Bài 9 SỰ PHÁT TRIỂN LỊCH SỬ VÀ VĂN HOÁ ẤN ĐỘ - Lịch sử lớp 10 pptx

Bài 9
SỰ PHÁT TRIỂN LỊCH SỬ VÀ VĂN HOÁ ẤN ĐỘ

I. MỤC TIÊU BÀI HỌC
Sau khi học xong bài học, yêu cầu HS cần :
1. Kiến thức
- Nắm được sự phát triển của lịch sử văn hoá truyền thống của Ấn Độ.
- Sự hình thành và phát triển, chính sách về chính trị, kinh tế, tôn giáo
và sự phát triển kiến trúc của các vương triều Hồi giáo Đê-li và Vương triều
Mô-gôn.
2. Tư tưởng
- Giáo dục cho HS biết được sự phát triển đa dạng của văn hoá Ấn
Độ, qua đó giáo dục các em sự trân trọng những tinh hoa văn hoá của nhân
loại.
3. Kĩ năng
- Rèn cho HS các kĩ năng phân tích tổng hợp các sự kiện lịch sử của
Ấn Độ qua các thời kì lịch sử.
- Kĩ năng khai thác tranh, ảnh, lược đồ lịch sử.
II. THIẾT BỊ VÀ TÀI LIỆU DẠY HỌC
- Tranh ảnh về đất nước và con người Ấn Độ thời phong kiến.
- Lược đồ về Ấn Độ.
- Các tài liệu có liên quan đến Ấn Độ thời phong kiến.
III. TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC DẠY - HỌC
1. Kiểm tra bài cũ
Câu hỏi 1: Nêu chính sách về kinh tế, chính trị của Vương triều Mô-
gôn?
Câu hỏi 2: Vị trí Vương triều Đê-li và Mô-gôn trong lịch sử Ấn Độ?
Câu hỏi 3: Hãy cho biết sự hình thành và phát triển của các quốc gia
đầu tiên ở Ấn Độ?
Câu hỏi 4: Những yếu tố văn hóa truyền thống của Ấn Độ có ảnh
hưởng ra bên ngoài và những nơi nào?

2. Dẫn dắt bài mới
- Ấn Độ là quốc gia lớn trên thế giới có lịch sử văn hoá truyền lâu đời
là nơi khởi nguồn của Ấn Độ Hin-du giáo. Lịch sử phát triển của Ấn Độ có
những bước thăng trầm với nhiều thời kì lịch sử và các vương triều khác
nhau. Để hiểu sự phát triển của lịch sử văn hoá truyền thống Ấn Độ như thế
nào? Ấn Độ đã trải qua các Vương triều nào? Bài học hôm nay sẽ trả lời các
câu hỏi nêu trên.

3. Tổ chức các hoạt động trên lớp


Hoạt động của thầy và trò
Nội dung kiến thức
HS cần nắm
Hoạt động 1: Làm việc cá nhân
- GV nêu câu hỏi: Hãy cho biết tình hình Ấn Độ
sau thời kỳ Gúp-ta và Hác-sa?
1. Sự phát triển của lịch sử
và văn hoá truyền thống
trên toàn lãnh thổ Ấn Độ
- HS đọc SGK trả lời câu hỏi.
- GV trình bày và phân tích: Đến thế kỉ VII, Ấn
Độ lại rơi vào tình trạng chia rẽ, phân tán.
Nguyên nhân là do chính quyền trung ương suy
yếu, mặt khác trải qua 6 - 7 thế kỉ trên đất nước
rộng lớn và ngăn cách nhau, mỗi vùng lãnh thổ
lại có những điều kiện và sắc thái riêng của
mình, đất nước lại chia thành hai miền Bắc và
Nam, mỗi miền tại tách thành ba vùng, ba nước
riêng, tức là sáu nước, trong đó nước Pa-la ở

vùng Đông Bắc và nước Pa-la-va ở miền Nam
có vai trò nổi trội hơn.
- Đến thế kỉ VII, Ấn Độ lại
rơi vào tình trạng chia rẽ,
phân tán. Nổi lên vai trò của
Pa-la ở vùng Đông Bắc và
nước Pa-la-va ở miền Nam.
- Tiếp đó GV nêu câu hỏi: Việc đất nước bị phân
chia như vậy thì văn hoá phát triển như thế nào?

- HS dựa vào vốn kiến thức của mình và SGK
trả lời câu hỏi.
- GV nhận xét, bổ sung và chốt ý: Mỗi nước lại
tiếp tục phát triển sâu rộng nền văn hoá riêng
của mình trên cơ sở văn hoá truyền thống Ấn Độ
- chữ viết văn học nghệ thuật Hin-du.
- Về văn hoá, mỗi nước lại
tiếp tục phát triển sâu rộng
nền văn hoá riêng của mình
trên cơ sở văn hoá truyền
thống Ấn Độ - chữ viết văn
học nghệ thuật Hin-du.
- Đồng thời nhấn mạnh thêm sự phân biệt không
nói lên tình trạng khủng hoảng, suy thoái mà lại
phản ánh sự phát triển tự cường của các vùng,
các địa phương.

- Cuối cùng GV trình bày nước Pa-la-va ở miền
Nam có vai trò tích cực trong việc phổ biến văn
hoá Ấn Độ.

- Văn hoá Ấn Độ thế kỉ VII-
XII phát triển sâu rộng trên
toàn lãnh thổ và có ảnh
hưởng ra bên ngoài.
- GV nêu câu hỏi: Tại sao nước Pa-la-va đóng
vai trò phổ biến văn hoá Ấn Độ?

- GV chốt ý: Pa-la-va thuận lợi về bến cảng và
đường biển.

- GV sơ kết mục 1 khẳng định: Văn hoá Ấn Độ
thế kỉ VII-XII phát triển sâu rộng trên toàn lãnh
thổ và có ảnh hưởng ra bên ngoài.
Hoạt động 1: Cá nhân 2. Vương triều Hồi giáo Đê
li
- GV nêu câu hỏi: Hoàn cảnh ra đời của Vương
triều Hồi giáo Đê-li?

- HS đọc SGK trả lời câu hỏi. HS khác có thể bổ
sung cho bạn.

- GV nhận xét và chốt ý: Do sự phân tán nên đã
không đem lại sức mạnh thống nhất để người Ấn
Độ chống lại được cuộc tấn công bên ngoài của
người Hồi giáo gốc Thổ.
- Hoàn cảnh ra đời: Do sự
phân tán nên đã không đem
lại sức mạnh thống nhất để
chống lại được cuộc tấn công
bên ngoài của người Hồi giáo

gốc Thổ.
- GV nêu câu hỏi: Quá trình người Thổ đánh
chiếm Ấn Độ thiết lập Vương triều Đê-li diễn ra
như thế nào?

- HS nghiên cứu SGK trả lời.
- GV trình bày và phân tích:
+ Năm 1055, người Thổ đánh chiếm Bát-đa lập - Quá trình hình thành: 1206
lên vương quốc Hồi giáo ở vùng Lưỡng Hà. Đạo
Hồi được truyền bá đến I-ran và Trung Á, lập
lên vương quốc Hồi giáo nữa trên vùng giáp Tây
Bắc Ấn Độ.
người Hồi giáo chiếm vào đất
Ấn Độ, lập lên vương quốc
Hồi giáo Ấn Độ gọi tên là
Đê-li.
+ Người Hồi giáo gốc Trung Á tiến hành chinh
chiến vào đất Ấn Độ, lập lên vương quốc Hồi
giáo Ấn Độ gọi tên là Đê-li (đóng đô ở Đê-li bắc
Ấn Độ) tồn tại hơn 300 năm từ 1206 - 1526).

Hoạt động 2: Nhóm

- GV chia lớp thành các nhóm, giao nhiệm vụ cụ
thể của các nhóm như sau:

Nhóm 1: Nêu chính sách thống trị của Vương
quốc Hồi giáo Đê-li.

Nhóm 2: Nêu chính sách về tôn giáo.

Nhóm 3: Nêu chính sách về văn hoá.
Nhóm 4: Tìm hiểu thành tựu về kiến trúc.
- HS đọc SGK thảo luận và cử đại diện nhóm
trình bày. HS khác có thể bổ sung cho bạn.

- GV nhận xét bổ sung và chốt ý.
+ Nhóm 1: Vương quốc Hồi giáo Đê-li đã truyền - Chính sách thống trị:
bá, áp đặt Hồi giáo trong cư dân đã có phật giáo
và đang theo đạo Hin-du giáo, tự dành cho
mình quyền ưu tiên ruộng đất, địa vị trong bộ
máy quan lại. Người không theo đạo Hồi ngoài
thuế ruộng đất 1/5 thu hoạch còn phải nộp thuế
ngoại đạo.
Truyền bá, áp đặt Hồi giáo,
tự dành cho mình quyền ưu
tiên ruộng đất, địa vị trong bộ
máy quan lại.
+ Nhóm 2: Về tôn giáo, thi hành chính sách
mềm mỏng, song sự phân biệt tôn giáo đã dẫn
đến sự bất bình của nhân dân.
- Về tôn giáo, thi hành chính
sách mềm mỏng, song không
mất được sự phân biệt tôn
giáo.
+ Nhóm 3: Về văn hoá, văn hoá Hồi giáo được
du nhập vào Ấn Độ.
- Về văn hoá, văn hoá Hồi
giáo được du nhập vào Ấn
Độ.
+ Nhóm 4: Về kiến trúc, xây dựng một số công

trình mang dấu ấn kiến trúc Hồi giáo, xây dựng
kinh đô Đê-li trở thành một thành phố lớn nhất
thế giới.
- GV nêu câu hỏi: Vị trí của Vương triều Đê-li
trong lịch sử Ấn Độ?
- Về kiến trúc, xây dựng một
số công trình mang dấu ấn
kiến trúc Hồi giáo, xây dựng
kinh đô Đê-li trở thành một
thành phố lớn nhất thế giới.
- GV gợi ý: Có sự giao lưu giữa hai nền văn hoá
hay là triệt tiêu; quan hệ giao lưu về buôn bán,
truyền bá văn hoá.
- HS đọc SGK trả lời câu hỏi.
- GV chốt ý:
+ Sự phát hiện nhau giữa hai nền văn minh đặc
sắc là Ấn Độ Hin-du giáo và Hồi giáo Ả-rập,
bước đầu tạo ra sự giao lưu văn hoá Đông - Tây.
-Vị trí của Vương triều Đê-li:

+ Bước đầu tạo ra sự giao lưu
văn hoá Đông - Tây.
+ Dưới thời Vương triều Hồi giáo Đê-li đạo Hồi
được truyền bá đến một số nước trong khu vực
Đông Nam Á.
+ Hồi giáo được truyền bá
đến một số nước trong khu
vực Đông Nam Á.
Hoạt động 1: Cả lớp và cá nhân 3. Vương triều Mô-gôn
- Trước hết GV trình bày và phân tích: Thế kỉ

XV vương triều Hồi giáo Đê-li suy yếu, 1398
thủ lĩnh - vua Ti-mua Leng theo dòng dõi Mông
Cổ tấn công Ấn Độ, đến năm 1526 mới chiếm
được Đê-li, lập ra Vương triều Mô-gôn (gốc
Mông Cổ).
- Năm 1398 thủ lĩnh - vua Ti-
mua Leng theo dòng dõi
Mông Cổ tấn công Ấn Độ,
đến năm 1526 lập ra Vương
triều Mô-gôn.
- GV nêu câu hỏi: Em có nhận xét gì về Vương
triều Mô-gôn?

- GV gợi ý: Chế độ phong kiến cuối cùng
không? Thực hiện chính sách củng cố đất nước
theo hướng nào?
- HS đọc SGK tự trả lời câu hỏi.
- GV nhận xét và chốt ý:
+ Vương triều Mô-gôn là thời kì cuối cùng của
chế độ phong kiến Ấn Độ, song không phải suy
thoái và tan rã.

+ Các ông vua đều ra sức củng cố theo hướng
Ấn Độ hóa và xây dựng đất nước, đưa Ấn Độ
bước phát triển mới dưới thời vua A-cơ-ba
(1556 - 1605)
- HS đọc nhanh những chính sách tích cực của
vua A-cơ-ba trong SGK.
- Các ông vua đều ra sức
củng cố theo hướng Ấn Độ

hóa và xây dựng đất nước,
đưa Ấn Độ bước phát triển
mới dưới thời vua A-cơ-ba
(1556 - 1605)
- GV kết hợp với việc giới thiệu hình 21 “Cổng
lăng A-cơ-ba ở Xi-kan-dra” trong SGK.

- GV nêu câu hỏi: Tác động của những chính
sách của vua A-cơ-ba đối với sự phát triển của
Ấn Độ?

- HS dựa vào hiểu biết của mình và SGK trả lời
câu hỏi.

- GV nhận xét và chốt ý: Làm cho xã hội Ấn Độ
ổn định, kinh tế phát triển, văn hoá có nhiều
thành tựu mới, đất nước thịnh vượng.

Hoạt động 2: Cả lớp và cá nhân

- GV trình bày và phân tích: Hầu hết các ông
vua còn lại của vương triều đều dùng quyền
chuyên chế, độc đoán để cai trị đất nước, một số
còn dùng những biện pháp đàn áp quyết liệt,
hình phạt khắc nghiệt.

- GV giới thiệu về hình 22 “Lăng Ta-giơ Ma-
han” trong SGK.
- GV nêu câu hỏi: Hậu quả của những chính
sách thống trị hà khắc đó?

- Giai đoạn cuối do những
chính sách thống trị hà khắc
c
ủa giai cấp thống tri, Ấn Độ
lâm vào khủng hoảng.
- HS nhận xét và chốt ý: Đất nước lâm vào tình
trạng chia rẽ và khủng hoảng.
- Ấn Độ đứng trước thách
thức xâm lược của thực dân
phương Tây (Bồ Đào Nha và
Anh)
- GV trình bày rõ: Sự suy yếu đó đặt Ấn Độ
trước sự xâm lược của thực dân phương Tây (Bồ
Đào Nha và Anh)


4. Sơ kết bài học
- Kiểm tra nhận thức HS bằng các câu hỏi:
+ Nêu sự phát triển của văn hoá truyền thống Ấn Độ.
+ Những nét chính của Vương triều Hồi giáo Đê-li và vương triều Mô-
gôn? + Vị trí của vương triều Hồi giáo Đê-li và vương triều Mô-gôn trong lịch
sử Ấn Độ?
5. Dặn dò, bài tập về nhà
- Học bài cũ, trả lời câu hỏi trong SGK.
- Bài tập
+ Lập bảng thống kê các giai đoạn phát triển của lịch sử Ấn Độ.
+ So sánh Vương triều Hồi giáo Đê-li với Vương triều Mô-gôn.