Làm thế nào đề giải quyết tốt tranh chấp địa giới hành chính giữa hai tỉnh Thừa Thiên Huế và Quảng Trị.DOC

MỞ ĐẦU
Ở mỗi thời đại phát triển, với trình độ khoa học và công nghệ quản lý,
các nhà nước khác nhau lại có thể có tổ chức bộ máy quản lý đất nước khác
nhau, nhưng tất thảy đều phải phân chia lãnh thổ ra các địa hạt lớn nhỏ để tổ
chức bộ máy quản lý theo các cấp, các đơn vị quản lý hành chính lãnh thổ, gọi
là tổ chức hành chính lãnh thổ. Việc định ra quy mô địa hạt, số cấp địa hạt ở
mỗi quốc gia, ở mỗi thời kỳ và hình thức tổ chức bộ máy quản lý ở các địa hạt
phụ thuộc vào nhiều yếu tố về tự nhiên cũng như yếu tố về kinh tế xã hội.
Trong công tác quản lý nhà nước nói chung, quản lý địa giới nói riêng
bao gồm cả việc phân định, điều chỉnh sắp xếp lại các đơn vị hành chính và
nhất là việc giải quyết các tranh chấp địa giới hành chính quả là vấn đề không
ít khó khăn, phức tạp, không chỉ đòi hỏi những hiểu biết lý thuyết và kinh
nghiệm đầy đủ, chi tiết, sâu sắc, mà còn cần có những trình độ lý luận cơ bản
về địa giới hành chính và quản lý địa giới hành chính.
Chỉ thị 364/CT ngày 06/01/1991 của Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng (nay
là Thủ tướng Chính phủ) về việc giải quyết những tranh chấp đất đai liên
quan đến địa giới hành chính và lập bộ bản đồ hiện trạng về địa giới hành
chính tỉnh, huyện, xã được ban hành vào lúc sự nghiệp đổi mới của đất nước
ta giành được những thành tựu quan trọng, nhất là trong lĩnh vực kinh tế.
Nhưng hiệu lực và hiệu quả quản lý của bộ máy chính quyền địa phương các
cấp còn bất cập so với yêu cầu của sự nghiệp đổi mới, trong đó việc quản lý
địa giới hành chính và đặc biệt là việc giải quyết tranh chấp địa giới hành
chính còn nhiều nhược điểm cả về nhận thức và thực tiễn. Mà cụ thể là những
quan điểm, nhận thức, hành vi của con người thuộc hai đơn vị hành chính liền
kề nhau không thống nhất nhau, tại cùng một thời điểm (hoặc khu vực) trên
đường địa giới hành chính đã không thể tự thương lượng được và rất cần các
cấp có thẩm quyền giải quyết.
1
Theo thống kê của Ban tổ chức Cán bộ Chính phủ (nay là Bộ Nội vụ)
đến năm 1991, trên toàn quốc có 2.544 điểm tranh chấp đất đại liên quan đến
địa giới hành chính, trong đó có 352 điểm tranh chấp giữa các tỉnh với nhau.

Trong quá trình thực hiện Chỉ thị 364/CT, quá trình khảo sát, xác định đường
ranh giới hành chính lại phát triển thêm 2.994 điểm ranh giới không rõ ràng,
phát sinh tranh chấp (trong đó có 68 điểm liên quan đến đường địa giới cấp
tỉnh). Nhiều điểm tranh chấp kéo dài hàng chục năm đã được các cấp chính
quyền tiến hành giải quyết nhiều lần nhưng không kết luận được... Ở tỉnh
Thừa Thiên Huế có trên 100 điểm tranh chấp địa giới hành chính giữa các
huyện, xã trong tỉnh đã được UBND tỉnh, huyện giải quyết. Riêng tuyến địa
giới cấp tỉnh hiện nay vẫn tồn tại hai tuyến địa giới có tranh chấp: Tuyến giữa
tỉnh Thừa Thiên Huế và tỉnh Quảng Trị và tuyến địa giới giữa tỉnh Thừa
Thiên Huế với thành phố Đà Nẵng.
Việc tranh chấp địa giới hành chính đã ảnh hưởng không nhỏ đến cuộc
sống của nhân dân trong vùng. Nhân dân không yên tâm làm ăn, sản xuất.
Việc quản lý của các cấp chính quyền trong vùng tranh chấp đã gặp rất nhiều
khó khăn. Về mặt tình cảm chỉ vì việc tranh chấp về địa giới hành chính đã
ảnh hưởng đến tình cảm vốn có lâu nay giữa nhân dân và cán bộ của các địa
phương liên quan. Các cấp, các ngành đã mất quá nhiều thời gian, tiền bạc,
công sức nhưng vấn đề vẫn chưa giải quyết một cách triệt để.
Trước tình hình đó, tôi mạnh dạn chọn tình huống : Làm thế nào đề giải
quyết tốt tranh chấp địa giới hành chính giữa hai tỉnh Thừa Thiên Huế
và Quảng Trị nhằm chỉ ra thực trạng, các nguyên nhân sâu xa dẫn đến tranh
chấp. Qua đó đề xuất nghiên cứu các giải pháp nhằm giải quyết dứt điểm việc
tranh chấp trên tuyến địa giới này.
2
NỘI DUNG
I. NỘI DUNG TÌNH HUỐNG
1. Hoàn cảnh ra đời tình huống
Tháng 5/1993 tỉnh Thừa Thiên Huế triển khai thực hiện Chỉ thị 364/CT,
đến cuối năm 1994 tỉnh đã hoàn thành việc lập bộ bản đồ, hồ sơ địa giới hành
chính các cấp của tỉnh. Ngày 31/7/1995 hồ sơ, bản đồ địa giới hành chính của
tỉnh đã được Hội đồng nghiệm thu Trung ương tổ chức nghiệm thu và đánh

giá xếp loại khá. Mặc dầu đã được nghiệm thu, nhưng trên tuyến địa giới
hành chính cấp tỉnh giữa hai tỉnh Thừa Thiên Huế và Quảng Trị vẫn còn hai
đoạn chưa giải quyết xong, do đó bộ hồ sơ, bản đồ địa giới hành chính của hai
tỉnh, các huyện, các xã có liên quan đến đường địa giới giữa hai tỉnh vẫn chưa
được hoàn chỉnh và chưa khép kín được đường địa giới. Cụ thể:
- Đoạn giữa xã Hồng Thuỷ, thuộc huyện A Lưới, tỉnh Thừa Thiên Huế
với xã A Bung, Huyện ĐaKrông, tỉnh Quảng Trị.
- Đoạn giữa thông Câu Phi Phường thuộc xã Hải Chánh, huyện Hải Lăng
tỉnh Quảng Trị với xã Phong Thu, huyện Phong Điền, tỉnh Thừa Thiên Huế.
Trong quá trình thực hiện Chỉ thị 364/CT, lãnh đạo hai tỉnh và các đơn vị
có liên quan đã nhiều lần gặp nhau trao đổi, triển khai đi thực địa đo vẽ nhưng
hai bên vẫn không thống nhất được.
Vì vậy, ngày 22/11/1995 Thủ tướng Chính phủ ra Quyết định số
762/TTg về việc xác định đường ranh giới hành chính giữa hai tỉnh Thừa
Thiên Huế và Quảng Trị trên cơ sở đường địa giới thể hiện trên bản đồ
1/200.000 do Cục đo đạc và Bản đồ Nhà nước phát hành năm 1962 và Bản đồ
1/50.00 UTM tái bản vào năm 1978.
Theo Quyết định số 762/TTg thì xã Hồng Thuỷ thuộc Huyện A Lưới,
tỉnh Thừa Thiên Huế nằm về phí tỉnh Quảng Trị. Một phần thôn Câu Nhi
3
Phường, thuộc xã Hải Chánh, Huyện Hải Lăng, tỉnh Quảng Trị có 31 hộ (thời
điểm tháng 4 năm 1998), thôn Tân Lập, Tân Xuân, Phú Kinh Thượng nằm về
phía xã Phong Mỹ, Phong Thu, huyện Phong Điền, tỉnh Thừa Thiên Huế.
Ngày 21/04/1998 lãnh đạo UBND hai tỉnh Quảng Trị và tỉnh Thừa Thiên
Huế đã tiến hành tổ chức hội nghị biện pháp giải quyết tuyến địa giới hành
chính giữa hai tỉnh theo Quyết định số 762/TTg và lãnh đạo hai tỉnh đã đi đến
thống nhất như sau:
- Tỉnh Thừa Thiên Huế có trách nhiệm chuyển giao nguyên trạng xã
Hông Thuỷ thuộc huyện A Lưới, tỉnh Thừa Thiên Huế về huyện Đakrông,
tỉnh Quảng Trị quản lý. Tuyến địa giới hành chính từ biển Đông lên Quốc lộ

1A hai tỉnh nhát trí như UBND các xã liên quan của hai tỉnh đã xác nhận
đường ranh giới hành chính trên bản đồ thuộc xã mình quản lý theo hiện
trạng.
- Tỉnh Quảng Trị có trách nhiệm bàn giao nguyên trạng hai thôn: Tân
Lập (xã Hai BA), Tân Xuân (xã Hải Xuân) thuộc huyện Hải Lăng, tỉnh Quảng
Trị về xã Phong Thu và thông Phú Kinh Phường thuộc xã Hải Hoà, Huyện
Hải Lăng về xã Phong Mỹ huyện Phong Điền, tỉnh Thừa Thiên Huế quản lý.
- Riêng thôn Câu Nhi Phường thống nhất xác định đường địa giới giữa
hai tỉnh theo Quyết định số 762/TTg ngày 22/11/1995 của Thủ tướng Chính
phủ. Công nhận 21 hộ dân cư thuộc thôn Câu Phi Phường, thuộc xã Hải
Chánh, huyện Hải Lăng, tỉnh Quảng Trị đang sống và canh tác trên diện tích
thuộc xã Phong Thu huyện Phong Điền, tỉnh Thừa Thiên Huế quản lý được
tiếp tục xâm canh, xâm cư theo nguyên trạng.
- Hai tỉnh giao cho hai Ban tổ chức chính quyền (nay là Sở Nội vụ) phối
hợp cùng các cơ quan chức năng liên quan và các địa phương chuẩn bị nội
dung để lãnh đạo hai tỉnh tiến hành ký kết hồ sơ, bản đồ địa giới hành chính
và bàn giao trong tháng 7/1998.
4
2. Diễn biến tình huống
Thực hiện các cam kết trên hai tỉnh đã tiến hành đi thực tế để xác định
diện tích xâm canh, xâm cư thuộc thôn Câu Phi Phường nằm trên địa phận xã
Phong Thu và chuẩn bị các bước thủ tục để tiến hành bàn giao.
Các cơ quan chuyên môn của hai tỉnh tiến hành đi thực địa đo vẽ, chôn
mốc chuẩn bị cho việc bàn giao theo biên bản thống nhất giữa lãnh đạo hai
tỉnh đã gặp trở ngại: Nhân dân thôn Câu Phi Phường và cán bộ xã Hải Chánh
không chịu ký vào biên bản mô tả, đo vẽ phần diện tích xâm canh, xâm cư
của thôn Câu Nhi Phường nằm trên địa phận của xã Phong Thu, với lý do
diện tích đất ở, đất nghĩa địa và đất canh tác của thôn Câu Nhi Phường tuy là
xâm canh, xâm cư trên đất xã Phong Thu quản lý, nhưng nằm liền với đường
địa giới của hai xã, hai huyện đồng thời là địa giới của hai tỉnh. Dù là đất xâm

canh, xâm cư thì cũng do nhân dân thôn Câu Nhi Phường sử dụng từ lâu nay.
Do đó, nhân dân đề nghị điều chỉnh lại đường địa giới ở đoạn đi của thôn Câu
Nhi Phường phù hợp với hiện trạng nhân dân đang sử dụng.
Mặt khác, sau khi có quyết định của Thủ tướng Chính phủ nhân dân và
cán bộ xã Hồng Thuỷ đã nhiều lần viết đơn gửi các đồng chí lãnh đạo Đảng,
Nhà nước, Quốc hội, Chính phủ, Hội đồng nhân dân, Uỷ ban nhân dân tỉnh
Thừa Thiên Huế và huyện A Lưới kiến nghị mong muốn được sinh hoạt ổn
định ở huyện A Lưới, tỉnh Thừa Thiên Huế không chịu nhập về tỉnh Quảng
Trị. Nhân dân không đồng tình với quyết định của Chính phủ với lý do:
- Lịch sử nhân dân xã Hồng Thuỷ xưa nay cuộc sống gắn bó với huyện
A Lưới, chưa bao giờ Hồng Thuỷ trực thuộc Quảng Trị.
- Phong tục tập quán của nhân dân xã Hồng Thuỷ (99% dân tộc PaCô)
khác xa phong tục tập quán của đồng bào Vân Kiều, thuộc xã A Bung, huyện
ĐaKrông, tỉnh Quàng Trị.
5
- Điều kiện sinh hoạt đi lại từ xã Hồng Thuỷ về trung tâm huyện A Lưới,
tỉnh Thừa Thiên Huế gần và thuận lợi hơn (cách khoảng 30km) về trung tâm
huyện lỵ ĐaKrông, tỉnh Quảng Trị (cách khoảng 90km). Cán bộ và bà con
của xã Hồng Thuỷ làm việc và sinh sống khá đông ở trung tâm huyện lỵ A
Lưới...
Do chưa thống nhất được hai đoạn: Đường địa giới đi qua thôn Câu Nhi
Phường và chuyển toàn bộ xã Hồng Thuỷ từ Thừa Thiên Huế về Quảng Trị
quản lý cho nên Quyết định số 762/TTg ngày 22/11/1995 vẫn chưa được thực
hiện.
Từ đó đến nay hai tỉnh vẫn quản lý địa giới hành chính theo hiện trạng:
Xã Hồng Thuỷ vẫn thuộc tỉnh Thừa Thiên Huế, các thôn Câu Nhi Phường,
Tân Lập, Tân Xuân và thông Phú Kinh Phường vẫn do tỉnh Quảng Trị quản
lý.
Ngày 14/10/2003 Văn phòng Chính phủ đã có công văn số 5059/VPCP-
NC giao cho Bộ Nội vụ thành lập đoàn nghiên cứu thực địa và hỏi nguyện

vọng của nhân dân để có hướng giải quyết dứt điểm vấn đề này. Bộ Nội vụ đã
thành lập đoàn đi khảo sát, Uỷ ban nhân dân nguyện Quốc hội cũng đã vào
làm việc với cán bộ và nhân dân trong vùng tranh chấp.
Ngày 15/03/2005 Bộ Nội vụ đã có Báo có số 535/BC-BNV báo cáo Thủ
tướng Chính phủ tình hình giải quyết tranh chấp địa giới hành chính giữa tỉnh
Quảng Trị và tỉnh Thừa Thiên Huế đã đề xuất phương án giải quyết.
Ngày 04/10/2005 Chính phủ có công văn số 132/CP-NC gửi Uỷ ban
Thường vụ Quốc hội xin ý kiến đề xuất giải quyết tranh chấp địa giới hành
chính một số tỉnh, trong đó có tuyến địa giới hành chính giữa Thừa Thiên Huế
và Quảng Trị.
Tuy nhiên đến nay vấn đề này vẫn chưa được các cấp có thẩm quyền giải
quyết dứt khoát.
6
II. PHÂN TÍCH TÌNH HUỐNG
1. Cơ sở lý luận
a. Về căn cứ lý luận.
- Hiến pháp năm 1992 (sử đổi năm 2001)
- Luật tổ chức chính phủ.
- Luật tổ chức hoạt động của HĐND và UBND.
- Chỉ thị 364/CT ngày 06/11/1991 của Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng (nay
là Thủ tướng Chính phủ)
- Thông tư số 01/TT-LN ngày 23/3/1992 của Ban Tổ chức cán bộ Chính
phủ (nay là Bộ Nội vụ) về giải quyết tranh chấp trong thực hiện Chỉ thị
364/CT khi ban hành một quyết định về giải quyết tranh chấp về địa giới hành
chính trên cơ sở các văn bản hành chính và văn bản hướng dẫn để giải quyết
việc tranh chấp địa giới hành chính.
+ Việc giải quyết tranh chấp phải đúng thẩm quyền.
+ Phải căn cứ vào các điều kiện tự nhiên của từng vùng mà phân định ra
các địa hạt hành chính, dù là cấp tỉnh, cấp huyện hay cấp xã. Thông thường
thì địa hình bao hàm cả địa thế, do đó quyết định cơ bản là mạng lưới sông

ngòi, núi non, ao hồ và cả hệ thống giao thông thuỷ bộ, tiềm năng đất đai và
tài nguyên thiên nhiên của địa bàn, quyết định tới khí hậu, thảm động vật, đặc
điểm phân bổ dân cư...
+ Căn cứ vào điều kiện trật tự an ninh, an ninh quốc phòng của địa bàn,
mục tiêu chính của việc phân định, điều chỉnh địa giới hành chính là đảm bảo
trật tự an toàn xã hội, an ninh chính trị và toàn vẹn lãnh thổ của đất nước.
+ Căn cứ vào điều kiện để phát triển. Dựa trên thực trạng tiềm năng kinh
tế xã hội vốn có của địa bàn cùng với sự hỗ trợ từ bên ngoài địa bàn, sao cho
thuận lợi nhất cho sự tăng trưởng, bởi mục tiêu của chúng ta là phấn đấu cho
7
dân giàu nước mạnh, xã hội công bằng dân chủ và văn minh. Việc sắp xếp
điều chỉnh địa giới hành chính phải bảo đảm thuận lợi cho mỗi địa bàn trong
tiến trình phát triển. Cần nghiên cứu tới dự báo trong tương lai, chiến lược
phát triển kinh tế xã hội của cả vùng...
+ Căn cứ vào đường lối chính trị, đường lối phát triển kinh tế xã hội của
Đảng và Nhà nước. Đành rằng đường lối chính trị phát triển kinh tế xã hội
của Đảng và Nhà nước cũng đã xem xét tới các điều kiện tự nhiên và dân sinh
kinh tế đất nước, của từng địa phương và mối quan hệ quốc tế...
+ Phải xem xét tới truyền thống văn hoá của mỗi địa bàn, bởi đây là vấn
đề cốt lõi của sinh hoạt cộng đồng, là yếu tố quan trọng ảnh hưởng tới công
tác quản lý nhà nước địa phương. Như đã nói, truyền thống là có những nét
riêng giữa địa bàn này với địa bàn khác, giữa cộng đồng này với cộng đồng
khác, kể cả phong tục tập quán, sắc tộc tôn giáo... cho nên trong phân định
điều chỉnh địa giới hành chính vừa phải phát huy truyền thống văn hoá tốt
đẹp, vừa phải hạn chế những văn hoá truyền thống độc hại... đặc biệt trong
thời đại ngày nay, khi mức sống được nâng cao, chi phí thời gian và công của
văn hoá ở mỗi con người, ở mỗi gia đình, ở mỗi cộng đồng là khá lớn và ngày
càng nâng cao.
+ Phải xem xét mối quan hệ giữa đơn vị hành chính này với đơn vị hành
chính khác sao cho mối quan hệ giữa các địa hạt ngày càng tốt hơn, đặc biệt

trong cơ chế kinh tế thị trường hiện nay.
+ Phải xem xét tới yếu tố diện tích đất đai và dân số. Vấn đề ở đây
không chỉ là đất rộng hay hẹp mà vấn đề cần cân đối dân số và diện tích giữa
các đơn vị hành chính.
b. Về căn cứ thực tiễn
Bên cạnh những căn cứ pháp lý khi giải quyết vấn đề tranh chấp địa giới
hành chính còn phải căn cứ vào những cơ sở thực tiễn như:
8
- Phải dựa vào nhân dân để giải quyết, các giải pháp đưa ra phải được
nhân dân đồng tình ủng hộ thì các giải pháp mới được thực hiện triệt để.
- Phải coi giải pháp thương lượng, hòa giải, thấu tình đạt lý là giải pháp
tối ưu trong mọi trường hợp.
- Khi giải quyết tranh chấp địa giới hành chính phải nghiên cứu tài liệu,
các vấn đề kinh tế xã hội liên quan, đồng thời phải trên tinh thần đoàn kết,
nhường nhịn và chiếu cố quyền lợi của mỗi bên.
- Khi giải quyết bằng con đường hoà giải không được thì buộc phải lập
hồ sơ chuyển lên cấp có thẩm quyền giải quyết. Hồ sơ để giải quyết và các
bước tiến hành giải quyết phải tuân thủ như tiến hành phân định và điều chỉnh
địa giới hành chính. Để giải quyết tốt tranh chấp, đảm bảo tốt công tác tổ
chức theo lãnh thổ và đoàn kết phấn khởi trong nhân dân hồ sơ cần kèm theo
đầy đủ biên bản của các lần đàm phán, hoà giải của cả hai bên và các nghị
quyết quyết định của cấp có thẩm quyền trước đây và liên quan đến tranh
chấp.
2. Nguyên nhân
Qua thực tế nghiên cứu cho thấy, tình trạng tranh chấp địa giới hành
chính nói chung và tranh chấp địa giới hành chính giữa Thừa Thiên Huế và
Quảng Trị nói riêng là do các nguyên nhân cơ bản sau:
a. Nguyên nhân khách quan
- Địa giới hành chính các cấp qua kháng chiến chống Pháp, chống Mỹ và
cải cách ruộng đất, xây dựng hợp tác xã nông nghiệp,... việc điều chỉnh và

chuyền nhượng lại cho nhau giữa các địa phương đến nay không còn căn cứ
để xem xét, vả lại đất đai thuộc sở hữu của toàn dân, Nhà nước quản lý thống
nhất có chính sách giao ruộng đất cho tổ chức và cá nhân sử dụng chưa được
nhận thức sâu sắc trong cán bộ và nhân dân một cách nhất quán.
9