Tiết 19 - Thường thức mỹ thuật
Tranh dân gian Việt Nam
I/ Mục tiêu bài học:
- Học sinh nắm được kiến thức về tranh dân gian VN, bao gồm: Nội dung,
xuất xứ, ý nghĩa của các dòng tranh dân gian, cách làm tranh.
- Học sinh nhận biết tốt các loại tranh khác nhau.
- Có ý thức hơn rong việc tìm hiểu, giữ gìn các giá trị văn hóa truyền thống
của dân tộc.
II/ Chuẩn bị:
1. Đồ dùng:
- Tranh minh họa các dòng tranh: Tranh Đông Hồ, Hàng Trống, Kim
Hoàng, làng Diễn . . .
- Tranh dân gian Đông Hồ.
- Bản vẽ, bản khắc in tranh.
2. Phương pháp: Trực quan, giảng giải, nhóm làm việ, gợi mở.
III/ Tiến trình dạy- học
HĐ
Thờ
i
gian
Hoạt động của giáo viên
Minh
họa
Hoạt động
của học sinh
Hoạt
động
1
(5’)
Hướng dẫn học sinh tìm hiểu vài
nét về tranh dân gian.
- Yêu cầu hs đọc đoạn 1.
- Gợi ý và nêu câu hỏi để học sinh
trả lời:
+ Tranh dân gian là gì?
+ Tranh còn có tên gọi là tranh
tết. Vì sao?
+ Tranh được sản xuất ở những
địa phương nào?
+ Đề tài của tranh dân gian là
gì?
Tranh
Lịch sử
- Xem minh hoạ
- Đọc phần I.
- Trả lời câu hỏi.
- Học sinh nêu được:
- Ghi nhớ các nội dung
+ Tranh dân gian lưu
hành rộng rãi. Còn gọi
là tranh tết.
+ Sản xuất ở Đông
Hồ, phố Hàng Trống,
Kim Hoàng, làng
Diễn, làng Sình,
+ Đề tài: Chúc tụng,
sinh hoạt, lịch sử, thờ,
Hoạt
động
2
(30’)
Hướng dẫn học sinh tìm hiểu về 2
dòng tranh Đông Hồ, Hàng trống:
- Cho học sinh quan sát các minh
họa, gợi ý trả lời các câu hỏi.
- Nêu vấn đề:
+ Tại sao gọi là tranh Đông
Hồ?
+ Tác gải là ai?
+ Nội dung thể hiện là gì? ( GV
nhấn mạnh đặc điểm thể hiện
cuộc sống, sự gắn bó giữa con
người - thiên nhiên).
+ Nét độc đáo trong việc sử
dụng màu là màu gì?
- Em hãy cho biết đặc điểm đường
nét, hình mảng? ( GV gợi ý, chỉ rõ
Tranh
Đông
Hồ,
Hàng
Trống
- Học sinh đọc bài
- Xem tranh.
- Các nhóm làm việc.
- Học sinh nêu được
các nội dung:
- Trả lời được chính
xác địa phương sản
xuất.
- Nêu và ghi nhớ cách
sản xuất tranh Đông
Hồ. Sản xuất hàng loạt
bằng các bản khắc gỗ,
in trên giấy điệp. Mỗi
màu có 1 bản in.
Nhiều người cùng làm.
- Biết được bản chất
trên tranh các nét đen đậm, các
mảng màu rõ ràng).
- Cho hs đọc nội dung giới thiệu
tranh Hàng Trống.
- Giới thiệu 1 số tranh. Hướng học
sinh nhìn vào các nét nền, mảng
màu đậm nhạt.
- Em hãy cho biết cách làm tranh
Hàng Trống khác tranh Đông Hồ ở
điểm nào? ( gợi ý: Tô màu, không
in)
- Giảng giải: Do sự khác nhau về
tầng lớp phục vụ, thị hiếu tiêu
dùng nên tranh có đặc điểm khác.
- Yêu cầu các nhóm tìm hiểu
nghiêm túc nội dung SGK trả lời
câu hỏi. GV bổ sung 1 số chi tiết
không có trong SGK.
- Em hãy cho biết cảm nhận chung
màu: lấy từ thiên
nhiên. Ví dụ được các
loại màu.
- đường nét đơn giản,
khỏe, dứt khoát. Hình
mảng chắc, khỏe, đậm
đà.
- Quan sát tranh nghe
đọc giới thiệu.
- Nêu được sự khác
nhau ở cách làm tranh.
+ Dùng 1 bản khắc nét
đen mảnh để in. tô
màu vào các hình
mảng.
+ Dùng màu phẩm
nhuộm.
- Nắm được đặc điểm,
đường nét mảnh mai,
của các em khi xem 1 só tranh
này? ( Có dễ nhìn, dẽ nhận ra nội
dung không?)
- Giáo viên kết luận ( Nhấn mạnh
các giá trị nghệ thuật, ý nghĩ các
câu thơ, tính tượng hình)
trau chuốt, tinh tế.
* Giá trị nghệ thuật:
- Bố cục theo lối ước
lệ, thuận mắt.
- Chữ và thơ mainh
họa=> ổn định, chặt
chẽ.
- Vẻ đẹp hài hòa hình
tượng có tính khái
quát cao.
Hoạt
động
3
(5’)
Đánh giá kết quả học tập của học
sinh:
- Nêu vấn đề để học sinh so sánh:
những điểm giống nhau và khác
nhau của tranh Đông Hồ và tranh
Hàng Trống?
(Toàn
bộ các
tranh )
- Học sinh trả lời tóm
tắt sơ lược những nét
chính.
- Học sinh khác nhận
xét, đánh giá phần trả
lời của bạn. Bổ sung
- Em cho biết giá trị nghệ thuật của
tranh giân gian.
- Bổ xung, nhấn, mạnh 1 số điểm
cần khắc sâu ghi nhớ.
(nếu cần)
* Dặn dò:
- Học thuộc bài. Sưu tầm tranh và bài viết về tranh dân gian.
- Mỗi tổ ( nhốm theo tổ) chuẩn bị 2 đồ vật theo nhóm mẫu: cái ca và khối
hộp hoặc cái tích và khối hộp.( 1 vật to và 1 vật nhỏ).