Lịch sử 10 nâng cao - CUỘC ĐẤU TRANH GIÀNH ĐỘC LẬP (TỪ THẾ KỶ VI ĐẾN ĐẦU THẾ KỶ X) potx

CUỘC ĐẤU TRANH GIÀNH ĐỘC LẬP
(TỪ THẾ KỶ VI ĐẾN ĐẦU THẾ KỶ X)

I. MỤC TIÊU BÀI HỌC
Sau khi học xong bài học yêu cầu HS cần :
1. Kiến thức
- Thấy rõ so với các cuộc đấu tranh thế kỉ I đến thế kỉ V thì các cuộc
đấu tranh từ thế kỉ XI đến đầu thế kỉ X mạnh mẽ và quyết liệt hơn, kết quả
đã giành được độc lập, tự chủ hoàn toàn, kết thúc hơn nghìn năm Bắc thuộc.
- Nắm được nguyên nhân cơ bản, diễn biến, kết quả của những cuộc
khởi nghĩa lớn thế kỉ XI đến đầu thế kỉ X.
2. Tư tưởng, tình cảm
- Giáo dục học sinh lòng biết ơn các anh hùng dân tộc đã có công lao
to lớn đưa đến thắng lội của cuộc đấu tranh giành độc lập dân tộc.
- Tự hào về truyền thống đấu tranh kiên cường bất khuất của nhân dân
ta thời Bắc thuộc.
3. Kỹ năng
- Rèn luyện kĩ năng thống kê, so sánh đối chiếu để rút ra nhận xét.
- Kỹ năng sử dụng lược đồ.
II. THIẾT BỊ, TÀI LIỆU DẠY - HỌC
- Lược đồ một số cuộc khởi nghĩa tiêu biểu
- Bảng thống kê khái quát các cuộc khởi nghĩa từ thế kỉ XI đến đầu
thế kỉ X.
III. TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC DẠY - HỌC
1. Kiểm tra bài cũ
Câu hỏi : Trình bày tóm tắt cuộc khởi nghĩa Hai Bà Trưng.
2. Dẫn dắt vào bài mới
Tiếp tục các cuộc đấu tranh từ thế kỉ I đến thế kỉ V, trong những thế kỉ
VI đến đầu thế kỉ X, nhân dân ta đã tiến hành cuộc đấu tranh mạnh mẽ,
quyết liệt hơn và giành được thắng lợi, kết thúc hoàn toàn thời kì bị phương
Bắc đô hộ, mở ra thời đại độc lập, tự chủ lâu dài của dân tộc ta. Để tìm hiểu

những nội dung trên chúng ta tìm hiểu những nội dung bài học hôm nay.
3. Tổ chức các hoạt động trên lớp
KHÁI QUÁT CÁC CUỘC ĐẤU TRANH VŨ TRANG TỪ THẾ KỈ VI
ĐẾN ĐẦU THẾ KỈ X.
Hoạt động 1 : Cả lớp và cá nhân.
- GV cho HS đọc và tìm hiểu bảng khái quát các cuộc đấu tranh vũ
trang từ thế kỉ XI đến đầu thế kỉ X. Sau đó GV chỉ cho HS thấy được diễn
biến cuộc đấu tranh.
- Tiếp theo GV nêu câu hỏi : Em có nhận xét gì về các cuộc đấu tranh
đó ?
- GV nhận xét và chốt ý : Tính chất quyết liệt, mạnh mẽ và rộng lớn.
Mục 2,3. Cuộc khởi nghĩa Lí Bí và sự thành lập Nhà nước Vạn
Xuân, Những cuộc đấu tranh giành độc lâpọ cuối thời kỳ Đường.
Có thể cấu trúc lại thành một và có thể gợi ý tổ chức dạy học sau :
Hoạt động 1 : Nhóm
- GV yêu cầu HS thảo luận nhóm : Lập bảng thống kê các cuộc khởi
nghĩa tiêu biểu.
- HS làm việc theo nhóm và cử đại diện trình bày.
- GV nhận xét và trình bày theo nội dung bảng dưới đây. Kết hợp với
việc sử dụng phương pháp tường thuật, sử dụng lược đồ, miêu tả để làm
phong phú nội dung bài giảng.

Khởi nghĩa
- Thời gian

Kẻ thù Địa
bàn
Tóm tắt diễn biến Ý nghĩa

Lí Bí

Năm 542
Nhà
Lương
Long
Biên
Tô Lịch

- Năm 542 Lý Bí liên
kết hào kiệt các châu
miền Bắc khởi nghĩa,
- Giành được độc lập
tự chủ sau 500 năm
đấu tranh bền bỉ.
- Khẳng định được sự
- Năm 545 nhà
Lương đem quân xâm
lược, Lý Bí trao binh
quyền cho Triệu
Quang Phục tổ chức
kháng chiến  Năm
550 thắng lợi. Triệu
Quang Phục lên ngôi
vua.
Đánh dấu bước phát
triển của phong trào
đấu tranh giành độc
lập của nhân dân ta
thời Bắc thuộc.
- Năm 571 Lý Phật Tử
cướp ngôi.

- Năm 603 nhà Tuỳ

lật đổ chế độ đô hộ.
- Nă 544 Lý Bí lên
ngôi, lập nước Vạn
Xuân.
trưởng thành của ý
thức dân tộc
xâm lược, nước Vạn
Xuân thất bại.
Khúc Thừa
Dụ, năm
905
Nhà
Đường
Tống
Bính
- Năm 905 Khúc Thừa
Dụ được nhân dân ủng
hộ đánh chiếm Tống
Bình, giành quyền tự
chủ (giành chức Tiết
độ sứ).
- Năm 907 Khúc Hạo
xây dựng chính quyền
độc lập tự chủ.
- Lật đổ ách đô hộ
của nhà Đường,
giành độc lập tự chủ.
- Đánh dấu thắng lợi

căn bản trong cuộc
đấu tranhh giành độc
lập của nhân dân ta
thời Bắc thuộc.
Ngô Quyền
năm 931
Nam
Hán
- Năm 938 Nam Hán
xâm lược nước ta, Ngô
Quyền lãnh đạo nhân
dân giết chết tên phản
tặc Kiều Công Tiễn
(cầu viện Nam Hán)
và tổ chức đánh quân
Nam Hán trên sông
Bạch Đằng, đập tan
- Bảo vệ vững chắc
nền độc lập tự chủ
của đất nước.
- Mở ra một thời đại
mới, thời đại độc lập
tự chủ lâu dài cho
dân tộc.
- Kết thúc vĩnh viễn
1000 năm đô hộ của
âm mưu xâm lược của
nhà Nam Hán.
phong kiến phương
Bắc.

- Tiếp theo GV có thể nêu câu hỏi : Em hãy cho biết nét độc đáo trong
kế hoạch đánh địch của Ngô Quyền ?
- HS tự trả lời câu hỏi.
- GV nhận xét và chốt ý : kế hoạch đánh địch của Ngô Quyền rất độc
đáo : Chọn nơi hiểm yếu đóng cọc xuống lòng sông, lợi dụng nước thuỷ
triều, nhử quân địch vào trận địa mai phục tiêu diệt chúng. Để lại bài học về
sau : Trong kháng chiến chống quân Nguyên - Mông, Trần Hưng Đạo cũng
dùng kế này để đánh giặc.
- Cuối cùng GV tổ chức cho HS trả lời câu hỏi : Nêu đóng góp của
Khúc Thừa Dụ và Ngô Quyền trong cuộc đấu tranh giành độc lập ?
- HS trả lời câu hỏi
- GV nhận xét và chốt ý :
+ Khúc Thừa Dụ và Ngô Quyền với cuộc đấu tranh giành quyền tự
chủ thắng lợi và chiến thắng Bạch Đằng đã mở ra thời đại mới - thời đại độc
lập tự chủ, thoát khỏi ách đô hộ lâu dài của các triều đại Trung Quốc.
4. Sơ kết bài học
- Hướng dẫn HS trả lời câu hỏi : Tóm tắt diễn biến các cuộc đấu tranh
của nhân dân ta trong các thế kỉ VI - X. Ý nghĩa thắng lợi của chiến thắng
Bạc Đằng năm 938.
5. Dặn dò, bài tập
- Học bài cũ, đọc trước bài mới
- Trả lời các câu hỏi trong SGK.