SKKN:
Kinh nghiệm chỉ đạo việc sử dụng TBDH trong trờng THCS
1
P H giáo dục và đào tạo
Trờng THCS giáo dụ
Một số kinh nghiệm chỉ đạo
việc sử dụng TBDH để nâng cao chất lợng giáo dục
ở trờng THCS VT Tn h T
, năm 200
giáo dục và đào tạo
Trờng
SKKN:
Kinh nghiệm chỉ đạo việc sử dụng TBDH trong trờng THCS
Mục lục
Phần I: Đặt vấn đề
Phần II: Giải quyết vấn đề
I. Cơ sở lí luận và thực tiễn
1 Cơ sở lí luận
2 Cơ sở thực tiễn
II. Giả thuyết
III. Quy trình thực nghiệm giải pháp mới
1 Quy trình thực hiện sáng kiến
2 Kết quả đạt đợc
3 Kiểm chứng
IV. Hiệu qủa mới ý nghĩa của sáng kiến kinh nghiệm
1 Hiệu quả
2 ý nghĩa
Phần III: Bài học kinh nghiệm
1 Kinh nghiệm cụ thể và cách sử dụng
2 - Đề xuất hớng phát triển sáng kiến
3 Kết luận, kiến nghị
2
Một số kinh nghiệm chỉ đạo
việc sử dụng TBDH để nâng cao chất lợng giáo dục
ở trờng THCS
, tháng 11 năm 200
SKKN:
Kinh nghiệm chỉ đạo việc sử dụng TBDH trong trờng THCS
phần I: đặt vấn đề
* Trong giai đoạn CNH HĐH Đất nớc, việc đào tạo một lớp ngời
lao động có tri thức đòi hỏi ngành GD&ĐT đóng vai trò chủ yếu trong việc
giữ gìn, phát triển và truyền bá nền văn minh nhân loại. Trong thời đại của
cách mạng khoa học công nghệ ngày nay, tiềm năng trí tuệ trở thành động
lực chính thúc đẩy sự phát triển, giáo dục và đào tạo đợc coi là nhân tố quyết
định sự thành bại của mỗi quốc gia trên trờng quốc tế. Mỗi quốc gia, mỗi cá
nhân có khẳng định đợc chính mình hay không, điều này phần lớn phụ thuộc
vào khả năng trí tuệ của dân chúng. Vì vậy không chỉ Việt Nam mà nhiều
quốc gia trên thế giới đã xác định và đặt giáo dục vào vị trí quốc sách hàng
đầu.
Trong chiến lợc phát triển kinh tế xã hội giai đoạn (2001 - 2010) Đảng
ta đã chỉ rõ những quan điểm chỉ đạo phát triển Giáo dục nớc ta: Giáo dục
là quốc sách hàng đầu, phát triển giáo dục là nền tảng là nguồn nhân lực chất
lợng cao, là một trong những động lực quan trọng thúc đẩy sự nghiệp công
nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nớc, là yếu tố cơ bản để phát triển xã hội, tăng
trởng kinh tế nhanh và bền vững
Trong các hoạt động ở nhà trờng phổ thông, thì hoạt động giảng dạy và
học tập là hoạt động quan trọng nhất giữ vị trí trung tâm trong việc quyết
định chất lợng đào tạo. Để đạt đợc mục tiêu giáo dục, việc sử dụng thiết bị
dạy học trong các nhà trờng đang là vấn đề hết sức quan trọng, đã và đang đ-
ợc Đảng, Nhà nớc và toàn ngành giáo dục quan tâm đặc biệt. Trong đó ngời
thầy là nhân tố góp phần quyết định kết quả đào tạo của nhà trờng.
Để nâng cao chất lợng giáo dục thì thiết bị dạy học là điều kiện thực
hiện nguyên lý giáo dục học đi đôi với hành, lý luận gắn liền với thực tiễn.
Trong chơng trình đổi mới giáo dục phổ thông thì đổi mới phơng pháp dạy
học đợc coi là yếu tố quyết định. Trong đó thiết bị dạy học là tiền đề đổi mới
phơng pháp dạy học, góp phần làm sáng tỏ lý thuyết, tạo điều kiện cho học
sinh có cơ hội chủ động lĩnh hội tri thức.
Xuất phát từ vai trò vị trí, ý nghĩa to lớn của công tác Giáo dục nói
chung và nâng cao hiệu quả trong công tác quản lý thiết bị dạy học nói riêng
3
SKKN:
Kinh nghiệm chỉ đạo việc sử dụng TBDH trong trờng THCS
đòi hỏi ngời cán bộ quản lý giáo dục phải quan tâm đúng mức đến việc chỉ
đạo các hoạt động của nhà trờng. Trong đó đặc biệt quan tâm đến hoạt đông
quản lý thiết bị dạy học góp phần thực hiện mục tiêu giáo dục của Đảng và
nhà nớc đẽ đề ra.
* Trong thực tiễn công tác quản lý giáo dục cho thấy để đạt và thực
hiện đầy đủ, triệt để các yêu cầu của công tác GD&ĐT đã đặt ra cho ngời cán
bộ quản lý giáo dục một nhiệm vụ hết sức nặng nề. Nó đòi hỏi ngời cán bộ
quản lý phải biết tìm tòi, học hỏi, cập nhật cả cơ sở lý luận, kinh nghiệm thực
tiễn, chuyên môn nghiệp vụ nhằm đáp ứng đợc yêu cầu của sự nghiệp đổi
mới GD&ĐT của Đảng và Nhà nớc đã đề ra.
là một xã miền núi đặc biệt khó khăn, kinh tế chậm phát triển, trình
độ dân trí còn thấp. Cơ sở hạ tầng đầu t cho giáo dục còn yếu kém, chất lợng
giáo dục trong nhiều năm gần đây cha cao so với các xã khu vực trong
huyện. Đặc biệt là sự đổi mới phơng pháp dạy và học trong chơng trình thay
sách giáo khoa mới và hiệu quả sử dụng bộ thiết bị dạy hoc cha đáp ứng đợc
yêu cầu.
Đối với đội ngũ giáo viên: Đội ngũ giáo viên không đồng bộ về ban
khoa, một số bộ môn văn hoá giáo viên còn dạy trái ban đợc đào tạo, phần
lớn giáo viên trẻ ở địa phơng khác về công tác ở trờng nên cha thực sự yên
tâm công tác, nên ảnh hởng không ít đến hiệu quả sử dụng thiết bị dạy học và
các hoạt động của nhà trờng.
Nhà trờng cha có phòng học bộ môn, học 2 ca, cán bộ phụ trách TBDH
không chuyên trách, một số TBDH còn hạn chế, dẫn đến một số giáo viên
ngại sử dụng thiết bị thí nghiệm khi lên lớp, không ít GV còn lúng túng trong
thao tác sử dụng thiết bị.
Về phía học sinh: Do điều kiện kinh tế chậm phát triển, nhận thức về
vấn đề học tập còn cha cao, trình độ lập thân, lập nghiệp, tự học tự bồi dỡng
rèn luyện, khám phá tri thức cha tốt, nhận thức của phụ huynh về việc học tập
còn hạn chế, sự quan tâm của phụ huynh học sinh về các điều kiện phục vụ
cho việc học tập của con em cha đợc đúng mức nên phần nào ảnh hởng
không nhỏ đến chất lợng giáo dục của nhà trừơng.
Vấn đề cấp bách là phải có một giải pháp trong công tác quản lý và sử
dụng thiết bị phù hợp trong nhà trờng phổ thông nhằm nâng cao chất lợng
giáo dục toàn diện. Từ những chăn trở xung quanh công tác sử dụng thiết bị
dạy học; làm thế nào để Chống dạy chay thực sự trong nhà trờng? Sử dụng
TBDH nh thế nào để cóa hiệu quả? Điều này đã thôi thúc tôi tìm ra một giải
4
SKKN:
Kinh nghiệm chỉ đạo việc sử dụng TBDH trong trờng THCS
pháp tốt Chỉ đạo việc sử dụng TBDH để nâng cao chất lợng giáo dục ở trờng
THCS.
Phần II: Giải quyết vấn đề
I. Cơ sở lý luận và thực tiễn
1. Cơ sở lý luận:
- Theo quan điểm duy vật biện chứng: Vật chất có trớc ý thức có sau,
vật chất là nguồn gốc của ý thức. Các Mác đã chỉ ra rằng ý niệm chẳng qua
chỉ là vật chất đã đợc chuyển hoá vào bộ óc của con ngời và đợc cải biến
trong đó.
Bất kỳ một điều hiểu biết và suy nghĩ nào cũng đều xuất phát từ kinh
nghiệm, cảm giác, còn trong tinh thần thì trớc đó không có gì cả về điều đó
( Ăng Ghen).
Lê Nin đã khẳng định Từ trực quan sinh động đến t duy trừu tợng, rồi
từ t duy trừu tợng lại đến thực tiễn đó là con đờng biện chứng của nhận thức
chân lí, nhận thức hiện thực khách quan.
- Phơng pháp dạy học là một hệ thống có tác động liên tục của giáo
viên nhằm tổ chức hoạt động nhận thức và thực hành của học sinh để HS lĩnh
5
SKKN:
Kinh nghiệm chỉ đạo việc sử dụng TBDH trong trờng THCS
hội vững chắc các thành phần của nội dung giáo dục nhằm đạt đợc mục tiêu
đã định. ( Trần Kiều - Đổi mới phơng pháp dạy học ở trờng phổ thông
Viện khoa học giáo dục 1998 ).
Phơng pháp dạy học phải luôn đợc đặt trong mối quan hệ: Mục tiêu
Nội dung Phơng pháp Phơng tiện những điều kiện khác. Mối quan
hệ hữu cơ chặt chẽ giữa Mục tiêu Nội dung Phơng pháp Phơng tiện
đợc thể hiện qua sơ đồ:
- Nếu coi quá trình dạy và học trong nhà trờng THCS là một quá trình
lao động sáng tạo của thầy và trò trong việc chuyển giao kiến thức thì thiết bị
dạy học có vai trò nh một công cụ lao động tham gia tích cực vào quá trình
chuyển giao kiến thức của thầy, tiếp cận của trò, khắc phục từng bớc tình
trạng thụ động một chiều trong dạy và học.
Thiết bị dạy học có vai trò rất lớn trong quá trình dạy học:
+ Là một thành tố quan trọng của quá trình dạy học.
+ Là điều kiện để thực hiện nguyên lí giáo dục.
+ Là tiền đề đổi mới phơng pháp giáo dục.
+ Tác động tích cực đối với quá trình lao động của thầy trò.
- Thiết bị dạy học có khả năng gây nên những tác động vật chất và trực
quan sinh động, gây nên những cảm giác ban đầu cho học sinh để từ đó đem
lại cho họ những chi giác, ý niệm và t duy trừu tợng.
Từ thí nghiệm khoa học ngời ta đã tổng kết mức độ tiếp cận kiến thức
của học sinh trong quá trình dạy học, qua con đờng cảm giác với sự hỗ trợ
của các thiết bị dạy học nh sau: 1% qua nếm, 1,5% qua tiếp súc, 3,5% qua
ngửi, 11% qua nghe, 83% qua nhìn.
Mức độ ghi nhớ kiến thức:
20% qua những gì nghe đợc.
30% qua những gì nhìn đợc.
50% qua những gì nghe và nhìn đợc.
80% qua những gì nói đợc.
6
Mục tiêu
Nội dung
Phơng
Thầy
Trò
TBGD
SKKN:
Kinh nghiệm chỉ đạo việc sử dụng TBDH trong trờng THCS
90% qua những gì nói đợc và làm đợc.
Điều này càng nhấn mạnh và cụ thể hoá hơn tầm quan trọng của việc
sử dụng thiết bị dạy học.
2. Cơ sở thực tiễn :
Nghị quyết TW 2 ( khoá VIII ) khẳng định: "Phải đổi mới phơng pháp
giáo dục và đào tạo, khắc phục lối truyền thụ một chiều, rèn luyện thành nếp
t duy sáng tạo của ngời học, từng bớc áp dụng các phơng pháp tiên tiến và
phơng tiện hiện đại vào quá trình dạy học đảm bảo điều kiện và thời gian tự
học, tự nghiện cứu cho học sinh ".
Luật giáo dục điều 28 khoản 2 đã chỉ rõ : "phơng pháp giáo dục phổ
thông phải phát huy tính tích cực, tự giác, chủ động, sáng tạo của học sinh
phù hợp với đặc điểm của từng lớp học, môn học ,bồi dỡng phơng pháp tự
học, rèn luyện kỹ năng vân dụng kiến thức vào thực tiễn, tác động đến tình
cảm, đem lại niềm vui, hứng thú học tập cho học sinh ".
Thực trạng hiện nay ở trờng THCS .ở một địa bàn miền núi, kinh tế
còn gặp khó khăn, phòng học đủ cho tổ chức dạy 2 ca, thiếu các phòng chức
năng, giáo viên phải dạy trái ban: KTCN dạy Lý, ĐH Lý dạy Toán, ĐH Thể
dục dạy Sinh . . ., cơ sở vật chất còn thiếu : cha có phòng học bộ môn, cán bộ
phụ trách thiết bị không chuyên trách, GV kiêm nghiệm nhiều giờ không
chính ban đào tạo, vì vậy việc chuẩn bị cho một giờ học có sử dụng TBDh
mất nhiều thời gian, giáo viên ngại sử dụng, kỹ năng sử dụng TBDH còn hạn
chế.
Từ những thuận lợi và khó khăn nêu trên, từ thực trạng tình hình chất
lợng đội ngũ và chất lợng giáo dục toàn diện của nhà trờng đòi hỏi ngời cán
bộ quản lý phải có những biện pháp để xây dựng, bồi dỡng đội ngũ chuẩn về
trình độ, có phẩm chất đạo đức, có trình độ chuyên môn vững vàng đáp ứng
yêu cầu ngày càng cao của nền giáo dục.
Từ năm học 2006 - 2007 Ban giám hiệu nhà trờng đã đa ra một số giải
pháp nhằm nâng cao hiệu quả trong công tác quản lý thiết bị dạy học, nâng
cao chất lợng giáo dục toàn diện đáp uứng yêu cầu đổi mới giáo dục hiện
nay.
II. Giả thuyết.
Nếu áp dụng những giải pháp mà BGH nhà trờng đã xây dựng một
cách triệt để, đồng bộ, tích cực để nâng cao hiệu quả trong công tác quản lý
thiết bị dạy học, góp phần nâng cao chất lợng giáo dục toàn diện ở địa phơng
với điều kiện có thể, dần từng bớc đáp ứng đợc yêu cầu đổi mới phơng pháp
7
SKKN:
Kinh nghiệm chỉ đạo việc sử dụng TBDH trong trờng THCS
theo chơng trình, sách giáo khoa mới và đáp ứng mục tiêu giáo dục trong giai
đoạn hiện nay.
III. Quá trình thực nghiệm giải pháp mới.
1. Quy trình tiến hành.
*B ớc 1: Xây dựng công tác chỉ đạo việc chỉ đạo sử dụng thiết bị dạy
học có hiệu quả:
Xuất phát từ thực trạng của nhà trờng nh đã nêu ở trên và những nguyên nhân
làm hạn chế đến hiệu quả trong việc quản lý sử dụng TBDH có hiệu quả, ban
giám hiệu xây dựng kế hoạch cụ thể, phù hợp với đặc điểm, điều kiệnk của
nhà trờng. Cụ thể:
- Trớc hết ngời cán bộ quản lí, đội ngũ giáo viên phải nhận thức đợc
vai trò quan trọng của thiết bị dạy học đối với việc nâng cao chất lợng giáo
dục toàn diện cho học sinh trong nhà trờng, từ nhận thức đó để có những biện
pháp phát huy thế mạnh, khắc phục những tồn tại, yếu kém về cơ sở vật chất
cũng nh công tác quản lí và sử dụng thiết bị dạy học.
- Cần làm tốt công tác tuyên truyền, vận động cho giáo viên, cha mẹ
học sinh, các tổ chức xã hội hiểu rõ vị trí, vai trò và tầm quan trọng của
TBDH đối với việc nâng cao chất lợng hoạctập của học sinh, đối với ngời
CBQL, GV phải nhận thức đúng đắn về vấn đề này.
- Nhiệm vụ quan trọng đối với công tác thiết bị dạy học phải đợc xây
dựng kế hoạch cụ thể, đợc lồng ghép vào kế hoạch chuyên môn, triển khai
hoạt động kế hoạch thiết bị chính là thực hiện kế hoạch giáo dục của nhà tr-
ờng. Phải làm cho công tác thiết bị dạy học thực sự đi vào nề nếp để hoạt
động này sớm có hiệu quả góp phần thực hiện mục tiêu giáo dục toàn diện
trong nhà trờng.
- Trong điều kiện đất nớc còn gặp nhiều khó khăn, lãnh đạo nhà trờng
một mặt cần phát huy tối đa nội lực, một mặt cần làm tốt công tác xã hội hoá
giáo dục tranh sự ủng hộ của các tầng lớp nhân dân, khai thac mọi nguồn
vốn, tân dụng và phát huy những điều kện thuận lợi của nhà trờng, phát động
phong trào tự làm đồ dùng dạy học nhằm giảm bớt những khó khăn của nhà
trờng và làm cho thiết bị dạy học ngà càng đầy đủ, phù hợp và đa dạng hơn.
*B ớc 2: Trang bị cho đội ngũ nhận thức đúng đắn về vai trò của thiết
bị dạy học đối với việc nâng cao chất lợng giáo dục trong nhà trờng.
Xác định đây là hoạt động tổ chức thờng xuyên, liên tục thông qua
việc học tập Nghị quyết, chủ trơng, đờng lối chính sách của Đảng, pháp luật
của nhà nớc. Chi bộ Đảng, ban giám hiệu phối kết hợp công đoàn thờng
xuyên tuyên truyền giác ngộ chủ nghĩa Mác - Lê Nin, t tởng Hồ Chí Minh,
quan điểm của Đảng, pháp luật của Nhà nớc, qui chế của ngành Giáo dục
8
SKKN:
Kinh nghiệm chỉ đạo việc sử dụng TBDH trong trờng THCS
cán bộ giáo viên sống và làm việc theo pháp luật, giáo dục, động viên đội
ngũ tinh thần trách nhiệm xuất phát từ tình yêu quê hơng, ý thức đợc cống
hiến và lòng yêu thơng học sinh Để mỗi cán bộ giáo viên thông suốt,
thấm nhuần đờng lối chính sách của Đảng, pháp luật nhà nớc, luật giáo dục,
qui chế của ngành và đặc biệt là cuộc vận động hai không Nói không với
tiêu cực trong thi cử và bệnh thành tích trong giáo duc, nói không với vi
phạm đạo đức nhà giáo và cho học sinh ngồi nhầm lớp đợc triển khai từ năm
học 2006 - 2007.
Động viên, tạo điều kiện để cán bộ giáo viên tự học, tự nghiên cứu để
nâng cao hiểu biết về chính trị xã hội bằng nhiều biện pháp: Mua tài liệu, đặt
báo, tuyên truyền luật giáo dục sửa đổi 2005; Tổ chức học tập, nghiên cứu
chỉ thị, nhiệm vụ năm học, qui chế đánh giá xếp loại học sinh (Quyết định 40
- Thực hiện từ năm học 2006 -2007).
Chỉ đạo các đoàn thể tuyên truyền, vận động cán bộ giáo viên hởng
ứng các phong trào thi đua: Dạy tốt - học tốt, mỗi thầy cô giáo là một tấm
gơng đạo đức, tự học và sáng tạo, cuộc vận động Dân chủ, kỷ cơng, tình
thơng, trách nhiệm.
Từ việc giáo dục tốt t tởng, các cán bộ giáo viên trong trờng phải xác
định rõ vị trí, tầm quan trọng của thiết bị dạy học và đợc sử dụng để giải
quyết tốt các nhiệm vụ đặt ra, mọi ngời cùng động viên nhau thực hiện thắng
lợi nhiệm vụ năm học. Tuyên truyền để cán bộ giáo viên, học sinh và phụ
huynh, các lực lợng xã hội, chính quyền địa phơng hiểu về vai trò, tầm quan
trọng của việc xây dựng, sử dụng và bảo quản thiết bị, phơng tiện kỹ thuật
dạy học trong việc đổi mới PPDH nâng cao chất lợng và hiệu quả giáo dục.
*Bớc 3: Bồi dỡng cho đội ngũ giáo viên về trình độ chuyên môn
nghiệp vụ, kỹ năng và những nguyên tắc sử dụng thiết bị dạy học.
- Cách thức tổ chức dù có sáng tạo đến đâu nhng nếu thiếu vai trò chủ
đạo của đội ngũ giáo viên thì không thể đạt đợc kết quả, vì học sinh vừa là
chủ thể vừa là khách thể của đối tợng quản lý. Mọi quy định đặt ra trong
khâu tổ chức mới chỉ là lý thuyết nếu thiếu một trong hai chủ thể quản lý
trên. điều đáng bàn ở đây là ngời quản lý muốn quản lý hoạt động dạy và học
đạt hiệu quả cao cần phải biết quan tâm đến việc bồi dỡng xây dựng đội ngũ
giáo viên giỏi về chuyên môn, vững vàng về nghiệp vụ và có lối sống tác
phong khoa học. Để làm những công việc trên đòi hỏi ngời quản lý trớc tiên
9
SKKN:
Kinh nghiệm chỉ đạo việc sử dụng TBDH trong trờng THCS
phải là ngời giỏi chuyên môn nghiệp vụ, thực sự là tấm gơng sáng về đạo
đức, lối sống, tác phong.
- Quan tâm đến việc tổ chức bồi dỡng chuyên môn nghiệp vụ, hiệu quả
sử dụng thiết bị dạy học cho giáo viên trực tiếp phụ trách công tác thiết bị
bằng nhiều con đờng, bằng nhiều hình thức: Tổ chức sinh hoạt chuyên môn
theo chuyên đề hội giảng, thăm lớp dự giờ tạo điều kiện thuận lợi cho giáo
viên đi học các lớp hệ tại chức, chuyên tu, đi bồi dỡng thêm chuẩn, tự bồi d-
ỡng qua tài liệu sách báo, thông tin Tham gia các chuyên đề bồi dỡng sử
dụng thiết bị dạy học của Phòng giáo dục; Sở giáo dục - Đào tạo. Tăng cờng
thăm lớp rút kinh nghiệm, nhất là những đợt hội giảng do các cấp tổ chức.
- Xây dựng nền nếp dám nghĩ, dám làm trong sử dụng có hiệu quả
thiết bị dạy học, tạo phong trào tự giác, tích cực trong các giờ lên lớp hàng
ngày để phát huy tính dân chủ, bình đẳng trong giáo viên, nhằm xây dựng tập
thể đoàn kết, thống nhất, nêu cao tinh thần trách nhiệm trong công việc.
- Đa tiêu chí xếp loại giáo viên qua việc xếp loại việc sử dụng thiết bị
dạy học ( là một trong tiêu chí đánh giá thi đua của giáo viên trong từng
tháng, kì, năm học ).
*Bớc 4:
Tổ chức thực hiện chỉ đạo để đạt hiệu quả.
1.1-Quản lí công tác thiết bị dạy học:
Trong công tác quản lý: Vai trò của ngời quản lý nhà trờng và cán bộ
thiết bị hết sức quan trọng. Nếu theo dõi đánh giá đúng sẽ có tác dụng tích
cực với phong trào hoạt động chuyên môn và phong trào học tập của học
sinh. Ngợc lại, công tác quản lý thiết bị không chặt chẽ, đánh giá không
chính xác, thiếu công bằng sẽ dẫn đến tình trạng giáo viên làm việc đối phó,
hình thức.
Để công tác thiết bị hoạt động có hiệu quả về góc độ quản lí cần làm
tốt các việc sau:
- Xây dựng kế hoạch: Hiệu phó chuyên môn phụ trách thiết bị cần xây
dựng kế hoạch tổng quát cho công tác thiết bị. Trong đó phải căn cứ vào thực
trạng cơ sở vật chất, thiết bị hiện có của nhà trờng để có kế hoạch mua sắm
bổ sung và kế hoạch sử dụng cho phù hợp với yêu cầu của chơng trình các
môn học.
10
SKKN:
Kinh nghiệm chỉ đạo việc sử dụng TBDH trong trờng THCS
- Coi trọng công tác thanh tra, kiểm tra bao gồm:
+ Kiểm tra kế hoạch chuyên môn, kế hoạch sử dụng thiết bị của từng
cá nhân (công việc này phải đợc thực hiện ngay từ đầu năm học).
+ Kiểm tra định kỳ đối với cán bộ thiết bị về việc bảo quản thiết bị dạy
học (2 lần/ năm học), việc quản lý, ghi chép sổ sách (1 lần/ tháng).
- Kiểm tra việc thực hiện kế hoạch bộ môn, đối chiếu với sổ sử dụng
thiết bị dạy học, giáo án, sổ ghi đầu bài, phiếu báo giảng. Nhằm đánh giá
việc sử dụng thiết bị của từng giáo viên, kịp thời phát hiện những giờ dạy
không sử dụng thiết bị, ngăn chặn tình trạng đối phó trong công việc.
- Kiểm tra đánh giá chất lợng sử dụng thiết bị dạy học trên lớp của
giáo viên bằng hình thức dự giờ ở các tiết dạy có thí nghiệm phải sử dụng
thiết bị (Đây là khâu quan trọng số một).
- Kiểm tra khảo sát chất lợng học sinh sau khi học các tiết có thí
nghiệm thực hành hoặc các giờ học lý thuyết có thí nghiệm biểu diễn của
giáo viên.
- Tiến tới so sánh kết quả học tập của học sinh qua các năm ở một số
môn tích cực sử dụng thiết bị dạy học, từ đó rút ra những kinh nghiệm để làm
tốt công tác này ở những năm học sau.
- Tổ chức phong trào tự làm đồ dùng dạy học, nghiệm thu vào tháng 4
hàng năm.
- Dự giờ đột xuất hoặc thờng xuyên đối với giáo viên có tiết dạy thí
nghiệm chứng minh hoặc tiết dạy thực hành trên lớp.
- Thẩm định việc sử dụng thiết bị dạy học và hiệu quả sử dụng thiết bị
dạy học của giáo viên qua việc kiểm tra khảo sát chất lợng học sinh.
- Đầu t kinh phí thích hợp cho việc mua sắm thiết bị dạy học, đặc biệt
là những thiết bị dạy học hiện đại.
- Rút ra những bài học kinh nghiệm về sự thành công, nguyên nhân
thất bại trong công tác này của từng học kỳ, từng năm học đánh giá rút kinh
11
SKKN:
Kinh nghiệm chỉ đạo việc sử dụng TBDH trong trờng THCS
nghiệm, khen, chê một cách công khai, công bằng để làm tốt hơn nữa trong
những năm học sau.
- Cuối mỗi kì, cuối năm học xếp loại các tổ chuyên môn xếp loại các
tổ chuyên môn, cá nhân về từng mặt trong đó có việc làm, sử dụng và bảo
quản đồ dùng thiết bị dạy học của các tổ, cá nhân.
- Tổ chức tập huấn sử dụng thiết bị thờng xuyên cho đội ngũ cán bộ
giáo viên của trờng, đối với các giáo viên mới hoặc trái ban ngoài đợc tập
huấn bố trí một giáo viên chính ban giúp đỡ thờng xuyên. Với điều kiện
không có cán bộ phụ trách thiết bị chuyên trách, ban giám hiệu bố trí cho
những giáo viên cần sử dụng nhiều thí nghiệm chứng minh thực hành số
giờ song song trong ngày ( cùng số tiết/buổi ) và bố trí đảm bảo một tiết dạy,
một tiết nghỉ để kịp thời chuẩn bị và rút kinh nghiệm.
- Ngời quản lý phải biết lắng nghe, tôn trọng, ghi nhận ý kiến đóng
góp của giáo viên, kịp thời điều chỉnh bổ sung vào kế hoạch chỉ đạo thực
hiện những điều đóng góp đúng đắn xuất phát từ quyền lợi tập thể, vì cái
chung, vì sự tồn tại và phát triển của nhà trờng.
1.2 Đối với tổ chuyên môn:
- Kiểm kê thông báo số thiết bị hiện có bằng danh mục công khai của
tất cả các bộ môn.
- Có kế hoạch sử dụng thiết bị dạy học của tất cả các môn thuộc tổ
mình trình ban giám hiệu duyệt vào đầu năm học.
- Cán bộ thiết bị căn cứ vào kế hoạch bộ môn, vào chơng trình các
môn cần sử dụng thiết bị dạy học để thống kê và tính hiệu quả sử dụng, căn
cứ cào đó xếp loại đến từng cá nhân.
1.3 Đối với cán bộ thiết bị:
- Có kế hoạch hoạt động (kế hoạch mua sắm, kế hoạch sử dụng, bảo
quản đồng thời quản lý các loại hồ sơ sổ sách).
12
SKKN:
Kinh nghiệm chỉ đạo việc sử dụng TBDH trong trờng THCS
- Có nội quy riêng của phòng thiết bị dạy học, trong đó những quy
định của cán bộ thiết bị, của nhà trờng về việc sử dụng, bảo quản, theo dõi sử
dụng của giáo viên.
- Đánh giá đợc hiệu quả sử dụng thiết bị của giáo viên, công bố công
khai trớc tập thể s phạm theo từng tháng, từng học kỳ và xếp loại cả năm.
- Lên kế hoạch mua sắm, sử dụng, bảo quản, tự làm đồ dùng dạy học.
- Theo dõi thờng xuyên, liên tục và bố trí thời gian hợp lí để giáo viên
có thể mợn trả đồ dùng thuận lợi nhất. Việc sử dụng thiết bị của giáo viên
phải đợc thể hiện đầy đủ trên sổ sách.
- Cán bộ thiết bị cùng ban giám hiệu nhà trờng, tổ trởng chuyên môn
kiểm tra, dự giờ các giờ dạy thí nghiệm thực hành hoặc giờ lí thuyết có thí
nghiệm chứng minh.
- Bảo quản thiết bị dạy học một cách tốt nhất, tránh h hỏng, mất mát.
Để đạt đợc hiệu quả trong công tác chỉ đạo sử dụng thiết bị dạy học
cần phải có chế độ động viên khen thởng kịp thời từ tổ, nhóm, đến từng cá
nhân qua công tác kiểm tra toàn diện, qua các phong trào thi đua đợc phất
động trong những ngày lễ, từng học kì trong năm học. Động viên kịp thời tới
các giáo viên có tinh thần sử dụng thiết bị tích cực có hiệu quả và các giáo
viên phải dạy trái ban có sự cố gắng.
*Bớc 5:
Tiến hành thực nghiệm:
- Thực nghiệm qua kết quả theo dõi xếp loại giáo viên hàng tháng việc
sử dụng thiết bị dạy học và hiệu quả sử dụng thiết bị dạy học.
Kiểm tra qua giáo án, sổ đầu bài, phiếu báo giảng, kế hoạch sử dụng
thiết bị, qua vở học sinh.
Kiểm tra, khảo sát chất lợng học sinh thông qua một số giờ dạy cụ thể
trên lớp. Tổ chức thảo luận, thu nhận kết quả, có đánh giá kịp thời về kết quả
cũng nh ý thức học tập của học sinh.
2. Kết quả đạt đợc.
13
SKKN:
Kinh nghiệm chỉ đạo việc sử dụng TBDH trong trờng THCS
2.1- Đối với giáo viên:
Kết quả xếp loại giáo viên về việc sử dụng thiết bị dạy học và giờ dạy
có thiết bị trong việc đổi mới phơng pháp dạy học năm học 2007 2008.
Nhận xét: Nh vậy TBDH đã thực sự là phơng tiện đắc lực giúp giáo viên thực
hiện đổi mới PPDH. Số giờ sử dụng THDH và chất lợng giờ dạy có hiệu quả
tăng lên.
2.2- Đối với học sinh: Khảo sát năm học 2007 2008.
- Khảo sát qua tâm lí học sinh:
+ Khảo sát đàu năm học với bài dạy không có sử dụng TBDH.
+ Khảo sát cuối năm học với bài dạy có sử dụng TBDH:
Nhận xét: Nh vậy TBDH ( đồ dùng dạy học phơng tiện kỹ thuật) đ-
ợc sử dụng hợp lí đã gây hứng thú cho học sinh học tập, giờ học hấp dẫn, sôi
14
SKKN:
Kinh nghiệm chỉ đạo việc sử dụng TBDH trong trờng THCS
nổi, học sinh không còn chán ghét học tập bộ môn, củng cố niềm tin vào
khoa học của học sinh.
- Khảo sát qua chất lợng bộ môn: qua chất lợng bài dạy có đồ dùng và
bài dạy không có đồ dùng.
Nhận xét:
TBDH không chỉ gây hứng thú học tập cho học sinh mà
còn góp phần nâng cao chất lợng học tập của học sinh cũng nh hiệu quả
giảng dạy của giáo viên.
3. Kiểm chứng:
Sau khi đợc thực nghiệm sáng kiến đã đợc sự ủng hộ nhiệt tình của đội
ngũ cán bộ giáo viên trong nhà trờng, học sinh hứng thú học tập hơn.
Qua đợt kiểm tra của Sở GD & ĐT trong tháng 2 năm học 2007
2008 đã đợc đánh giá cao về sự cố gắng của nhà trờng trong việc quản lí và
sử dụng TBDH.
IV. Hiệu quả mới ý nghĩa của SKKN
1. Hiệu quả:
Thực hiện sáng kiến kinh nghiệm này đã góp phần tích cực vào việc
đổi mới phơng pháp dạy học, nâng cao chất lợng giáo dục ở nhà trờng.
Chất lợng giảng dạy của của giáo viên tăng: Giỏi tăng 25,9%, TBình
giảm 11,1%.
Chất lợng học sinh ở nhà trờng đợc nâng lên: Giỏi tăng 3,1%, khá tăng
11,3%, TBình giảm 8,3%, Yếu giảm 6,1%.
2.
ý nghĩa:
Việc áp dụng sáng kiến kinh nghiệm về đổi mới phơng pháp quản lý
thiết bị dạy học đã đem lại tác dụng về nhận thức: Giáo viên tự nhận thức đ-
ợc tầm quan trọng của thiết bị dạy học trong một giờ lên lớp. Để có đợc
phòng trào tự giác sử dụng thiết bị dạy học có hiệu quả trong giáo viên thì
15
SKKN:
Kinh nghiệm chỉ đạo việc sử dụng TBDH trong trờng THCS
mỗi cá nhân phải có ý thức tự học, tự rèn luyện để trở thành một nhân tố tích
cực, giúp đội ngũ thêm mạnh trong nhà trờng.
Nâng cao chất lợng giáo dục toàn diện ở nhà trờng, đáp ứng đợc yêu
cầu của giáo dục hiện nay.
Phần III Bài học kinh nghiệm
1. Kinh nghiệm cụ thể.
Nhà trờng phải quan tâm đến công tác quản lí và sử dụng, bảo quản thiết
bị dạy học. Nêu cao vai trò trách nhiệm của ngời quản lý, tập trung vào nhiệm vụ
của nhà trờng nâng cao chất lợng giáo dục.
Đẩy mạnh công tác bồi dỡng phẩm chất chính trị nâng cao nhận thức đội
ngũ là khâu đầu tiên cần làm để nâng cao chất lợng đội ngũ về mọi mặt.
Lập kế hoạch cụ thể và có những biện pháp tập trung chỉ đạo, quản lý
hoạt động của tổ chuyên môn, đây là khâu then chốt trong việc thực hiện nhiệm
vụ chính trị của nhà trờng nhằm thực hiện thắng lợi mục tiêu đào tạo.
Tăng cờng chỉ đạo công tác bồi dỡng, tự bồi dỡng giúp đội ngũ nâng cao
chuyên môn nghiệp vụ, nhận thức chính trị, tránh nguy cơ tụt hậu.
á
p dụng linh hoạt các hình thức kiểm tra, đánh giá chính xác, tạo niềm
tin cho đội ngũ, tổ chức tốt nề nếp kỷ cơng làm việc trong nhà trờng.
Động viên khen thởng kịp thời, uốn nắn những sai sót và khắc phục trong
công tác sử dụng thiết bị dạy học đạt hiệu quả cao.
2. Cách sử dụng sáng kiến.
16
SKKN:
Kinh nghiệm chỉ đạo việc sử dụng TBDH trong trờng THCS
SKKN đợc áp dụng cho trờng THCS .từ năm học 2007 - 2008 và tiếp
tục áp dụng cho năm học tiếp theo, vận dụng năng động sáng tạo phù hợp tình
hình cụ thể từng năm.
Phổ biến những kinh nghiệm để áp dụng cho đơn vị bạn có thể tham
khảo và cùng sử dụng để phát huy lợi ích tối đa của sáng kiến. Khi áp dụng
SKKN này không nhất thiết phải thực hiện đủ quy trình biện pháp từng bớc mà
có thể vận dụng linh hoạt cho phù hợp với điều kiện của từng trờng.
3. Đề xuất hớng phát triển.
Sáng kiến kinh nghiệm trên sau khi áp dụng vào thực tế đã đem lại kết
quả tơng đối khả quan về mặt nhận thức, giáo dục, và kinh tế, do vậy cần thực
hiện triệt để những biện pháp đã áp dụng thành công trong công tác bồi dỡng,
quản lý đội ngũ. Trong quá trình thực hiện không tránh khỏi những thiếu sót, vì
vậy cần tiếp tục tìm tòi những biện pháp mới, tích cực để sáng kiến hoàn thiện
hơn, phục vụ thiết thực cho công tác bồi dỡng quản lý đội ngũ để công tác giáo
dục trong nhà trờng đem lại kết quả nh mong muốn.
4. Kết luận và kiến nghị:
*Kết luận:
Quản lý sử dụng thiết bị dạy học trong điệu kiện thực tế của đơn vị để
có đợc hiệu quả nh mong muốn, nâng cao hiệu quả giáo dục, chính là từ hiệu
quả sử dụng thiết bị dạy học của giáo viên, quyết định đến kết quả hoạt động
dạy học.
Muốn vậy, nhà trờng mà trực tiếp là ngời cán bộ quản lý phải biết chăn
trở nghiên cứu thực tiễn kết hợp với lý luận khoa học về công tác quản lý
thiết bị dạy học để không ngừng tìm ra những giải pháp thích hợp nhằm nâng
cao hiệu quả trong công tác quản lý nhà trờng noí chung và công tác quản lý
thiết bị dạy học nói riêng
Chính vì thể đối với ngời quản lý trong trờng THCS, công tác tổ chức
chỉ đạo chỉ có thực tiễn không thì cha đủ mà phải chỉ đạo vừa có tính thực
17
SKKN:
Kinh nghiệm chỉ đạo việc sử dụng TBDH trong trờng THCS
tiễn vừa có tính khoa học. Phải có sự vận dụng năng động, sáng tạo cho phù
hợp với tình hình thực tế của nhà trờng và của địa phơng mình để góp phần
đem lại hiệu quả cao nhất trong công tác quản lý nhà trờng, nâng cao chất l-
ợng giáo dục ở trờng THCS a b c
*Kiến Nghị:
- Hàng năm Sở GD&ĐT nên mở lớp bồi dỡng chuyên môn, nghiệp vụ
cho cán bộ phụ trách thiết bị vào dịp hè trong thời gian dài hơn, để mỗi giáo
viên đều đợc học tập bồi dỡng. Điều đó mới tạo điều kiện thuận lợi cho việc
giảng dạy nâng cao chất lợng, hiệu quả sử dụng tại đơn vị . Trang bị cho nhà
trờng phòng máy vi tính, máy chiếu đa năng để lu trữ quản lý hồ sơ thêm
hiệu quả, phát triển tri thức bồi dỡng chuyên môn áp dụng thành tựu khoa
học thông tin trong quản lý và nhất là lĩnh vực chuyên môn và tổ chức dạy tin
học theo môn tự chọn.
- Phòng giáo dục và đào tạo thờng xuyên mở lớp chuyên đề, hội giảng
liên trờng để mọi giáo viên trong trờng đợc cọ sát, học hỏi lẫn nhau, giao lu
trao đổi kinh nghiệm, áp dụng có hiệu quả thiết bị dạy học theo phơng pháp
dạy học mới tại địa phơng mình.
- Cán bộ quản lý nhà trờng cần năng động sáng tạo hơn trong công tác
chỉ đạo. xây dựng kế hoạch nền nếp một cách khoa học, bài bản, thu thập và
xử lí các thông tin kịp thời, chính xác.
- Đội ngũ giáo viên: Cần chủ động tích cực trong công việc, luôn tự
học, tự rèn để không ngừng nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ. Mỗi
giáo viên phải có ý thức tự học tập và tự cập nhật những thông tin kiến thức,
mở rộng tầm nhìn đáp ứng yêu cầu chung của xã hội .
18
SKKN:
Kinh nghiệm chỉ đạo việc sử dụng TBDH trong trờng THCS
Tài liệu tham khảo
1 - Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ VIII - NXB Chính trị
quốc gia. Hà Nội, 1996
2 - Luật giáo dục sửa đổi năm 2005 - NXB Chính trị quốc gia . Hà
Nội, 2005.
3 T tởng Hồ Chí Minh NXB Chính trị Quốc gia Hà Nội.
4 - Điều lệ trờng phổ thông (Điều lệ trờng THCS) số 07/2007/QĐ -
BGD - ĐT ngày 02/04/2007.
5 - Lê Quỳnh: Cẩm nang nghiệp vụ quản lý trờng học - NXB Lao động
xã hội. Hà Nội, năm 2006.
6 - Trờng cán bộ quản lý GD - ĐT tỉnh Phú Thọ: Tài liệu giảng dạy ch-
ơng trình bồi dỡng CBQL th viện, thiết bị, tài chính và kiểm tra nội bộ trờng
THCS
7 - Sở Giáo dục - Đào tạo: Các chỉ thị năm học, Hớng dẫn thực hiện
nhiệm vụ năm học 2006 2007; 2007-2008; 2008-2009.
8 Các tài liệu hớng dẫn quản lí, sử dụng và bảo quản TBDH của
ngành.
19