Sinh học 11 - Bài 3 : THOÁT HƠI NƯỚC Ở LÁ pdf

Bài 3 : THOÁT HƠI NƯỚC Ở LÁ

I. MỤC TIÊU
Học sinh :
- Nêu được vai trò của quá trình thoát nước đối với đời sống của
thực vật.
- Mô tả được cấu tạo của lá thích nghi với chức năng thoát hơi
nước
- Trình bày được cơ chế điều tiết độ mở của khí khổng và các tác
nhân ảnh hưởng đến quá trình thoát hơi nước.
- Rèn luyện kĩ năng quan sát và phân và so sánh.
- Giải thích cơ sở khoa học các biện pháp kỉ thuật tạo điều kiện
cho cây điều hoà thoát nước dễ dàng.
- Tích cực trồng cây và bảo vệ cây xanh ở trường học, nơi ở và
đường phố.
II. THIẾT BỊ DẠY HỌC
- Tranh vẽ hình 3.1, 3.2, 3.3 3.4 sách giáo khoa
- Máy chiếu qua đầu nếu dùng bản trong (máy overheah)
- Bảng kết quả thực nghiệm của Garô
- Thí nghiệm chứng minh cây xan thoát hơi nước.
III. TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC BÀI HỌC
1. Kiểm tra bài cũ
- Động lực nào giúp dòng nước và các muối khoáng di chuyển
được từ rễ lến lá ?
2. Bài mới
- Đặt vấn đề : Động lực đầu trên giúp dòng nước và các ion
khoáng di chuyển được từ rễ lênlá là sự thoát hơi nước ở lá. Vậy quá
trình thoát hơi nước ở lá diễn ra như thế nào ? Chúng ta cùng nghiên
cứu cơ chế thoát hơi nước ở lá.
Hoạt động của thầy và trò Nội dung kiến thức
* Hoạt động 1

Cho học sinh đọc mục I.1 và
? nước có vai trò gì trong cây ?
I. VAI TRÒ CỦA THOÁT HƠI
NƯỚC
1.Lượng nước cây sử dụng và vai
trò của nó trong cây
-Khoáng 2% lượng nước cây hấp thụ
được sử dụng để tạo vật chất hữu cơ,
bảo vệ cây khỏi hư hại bởi nhiệt độ
bảo vệ cây khỏi hư hại bởi nhiệt độ
không khí, tạo môi trường trong …
*Hoạt động 2
Giáo viên : cho học sinh quan sát thí
nghiệm (TN) đã chuẩn bị sẵn về hiện
tượng thoát hơi nước ở thực vật
? hãy cho biết thoát hơi nước là gì ? vai
trò của thoát hơi nước ?
Học sinh : Đó là hiện tượng mất nước
qua bề mặt lá và các bộ phận khác của
cây tiếp xúc với không khí và nêu được
vai trò của thoát hơi nước.
Hoạt động 3
Giáo viên : Cho học sinh đọc số liệu ở
bảng 3.1, quan sát hình 3.1 đến 3.3
? em có nhận xét gì về tốc độ thoát hơi
nước ở mặt trên và mặt dưới của lá cây ?
? Từ đó cho biết có mấy con đường thoát
hơi nước ?
2. Vai trò của thoát hơi nước đối
với đời sống của cây

+Tạo lực hút đầu trên

+Hạ nhiệt độ của lá cây vào những
ngày nắng nóng

+Khí khổng mở cho CO
2
vào cung
cấp cho quá trình quang hợp.
II. THOÁT HƠI NƯỚC QUA LÁ
1.Cấu tạo của lá thích nghi với
chức năng thoát hơi nước
Học sinh : nêu được
+Sự thoát hơi nước ở mặt dưới cao hơn
mặt trên của lá
+Có hai con đường thoát hơi nước là :
qua tầng cutin và qua khí khổng
-Thoát hơi nước chủ yếu qua khí
khổng phân bố ở mặt dưới của lá
-Con đường thoát hơi nước
+Tầng cutin (không đáng kể)
+Khí khổng
* Hoạt động 4
Giáo viên : cho học sinh đọc mục II.3,
quan hình 3.4
? hãy giải thích cơ chế đóng mở của khí
khổng ?
Học sinh : Giải thích, sau đó giáo viên bổ
sung.
*Hoạt động 5 :

2.Cơ chế điều tiết sự thoát hơi nước
qua cutin và qua khí khổng
-Sự đóng mở khí khổng phụ thuộc
vào hàm lượng nước trong tế bào khí
khổng.
+Khí nc nước khí khổng mở.
+Khi mất nước khí khổng đóng.

Giáo viên : Cho học sinh nghiên cứu mục
III.
? Quá trình thoát hơi nước của cây chịu
ảnh hưởng của những nhân tố nào ?
Học sinh : Nêu được các yếu tố nước, ánh
sáng, nhiệt độ …
III.CÁC TÁC NHÂN ẢNH
HƯỞNG ĐẾN QUÁ TRÌNH
THOÁT HƠI NƯỚC
-Các nhân tố ảnh hưởng
+Nước
+Anh sáng
+Nhiệt độ, gió và các ion khoáng.

IV. CỦNG CỐ
* Hãy điền thông tin thích hợp vào dấu “?”
*Cơ sở khoa học của các biện pháp kỉ thuật tưới nước hợp lí cho
cây ? giải thích ?
* Em hiểu ý nghĩa tết trồng cây mà bác hồ phát động như thế nào
?
*Theo em những cây sống ở vùng đất có độ ẩm cao với cây mọc
nơi đồi núi khô hạn khác nhau về cường độ thoát hơi nước như thế nào

? vì sao ?
V. BÀI TẬP VỀ NHÀ
- Chuẩn bị câu hỏi từ 1, 2, 3, 4 sách giáo khoa.
- Quan sát các cây (cùng loại) trong vườn nhà khi ta bón phân với
liều lượng khác nhau.
Phần bổ sung kiến thức :
1. Ở một vùng ruộng lầy, sau một thời gian trồng bạch đàn vùng
đó trở nên khô hạn. Em hãy giải thích tại sao bạch đàn vừa có khả năng
làm lô hạn đầm lầy, lại vừa có khả năng sống ở vùng khô hạn. Hãy giải
thích vì sao bạch đàn có được khả năng kì diệu đó ?
2. Vì sao khi trồng cây người ta thường ngắt bớt lá ?
3. Từ hoạt động hấp thụ. Vận chuyển nước và khoáng, hãy chứng
minh cây là một cơ thể thống nhất ?