Chuẩn bị cho trẻ vào lớp một: Dạy trẻ học toán bằng các tình huống thực tế potx

Chuẩn bị cho trẻ vào lớp một:
Dạy trẻ học toán bằng các
tình huống thực tế

Không chỉ
có trường
học mới
cung cấp
môi
trường
học toán
cho trẻ.
Có rất
nhiều
cách học
toán tự
nhiên có


thể thực hiện bên trong và bên ngoài gia đình, và
cha mẹ là những người thầy đầu tiên tốt nhất của
trẻ.
Cha mẹ có thể giúp trẻ lĩnh hội những khái niệm toán
học cơ bản một cách nhẹ nhàng, nhưng có hiệu quả,
thông qua các hoạt động trong ngày ở gia đình. Chúng
tôi xin giới thiệu một số ý tưởng mà cha mẹ có thể thực
hiện ở nhà để giúp đỡ con mình như sau:

Thu hút trẻ vào các tình huống toán học thực tế
Khi làm công chuyện nhà, bạn có thể giúp trẻ cảm
nhận toán học đang hiện diện quanh trẻ.

• Hướng dẫn trẻ bảo quản đồ chơi
Nhiệm vụ đầu tiên rất phù hợp với trẻ là cất dọn đồ
chơi sau khi chơi xong. Thường thì trẻ không tự
nguyện làm điều này nếu không có sự khuyến khích,
nhắc nhở và kỉ luật từ phía người lớn. Cần tập cho trẻ
thói quen dọn dẹp sau khi chơi.
Cha mẹ có thể mua những cái hộp bằng nhựa trong suốt và
dán nhãn trên nắp hộp (được diễn đạt bằng các hình ảnh
tượng trưng). Chú ý hướng dẫn cho trẻ cất đồ chơi theo
từng loại riêng biệt vào trong các hộp nhựa đó. Qua đó, trẻ
học cách đối chiếu đồ chơi thật với hình ảnh trên nắp hộp
cũng như học phân loại đồ chơi.
• Nấu ăn
Nấu ăn là thời điểm tạo ra rất nhiều cơ hội để trẻ học
toán và là một hoạt động khá thích thú đối với trẻ. Có
thể dạy trẻ đo lường (đo lượng nước, lượng gạo,
lượng đưoờng, lượng muối,… cần thiết cho mỗi món
ăn…). Làm một món rau trộn đơn giản trẻ sẽ hiểu
được khái niệm về một phần và toàn thể. Trẻ nhận
thức được kích hước và hình dạng khi chúng xé rau
diếp và thái mỏng dưa chuột. Chúng luyện tập đo
lường dầu ăn theo giới hạn của muỗng. Trẻ học xếp
thứ tự khi chúng thực hiện lần lượt công thức làm
món ăn. Ví dụ, thành phần nào cần xếp vào trước
nhất, thứ hai, thứ ba… Các bậc cha mẹ khi sửa soạn
bữa ăn cùng trẻ, nên củng cố nhận thức của trẻ bằng
cách dùng ngôn ngữ toán học như: ½, ¼; miếng, một
muỗng; thêm vào hay bớt ra…
• Xếp dọn bàn ăn
Khi trẻ lên 5 tuổi, chúng ta có thể đề nghị trẻ phụ dọn

bàn ăn, yêu cầu trẻ đếm số người trong nhà để lấy
đúng số lượng chén, đũa, muỗng dùng cho cả nhà.
Thay vì phải nói với trẻ số lượng đồ dùng cần lấy ra,
chúng ta nên đề nghị: “Con hãy xếp bát, đũa, muỗng,
ly… dùng cho cả nhà”. Trẻ cần biết giải quyết một số
tình huống phát sinh khi nhà có thêm một người ăn.
Trẻ sẽ phải sử dụng những hiểu biết ban đầu để giải
quyết vấn đề xem chừng rất khó khăn đối với trẻ.
• Gấp quần áo
Gấp và xếp đặt quần áo là cơ hội để đề nghị trẻ đếm
số quần áo của mỗi thành viên trong gia đình, đếm số
khăn trong buồng tắm, số bàn chải đánh răng trên
kệ,… Việc gấp khăn tắm làm phân nửa hoặc một
phần tư dạy trẻ vể phân số; việc xếp quần áo thành
đồ của ba, của mẹ, của anh giúp trẻ học cách phân
loại. Khi trẻ nhìn thấy sự khác nhau về kích thước
quần áo của ba và anh, trẻ học được sự so sánh.
Ngoài ra, trẻ còn sử dụng cảm giác để cảm nhận sự
khác nhau trong cách dệt quần áo và ngửi thấy mùi
thơm của quần áo mới giặt.
• Sắp xếp, trang hoàng lại nhà cửa
Chúng ta có thể hướng dẫn cho trẻ cách đo đạc (đo
chiều dài, chiều rộng… của đồ đạc để sắp xếp), làm
quen với hình dạng của các đồ vật, hoặc củng cố
biểu tượng về số lượng (đếm số đồ vật cần xếp đặt,
chọn đúng số lượng đồ vật cần thiết để sắp xếp,
trang hoàng nhà cửa…)

2/ Học toán khi đi mua sắm
Ngày nay, có rất nhiều tre thường phải theo cha mẹ

đến các cửa hàng để mua sắm. Trong hời gian đi
mua sắm cùng cha mẹ ở các nơi đó, trẻ sẽ có them
kinh nghiệm nếu có cơ hội đếm số hàng hóa mua
được, so sánh giá của hai loại hàng hóa, trả tiền mua
hàng, hay đơn giản là trả tiền mua một vé uống nước
và nhìn thấy số tiền trả lại là bao nhiêu. Trẻ học về
tiền tệ trong những tình huống thực tế.

3/ Học toán khi đi tham quan
Trong thời gian xe chạy trên đường đi tham quan, rất
nhiều trẻ cảm thấy buồn chán. Để tạo cho trẻ sự
hứng thú, có thể cho trẻ chơi trò đoán hướng và số
của những chiếc xe màu đỏ chạy ngang qua. Trẻ
cũng có thể đếm số phương tiện giao thông chạy trên
đường phố hay đoán khi nào thì tới chặng đèn đỏ,
đèn vàng, đèn xanh tiếp theo. Khi xe dừng đèn đỏ, trẻ
có thể xác định thời gian cho tới khi nào có đèn xanh.
Có thể đề nghị cho trẻ lớn đọc các con số trên những
tấm bảng số, từ đó suy ra có bao nhiêu xe có số xe
lớn hơn số xe trên xe nó đang đi. Cũng có thể đếm số
xe buýt đang đậu tại bến xe trước khi bắt đầu cuộc
hành trình, nếu cho trẻ đi chơi bằng phương tiện giao
thông công cộng. Ước lượng, đếm, so sánh có thể
xem như là một nhiệm vụ học trong buổi du lịch bên
ngoài lớp học này.

4/ Học toán trong trò chơi
Hãy tạo cho tre nhiều cơ hội để “chơi” với các biểu
tượng toán. Trò chơi giúp trẻ học tốt hơn là làm bài
tập toán. Các trò chơi thú vị thường dễ dàng tạo ra

cho trẻ động cơ để rèn luyện các kỹ năng toán học cơ
bản. Những trò chơi mà trẻ rất thích chơi là: chơi lò
cò, cáo và gà mái, trốn tìm… (nhằm củng cố các kỹ
năng đếm và định hướng trong không gian); hoặc
những trò chơi như cớ ca rô, lô tô… (nhằm dạy trẻ
biết lập kế hoạch và chọn biện pháp học đếm phù
hợp); những trò chơi sử dụng con xúc xắc như: con
rắn và thang… (nhằm củng cố các kỹ năng đếm, đọc
bằng mắt các con số và phép tính cộng). Các bậc cha
mẹ nên dành nhiều thời gian để cùng chơi với trẻ
những trò chơi như “đôminô”, “chơi đổ xúc xắc”, “chơi
ô ăn quan”, “xếp các thẻ bài” (theo thứ tự về số
lượng, hình dạng, kích thước…), chơi xếp hình với bộ
đồ chơi lê-gô, đếm số chữ cái trong tên của mình…
Việc kết hợp vận động và âm nhạc với việc lĩnh hội
các biểu tượng toán sẽ làm trẻ thích thú và nhớ lâu
hơn các khái niệm cần thiết.
Ngoài ra, trò chơi vẽ bằng các ngón tay cũng cho trẻ
cơ hội học về số lượng một cách dễ dàng.
Hãy giữ lại những tấm thiệp chúc mừng (còn có cả
phong bì). Sau đó lấy thiệp ra khỏi phong bì và đố trẻ
chọn thiệp bỏ vào phong bì sao cho thật đúng kích cỡ
và hình dạng.
Cho trẻ phân loại hình dạng bằng cách: Cho trẻ tự cắt
những hình dạng khác nhau, sau đó cho tất cả hình
dạng được cắt vào một cái áo gối. Đề nghị trẻ cho tay
vào túi, đoán xem nó cầm được hình gì, làm bằng
chất liệu gì… Xếp một số vật dụng lên khay và cho trẻ
nhìn kỹ khay đựng đồ. Sau đó, đề nghị trẻ quay mặt
đi và cô sắp xếp lại các đồ dùng trên khay. Hỏi trẻ về

số lượng đồ vật trên khay…
5/ Hình thành cho trẻ khả năng ước lượng
Khả năng ước lượng đặc biệt quan trọng trong thời đại hôm
nay. Bất cứ lúc nào, chúng ta cũng có thể có cơ hội khuyến
khích trẻ thể hiện khả năng ước lượng. Khi nấu ăn, trẻ có
thể ước lượng thời gian nấu chin món ăn, vào bếp trẻ ước
lượng số chén trong rổ. Khi xếp quần áo, trẻ ước lượng số
quần áo được xếp thành một chồng, đọc sách trẻ có thể ước
lượng số trang của quyển sách, đi trên đường, cho trẻ ước
lượng số người ngồi trên một chiếc xe…
Như vậy – Để tạo điều kiện thuận lợi cho việc học toán, các
bậc cha mẹ cần làm những việc sau:
• Nhận thức được những điều gì làm cho trẻ muốn học.
Từ đó tạo nên khung cảnh có ý nghĩa cho trẻ giải quyết vấn
đề.
• Đặt các câu hỏi kích thích chẳng hạn như: “Con có thể
suy ra câu trả lời thế nào?” hay “Có cách nào khác nữa để
giải quyết vấn đề không?”
• Hãy đợi cho trẻ tìm ra câu trẻ lời. Đây là một nhiệm vụ
khó khăn vì chúng ta rất dễ đưa ra câu trả lời nhằm dạy
tiếp. Nên nhớ là khi đứa trẻ phải vất vả mới đạt được thành
công trong câu trả lời, thì lúc này tri thức đó là của nó và
trẻ sẽ nhớ điều đó. Chỉ nên giúp trẻ giải thích biện pháp mà
nó sử dụng để giải quyết vấn đề. Đây chính là cách tốt nhất
để phát triển kỹ năng tư duy phê phán ở trẻ.
• Khen ngợi thành công nhưng chấp nhận sai lầm của trẻ
như là một phần của quá trình học.

Kết luận:
Toán học có giá trị trong gia đình cũng như trong môi

trường khác, và thời gian trẻ ở cùng cha mẹ là thời điểm tốt
nhất (mà chi phí lại thấp) để truyền đạt các kiến thức và kỹ
năng toán học.
Hãy cùng con trẻ khám phá thế giới toán học đầy thú vị
hơn là suốt ngày cau có, quạu quọ, tức giận, la mắng
chúng.