo dục, hiền tài; xây dựng một
đất nớc mà nhân tài đuợc coi trọng, lấy giao
dục và nhân tài làm gốc để phát triển đất nớc.
đó thể hiện tầm nhìn xa trông rộng, chiến lợc
lâu dài
2
là nguyên khí của quốc gia hiện còn ghi tại
bia Tiến sĩ Văn miếu Quốc Tử giám
Ngày nay Đảng, nhà nớc, nhân dân ta
Giáo dục là quốc sách hàng đầu
2. Việc QT dùng chữ Nôm làm . Nói lên điều
gì?
Hs nêu suy nghĩ
Gv: Bổ sung
Dẫn: bên cạnh công cuộc khôi phục kinh tế
thì QT củng tiến hành các chính sách về:
- Tinh thần dân tộc, ý thức độc lập về văn hoá.
Gv: Em hãy cho biết tình hình an ninh của đất
nớc sau khi QT đánh tan quân Thanh?
Hs nêu:
Gv: Chiếu LĐ H57 để nói rõ nguy cơ
? Trớc nguy cơ đó QT đã có những quyết sách
gì về quốc phòng và ngoại giao?
Hs nêu theo SGK:
Nét độc đáo trong chính sách ngoại giao của
QT với nhà Thanh là gì?
Hs liên hệ: Trớc đây hầu hết các triều đại pk
thuần phục nhà Thanh một cách mù quáng
Gv: chính sách QPhòng ngoại giao của QT
thể hiện điều gì? Tác dụng của chính sách đó ?
đến đây giáo viên cho hs thảo luận vấn để
(chiếu lên màn)
- Nêu những nhận xét, suy nghĩa của em về các
2. Chính sách quốc phòng , ngoại giao.
a. Tình hình đất nớc:
- Phía Bắc lũ Lê Duy Chỉ hoạt động.
- Phía Nam: Nguyễn ánh cầu viện Pháp.
=> Nguy cơ đe doạ từ nhiều phía
b. Chủ trơng:
- Quốc phòng: Xây dựng một quân đội mạnh;
chế độ quân dịch Quy định nghĩa vụ quân sự
Quân đội đủ các binh chủng bộ thuỷ
tơng kị binh, đại bác
+ Ngoại giao:
- Với nhà Thanh sự mềm giẽo vừa kiên quyết
. Nối lại bang giao.
. Chấp nhận Quốc vơng
. Buộc công nhận nền độc lập của ta và không
đợc giúp đỡ bè lũ Lê Duy Chỉ
- Với Nguyễn ánh phía Nam:
. Quyết định tấn công tiêu diệt hoàn toàn.
Thể hiện:
+ Thiện chí hoà bình- hữu nghị
+ ý thức độc lập tự chủ
+ Khẳng định và bảo vệ độc lập, chủ quyền
toàn vẹn lãnh thổ
. Khẩn truơng quyết đoán, sáng suốt nhìn xa
trông rộng
. Toàn diện, tích cực tiến bộ.
. Độc lập, tự chủ
3
chính sách của QT?
- Hs thảo luận 3 phút và phát biểu.
Gv: gợi ý rồi chiếu lên màn đáp án
Gv: rất tiếc là mọi kế hoạch và hoài bảo của
ông đang giỡ giang thì ngày16/9/1792 lúc 11 h
khuya, QT đột ngột từ trần mới 39 tuổi theo
tài liệu Các triều đại Việt Nam thì QT mất vì
bệnh Huyễn vận mà y học hiện đại gọi là
Tai biên mạch máu nảo
? Việc QT đột ngột mất sớm có ảnh hởng gì
đến triều đại Tây Sơ và lịch sử dân tộc ta?
=> Nhanh chóng khôi phục kinh tế, ổn định đất
nớc củng cố vững chắc
16/9/1792 QT từ trần
=> Tổn thất nặng nề cho Triều đại Tây Sơn cho
sự nghiệp xây dựng và phát triển đất nớc
Gv: để lại một sự tiếc nối vô cùng cho toàn thể dân tộc, giá nh QT sống lâu hơn nữa và triều đại
Tây Sơn tồn tại . Thì chắc lịch sử đã khác ?
IV. Củng cố:
Bài tập 1: Chiếu lên màn hình HS làm vào phiếu học tập.
Những công lao to lớn của QT và phong trào nông dân Tây sơ đối với lịch sử dân tộc.
Niên đại Những cống hiến to lớn
Giai đoạn từ 1771-1789
(17 năm khởi nghĩa)
- 1771-1786 Khởi nghĩa lật đổ tập đoàn phong kiến nhà Nguyễn ở
đàng trong.
Đánh tan 5 vạn quân Xiêm
- 1786-1788 Lật đổ triều đại Pk Trịnh Lê ở đàng ngoài
- 1789 Đánh tan 20 vạn quân Thanh
Giai đoạn 1789-1792
(13 năm xây dựng đất nớc)
- Thi hành các chính sách: khôi phục và phát triển kinh tế, xây dựng
nền văn hoá dân tộc.
Bảo vệ độc lập chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ
Sau 5 phút gọi hs trình bày và gv bổ sung chiếu lên đáp án.
Bài tập 2: qua đó em hãy nhận định đánh giá đầy đủ hơn và nói lên thái độ của mình đối với
Quang Trung Nguyễn Huệ
4
(có thể thảo luận nhóm)
Gv: Chiếu tợng đài QT. Hs nhận xét
Anh hùng dân tộc vĩ đaqji, công lao to lớn đối với dân tộc ta .QT không chỉ là một nhà
quân sự lỗi lạc, 1 danh tớng tài ba mà còn là một nhà chính trị , kinh tế, nhà ngoại giao tầm cở .
Là niềm tự hào cảu dân tộc chúng ta khâm phục ng ỡng mộ và biết ơn tài năng, đức độ và
những cống hiến của ông ghi dới hai câu thơ của Ngọc Hân Công chúa.
V. Hớng dẫn học bài: Làm 2 bài tập, học để nắm rõ công lao to lớn .
- Sau khi QT mất, Quang Toản lên ngôi không đủ nghị lực và uy tín để lãnh đạo quốc gia
Triều đại Tây Sơn suy yếu nhanh chóng và cuối cùng bị Nguyễn ánh đánh bại năm 1802.
Triều đại Tây Sơn kết thúc, lịch sử dân tộc ta lại chuyển sang một giai đoạn mới
Diễn biễn thế nào mời các em về nhà đọc trớc Chơng VI Việt Nam nữa đầu thế kỉ XIX
Chú ý: Nhà Nguyễn lập lại chế độ pk tập quyền
Tình hình kinh tế dới thời Nhà Nguyễn .
5