Đề cương ôn tập Vật lý lớp 9 HK II

Chơng ii. ĐiêN từ
1 Công suất hao phí do toả nhiệt trên đờng dây tải điện.
P =
2
2
U
RP
Để giảm hao phí điện năng trên đờng dây tải điện thì tốt nhất là tăng hiệu điện thế đặt vào hai
đầu đờng dây này.( Phân tích thêm vì sao không giảm R hoặc giảm P)
2.Máy biến thế
Gồm hai cuộn dây sơ cấp n
1
và thứ cấp n
2
đặt cách điện với nhau trong cùng một lõi thép kĩ
thuật.
Nếu đặt vào hai đầu cuộn sơ cấp một hiệu điện thế xoay chiều thì ở cuộn thứ cấp xuất hiện
dòng điện xoay chiều.
2
1
U
U
=
2
1
n
n
Nếu n
1
< n
2

thì máy có tác dụng tăng thế.
Nếu n
1
> n
2
thì máy có tác dụng hạ thế.
Bài 1. Cuộn sơ cấp của một máy biến thế có 4000 vòng, cuộn thứ cấp có 250 vòng.
a) Máy biến thế này có tác dụng tăng thế hay hạ thế ?
b) Khi đặt vào hai đầu cuộn sơ cấp một hiệu điện thế xoay chiều 220 V thì ở hai đầu cuộn thứ
cấp có hiệu điện thế là bao nhiêu ?
( 13.75V)
Bài 2. Ngời ta muốn tải một công suất điện 4500W từ nhà máy thuỷ điện đến một khu dân c cách nhà
máy 65km. Biết cứ 1km dây dẫn có điện trở 0,8 .
a) Hiệu điện thế giữa hai đầu dây tải điện là 25 000V. Tính công suất hao phí do toả nhiệt trên
đờng dây.
b) Nếu cứ để hiệu điện thế hai đầu đoạn dây tải điện là 220V mà truyền đi thì công suất toả
nhiệt trên đờng dây là bao nhiêu ?
( 336.96 W ; 4349306W)
Bài 3. Một máy phát điện xoay chiều cho một hiệu điện thế ở hai cực của máy là 1800V. muốn
tải điện đi xa ngời ta phải tăng hiệu điện thế lên 360 000V.
a) Hỏi phải dùng máy biến thế có các cuộn dây có số vòng theo tỉ lệ nào ? Cuộn dây nào mắc
vào hai đầu máy phát điện ?
b) Công suất hao phí sẽ giảm bao nhiêu lần ?
( n
2
= 200n
1
; 40000 lần)
Chơng iii. Quang học
i. kiến thức cần nhớ .

1. hiện tợng khúc xạ ánh sáng
- Là hiện tợng tia sáng truyền từ môi trờng trong suốt này sang môi trờng trong suốt khác bị
gãy khúc tại mặt phân cách giữa hai môi trờng.
- Khi tia sáng đi từ không khí sang môi trờng trong suốt rắn, lỏng thì góc khúc xạ nhỏ hơn góc
tới
- Khi góc tới tăng (giảm) thì góc khúc xạ cũng tăng (giảm) theo.
- Khi góc tới bầng 0
0
thì góc khúc xạ bằng 0
0
(tia sáng truyền thẳng)
2. Thấu kính hội tụ
- Có phần rìa mỏng hơn phần giữa.
- Một chùm tia tới song song với trục chính cho chùm tia ló hội tụ tại tiêu điểm của thấu kính.
- Đặt một vật gần sát thấu kính cho ảnh ảo cùng chiều với vật, lớn hơn vật.
3 tia sáng đặc biệt cần nhớ:
- Tia tới qua quang tâm cho tia ló đi thẳng.
- Tia tới song song với trục chính cho tia ló đi qua tiêu điểm.
- Tia tới đi qua tiêu điểm cho tia ló song song với trục chính

F' O F F' O F F' O F
3. ảnh của vật tạo bởi thấu kính hội tụ.
- Vật đặt ngoài khoảng tiêu cự cho ảnh thật, ngợc chiều với vật.
- Vật đặt trong khoảng tiêu cự cho ảnh ảo, cùng chiều với vật.
- Vật ở rất xa thấu kính cho ảnh thật là một điểm nằm tại tiêu điểm.
Để dựng ảnh A'của một điểm sáng A, ta vẽ 2 trong số 3 tia đặc biệt (ở trên) xuất phát từ
điểm A, giao điểm của hai tia ló (hay đờng kéo dài) là ảnh A'.
Để dựng ảnh A'B' cảu AB qua thấu kính ( AB vuông góc với trục chính, A nằm trên trục
chính) ta chỉ dựng ảnh B' của B rồi hạ vuông góc xuống trục chính .
4. Thấu kính phân kì.

- Thấu kính phân kì có phần rìa dày hơn phần giữa.
- Chùm tia tới song song với trục chính cho chùm tia ló phân kì.
2 tia sáng đặc biệt cần nhớ.
- Tia tới song song với trục chính cho tia ló có đờng kéo dài đi qua tiêu điểm .
- Tia tới đi qua quang tâm tiếp tục đi thẳng.
5. ảnh của vật tạo bởi thấu kính phân kì.
- Vật đặt ở mọi vị trí trớc thấu kính phân kì đều cho ảnh ảo, cùng chiều, nhỏ hơn vật và luôn
nằm trong khoảng tiêu cự.
- Khi vật đặt ở rất xa thấu kính, ảnh ảo của vật là một điểm nằm tại tiêu điểm.
Cách vẽ ảnh qua thấu kính tơng tự nh cách vẽ ảnh nh cách vẽ ảnh qua thấu kính hội tụ.
1. Máy ảnh.
- Mỗi máy ảnh đều có vật kính, buồng tối và chỗ đặt phim.
- Vật kính của máy ảnh là một thấu kính hội tụ.
- ảnh trên phim là ảnh thật, ngợc chiều, nhỏ hơn vật.
2. Mắt
- Hai bộ phận quan trọng nhất của mắt là thể thuỷ tinh và màng lới.
- Thể thuỷ tinh đóng vai trò nh vật kính trong máy ảnh, còn màng lới nh phim.
- ảnh của mà ta nhìn thấy là ảnh thật hiện trên màng lới.
- Quá trình điều tiết là quá trình thể thuỷ tinh co giãn để phồng lên hay dẹt xuống để ảnh trên
màng lới đợc rõ nét.
- Điểm xa nhất mà mắt nhìn rõ đợc gọi là điểm cực viễn C
v
, điểm gần nhất mà mắt nhìn rõ đợc
là điểm cực cận C
c
.
8. Mắt cận
- Mắt cận thị nhìn rõ những vật ở gần nhng không nhìn rõ những vật ở xa. Kính cận là thấu
kính phân kì.
- Kính cận thích hợp với mắt thì tiêu điểm trùng với điểm cực viễn.

9. Mắt lão
- mắt lão nhìn rõ những vật ở xa nhng không nhìn rõ những vật ở gần. Kính lão là thấu kính hội
tụ.
10. Kính lúp
- Là thấu kính hội tụ có tiêu cự ngắn dùng để quan sát các vật nhỏ.
- Vật cần quan sát đợc đặt trong khoảng tiêu cự để cho ảnh ảo lớn hơn vật. Mắt nhìn thấy ảnh
ảo.
Ví dụ 3. Đặt vật sáng AB trớc thấu kính hội tụ nh hình vẽ. F O F
Hãy vẽ ảnh của AB qua thấu kính . ảnh thu đợc là
ảnh thật hay ảnh ảo ?
F A O F'
Ví dụ 4. Đặt vật AB vuông góc với trục chính của một thấu kính hội tụ f = 18cm, cách thấu kính một
khoảng d = 36cm.
a) Xác định vị trí và tính chất của ảnh. ( ảnh thật hay ảnh ảo ? cùng chiều hay ngợc chiều ? lớn
hơn hay nhỏ hơn vật?)
b) Chứng tỏ rằng chiều cao của ảnh và của vật bằng nhau.
Ví dụ 5. Đặt vật AB vuông góc với trục chính của thấu kính hội tụcó tiêu cự f = 20cm, sao cho điểm
A nằm trên trục chính và cách thấu kính một khoảng d. Hãy xác định tính chất (thật hay ảo)
của ảnh trong các trờng hợp :
a) d = 30cm. b) d = 10 cm.
bài tập về thấu kính
Bài 1. Đặt vật AB vuông góc với thấu kính hội tu có tiêu cự f = 17cm, thì thấy ảnh A'B' của AB là ảnh
thật và cao bằng vật. Hãy xác định vị trí của vật và ảnh so với thấu kính.

Bài 2. Đặt vật AB vuông góc với trục chính của thấu kính hội tụ có tiêu cự f = 30cm, thì thấy ảnh A'B'
của AB là ảnh thật và cao gấp 2 lần vật. Hãy xác định vị trí của vật và ảnh so với thấu kính
Bài 3. Đặt vật AB vuông góc với thấu kính hội tụ có tiêu cự f và cách thấu kính 28cm thì thấy ảnh là
thậtvà cao bằng nửa vật. Hãy xác định tiêu cự của thấu kính.
Bài 4. Đặt vật AB vuông góc với trục chính của một thấu kính hội tụ có tiêu cự f = 40cm. Nhìn qua
thấu kính ta thấy ảnh A'B' cao gấp 2 lần AB.

a) Hãy cho bíêt ảnh A'B' là ảnh thật hay ảnh ảo? Tại sao?
b) Xác định vị trí của vật và của ảnh.
Bài 5. Vật AB đặt vuông góc với trục chính của một thấu kính hội tụ cho ảnh thật A'B' cao bằng vật
và cách vật 64cm. Hãy xác định tiêu cự của thấu kính.
Bài 6. Đặt vật AB trớc một thấu kính và cách thấu kính một khoảng 30cm thì ảnh A'B' của AB chỉ cao
bằng nửa vật. Hãy tính tiêu cự của thấu kính.
Bài 7. Qua thấu kính hội tụ, vật AB cho ảnh A'B' = 2AB.
a) ảnh A'B' là ảnh thật hay ảnh ảo?
b) Biết tiêu cự của thấu kính là 24cm. hãy xác định các vị trí có thể có của vật AB.
Bài 8. Đặt vật AB vuông góc với thấu kính phân kì sao cho A nằm trên trục chính và cách thấu
kính 30cm thì ảnh cách thấu kính 18cm.
a) Tính tiêu cự của thấu kính.
b) Biết AB = 4,5cm. Tìm chiều cao của ảnh.
Bài 9. Đặt vật AB trớc thấu kính hội tụ có tiêu cự f = 25cm, Cho ảnh A'B'. Biết rằng khi dịch chuyển
vật lại gần thấu kính một khoảng 5cm thì ảnh A'B' có độ cao bằng vật. Xác định vị trỉ ảnh ban đầu của
vật.

Bài17. Vật AB vuông góc với trục chính, A nằm trên trục chính của một thấu kính phân kì có tiêu cự
f = 16cm . Biết ảnh A'B' chỉ cao bằng 1/ 3 vật AB. Xác định vị trí của vật và của ảnh.
Bài 18. Vật AB cao 8cm đặt trớc thấu kính phân kì và cách thấu kính 16cm cho ảnh A'B' = 2cm.
a) Tính tiêu cự của thấu kính.
b) Muốn ảnh A'B' cao 6cm thì phải dịch chuyển vật theo chiều nào và dịch đi bao nhiêu cm?
Bài 19. Một ngời đợc chụp ảnh đứng cách máy ảnh 6cm. Ngời ấy cao 1,72m. Phim cách vật
kính 6,4cm. Hỏi ảnh của ngời ấy trên phim cao bao nhiêu cm?

Bài 20. Dùng máy ảnh để chụp ảnh của vật cao 140, đặt cách máy 2,1m. Sau khi tráng phim thì thấy
ảnh cao 2,8cm.
a) Tính khoảng cách từ phim đến vật kính lúc chụp ảnh.
b) Tính tiêu cự của thấu kính đã dùng làm vật kính của máy ảnh.