Quá trình phát triển của phong trào giải phóng dân tộc và sự tan rã của hệ thống thuộc địa pdf

CHƯƠNG II: CÁC NƯỚC Á, PHI, MĨ LA-TINH
TỪ 1945 ĐẾN NAY
Quá trình phát triển của phong trào giải phóng dân tộc
và sự tan rã của hệ thống thuộc địa

I. Mục tiêu
1. Về kiến thức
- Giúp HS nắm được quá trình phát triển của phong trào giải phóng dân
tộcvà sự tan rã của hệ thống thuộc địa ở châu Á, châu Phi và Mĩ La-tinh:
những diễn biến chủ yếu, những thắng lợi to lớn và khó khăn trong công
cuộc xây dựng đất nước ở các nước này.
2. Về tư tưởng
- Thấy rõ cuộc đấu tranh anh dũng và gian khổ của nhân dân các nước
Á, Phi, Mĩ La-tinh vì sự nghiệp giải phóng và độc lập dân tộc
- Tăng cường tình đoàn kết hữu nghị với các dân tộc Á, Phi, Mĩ La-
tinh, tinh thần tương trợ, giúp đỡ lẫn nhau trong cuộc đấu tranh chống kẻ thù
chung là CNĐQ – thực dân.
- Nâng cao lòng tự hào dân tộc vì nhân dân ta đã giành được những
thắng lợi to lớn trong công cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc, nhất là trong
nửa sau thế kỉ XX như mốt đóng góp to lớn, thúc đẩy mạnh mẽ phong trào
giải phóng dân tộc.
3. Về kĩ năng
- Giúp HS rèn luyện phương pháp tư duy, khái quát, tổng hợp cũng như
phân tích sự kiện; rèn luyện kĩ năng sử dụng bản đồ về kinh tế, chính trị ở
các châu và thế giới
II/ Thiết bị dạy học:
- Tranh ảnh về các nước Á, Phi, Mĩ - latinh từ sau chiến tranh thế giới
thứ hai đến nay
- Bản đồ treo tường : châu Á, Phi, Mĩ – latinh
III/ Tiến trình tổ chức dạy học :
1. Kiểm tra bài cũ :

Câu hỏi : Cuộc khủng hoảng và sụp đổ ở các nước Đông Âu diễn
ra như thế nào?
2. Giới thiệu bài mới :
Sau chiến tranh thế giới thứ hai tình hình chính trị ở châu Âu có
nhiều sự biến đổi với sự ra đời của hàng loạt các nước xã hội chủ nghĩa ở
Đông Âu.Còn ở châu Á, Phi, Mĩ – latinh có gì biến đổi không? Phong
trào giải phóng dân tộc diễn ra như thế nào? Hệ thống thuộc địa chủ
nghĩa đế quốc tan rã ra sao? Chúng ta cùng tìm hiểu bài học hôm nay để
trả lời cho những nội dung trên
3. Dạy và học bài mới :
HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ
TRÒ

BÀI GHI
HOẠT ĐỘNG 1 : CẢ LỚP/ CÁ
NHÂN
-Nội dung kiến thức cần đạt:tình
hình chung châu Á trước và sau
chiến tranh
-Tổ chức thực hiện

- Trước hết, giáo viên gợi cho
HS nhớ lại những tác động của
chiến tranh thế giới thứ hai tác
động đến phong trào giải
phóng dân tộc ở các nước ở
châu Á, Phi, Mĩ – latinh

I/.: Giai đoạn từ 1945 đến giữa
những năm 60 của thế kỉ XX

- Đông Nam Á : 3 nước lần lượt
tuyên bố độc lập : In-đô-nê-xi-
a ( 17-8-1945), Việt Nam( 2-9-
1945), Lào ( 12-10-1945)

- Các nước Nam Á và Bắc Phi
- Sau đó GV sử dụng bản đồ để
giới thiệu cho HS cuộc đấu
tranh giải phóng dân tộc nhằm
đập tan hệ thống thuộc địa của
chủ nghĩa đế quốc nhấn mạnh
nơi khởi đầu là Đông Nam Á,
trong đó ti6eu biểu là Việt
Nam, Indonexia, Lào
- GV tiếp tục sử dụng bản đồ
giới thiệu phong trào đấu tranh
lan rộng sang Nam Á, Bắc Phi,
Mĩ latinh và nhấn mạnh năm
1960 là “ năm Châu Phi” và
cuộc cách mạng Cu Ba thắng
lợi
- GV gọi HS lên bảng điền ngày
tháng và tên nước giành được
độc lập vào lược đồ ở châu Á,
Phi, Mĩ-latinh
nhiều nước giành độc lập : Ấn
Độ ( 1945-1950), Ai

Cập(1952)…Năm 1960 có 17
nước châu Phi tuyên bố độc
lập
- Mĩ-latinh :1-1-1959 cách
mạng Cu-Ba giành thắng lợi













HOẠT ĐỘNG 2 : CẢ LỚP
-Nội dung kiến thức cần đạt:Nắm
được hệ thống thuộc địa còn tồn
tại những hình thức nào
-Tổ chức thực hiện
- Cuối cùng GV nhấn mạnh đến
tới giữa những năm 60 hệ
thống thuộc địa của chủ nghĩa
đế quốc về cơ bản đã bị sụp
đổ. Lúc này hệ thống thuộc địa
của CNĐQ chỉ còn tồn tại
dưới hai hình thức:

+ Các nước thuộc địa của Bồ
Đào Nha
+ Chế độ phân biệt chủng tộc (
Apacthai) phần lớn ở miền
Nam Châu Phi
HOẠT ĐỘNG 1 : CẢ LỚP
-Nội dung kiến thức cần
đạt:những cuộc đấu tranh tiêu
- Cuối những năm 60 của thế kỉ
XX hệ thống thuộc địa của
CNĐQ về cơ bản sụp đổ














II/. Giai đoạn từ giữa những năm
60 đến những năm 70 của thế kỉ
XX
biểu
-Tổ chức thực hiện:

- GV sử dụng bản đồ giới thiệu
phong trào đấn tranh gìanh độc
lập của nhân dân : An-gô-
la,Mô-dăm-bich và Ghi-ne-bít-
xao
- GV gọi HS lên bảng điền ngày
tháng giành độc lập của 3
nước trên vào bản đồ
- Cuối cùng GV nhấn mạnh : sự
tan rã của các thuộc địa ở Bồ
Đào Nha là một thắng lợi quan
trọng của phong trào giải
phóng dân tộc ở châu Phi
HOẠT ĐỘNG 1 : CẢ LỚP/ CÁ
NHÂN
-Nội dung kiến thức cần đạt: cuộc
- Ba nước tiến hành đấu tranh
vũ trang và giành độc lập
:Ghine-bít-xao ( 9/1974), Mô-
dăm-bích ( 6-1975), An-go-
la(11-1975)

III/ Giai đọan từ những năm 70
đến giữa những năm 90 của thế kỉ
XX

đấu tranh chống CNPBCT
Apacthai
-Tổ chức thực hiện:
- Trước hết GV giải thích khái
niệm “ thế nào là chủ nghĩa A-
pác-thai? :( Tiếng Anh A-pác-
thai có nghĩa là sự tách biệt
dân tộc ) là một chính sách
phân biệt chủng tộc cực đoan
và tàn bạo của Đảng quốc dân,
chính đảng của thiểu số da
trắng cầm quyền ở Nam Phi
thực hiện từ 1948, chủ trương
tước đoạt mọi quyền lợi cơ
bản về chính trị , kinh tế xã hội
của người da đen ở đây và các
dân tộc châu Á đến định cư,
đặc biệt là người Ấn Độ. Nhà
cầm quyền Nam Phi ban bố
trên 70 đạo luật phân biệt đối

xử và tước bỏ quyền làm
người của dân da đen và da
màu, quyền bóc lột của người
da trắng đối với người da đen
đã được ghi vào hiến pháp.
Các nước tiến bộ trên thế giới
đã lên án gay gắt chế độ A-
pác-thai. Nhiều văn kiện của
Liên hợp quốc coi A-pác-thai
là một tội ác chống nhân loại
- Sau đó, GV chỉ lên bản đồ 3
nước Nam Phi, Dim-ba-bu-e
và Na-mi-bi-a vẫn tồn tại chế

độ A-pác-thai
- HS thảo luận nhóm : Cuộc đấu
tranh của nhân dân châu Phi
chống chế độ A-pác-thai diễn
ra nhu thế nào?
- HS dựa vào nội dung SGK











- Người da đen đã giành độc
được thắng lợi thông qua cuộc
bầu cử và thành lập chính
quyền : Dim-ba-bu-
e(1980),Nam-mi-bi-a(1990)
- Thắng lợi có ý nghĩa lịch sử là
: xoá bỏ chế độ phân biệt
chủng tộc ở Nam Phi
thảo luận và trình bày kết quả
của mình
- GV nhận xét , bổ sung và kết
luận
- GV nêu câu hỏi : Sau khi chế

độ A-pac –thai bị xoá bỏ ở
Nam Phi hệ thống thuộc địa
của CNĐQ đã bị sụp đổ hoàn
toàn nhiệm vụ của các nước ở
châu Á, Phi,Mĩ-latinh là gì?
- HS dựa vào nội dung SGK tìm
nội dung trả lời : Lịch sử các
dân tộc Á, Phi, Mĩ- latinh đã
chuyển sang chương mới với
nhiệm vụ là củng cố nền độc
lập, xây dựng và phát triển đất
nước nhằm khắc phục tình
trạng nghèo nàn, laic hậu
-


4. Sơ kết bài học :
- GV cần làm rõ 3 giai đoạn của phong trào giải phóng dân tộc với nội
dung quan trọng nhất của mỗi giai đoạn
- Nhấn mạnh : từ những năm 90 của thế kỉ XX, các dân tộc Á, Phi,Mĩ-
latinh đã đập tan hệ thống thuộc địa của CNĐQ, thành lập hàng loạt
nhà nước độc lập trẻ tuổi. Đó là thắng lợi có ý nghĩa lịch sử làm thay
đổi bộ mặt của các nước Á, Phi, Mĩ-latinh
5. Dặn dò, ra bài tập về nhà :
- Học bài cũ, đọc và chuẩn bị bài 4
- Trả lời câu hỏi trong SGK