Giáo trình C++ - Đại Học Bách Khoa (phần 1) potx

L
L
L
L
ờ
ờ
ờ
ờ
i
i
i
i
Gi
Gi
Gi
Gi
ớ
ớ
ớ
ớ
i
i
i
i
thi
thi
thi
thi
ệ
ệ
ệ

ệ
u
u
u
u
Vàothuởkhởiđầusửdụngmáytính,cáchlậptrìnhlàlậptrìnhtuầntự.
Khoảngnhữngnăm70-80xuhớnglậptrìnhchủyếulàlậptrìnhcócấutrúc.Bớc
sangnhữngnăm90,phơngpháplậptrìnhhớngđốitợngtrởnênphổbiến,đợc
nhữngngờilàmtinhọcquantâmnghiêncứunhiều.
Lậptrìnhhớngđốitợngtrởthànhphơngpháplậptrìnhhiệnđạivìnócó
nhữnguđiểmnh:
-Sựtrừutợnghoá:mỗiđốitợngtrongchơngtrìnhlàmộttrừuxuấtcủamột
đốitợng(vậtlýhayphivậtlý)trongthựctếcủabàitoán.Điềunàylàmcho
chơngtrìnhgẫngũihơnvớingờidùngvàdễthiếtkếhơnđốivớingờilậptrình.
-Sựđónggói:Mỗiđốitợnglàmộtsựđónggóicảbamặt:dữliệu,trạngthái
vàthaotác,làmchođốitợnglàmộtđơnnguyênbềnvữngchoquátrìnhphântích,
thiếtkếvàlậptrình.Xâydựngtrênnguyêntắcgiấukíntốiđa,côngkhaitốithiểu,
đốitợngthíchứngdễdàngvớiviệcsửalỗi,bảotrìhaypháttriển.
-Việcsửdụnglại:Đốitợnglàmộtđơnvịlắplẫn,cóthểsửdụnglạicho
bàitoánkhác.
-Sựkếthừađợcvậndụngchocácđốitợnglàmtiếtkiệmđợcmãnguồn,
đồngthờitạokhảnăngchosựtiếpnốivàmởrộngchơngtrình.
Ngàynayđãcónhiềungônngữlậptrìnhhỗtrợchođốitợng:
-Cónhữngngônngữchỉmớidựavàođốitợng(cóđónggóimàkhôngcókế
thừa),nhADA(83).
-Cónhữngngônngữhớngđốitợngthuầnkhiết,chỉđợcphépsửdụngđối
tợngtronglậptrình,nhSMALLTALK,JAVA
-Cónhữngngônngữlai,cóthểlậptrìnhhớngđốitợngmộtcáchđầyđủ,
màcũngcóthểlậptrìnhdùngđốitợng.TurboPASCAL,C++thuộcloạinày.
NgônngữCtừkhirađờiđãsớmkhẳngđịnhđợcvịthếlàcôngcụchủyếu

trongcôngnghệphầnmềm.C++pháttriểnCthànhngônngữhớngđốitợng
đãthừakếđợccácđiểmmạnhcủaCvàthíchứngvớixuhớnglậptrìnhhiệnđại.
ChọnC++đểgiảngdạycũngnhlàmcôngcụpháttriểnphầnmềmlàhợplý,vì
khôngnhữngnómạnh,mànódễhiểuchonhữngngờivốnquenvớilậptrình
truyềnthống,nayđivàolậptrìnhhớngđốitợng.Nhvậychủđềcủacuốnsách
làhoàntoànthíchhợpvớinhucầugiảngdạylậptrìnhởcáctrờngđạihọc,cũng
nhvớinhucầucủanhữnglậptrìnhviênđanghànhnghề.
Cuốnsáchgồm6chơngvà4phụlục
-Chơng1:Lậptrìnhhớngđốitợng-phơngphápgiảiquyếtbàitoánmới
-Chơng2:NhữngmởrộngcủaC++
-Chơng3:Đốitợngvàlớp
-Chơng4:Địnhnghĩatoántửtrênlớp
-Chơng5:Kỹthuậtthừakế
-Chơng6:Khuônhình
-Phụlục1:Cáckênhxuấtnhập
-Phụlục2:Xửlýlỗi
-Phụlục3:Bàitoánquanhệgiađình
-Phụlục4:Mãchơngtrìnhbàitoánquanhệgiađình.
Nhvậycuốnsáchbaotrùmđủcácvấnđềcầnđềcậpvàđãđợccấutrúckhá
hợplý.Mỗichơngđềukếtthúcbởiphầntómtắtvàcácbàitập,thuậntiệnchoviệc
họcvàthựchành.
Nộidungcácphầnđãđợctrìnhbàydễhiểu,chuẩnxác,cónhiềuthídụminh
hoạ.
Cuốnsáchcóthểdùnglàm:
-GiáotrìnhgiảngdạyvềlậptrìnhhớngđốitợngởcáctrờngĐạihọc.
-SáchthamkhảovềC++chonhữngngờilậptrìnhchuyênnghiệp.
Tôichorằngquyểnsáchlàrấtcóíchvàhyvọngsẽsớmđợcxuấtbảnđể
phụcvụbạnđọc.XintrântrọnggiớithiệuvớibạnđọccuốnsáchLậptrìnhhớng
đốitợngvớiC++,mộtsxảnphẩmlaođộngkhoahọcnghiêmtúccủatậpthểcán
bộgiảngdạykhonaCôngnghệThôngtin,ĐạihọcBáchkhoaHànội.

Hànội,ngày4tháng5năm1999
GS.
GS.
GS.
GS.
Nguy
Nguy
Nguy
Nguy
ễ
ễ
ễ
ễ
n
n
n
n
V
V
V
V
ă
ă
ă
ă
n
n
n
n
Ba

Ba
Ba
Ba
Khoa
Khoa
Khoa
Khoa
CNTT,
CNTT,
CNTT,
CNTT,
Đ
Đ
Đ
Đ
HBK
HBK
HBK
HBK
H
H
H
H
à
à
à
à
n
n
n

n
ộ
ộ
ộ
ộ
i
i
i
i
TrờngĐạihọcBáchkhoaHànội
KhoaCôngnghệThôngtin
0
LêĐăngHng,TạTuấnAnh,NguyễnHữuĐức
NguyễnThanhThuỷ
L
L
L
L
ậ
ậ
ậ
ậ
p
p
p
p
tr
tr
tr
tr

ì
ì
ì
ì
nh
nh
nh
nh
h
h
h
h
ớ
ớ
ớ
ớ
ng
ng
ng
ng
đố
đố
đố
đố
i
i
i
i
t
t

t
t
ợ
ợ
ợ
ợ
ng
ng
ng
ng
v
v
v
v
ớ
ớ
ớ
ớ
i
i
i
i
C
C
C
C
++
++
++
++

Hànội1999
LậptrìnhhớngđốitợngvớiC++
Tácgiả:LêĐăngHng,TạTuấnAnh,NguyễnHữuĐức,
NguyễnThanhThuỷ
Chủbiên:NguyễnThanhThuỷ
Biêntập:
Chịutráchnhiệmxuấtbản:
Giấyphépxuấtbảnsố:
T
T
T
T
µ
µ
µ
µ
i
i
i
i
li
li
li
li
Ö
Ö
Ö
Ö
u
u

u
u
tham
tham
tham
tham
kh
kh
kh
kh
¶
¶
¶
¶
o
o
o
o
[1].
ClaudeDelannoy,ProgrammerenlangageC++,EYROLLES.
[2].
ScottRobertLadd,TurboC++TechniquesandApplications,M&TBooks.
[3].H.M.Deitel&P.J.Deitel,CHowtoprogram.
L
L
L
L
ờ
ờ
ờ

ờ
i
i
i
i
n
n
n
n
ó
ó
ó
ó
i
i
i
i
đầ
đầ
đầ
đầ
u
u
u
u
NgônngữCđợcxemlàmộtngônngữlậptrìnhvạnnăngvàđợcsửdụng
rộngrãiđểgiảiquyếtcácbàitoánkhoahọckỹthuật:xửlýảnh,đồhoạ,ghépnối
máytính.NgônngữCcũnglàmộtcôngcụmạnhchophépxâydựngcácchơng
trìnhhệthốngnhhệđiềuhànhUNIX,cácchơngtrìnhdịchvàcáccôngcụtiện
íchkhác.

ĐiểmmạnhđángchúýcủangônngữCchínhlàsựmềmdẻovàkhảnăngtrao
chuyểncaogiữacáchệthốngtínhtoán.TrêncơsởngônngữCngờitađãtiến
hànhxâydựngmộtphiênbảnhớngđốitợnggọilàC++nhằmthừakếcácđiểm
mạnhvốncócủaC.ViệctìmhiểungônngữC++đanglàmộtxuthếđợcquantâm
bởicácnhàlậptrìnhnhằmpháttriểncácphầnmềmứngdụngởViệtnam.
Hiệnnay,trênthịtrờngđãcómộtsốtàiliệuthamkhảogiớithiệuvềC++.
Tuynhiên,cáctàiliệunàychỉmớidừnglạiởmứcgiớithiệuvàmôtảcáckhíacạnh
cúphápcủangônngữ.Trongcuốnsáchnày,nhữngtrìnhbàyvềcáckhíacạnhlập
trìnhhớngđốitợngcótínhsphạmcao,đitừmứcđộdễđếnkhónhằmgiúp
ngờiđọccóthểlĩnhhộicáckiếnthứccơbảnkhôngchỉlệthuộcvàomộtngôn
ngữlậptrìnhcụthểnhC++đãđợcquantâmthíchđáng.
Trongchơngtrìnhgiảngdạycửnhân,kỹschuyênngànhCôngnghệThông
tin,ngônngữlậptrìnhC++đợcchọnđểminhhoạcholậptrìnhhớngđốitợng
nhờcácuđiểmtrongkhảnăngbiểudiễndữliệuvàthểhiệncáckhíacạnhlập
trình.Việcnắmbắtcáckhíacạnhđộcđáocủangônngữvàlàmchủcácyếutốcơ
bảnkhilậptrìnhtrongngônngữC++sẽlàcơsởđểnângcaohiểubiếtvàkỹnăng
lậptrìnhbằngngônngữJAVA,mộtcôngcụkhôngthểthiếuđợctrongviệcphát
triểncácứngdụngtrênmạng.
Chúngtôibiênsoạntàiliệunàyvớihyvọngrằngnósẽrấtbổíchvàcầnthiết
đốivớicácsinhviêncaođẳngvàđạihọckhôngchỉtrongchuyênngànhCôngnghệ
Thôngtinmàcảcácngànhkỹthuật,côngnghệkhácnhĐiệntửViễnThông,Tự
độnghoáđiềukhiểnv.v
Khibiênsoạn,chúngtôiđãcốgắngđaramộtbốcụccủacuốnsáchsaocho
bámsátđợccácnộidungcơbảnxungquanhcáckhíacạnhcúphápcủangônngữ
vànhữngkỹnănglậptrìnhtrênđó.Cáckiếnthứcđợctrìnhbàycôđọngnhằm
giúpngờihọcvàtựhọcdễtiếpthucáckiếnthứcđợctruyềnthụ.
Trongquátrìnhbiênsoạncuốnsách,chúngtôiđãnhậnđợcnhiềuýkiến
đónggópquíbáucủaGS.NguyễnVănBa,GS.VũLục,GSĐỗXuânLôi,Ths.Đỗ
VănUyvàcácthầycôtrongkhoaCôngnghệThôngtin,trờngĐạihọcBáchkhoa
Hànội.Chúngtôixinchânthànhcámơnsựgiúpđỡquígiáđó.Nhândịpnày

chúngtôicũngxinbàytỏsựbiếtơntớiGSNguyễnThúcHảivàBanchủnhiệm
khoaCôngnghệThôngtinvàNhàxuấtbảnGiáodụcđãtạođiềukiệnvậtchấtvà
tinhthầnđểcuốnsáchsớmramắtbạnđọc.
Tuyđãhếtsứccốgắngnhngchúngtôinghĩrằngsẽkhôngtránhkhỏinhững
thiếusót,rấtmongnhậnđợccácýkiếnđónggópđểnângcaochấtlợngtrong
cáclầntáibảnsau.
Hànội
,ngày1tháng5năm1999
C
C
C
C
á
á
á
á
c
c
c
c
t
t
t
t
á
á
á
á
c
c

c
c
gi
gi
gi
gi
ả
ả
ả
ả