Vẫn chuyện “học đi đôi với hành” pot

Vẫn chuyện “học đi đôi
với hành”

Sự thiếu liên hệ giữa
kiến thức với thực tiễn ở
các trường phổ thông đã
khiến các sinh viên
tương lai không biết nên
lựa chọn ngành học nào
trước mùa thi. Đa số các
em không biết sử dụng
những kiến thức đã được học vào việc gì ngoài việc để…
thi đỗ ĐH.
Cho dù những năm gần đây, nhiều phương pháp dạy học
tích cực trong và ngoài nước được đưa vào các trường học,
như phương pháp “bàn tay nặn bột” (Hands-on), phương


pháp Montessori… nhưng việc áp dụng và hiệu quả của
phương pháp này vẫn còn rất nhiều hạn chế.
Nhiều thầy cô giáo vẫn lúng túng trong việc áp dụng lý
thuyết vào thực tiễn, hướng dẫn học sinh tìm tòi, khám phá
lý thuyết qua thực tiễn… Kết quả là, vẫn còn tình trạng các
bậc phụ huynh và học sinh kêu trời vì mớ lý thuyết và bài
tập nặng nề mà thầy cô giáo giao cho.
Và hậu quả sâu xa hơn là, có những học sinh kết quả học
tập rất cao nhưng vẫn ngơ ngác khi bước vào cuộc sống,
nhiều thủ khoa vẫn chưa biết việc chọn trường chọn ngành
của mình đã đúng hay chưa…
Trên Diễn đàn edu.net.vn đã có khá nhiều người tranh luận
về vấn đề này, chúng ta hãy cùng đọc và suy ngẫm:

Một thành viên có nickname lalalala viết:
“Giáo dục của ta thiếu liên hệ với thực tế với công việc sau
này nên nó mông lung. Cần phải làm sao mà gắn kết với
cuộc sống chứ không phải là một mớ lý thuyết suông hổn
độn chẳng mang lại lợi ích gì chỉ thêm rối rắm chán nản.
Tóm lại, là làm sao việc giáo dục của chúng ta phải có ích
cho cuộc sống sau này. Phải đáp ứng tất cả những kỹ năng
cơ bản cần thiết, đồng thời cũng định hướng phân hóa học
sinh.
Ở lứa tuổi càng nhỏ thì càng phải gắn chặt từng khái niệm
với sự vật hiện tượng thực tế. Các kiến thức hiện nay hơi
bác học nên học sinh rất khó tiếp thu nhất là kiến thức về
sinh học, địa lý, lịch sử, văn học.
Tại sao chúng ta lại bắt con trẻ nhồi nhét những kiến thức
mà kể cả người lớn cũng đang phải đau đầu đối mặt hàng
ngày, trong khi lại không hổ trợ gì cho chúng”

Một thành viên là Q-NguyenT lại có những ý kiến và phân
tích hết sức cụ thể, thấu đáo:
“Học là chỉ để “học cách tư duy” – bất cứ học sinh nào có
tư tưởng như thế đều sẽ không thể trở thành người có tầm
nhìn xa trông rộng. Học là phải giỏi, điểm phải cao – đó
cũng không phải là một suy nghĩ tốt.
Học chỉ để lấy tư duy nên học cần phải có “sáng tạo”, phải
có lời giải hay, phải có mẹo mực làm bài thi kiểm tra, để ra
đáp số nhanh nhất, để đạt điểm cao nhất, nhưng những cái
đó lại kém thiết thực đối với đời sống nhất.
Nếu bạn không tin vào điều đó, hãy nhìn vào hiện thực và
tự vấn mình rằng: tại sao có những “thủ khoa giỏi nhưng
chưa tài”? Học sinh thi đỗ đại học với số điểm cao nhưng

vẫn phải “học đi rồi học lại” tới hàng chục học trình trong
trường đại học? Sinh viên tốt nghiệp với bằng đại học khá
giỏi vẫn tỏ ra ngỡ ngàng trước công tác thực tế?
Bởi vì những người ấy đi học mà không xác định được
mình học để làm gì ngoài việc nghĩ rằng: cứ học là sẽ tốt;
họ đã đi trên một con đường nhưng lại không biết nó dẫn
tới đâu ngoài suy nghĩ rằng: cứ đi sẽ tới. Các học sinh sau
khi thi đỗ vào đại học bắt đầu nghĩ rằng “thế là xong”, còn
sinh viên đại học khi được tốt nghiệp ra trường rồi thì nghĩ
rằng “thế là ổn”.
Trong các nhà trường phổ thông, các thầy cô giáo và học
sinh đều không có thói quen liên hệ những điều mình giảng
dạy, những điều được học với thực tiễn.
Trong khi chính những sự liên hệ giữa lý thuyết và thực
tiễn trong các môn học sẽ góp phần quan trọng vào quá
trình hình thành tư tưởng học tập có chủ đích, hình thành
các định hướng tư duy, sự quan tâm đối với các lĩnh vực tri
thức của học sinh cho nghề nghiệp tương lai sau này.
Ngược lại, thầy cô và học trò lại dành sự liên tưởng chủ
yếu cho các câu hỏi thi, những sự đánh đố nhau, hoặc sao
cho nắm được bài thật chắc, nhớ được lâu, để học thật
tốt…
…Đó là môi trường và mảnh đất tốt cho mục đích học vì
điểm, học vì thành tích như hiện nay. Đồng nghĩa với nó sẽ
là sự thất bại lớn của khẩu hiệu “học đi đôi với hành”, “lý
thuyết đi đôi với thực nghiệm” trong sự nghiệp giáo dục.
Từ khi Bộ trưởng Nguyễn Thiện Nhân thực hiện biện pháp
đổi mới trong thi cử, chuyển sang hình thức thi trắc
nghiệm, lúc ấy cả những người trong ngành và bên ngoài
ngành giáo dục mới vỡ lẽ ra một tồn tại mà chúng ta đã

nghi ngờ từ lâu nhưng chưa có dịp kiểm chứng “các học
sinh phổ thông học vì điểm”, phương châm của giáo dục
phổ thông là “thi đại học thế nào thì dạy và học như thế”.
Hoá ra khẩu hiệu mà chúng ta vẫn hô hào thực hiện “học
đi đôi với hành”, “nhà trường phải gắn liền với xã hội”
vẫn chỉ là mục tiêu xa vời.
…Ước mơ của học sinh Việt Nam khi lớn lên là được học
đại học, nhưng đó là đại học gì thì hầu như không một học
sinh nào xác định. Điều đó thể hiện cái mục đích của việc
học của các học trò cho sự nghiệp tương lai thật mơ hồ,
cảm tính.
Nhìn ra các nước giàu có, có thể khẳng định một cách chắc
chắn rằng học trò ở các nước tiên tiến không có những ước
mơ kiểu chung chung đại khái như trên. Chúng sẽ ước mơ
một cái gì đó hoàn toàn cụ thể dù mới chỉ là những cô cậu
học sinh: “Tôi ước mơ mình sẽ trở thành kỹ sư hàng
không”; “Tôi ước mơ trở thành một nhà kinh tế”…. Liệu
các nhà hoạch định tương lai cho giáo dục có bao giờ tỏ ra
băn khoăn về những hiện tượng kiểu như vậy?
Học sinh không biết sử dụng những kiến thức đã được học
vào việc gì ngoài việc để thi đỗ đại học, trong khi đáng lẽ
chúng sẽ có thể vận dụng, kế thừa những kiến thức ấy trong
các cấp học cao hơn, ở những lĩnh vực mà mình chủ
tâm theo đuổi.
Như vậy, nhìn vào ước mơ của các học sinh sẽ có thể tưởng
tượng được các giáo viên của chúng ta đã giáo dục cho học
sinh như thế nào, và cái quan niệm về việc học của toàn xã
hội ta ra sao…
Khi chúng ta làm hay học một cái gì đó mà không có mục
đích, nó dễ làm ta nản lòng và đi chệch hướng. Điều này

tiếp tục giải thích vì sao lại xảy ra hiện tượng có những học
trò giỏi thời phổ thông, nhưng sẵn sàng trở thành một sinh
viên học kém khi học đại học; những thủ khoa đại học lại
không phải là những người tài trong xã hội…
Chúng ta phải xác định xem học để làm gì và mỗi người
nên tư duy về cái gì để phù hợp với sở trường và công việc
cá nhân? Xã hội học tập nhưng là học cái gì để thiết thực
cho công tác sản xuất của mỗi người học? Nền giáo dục sẽ
chọn lựa một tư duy như thế nào để thay đổi mình?”.
Câu hỏi của nhiều thành viên Diễn đàn Giáo dục cũng là
câu hỏi chung của những người có tâm huyết với giáo dục
nước nhà. Với những đổi mới táo bạo, nhất là các cuộc vận
động “Nói không…” của Bộ trưởng Bộ GD-ĐT, hy vọng
nền giáo dục nước nhà sẽ khởi sắc.