Đông y trị chứng đau mình sau khi sinh ppsx

Đông y trị chứng đau mình sau khi sinh

Sản phụ trong thời gian vừa mới sinh con, xuất hiện đau các khớp xương chân tay,
người tê liệt đau đớn, nặng nề khó chịu, co duỗi khó khăn gọi là đau mình sau khi
sinh hay dân gian gọi là "phong sản hậu".
Theo y học cổ truyền, đau mình sau khi sinh phần nhiều do khi sinh hao tổn khí
huyết, khác với đau mình ở người thường, với các đặc điểm sau:
- Có tính thời gian: Phần nhiều thấy bị trong thời gian mới sinh xong, nếu không điều trị
hoặc điều trị không đúng bệnh có thể kéo dài mấy tháng hoặc mấy năm.
- Có tính vụ mùa: Phần nhiều gặp khi vừa mới sinh xong đúng vào mùa đông xuân, thời
tiết lạnh giá.
- Có tính khu vực: Sinh con ở vùng giá lạnh bị nhiều hơn, ở vùng nhiệt đới bị ít hơn, ở
nông thôn và vùng núi bị nhiều hơn, ở vùng thành phố thị xã bị ít hơn.
- Có tính bộc phát: Phần nhiều do sau khi sinh bị nhiễm ngoại tà, chỉ trong một đêm là tất
cả các khớp xương tay chân mình mẩy đau đớn, không thể co duỗi, trở mình được, thậm
chí không thể xuống giường đi lại được.
Đau mình sau khi sinh thường do 3 nguyên nhân: Do phong hàn, do huyết hư và do huyết
ứ gây nên.
Đau mình sau khi sinh do phong hàn
Nguyên nhân: Sau khi sinh vì mất máu nhiều, vệ dương không chắc, thấu lý không gắn
bó chặt, ăn mặc sinh hoạt hằng ngày không thận trọng, chăm sóc điều dưỡng không thỏa
đáng, phong hàn thấp tà nhân lúc cơ thể hư nhược xâm nhập vào kinh lạc, vào cơ bắp,
vào các khớp xương, làm cho khí huyết tê trở nên đau mình.
Biểu hiện lâm sàng: Đau khắp mình mẩy chân tay, nhất là ở chân và thắt lưng đau nặng
hơn, các khớp tay chân co duỗi khó khăn, hoạt động bị trở ngại, hiện tượng đau dữ dội
hoặc ở khắp nơi, không nhất định ở chỗ nào. Triệu chứng toàn thân thời kỳ đầu phần
nhiều là rùng mình, sợ lạnh và gió độc, đau đầu, người nóng ran, sắc mặt trắng, ăn vào
không dễ chịu, khó nuốt. Lưỡi nhạt, rêu lưỡi mỏng, trắng, mạch tế, hoãn.
Phép trị: Dưỡng huyết ích khí, trừ phong tán hàn.
Bài thuốc: Hoàng kỳ 15g, bạch truật 15g, tang ký sinh 15g, đương quy 9g, độc hoạt 9g,
ngưu tất 9g, củ kiệu 9g, cam thảo nướng 12g, gừng tươi 12g, nhục quế tâm 3g, sắc lấy

nước uống, ngày một thang.
Đau mình sau khi sinh do huyết hư
Nguyên nhân bệnh và bệnh lý: Vì khi sinh con hoặc sau khi sinh mất máu quá nhiều làm
cho máu hư suy thiếu hụt, khí hư suy ngưng trệ không vận hành được, các mạch tứ chi
trống rỗng, các kinh mạch, các khớp xương mất nhu dưỡng sinh ra đau mình.
Biểu hiện lâm sàng: Phần nhiều do sau khi sinh mất máu quá nhiều, các khớp và kinh
mạch mất dinh dưỡng, làm cho các khớp xương ở khắp mình mẩy tay chân đều đau nhức.
Đầu óc choáng váng, tim đập hồi hộp, thất thường, sắc mặt vàng úa, ăn sút kém, người
mệt mỏi rã rời, khí đoản, không buồn nói hoặc nói không ra hơi, lưỡi nhạt, đỏ, rêu lưỡi
mỏng trắng, mạch hư tế hoặc tế nhược.
Phép trị: Bổ khí dưỡng huyết, ôn kinh thông lạc.
Bài thuốc: Hoàng kỳ 15g, bạch thược 15g, quế chi 9g, gừng tươi 9g, táo tàu 9g, đương
quy 9g, phòng phong 9g, ngưu tất 9g, độc hoạt 9g, kê huyết đằng 12g, sắc lấy nước uống,
ngày một thang.
Đau mình sau khi sinh do huyết ứ
Nguyên nhân bệnh và bệnh lý: Phần nhiều do sau khi sinh, ác lộ ra ít, máu dư không ra
hết, làm ứ trở kinh lạc và ở trong cơ bắp, lâu ngày không phát tán, vận hành khí huyết bị
trở trệ mà sinh đau mình mẩy.
Biểu hiện lâm sàng: Sau khi sinh các khớp xương trong cơ thể căng đau hoặc đau nhói,
ấn vào thì càng đau hơn, triệu chứng toàn thân trông bên ngoài hình thể rất đau khổ, da
xanh tím và cứng lại, các khớp xương co duỗi khó khăn, lượng ác lộ ít hoặc lúc ra lúc
không, bụng dưới đau đớn, sợ ấn vào, lưỡi đỏ thâm, rêu lưỡi trắng, mạch huyền hoặc sáp.
Phép trị: Dưỡng huyết hoạt huyết, hóa ứ thông lạc.
Bài thuốc: Tần giao 9g, khương hoạt 9g, đương quy 9g, ngũ linh chi 9g, hương phụ 9g,
ngưu tất 9g, địa long 9g, xuyên khung 6g, đào nhân 6g, hồng hoa 6g, cam thảo 6g, sắc lấy
nước uống.
Một số bài thuốc dân gian đơn giản hiệu nghiệm
Bài 1: Đậu đen 500g, rượu 1.000 ml, táo tàu 21g.
Cách dùng: Rang đậu đen cho gần cháy, đem ngâm trong rượu, sau nửa tháng bỏ bã,
uống nước rượu, mỗi lần uống 20-30ml, ngày uống 2-3 lần trong 7-8 ngày.

Bài 2: Hạt bo bo 30g, táo tàu 15g, đường đỏ, rượu lượng vừa đủ, đem nấu cháo ăn, ngày
một thang ăn mấy ngày liền.
Bài 3: Kinh giới 9g, đem rang khô vụn ra lấy lòng trắng của quả trứng gà trộn đều pha
nước sôi uống.