chuyen de luyen tap ki nang

LUYÊN TẬP KỸ NĂNG Ở PHÂN MÔN TẬP LÀM VĂN
QUA BƯỚC TẬP LÀM DÀN Ý
I . Mục đích yêu cầu :
Rèn luyện kĩ năng xây dựng dàn ý đại cương rà dàn ý chi tiết .
II . Tiến hành :
1 . Dàn ý là gì ?
- Dàn ý là nội dung giảng lược của bài văn .
- Là sự phác thảo bài văn .
- Là hệ thống các ý lớn , ý nhỏ , trong một kết cấu hợp lí để giải quyết những yêu cầu mà đề bài đặt
ra .
- Dàn ý chính là bước đầu cụ thể hoá cánh giải quyết vấn để nêu ra ở đề bài , là sự tổng hợp một
cách cô đọng nội dung sẽ có của bài làm dưới hình thức những tiêu đề được sắp xếp hợp lí .
- Dàn bài như thế nào thì bài làm về cơ bản sẽ như vậy .
- Nếu có một dàn bài tốt , là đã có một bảo đảm sự chắc chắn thành công của một bài văn .
+ Theo kinh nghiêm thực tế cho thấy
- Phần lớn học sinh chưa coi trọng đúng mức việc làm dàn ý cho một bài văn , thâm chí bị bỏ qua .
- Nhiều học sinh chỉ phác hoạ đôi ba dòng sơ lược trên giấy nháp với ý lộn xộn - rồi cắm cúi viết ngay
thành bài văn , viết đến đâu nghĩ đến đó , nhiều khi ý lủng củng viết lỡ dở thấy sai muốn sữa của
không được .
2 . Ích lợi của việc làm dàn bài
- Ghi lại những ý chính để không bỏ sót .
- Tìm thèm được những ý phụ ( bởi vì quá trình làm dàn bài là quá trình tìm ý , là quá trình huy động
kiến thức . )
- Chọn lọc và sắp xếp các ý chíng , ý phụ , ý lớn , ý nhỏ một cách hợp lí ( nghĩa là chúng ta phải chư
động sắp xếp tổ chức kiến thức của bài văn , để từ đó có cái nhìn tổng quát , đoán định được sự đáp ứng yêu
cẩu để )
- Chủ động phân bố được thời gian làm bài ( tránh được trình trạng phấn đầu làm kĩ , phần sau viết
vội , viết sơ sài …)
3 . Làm một dàn bài sơ lược :
Qúa trình làm dàn bài gồm nấc : Dàn bài sơ lược , dàn bài chi tiết .
- Dàn bài sơ lược (Dàn bài đại cương ) là một cái khung dàn bài chỉ gồm các đề mục , các tiêu đề hoặc

ghi lại các ý lớn và những khía cạnh của nó .
- Các tiêu đề của ý lớn ghi ngắn gọn ( không nên rậm rạp , phức tạp với nhiều đề mục lớn nhỏ .
- Phải thoáng rỏ , chừa chỗ trống để dư ghi them những chi tiết cụ thể cho một dàm bài chi tiết .
- Các mục trong toàn bài cũng như các tiêu mục phải đồng đẳng có ý nghĩa tương đương với nhau và
được sắp xếp theo một trật tự hợp lí , có hệ thống chặt chẽ .
Tổng quát một dài bài sơ lược ( gọi là khung dài bài )
I . ( PHẦN )
-
-
-
II . ( PHẦN II )
A . MỤC ( A)
1 . Tiểu mục (1)
a ) ý lớn (a)
-
-
-
+ ý nhỏ ( -)
+
b) –
-
-
c )
-
-
-
2.
B .
III .
4 . Dàn ý chi tiết :

+ Nêu các ý lớn , ý nhỏ , các khía cạch của chúng và cã những chi tiết của các khía cạch , những dẫn
chứng v .v …( mà ở dàn bài sơ lược ta đã để những khoảng trống để có chỗ ghi thêm rào . )
+ Bước chuyển từ dàn bài sơ lược – dài bài chi tiết là quá trình huy động kiến thức để tìm ý , việc
tím ý rất quan trọng , tạo nên dung lượng của bài làm văn ( Bài dư ý hay thiếu ý , nội dung phong phú hay
sơ sài là do khâu này quyết định )
+ Muốn tìm ý phải biết nêu các câu hỏi , các vấn đề , biết cách mổ xẻ , phân tích để triển khai một
luận điểm một ý lớn , tím ý rồi phải chọn lọc và sắp xếp ý )
+ Để làm bài tốt nhất thiết phải xây dựng một dàn ý chi tiết , càng chi tiết càng tốt ( tất nhiên cần có
mức độ , không nên quá kĩ , quá tỉ mỉ )
Dàn bài chi tiết sơ bộ giúp ta đánh giá được cách giải quyết vấn đề theo yêu cầu của đề bài .
+ Dàn bài chi tiết cũng cho ta nhìn thấy được bài văn được kết cấu như thế nào ? có hệ thống
không ? có cân đối không ? để từ đó trong bước viết thành văn - Liệu mà điều chỉnh .
5) Các phần của dàn bài .
a ) Phần mở bài . ( phần đặt vấn đề )
+ Có nhiệm vụ chủ yểu là giới thiệu vấn đề .
+ Xác định rõ ranh giới yêu cầu của việc giải quyết
+ Nó có nhiệm vụ thâu tóm lại toàn bộ nội dung yêu cầu của đề bài và mở ra cách giải quyết vấn đề
ở phần sau .
+ Đặt vấn đề tốt sẽ gây được sự chú ý , cảm tình và niềm tin đối với người đọc , đồng thời cũng tạo
được hứng thú chíng người viết .
- Kinh nghiệm về thiếu sót của học sinh khi đặt vấn đề .
+ Nêu vấn đề không khớp , không trúng với vấn đề .
+ Nêu vấn đề dài dòng , lan man , thậm chí nêu những ý dẫn vào vấn đề không dính líu gì đến vấn
đề .
Tóm lại :
Phần đặt vấn đề có 3 ý chính bố cục như sau
+ Giới thiệu xuất của đề , nâu ý dẫn vào đề
+ Giới thiệu vấn đề sẽ giải quyết , dần can thơ , văn … trích (nếu có )
+ Nếu trước cách giải quyết , giới hạn phạm vi vấn đề giải quyết – nêu hướng giải quyết .
Yêu cầu :

+ Phải bám sát nội dung chủ yếu của đề để giới thiệu rõ và sát với vấn đề .
+ Phải tự nhiên linh hoạt , tránh khô khan , cứng nhắc hoặc ngược lại sáo mòn , bay bướm quá đáng .
- Thường có 2 cách đặt vấn đề :
+ Đặt vấn đề trực tiết : nên ngay vấn đề một cách ngắn gọn .
+ Đặt vấn đề gián tiết : Dẫn dắt dẫn dần người đọc vào vấn đề , kích thích hứng thú người đọc , dung
phương pháp qui nạp hay so sánh nêu một việc rồi dẫn dắt dần dần vào vấn đề .
Ví dụ :
Đặt vấn đề :
Đề : Em hãy bình luận câu ca dao :
“ Nhiễu điều phủ lấy giá gương
Người trong một nước phải thương nhau cùng “
Trực tiết
Tình yêu thương đoàn kết giúp đỡ lẫn nhau đó là tình cảm quí báu không thể thieeus được ở người
dân Việt Nam . Nó thể hiện truyền thống đạo lí của dân tộc . Qua câu ca dao
“ Nhiễu điều phủ lấy giá gương
Người trong một nước phải thương nhau cùng “
Chúng ta sẽ bình luận vấn đề trên .