El Nino và La Nina là gì?

El Nino và La Nina là gì?
El Ninô, trong từ tiếng Tây Ba Nha có nghĩa là Chúa Hài
đồng, hoặc chú bé con, do hiện tượng này hay xảy ra vào dịp lễ
Giáng sinh, đầu tiên chỉ hiện tượng vùng nước lạnh ngoài khơi
Nam Mỹ lại ấm lên vào mua đông (hay còn gọi là hiện tượng
ấm hay pha ấm). El Ninô là thuật ngữ chỉ sự nóng lên của mặt
biển vùng xích đạo Thái Bình Dương ngoài khơi biển Nam
Mỹ, thường bắt đầu vào mùa đông và có chu kỳ 2-7 năm, có
khi đến chu kỳ 10 năm. Trong những tháng này ngư dân vùng
biển Nam Mỹ không ra khơi mà ở nhà làm công việc khác, do
lượng cá đến vùng biển này giảm hẳn. Mỗi khi hiện tượng El
Ninô xảy ra, khí hậu, thời tiết trên thế giới lại có diễn biến bất
thường.
La Nina, trong từ Tây Ba Nha có nghĩa là cô bé con (hay còn
gọi là đối El Ninô, anti-Ninô). La Nina, hiện tượng đối lập với
El Ninô là chỉ hiện tượng nhiệt độ mặt nước biển vùng xích
đạo phía đông Thái Bình Dương lạnh đi so với điều kiện bình
thường (hiện tượng lạnh hay pha lạnh) và cũng gây ra những dị
thường về thời tiết và khí hậu nhiều nơi. Hai hiện tượng này
thường xảy ra kế tiếp nhau.
El Ninô được biết là mạnh nhất thế kỷ là thời kỳ 1982-1983, và còn được quan sát vào thời kỳ
1997-1998. Thực tế El Ninô không phải là hiện tượng cục bộ ở vùng biển ngoài khơi Nam Mỹ, mà
còn là một phần hệ thống tương tác có quy mô lớn và phức tạp giữa khí quyển và đại dương toàn
cầu.
Nguyên nhân của El Ninô là gì? Theo các nhà khoa học hiện tượng El Ninô là do sự yếu đi của tín
phong. Nước biển ấm lên làm gió yếu đi và gió yếu đi lại làm nước biển ấm thêm. Cứ như vậy El
Ninô ngày càng mạnh lên!
Nhưng cũng có các giả thiết về nguyên nhân hiện tượng El Ninô là do hoạt động của núi lửa hay
hậu quả của việc dư thừa nhiệt ở vùng nhiệt đới và El Ninô là sự điều chỉnh để tạo sự cân bằng khí
hậu?
Nguồn: "Những điều cần biết về El Ninô và La Nina" của GS.TS Đăng Đức Ngữ (chủ biên)

Đọc thêm: Climate Variability and El Nino (BOM-Australia)