BẠI NÃO (Kỳ 1) pot

BẠI NÃO
(Kỳ 1)

I- ĐẠI CƯƠNG:
Danh từ bại não được dùng chỉ một nhóm bệnh thần kinh:
- Xuất hiện từ khi sinh.
- Biểu hiện lâm sàng rất đa dạng và nặng nề.
- Nguyên nhân cũng rất phong phú.
Mặc dù bất thường về vận động là dấu hiệu nổi bật nhất, nhưng rất thường
gặp kèm theo những sa sút về trí thông minh, về phát triển tình cảm, ngôn ngữ và
nhận thức.
Theo YHCT, bệnh nằm trong phạm vi chứng “ngũ trì”, “ngũ nhuyễn”,
“nuy”.

II- NGUYÊN NHÂN GÂY BỆNH:

A. THEO YHHĐ:

Lâm sàng dựa vào sự phát triển trước và sau sinh không giống nhau, có
thể phân làm 3 loại:
1/ Trước sinh:
- Nguyên nhân chủ yếu do thiếu oxy não của thai nhi trong tử cung (dọa
sẩy, xuất huyết do chấn thương trong thai kỳ), trong thời kỳ mang thai mẹ bị cảm,
xuất huyết. Hoặc mẹ bị cao huyết áp, tiểu đường, té, chấn thương thai, tiếp xúc
chất độc.
- Yếu tố di truyền có vai trò trong 10% trường hợp.
2/ Trong sinh: Nguyên nhân do tắc ối, nhau choàng, hoặc sinh khó, chấn
thương lúc sinh gây ra thiếu oxy não hoặc chảy máu não…
3/ Sau sinh: Nguyên nhân do co giật kéo dài sau sinh, vàng da, viêm não,
chấn thương sọ não gây thiếu oxy não hoặc xuất huyết não.

B. THEO YHCT:

YHCT không có từ bại não. Những biểu hiện của bệnh như yếu liệt,
chậm phát triển trí tuệ được xếp tương đương với “chứng nuy”, “chứng ngũ trì”,
“chứng ngũ nhuyễn”.
- Theo quan niệm YHCT, não là bể của tủy, có quan hệ mật thiết với Thận.
Nếu Thận tinh bất túc, không nuôi dưỡng được cốt tủy sẽ làm não bể hư rỗng.
Can, Thận đồng nguồn, Thận thủy đầy đủ sẽ dưỡng được Can mộc tốt.
Nếu Thận thủy suy hư, Can mộc bị thất dưỡng (do Can chủ cân, nên khi
Can bị thất dưỡng sẽ xuất hiện cân suy yếu). Vì thế, nếu Can huyết bất túc, Thận
khí hư đều dẫn đến não thất dưỡng, bể tủy suy yếu không nhuận được cân, khiến
chân tay bất dụng.
- Đương nhiên Tỳ Vị hư cũng ảnh hưởng đến nguồn sinh huyết, huyết
không dưỡng được Can, Can tàng huyết không đủ, đưa đến cân thất dưỡng gây
nên chứng nuy.
- Do ôn nhiệt độc tà hoặc nhiệt khiến cho Phế bị nhiệt nung nấu mà tân dịch
tiêu hao. Phế không làm tròn vai trò thông điều thủy đạo, lại không làm tròn vai
trò Tướng phó chi quan đối với Tâm tạng nên khí huyết không đến, do đó cân
mạch toàn thân không được nuôi dưỡng nhu nhuận mà sinh ra chứng nuy.
- Do chấn thương (bất nội ngoại nhân) gây huyết ứ làm tắc trở kinh lạc sinh
chứng nuy.

Sơ đồ bệnh bại não theo YHCT