Sinh học 11 - Bài 18 : HỆ TUẦN HOÀN Ở ĐỘNG VẬT docx

Bài 18 : HỆ TUẦN HOÀN Ở ĐỘNG VẬT

I. MỤC TIÊU
Học sinh
- Phân biệt được tuần hoàn hở và kín.
- Nêu được đặc điểm tuần hoàn máu của hệ tuần hoàn hở và kín.
- Phân biệt được tuần hoàn đơn và kép
- Nêu được ưu điểm tuần hoàn đơn và tuần hoàn kép.
- Phân biệt được sự khác nhau trong toần hoàn máu ở lưỡng cư, bò
sát, chim và thú, đồng thời nêu được sự tiến hoá của hệ tuần hoàn trong
giới động vật.
II. ĐỒ DÙNG DẠY HỌC
- Tranh phóng to hình 18.1 đến 15.4 sách giáo khoa
- Máy chiếu qua đầu nếu dùng bản trong
- Phiếu học tập
III. TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC BÀI HỌC
1. Kiểm tra bài cũ
Hãy nêu các đặc điểm của bề mặt trao đổi khí. Vì sao khi lau khô
da ếch thì bị chết ?
2. Bài mới
Hoạt động của thầy và trò Nội dung kiến thức
* Hoạt động 1

Giáo viên : cho học sinh quan sát tranh
hình 18.1 đến 18.4
? Hệ tuần hoàn ở động vật có cấu tạo như
thế nào ?
Học sinh : nêu được các bộ phận chính
của hệ tuần hoàn như : Tim, hệ mạch,
dịch tuần hoàn.
I. CẤU TẠO VÀ CHỨC NĂNG

CỦA HỆ TUẦN HOÀN
1. Cấu tạo chung
-Động vật đơn bào, đa bào có kích
thước nhỏ chưa có hệ tuần hoàn.
-Động vật đa bào hệ tuần hoàn gồm
có những bộ phận chính sau :
-Động vật đa bào hệ tuần hoàn gồm
có những bộ phận chính sau :
? hệ tuần hoàn có chức năng gì ?
Học sinh : nêu được chức năng của hệ
tuần hoàn là vận chuyển các chất trong cơ
thể.
+ Dịch tuần hoàn : máu và nước mô
+Tim và hệ thống mạch máu.
Sau đó, giáo viên cho học sinh chỉ ra 2.Chức năng chủ yếu của hệ tuần
động mạch, tĩnh mạch, mao mạch ở hệ
tuần hoàn kín.
Giáo viên : Lưu ý căn cứ hệ mạch,
ngwoif ta chia hệ tuần hoàn làm 2 loại :
hoàn
Vận chuyển các chất
+ Hệ tuần hoàn hở
+ Hệ tuần hoàn kín
II. CÁC HỆ TUẦN HOÀN Ở
ĐỘNG VẬT
1.Hệ tuần hoàn hở
* Hoạt động 2
Giáo viên : cho học sinh đọc thông tin ở
mục I và quan sát sơ đò 18.1 và 18.2 kết
hợp nghiên cứu mục II.1 và II.2 điền vào

phiếu học tập số 1
Đặc điểm Hệ tuần
hoàn hở
Hệ tuần
hoàn kín
Hệ mạch
Sắc tố hô
hấp

Tốc độ, áp
lực

Phân phối
Là hệ tuần hoàn có một đoạn máu đi
ra khỏi mạch và trộn lẫn với nước,
mô, lưu thông với tốc chậm.

-Hệ tuần hoàn hở có các đặc điểm sau
:
+Máu xuất phát từ tim qua thống
động mạch tràn vào xoang, sau đó
vào tĩnh mạch trở về tim.
+Sắc tố hô hấp là hêmôxitan (chứa
Cu) nên có màu xanh.
+Tốc độ máu chảy chậm
+Khả năng điều hoà và phân phối

? hệ tuần hoàn hở có những đặc điểm gì ?
Học sinh : Nêu được 4 đặc điểm của hệ
tuần hoàn.

?Vì sao hệ tuần hoàn hở chỉ thích hợp
cho động vật có kích thước nhỏ, ít hoạt
động ?
Học sinh : Vì tốc độ máu chảy chậm, khả
năng điều hoà phân phối máu đến các cơ
quan chậm.
? côn trùng vẫn hoạt động mạnh vì sao ?
Học sinh : Vì sao đổi khí không liên quan
đến hô hấp.
máu đến các cơ quan chậm.
* Hoạt động 3
Giáo viên : cho học sinh đọc thông tin ở
mục II, quan sát sơ đồ 18.3 và 18.4
? hãy mô tả hệ tuần hoàn kín ? giải thích
được vì sao gọi là hệ tuần hoàn kín ?
Học sinh : Mô tả được hệ tuần hoàn kín :
Có h mạch liên tục, khép kín.
2. Hệ tuần hoàn kín
-Gồm : hệ tuần hoàn đơn và hệ tuần
hoàn kép
-Hệ tuàn hoàn có máu lưu thông
trong mạch kín với tốc độ cao, khả
năng điều hoà phân phối nhanh .
- Đặc điểm của hệ tuần hoàn kín :
? hệ tuần hoàn kín có đặc điểm gì ?
Học sinh : Cũng nêu được 4 đặc điểm của
hệ tuần hoàn kín
+Máu lưu thông liên tục trong mạch
kín
+sắc tố hô hấp (Fe) nên có màu đỏ

+máu chảy trong mạch dưới áp lực
? phân biệt hệ tuần hoàn đơn, hệ tuần
hoàn kép ?
Học sinh : nêu được hệ tuần hoàn đơn chỉ
có 1 vòng tuần hoàn, hệ tuần hoàn kép có
2 vòng tuần hoàn, trong đó vòng lớn đi
khắp cơ thể, vòng nhỏ qua phổi
? tim có chức năng gì trong hệ tuần hoàn
?
cao, tốc độ máu chảy nhanh.
IV. CỦNG CỐ
- Phân biệt hệ tuần hoàn đơn, hệ tuần hoàn kép ?
Học sinh : Nêu được hệ tuần hoàn đơn chỉ có 1 vòng tuần hoàn, hệ
tuần hoàn kép có 2 vòng tuần hoàn, trong đó vòng lớn đi khắp cơ thể,
vòng nhỏ qua phổi.
- Tim có chức năng gì trong hệ tuần hoàn ?
Học sinh nêu được tim như 1 cái bơm hút và đẩy máu đi trong hệ mạch
So sánh sự vận chuyển các chất trong cơ thể thực vật và động vật
? (phiếu học tập số 2)
V. HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ
- Nêu chiều hướng tiến hoá của hệ tuần hoàn ở động vật ?
-Sự vận chuyển các chất trong cơ thể động vật và thực vật có điểm
gì giống và khác nhau.
- Đọc trước bài : Các cơ chế cân bằng nội môi.
-Hoàn thành phiếu học tập số 2
Phần bổ sung kiến thức : Đọc mục em có biết ở cuối sách giáo
khoa.