chinh sach tai nguyen va bao ve moi trường(bài 11 lớp 11)

GSTT: Nguyễn Duy Quý GVHD: Nguyễn Thị Phương Lệ
Tiết PPCT : 26 GSTH : Nguyễn Duy Quý
Ngày soạn : 26.02.2010 GVHD: Trần Thị Phương Lệ
Ngày dạy : 06.03.2010
Bài 12: CHÍNH SÁCH TÀI NGUYÊN VÀ BẢO VỆ MÔI TRƯỜNG
I. MỤC TIÊU BÀI HỌC
1. Về nhận thức:
- Hiểu được thực trạng tài nguyên, môi trường và những phương hướng cơ bản
nhằm bảo vệ tài nguyên, môi trường ở nước ta hiện nay.
- Hiểu được trách nhiệm của công dân trong việc thực hiện chính sách tài
nguyên và bảo vệ môi trường.
2. Về kĩ năng:
+ Biết tham gia thực hiện và tuyên truyền cho mọi người cùng thực hiện chính
sách tài nguyên và bảo vệ môi trường phù hợp với khả năng của bản thân.
+ Biết đánh giá thái độ, hành vi của bản thân và của người khác trong việc thực
hiện chính sách tài nguyên và bảo vệ môi trường.
3. Về thái độ:
- Chấp hành chính sách về bảo vệ tài nguyên – môi trường của Nhà nước
- Có ý thức sử dụng hợp lý nguồn tài nguyên, bảo vệ môi trường.
- Phê phán những hành vi gây hại đến tài nguyên và môi trường
II. PHƯƠNG TIỆN GIẢNG DẠY
• Sách giáo khoa GDCD lớp 11.
• Tranh ảnh, thông tin liên quan đến nội dung bài học.
• Giấy Ao, bút dạ.
III. PHƯƠNG PHÁP GIẢNG DẠY
Kết hợp các phương pháp: phương pháp thuyết trình, phương pháp giảng
giải, phương pháp nêu vấn đề, phương pháp đàm thoại.
IV. TIẾN TRÌNH LÊN LỚP
1. Kiểm tra bài cũ: (4 phút)
Page 1
GSTT: Nguyễn Duy Quý GVHD: Nguyễn Thị Phương Lệ

Câu 1 : Em hay cho biết những trách nhiệm của công dân đối với chính sách
dân số và giải quyết việc làm.
2. Giới thiệu bài mới:(1 phút)
Tài nguyên, môi trường có vai trò quan trọng đối với đời sống của mỗi con
người và sự phát triển của xã hội. Ngày nay, trên thế giới và ở Việt Nam tài
nguyên đang cạn kiệt, môi trường ô nhiễm đã trở thành vấn đề bức thiết đòi
hỏi sự quan tâm của tất cả các quốc gia, dân tộc.Trước tình hình đó ngày 5/6
hàng năm được chọn làm ngày “môi trường thế giới”. Cứu lấy trái đất là
nhiệm vụ chung của toàn nhân loại. Để hiểu thêm về vấn đề này hôm nay lớp
chúng ta sẽ đi tìm hiểu nội dung bài “ Chính sách tài nguyên và bảo vệ môi
trường”
Hoạt động của giáo viên và học sinh Nội dung kiến thức cần đạt
Hoạt động 1 : Thảo luận nhóm
Với chủ đề tìm hiểu tình hình tài
nguyên môi trường nước ta hiện nay.
(20 phút)
- Gv chia lớp thành 8 nhóm.
- Gv quy định thời gian thảo luận.
- Gv giao câu hỏi cho các nhóm.
Nhóm 1: em hãy chứng minh nguồn
tài nguyên nước ta phong phú, đa
dạng.
Nhóm 2 : Đánh giá thực trạng nguồn
tài nguyên, môi trường nước ta hiện
nay?.
Nhóm 3: Nguyên nhân dẫn đến thực
trạng nói trên?
Hs : Các nhóm tiến hành thảo luận
Hs : Cử đại diện nhóm trình bày nội
1. Tình hình tài nguyên, môi trường

nước ta hiện nay.
a. Đặc điểm tài nguyên-môi trường
nước ta.
Tài nguyên ở nước ta phong phú
và đa dạng biểu hiện:
- Đất đai màu mỡ.
- Khí hậu nhiệt đới ẩm gió mùa.
- Rừng có nhiều động thực vật quý
hiếm.
- Khoáng sản phong phú.
- Biển rộng lớn, nhiều hải sản quý,
phong cảnh đẹp.
 Thuận lợi cho phát triển kinh tế
với các nghành: công nghiệp khai
khoáng; công nghiệp khai thác chế
biến nông-lâm-thủy sản và du lịch
Page 2
GSTT: Nguyễn Duy Quý GVHD: Nguyễn Thị Phương Lệ
dung thảo luận.
Nội dung cần đạt :
Nhóm 1
+ khoáng sản:phong phú, trữ lượng
lớn.
+ Đất đai:màu mỡ, phì nhiêu (đất
bazan, đất phù sa)
+ Rừng:có nhiều loai động, thực vật
quí hiếm (voi, sao la, tê giác, voi…)
+ Biển: rộng trên 1 triệu km2 nhiều
nguồn lợi thủy sản (cá ngừ, mực,
tôm ) có nhiều phong cảnh đẹp (bãi

biển T20, biển Nha Trang…)
+ Không khí, ánh sáng, nguồn
nước:dồi dào thuận lợi;…
Nhóm 2
Thực trạng tài nguyên, môi trường ở
nước ta:
+ Tài nguyên: khoáng sản khai thác
không hợp lý, có nguy cơ bị cạn kiệt;
rừng bị tàn phá, diện tích ngày càng bị
thu hẹp; động vật quí hiếm đứng trước
nguy cơ bị tiệt chủng; đất đai bạc màu,
chất lượng giảm, xói mòn độ phì nhiêu
kém…
+ Môi trường: Ô nhiễm nước, chất bẩn
trong nước cao, nguồn nước sạch có
biểu hiện suy thoái, lạm dụng thuốc
bảo vệ thực vật gây ô nhiễm nước mặt
lẫn nước ngầm, các loại chất thải công
dịch vụ.
b. Thực trạng tài nguyên môi
trường:
* Về tài nguyên:
- Khoáng sản có nguy cơ cạn kiệt.
- Rừng bị thu hẹp.
- Nhiều loại động thực vật có nguy cơ
tuyệt chủng.
- Chất lượng đất suy giảm, đất canh
tác thu bị hẹp dần.
* Về môi trường:
- Ô nhiễm nước, không khí, đất đã

xuất hiện ở nhiều nơi.
- Các sự cố môi trường như bão lụt,
Page 3
GSTT: Nguyễn Duy Quý GVHD: Nguyễn Thị Phương Lệ
nghiệp chưa xử lý gây ô nhiễm trầm
trọng đến hệ thống sông ngòi, tăng ô
nhiễm nguồn nước; Ô nhiễm đất: Môi
trường đất bị ô nhiễm chất hữu cơ
nặng nề, con người tàn phá rừng làm
đẩy mạnh quá trình rửa trôi, xói mòn,
bạc màu đất,….; Ô nhiễm không khí:
Môi trường khí quyển biến đổi ảnh
hưởng xấu đến con người và sinh vật,
làm lượng khí độc hại tăng lên. Nhiều
vấn đề về vệ sinh môi trường đã phát
sinh ở cả thành thị, lẫn nông thôn.
Nhóm 3
Nguyên nhân dẫn đến tình trạng
trên
+ Ý thức của con người, trình độ dân
trí thấp.
+ Dân số tăng nhanh làm tăng sức ép
lên môi trường.
+ Tốc độ công nghiệp hóa, đô thị hóa
phát triển mạnh.
+ Công tác vận động tuyên truyền còn
yếu.
+ Chính sách chưa đảm bảo.
+ Pháp luật chưa nghiêm…
hạn hán ngày càng tăng. Sự gia tăng

số lượng cũng như sức tàn phá của
các cơn bão trong thời gian qua.
c. Nguyên nhân gây nên hậu quả
trên:
- Chủ quan: ý thức của con người về
bảo vệ tài nguyên và giữ gìn môi
trường còn kém,
- Khách quan:
+ Dân số tăng nhanh, đô thị hoá,
công nghiệp hoá diễn ra với tốc độ
tăng nhanh gây ô nhiễm môi trường,
cạn kiệt tài nguyên.
+ Công tác tuyên truyền, giáo dục
về ý thức bảo vệ tài nguyên môi
trường chưa được coi trọng; Nhà
nước chưa đầu tư đúng mức, chưa
Page 4
GSTT: Nguyễn Duy Quý GVHD: Nguyễn Thị Phương Lệ
Hoạt động 2 thuyết trình: Tìm hiểu về
mục tiêu, phương hướng cơ bản của
chính sách tài nguyên, môi trường
của nước ta.(10 phút)
Gv thuyết trình: với sự thuận lợi về địa
hình, khí hậu đất nước ta có nguồn tài
nguyên phong phú. Tuy nhiên thực
trạng hiện nay cho thấy tài nguyên
thiên nhiên, môi trường đang bị cạn
kiệt, khoảng sản không phải là vô tận
tới lúc nào đó sẽ hết nhằm đảm bảo
cho sự phát triển bền vững của đất

nước. Để giải quyết vấn đề trên, Đảng
và Nhà nước ta đề ra mục tiêu bảo vệ
tài nguyên thiên nhiên, môi trường.
Gv đặt câu hỏi : Em hãy cho biết mục
tiêu của chính sách tài nguyên và bảo
vệ môi trường ở nước ta hiện nay?
Hs trả lời
Gv giảng giải từng mục tiêu
GV: Phương hướng cơ bản để thực
hiện được mục tiêu nêu trên?
- HS: thảo luận, phát biểu ý kiến.
- GV: Giảng giải, phân tích từng
phương hướng.
- Gv: Đặt câu hỏi: Em hãy cho biết ở
Đà Nẵng có những loại tài nguyên
nào?, phân bố ở đâu?
- Hs trả lời
- Gv Bổ sung ( phụ lục 2)
phát huy hết mọi nguồn lực cho công
tác bảo vệ tài nguyên môi trường
2. Mục tiêu, phương hướng cơ bản
của chính sách tài nguyên, môi
trường.
a. Mục tiêu:
- Sử dụng hợp lý tài nguyên.
- Bảo vệ môi trường
- Bảo tồn đa dạng sinh học
- Từng bước nâng cao chất lượng môi
trường.
- Phát triển KT-XH bền vững, nâng

cao chất lượng cuộc sống nhân dân.
Page 5
GSTT: Nguyễn Duy Quý GVHD: Nguyễn Thị Phương Lệ
Gv Bảo vệ tài nguyên, môi trường có
một ý nghĩa vô cùng quan trọng không
chỉ với hiện tại mà còn đối với cả
tương lai, không chỉ đối với chính bản
thân chúng ta, mà còn tác động đến
toàn thể cộng đồng nhân loại.Bằng
những công việc thiết thực bất cứ ai,
bất cứ tổ chức cơ quan nào cũng có thể
làm được điều đó.Vậy, đối với các em,
với tư cách là một công dân, các em có
thể làm được gì? Để có câu trả lời
chúng ta đi tìm hiểu nội dung tiếp theo
của bài học
Hoạt động 3 Đàm Thoại: Tìm hiểu
- Phương hướng cơ bản:
+Tăng cường công tác quản lí của
Nhà nước về bảo vệ môi trường từ
trung ương đến địa phương.
+ Thường xuyên giáo dục, tuyên
truyền, ý thức trách nhiệm bảo vệ tài
nguyên, môi trường cho mọi người.
+ Mở rộng hợp tác quốc tế, khu vực
trong lĩnh vực bảo vệ môi trường.
+ Chủ động phòng ngừa, ngăn chặn ô
nhiễm, cải thiện môi trường, bảo tồn
thiên nhiên.
+ Khai thác, sử dụng hợp lí,tiết kiệm

tài nguyên thiên nhiên.
+ Áp dụng công nghệ hiện đại để
khai thác tài nguyên và xử lí chất
thải, rác, bụi, tiếng ồn, ở các thành
phố lớn.
3. Trách nhiệm của công dân đối
Page 6
GSTT: Nguyễn Duy Quý GVHD: Nguyễn Thị Phương Lệ
trách nhiệm của công dân đối với
chính sách tài nguyên và môi trường
(10 phút)
. GV: Theo các em, vấn đề bảo vệ tài
nguyên thiên nhiên, môi trường có
phải chỉ là việc của một quốc gia, một
khu vực nào đó hay là việc chung của
toàn nhân loại?
- GV: kết luận, chuyển ý. Bảo vệ tài
nguyên, môi trường là yêu cầu bức
thiết của toàn nhân loại nói chung và
Việt Nam nói riêng. Có ý nghĩa đối với
cả hiện tại và tương lai.
- GV: Là một công dân, chúng ta phải
làm gì để bảo vệ tài nguyên thiên
nhiên, bảo vệ môi trường sống?
- HS: Thảo luận, trình bày ý kiến cá
nhân.
- GV: Liệt kê ý kiến của HS, nhận xét,
khắc sâu kiến thức
- GV: Nhận xét của em về ý thức bảo
vệ môi trường của những người xung

quanh em? Trách nhiệm của em với
việc bảo vệ môi trường ở trường, lớp
là gì? Em đã từng làm được gì?
- HS: Thảo luận, phát biểu ý kiến cá
nhân.
- GV: Nhận xét, góp ý.
- GV: Em rút ra bài học gì sau khi học
xong bài này?
với chính sách tài nguyên và bảo vệ
môi trường
- Chấp hành chính sách và pháp luật
về bảo vệ tài nguyên, môi trường.
- Tích cực tham gia các hoạt động
bảo vệ tài nguyên, môi trường ở địa
phương.
- Vận động những người xung quanh
cùng thực hiên.
Cụ thể như:
-Tham gia trồng cây xanh dọn dẹp vệ
sinh môi trường ở địa phương và có ý
thức giữ vệ sinh trong lớp học cũng
như khuôn viên trường.
- Khi các em ăn quà xong nên có ý
thức bở rác vào nơi quy định, không
bỏ trong hộc bàn, không viết vẽ bậy
lên mặt bàn. Phải tự giác trong bảo vệ
tự nhiên môi trường
Page 7
GSTT: Nguyễn Duy Quý GVHD: Nguyễn Thị Phương Lệ
- HS: Thảo luận, trình bày ý kiến.

- GV: Nhận xét, mở rộng kiến thức,
kết luận toàn bài.
4. Củng cố – hệ thống bài học(3 phút)
Cần nắm: - Tình hình TN, MT nước ta.
- Mục tiêu, phương hướng cơ bản của cs TN và bảo vệ MT.
- Trách nhiệm công dân. Liên hệ bản thân.
5. Hướng dẫn về nhà. (2 phút)
- Học câu hỏi sách giáo khoa
- Chuẩn bị trước bài 13 “ Chính sách giáo dục và đào tạo, khoa học và công
nghê, văn hóa”
Phụ lục 1
CON CHUỘT CHẾT
Lộ giao thông nông thôn bề ngang một thước rưỡi. Sáu giờ sáng. Một con chuột
bự tổ bố xổ tung ruột nằm chính giữa đường. Ngay khúc quanh. Con chuột cống
nhum lông đen tuyền. Lâu rồi không thấy con chuột cống nhum nào. .
Mười một giờ trưa. Ngay khúc quanh ấy, chỗ con chuột chết xảy ra một vụ đụng
xe. Chiếc Wave Trung Quốc màu đỏ từ hướng thị xã đổ về ôm không hết cua,
tông vào chiếc Viva màu xanh chạy hướng ngược lại. Chiếc Wave Trung Quốc
văng xuống đám sậy, còn chiếc Viva quăng mấy vòng trên lộ rồi ngã sóng soài.
Không có ai bị thương nặng lắm, chỉ “tróc nước sơn” sơ sơ. Thế là bốn người
trên hai xe lồm cồm bò dậy, bộ dạng đáng sợ làm như họ sắp xông vào ăn thịt
lẫn nhau.
Được một lúc xem ra có vẻ yếu thế, người đàn ông chạy xe Wave Trung Quốc
móc hai trăm ngàn đưa cho người ngồi Viva gọi là bồi thường thiệt hại. “Sao
anh bo cua yếu thế? Anh thường tự hào là mình có tay lái lụa kia mà”. Cô bạn
gái ngồi sau anh chạy Wave vừa xuýt xoa vừa cằn nhằn vì cùi chỏ tróc một
mảng da rướm máu. “Tại hồi nãy anh mải nhìn con chuột chết, lúc ngẩng lên bẻ
lái không kịp”. “Con chuột nào?”.“Ở chỗ hồi nãy ấy, bự lắm, nó nằm chình ình
giữa đường. Thấy mà ghê!“ .
Con chuột vẫn còn nằm chỗ khúc quanh ấy. Đã có mấy con ruồi xanh đánh hơi

được mùi máu tanh phát tán đi trong không khí nên chúng gọi nhau đến lượn lờ
và đậu xuống thưởng thức bữa ăn trời cho. Bên đám sậy vang lên tiếng lít chít
nho nhỏ, vài con chuột nhỏ xíu cỡ ngón chân cái rón rén thập thò ở cái hang
Page 8
GSTT: Nguyễn Duy Quý GVHD: Nguyễn Thị Phương Lệ
dưới chiếc bảng bán đất. À, thì ra con chuột cống nhum chết ở trên đường kia là
con chuột cái có một đàn con. Còn lũ chuột con có lẽ đợi mẹ lâu quá nên sốt
ruột bò ra khỏi hang để đi tìm. Tuy vậy chúng chỉ thò đầu ra khỏi hang chứ chưa
dám men lên mặt lộ. May cho chúng, nếu bò lên lộ thì chắc chúng cũng chịu
chung số phận như con chuột mẹ.
Đôi ba người xúm lại chỗ con chuột chết chỉ trỏ bàn tán. “Con chuột cống nhum
này dám trên nửa ký lô. Coi hai hàng vú còn căng sữa của nó nè. Để chiều tao
lấy vá kiếm hang đào bắt bầy con của nó về nuôi chơi, chuột cống nhum bây giờ
khó kiếm lắm”. “Thôi đi cha nội, khùng vừa vừa thôi, thứ gì không nuôi lại đi
nuôi chuột”. Bàn tán một lúc, mọi người tản ra tiếp tục đi. Con chuột chết vẫn
còn nằm đó, ngay khúc quanh.
Đến hai giờ chiều thì xe chạy đường này đều được báo tin rằng ngay khúc quanh
đằng kia có một con chuột cống nhum nằm chết ngay giữa đường. Xe dưới lên,
gào to: “Có một con chuột chết!”. Xe trên xuống ngoái theo: “Ở đâu?”. Lại một
xe dưới lên, tiếp: “Ở đằng kia!”. Thế là tăng tốc, mau mau để nhìn xem con
chuột chết bự cỡ nào. Rồi rầm rầm, rổn rổn; một chiếc, hai chiếc, ba chiếc, bốn
chiếc xe tiếp tục lăn kềnh ra khi đến khúc quanh. Lại lồm cồm ngồi dậy, chửi
bới lao vào nhau. Rồi chạy đi. Rồi tiếp tục thông báo rằng: “đằng kia có con
chuột chết, bự lắm chưa từng thấy bao giờ!”.
Con chuột vẫn nằm đấy. Bây giờ máu đã đông cứng lại, xỉn màu. Bầy ruồi xanh
bâu lại ngày càng đông để chia chác món ăn béo bở. Đám bọ chét chuột không
còn hi vọng gì từ cái tử thi lạnh lẽo kia nữa nên đã rời ra, nhảy lưng tưng trên
đường xuống bãi sậy nơi có cái hang và lũ chuột con đang nhốn nháo vì mất mẹ.
Đám bọ chét chuột lại có ngay một nơi định cư mới, an toàn và đầy máu nóng
Đúng năm giờ chiều. Người đi bắt chuột dẫn con chó phèn sục sạo hồi lâu trong

đám sậy, sau cùng tìm được cái hang và lôi ra bầy chuột con đang đói rã ruột.
Con chó phèn vừa nhảy cẫng vừa sủa gâu gâu theo chiếc lồng có đựng bầy chuột
đang hoảng loạn trên tay chủ. Nó đòi thưởng một con chuột con cho công sức
đánh hơi đào bới nãy giờ, nhưng xem ra không thể nào lay chuyển được lòng
tham sắt đá của người chủ. Tức khí, nó thôi không chạy theo nữa mà khịt khịt
mũi bám theo một cái mùi khác.
Kia rồi! Nó phát hiện thi thể của con chuột mẹ giờ đã bẹp dúm như một mảng da
thuộc dán lên mặt đường. Bằng nỗ lực của vuốt và nanh, nó đã bóc được mảng
da mỏng dính ấy chạy trối chết tha vào bãi sậy. Đằng sau, lũ ruồi xanh ì xèo tức
tối đuổi bám theo tên kẻ cướp để đòi lại bữa ăn cuối ngày
Từ năm giờ chiều trở đi thì không còn một vụ tai nạn xe nào.
Con chuột cống nhum đã không còn nằm ở chỗ khúc quanh đó.
nguồn: tuổi trẻ
Page 9
GSTT: Nguyễn Duy Quý GVHD: Nguyễn Thị Phương Lệ
Phụ lục 2
Khoáng sản ở Đà Nẵng
* Đá hoa cương: ở Non Nước, nhưng để bảo vệ khu di tích nổi tiếng Ngũ
Hành Sơn, loại đá này đã được cấm khai thác.
* Đá xây dựng: đây là loại khoáng sản chủ yếu của thành phố, tập trung ở
khu vực phía Tây, Bắc và Tây Nam thành phố.
Biển, bờ biển:
Đà Nẵng có bờ biển dài khoảng 30 km, có vịnh Đà Nẵng nằm chắn bởi sườn núi
Hải Vân và Sơn Trà, mực nước sâu, thuận lợi cho việc xây dựng cảng lớn và
một số cảng chuyên dùng khác; và nằm trên các tuyến đường biển quốc tế nên
rất thuận lợi cho việc giao thông đường thuỷ.
Vùng biển Đà Nẵng có ngư trường rộng trên 15.000 km2, có các động vật
biển phong phú trên 266 giống loài, trong đó hải sản có giá trị kinh tế cao
gồm 16 loài (11 loài tôm, 02 loại mực và 03 loại rong biển) với tổng trữ
lượng là 1.136.000 tấn hải sản các loại (theo dự báo của Bộ Thuỷ sản) và

được phân bố tập trung ở vùng nước có độ sâu từ 50-200m (chiếm 48,1%), ở
độ sâu 50m (chiếm 31%), vùng nước sâu trên 200m (chiếm 20,6%). Hàng
năm có khả năng khai thác trên 150.000 -200.000 tấn hải sản các loại.
Đà Nẵng còn có một bờ biển dài với nhiều bãi tắm đẹp như Non Nước, Mỹ Khê,
Thanh Khê, Nam Ô với nhiều cảnh quan thiên nhiên kỳ thú; ở khu vực quanh
bán đảo Sơn Trà có những bãi san hô lớn, thuận lợi trong việc phát triển các loại
hình kinh doanh, dịch vụ, du lịch biển
Rừng ở Đà Nẵng tập trung chủ yếu ở cánh Tây huyện Hòa Vang, một số
ít ở quận Liên Chiểu, Sơn Trà, Ngũ Hành Sơn. Tỷ lệ che phủ là 49,6%, trữ
lượng gỗ khoảng 3 triệu m
3
. Phân bố chủ yếu ở nơi có độ dốc lớn, địa hình
phức tạp.
Giáo sinh thực tập Giáo viên hướng dẫn
Nguyễn Duy Quý Nguyễn Thị Phương Lệ
Ý kiến BGH
Page 10