§50. VI KHUẨN
I. Mục tiêu :
1. Kiến thức
- Phân biệt được các dạng vi khuẩn trong tự nhiên
- Nắm được những đặc điểm chính của vi khuẩn về, kích thước, cấu
tạo, dinh dưỡng, phân bố.
2. Kỹ năng : Rèn kỹ năng, quan sát phân tích
3. Thái độ hành vi: Giáo dục lòng yêu thích môn học
II. Phương pháp :
III. Đồ Dùng Dạy Học
- Tranh phóng to; các dạng vi khuẩn (H50.1)
IV. Hoạt Động Dạy Học
Mở bài: SGK
TG
Hoạt động của Giáo Viên Hoạt động của Học Sinh
Hoạt Động 1 : Tìm Hiểu Một Số Đặc Điểm Của Vi Khuẩn
* Hình dạng:
- Cho học sinh quan sát tranh các
- Học sinh hoạt động cá nhân quan sát
tranh
gọi tên từng dạng
hình dạng vi khuẩn
vi khuẩn có
những hình dạng nào ?
- Học sinh có thể gọi vi khuẩn hình
tròn vi khuẩn hình ngoằn ngoèo
Giáo viên chỉnh lại cách gọi tên
- Giáo viên lưu ý dạng vi khuẩn
sống thành tập đoàn tuy liên kết với
nhau nhưng mỗi vi khuẩn vẫn là một
động vật sống độc lập
* Kích thước
- Giáo viên cung cấp thông tin: vi
khuẩn có kích thước nhỏ.
(1 vài phần nghìn mm) phải quan sát
dưới kính hiển vicó độ phóng đại lớn
* Cấu tạo:
- Cho học sinh đọc thông tin (phần
cấu tạo SGK)
Trả lời:
+ Nêu cấu tạo tế bào vi khuẩn.
+ So sánh với tế bào thực vật.
giáo viên gọi học sinh phát biểu
- 1, 2 học sinh phát biểu
* vi khuẩn có nhiều hình dạng khác
nhau như: hìhn cầu, hình que, hình dấu
phẩy, hình xoắn …
- Học sinh tự nguyên cứu thông tin.
- Trả lời câu hỏi
nêu cấu tạo tế bào vi khuẩn
+ Vách tế bào
+ Chất tế bào
+ Chưa có nhân hoàn chỉnh
chốt lại kiến thức đúng.
- Gọi 1, 2 học sinh nhắc lại hình
dạng, cấu tạo, kích thước của vi
khuẩn. Giáo viên cung cấp thêm
thông tin một số vi khuẩn có roi nên
có thể di chuyển được.
- Vi khuẩn khác tế bào thực vật
không có diệp lục và chưa có nhân
hoàn chỉnh.
Kết luận: vi khuẩn có kích thước rất
nhỏ vì có hình dạng và cấu tạo đơn
giản (chưa có nhân hoàn chỉnh)
Hoạt Động 2 : Tìm Hiểu Cách Dinh Dưỡng Của Vi Khuẩn
- Yêu cầu học sinh đọc thông tin SGK
giáo viên nêu vấn đề: vi khuẩn
không có diệp lục
vậy nó sống
bằng cách nào?
- Có thể học sinh phát biểu lộn xộn
giáo viên tổng kết lại
giải thích cách dinh dưỡng của vi
khuẩn
+ Dị dưỡng (chủ yếu)
+ Tự dưỡng (một số ít)
- Yêu cầu học sinh phân biệt hai
cách dị dưỡng là: hoại sinh và ký
sinh.
- Học sinh đọc kỹ thông tin
trả lời
được vấn đề dinh dưỡng của vi khuẩn.
- Gọi 1, 2 học sinh phát biểu (dị
dưỡng: sống bằng chất hữu cơ có sẳn)
- Học sinh thảo luận
phân biệt
hoại sinh và ký sinh.
1, 2 học sinh phát biểu
lớp bổ
sung.
Giáo viên cho lớp thảo luận
giáo
viên bổ sung sửa chữa sai sót.
Chốt lại cách dinh dưỡng của vi
khuẩn.
+ Hoại sinh: sống bằng chất hữu cơ
có sẵn trong xác động thực vật đang
phân hủy.
+ Ký sinh sống nhờ trên cơ thể sống
khác.
Kết luận: vi khuẩn dinh dưỡng bằng
cách dị dưỡng (hoại sinh hoặc ký sinh)
trừ một số vi khuẩn có khả năng tự
dưỡng.
Hoạt Động 3 : Phân Bố Và Số Lượng
- Yêu cầu học sinh đọc thông tin SGK
trả lời câu hỏi nhận xét sự phân bố
vi khuẩn trong tự nhiên?
- Giáo viên bổ sung
tổng kết lại.
- Giáo viên cung cấp thông tin vi
khuẩn sinh sản bằng cách phân đôi,
nếu gặp điều kiện thuận lợi chúng
sinh sản rất nhanh.
- Giáo viên mở rộng thêm: khi điều
kiện bất lợi, (khó khăn về thức ăn và
- Học sinh đọc thông tin SGK
tự
rút ra nhận xét.
1, 2 học sinh phát biểu
các em bổ
sung.
Kết luận: Trong tự nhiên cũng có vi
khuẩn, trong đất, trong nước.
nhiệt độ)
vi khuẩn hết bào xác.
- Giáo viên giáo dục ý thức giữ gìn
vệ sinh cá nhân.
Kết luận chung: học sinh đọc SGK.
V. Kiểm Tra Đánh Giá:
Sử dụng câu hỏi 1, 2 SGK.
VI. Dặn Dò:
Học bài trả lời câu hỏi SGK, tìm hiểu những bệnh do vi khuẩn gây ra cho
người và các sinh vật khác.