Vỏ hàu - Vị thuốc chữa di tinh pptx

Vỏ hàu - Vị thuốc chữa di tinh

Mẫu lệ là tên thuốc trong y học cổ truyền của vỏ hàu. Hàu có tên khác là hào hay hà, có
nhiều loài như hàu sông (Ostrea rivularis Gould), hàu ống (O. gigas), hàu sú (O.
glomerata), hàu đá (O. mordax), và hàu mũ (O. cucullata). Trong đó, hàu sông được dùng
phổ biến hơn.
Hàu sông sống ở nước lợ của những cửa sông thông ra biển, bám vào các rạn đá ngầm,
dải san hô và mạn tàu thuyền. Người ta khai thác hàu sông vào tháng 12-5 (tránh mùa
sinh đẻ, tháng 7-10). Dùng một dụng cụ sắc nhọn lách vào phần vỏ bám rồi nạy ra. Đem
hàu về, rửa sạch, tách vỏ lấy thịt, rồi chế biến vỏ hàu theo cách sau: cho vỏ vào nồi cùng
với cát, trát kín, nung khoảng 12 giờ, đến khi vỏ có màu xanh nhạt và bóp vụn ra là được.
Có thể nung khô hoặc tẩm giấm, rồi tán thành bột mịn. Dược liệu nguyên mảnh có hình
bầu dục hoặc tam giác, dài, to, nhỏ, dày, mỏng không đều, kích thước chung thường dài
15-25cm, rộng 5-10cm, dày 1-3mm. Mặt ngoài màu xám nhạt hoặc pha tía, vân cong hằn
rõ, mép cong queo. Mặt trong màu trắng sữa, nhẵn bóng. Chất cứng, chắc nặng, khó đập
vỡ.
Vỏ hàu chứa calci với hàm lượng cao dưới dạng muối carbonat, phosphat và sulfat,
magiê, sắt, nhôm và chất hữu cơ, có vị mặn, chát, tính hơi lạnh, không độc, có tác dụng
thanh nhiệt, hóa đờm, giải độc, lợi tiểu, trừ nóng khát, hư tổn, chữa di tinh, bạch đới, đái
nhắt, đau dạ dày, băng huyết. Ngày uống 12-20g dưới dạng thuốc sắc hoặc thuốc bột. Để
chữa mồ hôi trộm, chứng nổi hạch, mỗi ngày uống 8g bột vỏ hàu với nước ấm. Có thể
phối hợp với lá dâu non làm thành viên. Dùng nhiều ngày.
Dùng ngoài, vỏ hàu chữa mụn nhọt, lở loét dưới dạng thuốc bột rắc hoặc vỏ hàu nung đỏ,
tán nhỏ, trộn với đào nhân giã nát (lượng bằng nhau) thêm nước cho nhão, đắp chữa sưng
đau ngọc hành ở trẻ em (Nam dược thần hiệu).
Bài thuốc
Chữa mộng tinh, di tinh: Vỏ hàu đã chế biến 50g, lộc giác sương 50g. Trộn đều, tán nhỏ,
uống mỗi ngày uống 8-16g với nước sắc dây tơ hồng 30g.
Chữa khí hư: Vỏ hàu đã chế biến 40g, phèn chua phi 40g, tẩm đồng tiện (nước tiểu trẻ
em), phơi khô, tán nhỏ, rây bột mịn, mỗi lần uống 4g (Nam dược thần hiệu).
Chữa đau dạ dày, ợ chua: Bột vỏ hàu 8g, bột cam thảo 8g. Trộn đều, uống với nước ấm,

dùng nhiều ngày.
Chữa đái nhắt, đái són: Bột vỏ hàu 40g, nhồi vào bong bóng lợn rồi nấu nhừ. Bỏ bột vỏ
hàu, thái nhỏ bong bóng, ăn trong ngày.