Lịch sử 10 - TÌNH HÌNH CÁC NƯỚC TƯ BẢN GIỮA HAI CUỘC CHIẾN TRANH THẾ GIỚI (1918-1939) ppsx

TÌNH HÌNH CÁC NƯỚC TƯ BẢN GIỮA HAI CUỘC
CHIẾN TRANH THẾ GIỚI (1918-1939)
I. Mục tiêu bài học.
1. Về kiến thức: Học sinh nắm được tình hình chung của các nước tư
bản giữa hai cuộc chiến tranh; việc xác lập một trật tự thế giới mới sau chiến
tranh.Bản chất của CNTB 1919 – 1939.
- Nắm được quá trình phát triển với nhiều biến động to lớn dẫn tới Chiến
tranh thế giới thứ II của các nước tư bản.
+ Hiểu được sự thiết lập một trật tự thế giới mới theo hệ thống hòa ước Vécxai-Oa-sinh-tơn chứa đựng đầy mâu thuẫn và không vững chắc.
+ Nắm được nguyên nhân ra đời của tổ chức Quốc tế Cộng Sản đối lập với
chủ nghĩa tư bản.
+ Thấy rõ nguy cơ một cuộc chiến thế giới mới.
+ Phong trào Mặt trận nhân dân chống phát xít và nguy cơ chiến tranh thu
được kết quả khác nhau ở các nước tư bản.
2. Về thái độ, tình cảm, tư tưởng:
Giáo dục tinh thần quốc tế chân chính, tin tưởng vào phong trào đấu tranh
của nhân dân lao động, chống chủ nghĩa tư bản, chủ nghĩa phát xít.
- Ủng hộ cuộc đấu tranh vì sự tiến bộ và giải phóng của nhân dân thế giới.
3. Về kĩ năng:


Rèn luyện khả năng phân tích, liên hệ, rút ra kết luận về các sự kiện lịch sử.
II. Thiết bị, tài liệu dạy – học.
Lược đồ thế giới hoặc lược đồ châu Âu sau chiến tranh thế giới 1. Tranh
ảnh liên quan.
III. Tiến trình tổ chức dạy học.
1.Kiểm ra bài cũ.
Nêu các biện pháp của chính sách kinh tế mới ?
2.Dẫn dắt vào bài mới.
Chiến tranh thế giới thứ nhất kết thúc, trật tự thế giới được hình thành
như thế nào nghiên cứu bài mới để biết được tình hình các nước tư bản

sau chiến tranh.
3.Tổ chức các hoạt động dạy và học trên lớp.
Hoạt động của Thầy – trò

Kiến thức cơ bản HS cần nắm

* Hoạt động 1: Cả lớp, cá nhân

1. Thiết lập trật tự thế giới mới

Chiến tranh thế giới thứ nhất kết

theo hệ thống Vécxai – Oasinhtơn.

thúc, các nước tư bản đã tổ chức Hội

- Sau chiến tranh TG 1 các nước tư

nghị hịa bình ở Vec-xai (1919-

bản thắng trận (Anh,Pháp, Mĩ) tổ

1920) và Oa-sinh-tơn (1921 - 1922)

chức hội nghị Véc xai (1919-1920)

để ký kết hòa ước và các Hiệp ước

và Oa-sinh-tơn (1921-1922) để phân

phân chia quyền lợi. Một trật tự thế

chia quyền lợi.


giới mới được thiết lập thông qua các - Qua các văn kiện ký kết một trật tự
văn kiện Vec-xai -Oa-sinh -tơn nên

thế giới mới được thiết lập => Hệ

thường gọi là hệ thống Vec-xai -Oa-

thống Vécxai – Oasinhtơn.

sinh -tơn
GV hỏi: Với hệ thống hòa ước Vec-

- Với hệ thống Vécxai – Oasinh tơn

xai -Oa-sinh -tơn trật tự thế giới mới

các nước thắng trận giành được

được thiết lập như thế nào? Em có

nhiều quyền lợi về kinh tế và áp đặt,

nhận xét gì về tính chất của hệ thống

nơ dịch các nước bại trận

này?
Với hòa ước Vec-xai -Oa-sinh -tơn,
Đức mất 1/8 đất đai, gần 1/2 dân số,
1/3 mỏ sắt, gần 1/3 mỏ than, 2/5 sản
lượng gang, gần 1/3 sản lượng thép
và gần 1/7 diện tích trồng trọt. Đế
quốc Áo - Hungari bị tách ra thành 2
nước nhỏ khác nhau là Áo và
Hungari với diện tích nhỏ hơn trước
rất nhiều. Trên đất đai Áo - Hungari
cũ, những nước mới được thành lập
và Tiệp khắc và Nam Tư. Một số đất


đai khác thì cắt thêm cho Rumani và
Italia
Rõ ràng hệ thống Vec-xai -Oa-sinh
-tơn mang tính chất đế quốc chủ
nghĩa, nó mang lại quyền lợi nhiều
nhất cho các nước Anh, Pháp, Mĩ
xâm phạm chủ quyền và lãnh thổ của
nhiều quốc gia, dân tộc, gây nên
những mâu thuẫn sâu sắc trong nội
bộ các nước đế quốc.

2. Cao trào cách mạng 1918 – 1923

* Hoạt động 1: Cả lớp, cá nhân

ở các nước tư bản. Quốc tế Cộng

Gv hỏi:Nguyên nhân nào làm bùng

sản.

nổ cao trào cách mạng 1918 - 1923

- Hậu quả của cuộc chiến tranh TG 1

ở các nước tư bản?

và tác động của cách mạng tháng

Sau Chiến tranh thế giới thứ nhất, các Mười Nga làm bùng nổ cao trào cách
nước châu Âu kể cả nước thắng trận

mạng ở các nước tư bản từ 1918 -

và bại trận đều suy sụp về kinh tế.

1923.

Pháp tuy thắng trận nhưng bị tổn thất - Phong trào đấu tranh địi cơng bằng
nặng nề: 1,4 triệu người chết, 10 tỉnh

dân chủ, những yêu sách về kinh tế

công nghiệp phát triển lại bị tàn phá,

và ủng hộ nước Nga Xô viết.


tổng số thiệt hại về vật chất lên tới 20 - Không giành được thắng lợi nhưng
tỷ frăng.. Đức bại trận với 1,7 triệu

phong trào đã để lại nhiều bài học

người chết, mất toàn bộ thuộc địa,

kinh nghiệm cho phong trào cơng

phải cắt 1/8 lãnh thổ của mình cho

nhân.

các nước thắng trận... đời sống công

=> Sự phát triển của phong trào cách

nhân và nhân dân lao động ở những

mạng thế giới địi hỏi phải có một tổ

nước này vơ cùng khổ cực. Được

chức quốc tế để lãnh đạo.

thắng lợi của Cách mạng tháng Mười - Tháng 3.1919 Đại hội thành lập
Nga năm 1917 soi đường và cổ vũ, họ Quốc tế Cộng sản được tiến hành ở

đã vùng dạy đấu tranh.

Mát-xcơ-va.

GV: Mặc dù không giành thắng lợi

- Hoạt động: Chủ yếu thông qua các

nhưng cao trào cách mạng 1918 -

đại hội, quan trọng nhất là Đại hội II

1923 đưa tới hệ quả quan trọng gì?

và Đại hội VII.
- Đóng góp: Lãnh đạo phong trào

GV hỏi: Qua nội dung hoạt động của cách mạng thế giới, để lại nhiều bài
Đại hội II và Đại hội VII nêu nhận

học cho phong trào cơng nhân và sự

xét của em về vai trị của Quốc tế

nghiệp GPDT

Cộng sản đối với phong trào cách

- Năm 1943 Quốc tế Cộng sản tự

mạng thế giới.

tuyên bố giải tán vì thế giới có nhiều

Vai trị của Quốc tế Cộng sản có

thay đổi và sự chỉ đạo chung khơng


cơng lao to lớn trong việc thống nhất

cịn phù hợp.

và phát triển phong trào cách mạng
thế giới.
* Hoạt động 1: Cả lớp, cá nhân
Trong những năm 1929 - 1933 thế
giới tư bản diễn ra 1 cuộc đại khủng
hoảng kinh tế. Đây là 1 cuộc “khủng
hoảng thừa” kéo dài nhất, tàn phá
nặng nề nhất và gây nên những hậu

3. Cuộc khủng hoảng kinh tế 1929

quả chính trị, xã hội tai hại nhất

– 1933 và hậu quả của nó.

trong lịch sử chủ nghĩa tư bản.

- Nguyên nhân:

GV: Nguyên nhân chủ yếu của cuộc

+ Sản xuất ồ ạt, chạy theo lợi nhuận

khủng hoảng kinh tế 1929 – 1933 ?

(cung vượt cầu)
+ Sự mất cân bằng về kinh tế trong
nội bộ từng nước và sự phát triển
khơng đều giữa các nước tư bản.

Ví dụ, ở Mĩ có 13 vạn cơng ty bị phá

- Đặc điểm:

sản, 10.000 ngân hàng phải đóng

+ Khủng hoảng về cơ cấu nền kinh tế

cửa, sản lượng thép sụt 76%, ô tô

của chủ nghĩa tư bản

80% thu nhập nông nghiệp năm 1932 + Lớn về phạm vi, trầm trọng về


chỉ bằng 1/2 năm 1929. Để giữ giá

mức độ và kéo dài về thời gian

hàng hóa bọn chủ tư bản đã phá hủy

- Hậu quả:

các phương tiện sản xuất và hàng hóa + Kinh tế: Tàn phá nặng nề nền kinh
tiêu dùng ở Mĩ. Năm 1931, người ta

tế các nước tư bản, đẩy hàng trăm

đã phá hủy những lò cao có thể sản

triệu người (cơng nhân, nơng dân và

xuất ra 1 triệu tấn thép trong 1 năm,

gia đình họ) vào tình trạng đói khổ.

đánh đắm 124 tàu biển (trọng tải

SXCN giảm 38%, thương mại giảm

khoảng 1 triệu tấn); ở Braxin 1933

2/3

có 22 triệu bao cà phê bị liệng xuống + Chính trị - xã hội: bất ổn định.
biển.

Những cuộc đấu tranh, biểu tình diễn

Từ năm 1928 đến cuối năm 1933, số

ra liên tục khắp cả nước, lôi kéo hàng

người tham gia bãi công ở các nước

triệu người tham gia. Tỉ lệ người

tư bản chủ nghĩa đã lên tới 17 triệu,

thất nghiệp cao,

con số ngày bãi công là 267 triệu

- Để đối phó lại cuộc khủng hoảng

=> Hệ thống TBCN bắt đầu phân

kinh tế và đàn áp phong trào cách

hóa:

mạng,giai cấp tư sản cầm quyền ở
các nước tìm cách thốt khỏi bằng
hai con đường
+ Anh-Pháp-Mĩ: Cải cách kinh tế

* Hoạt động 1: Cả lớp, cá nhân

duy trì CNTB thốt khỏi khủng


- GV: Vì sao lại diễn ra phong trào

hoảng.

mặt trận nhân dân chống phát xít và

+ Đức-Italia-Nhật: Thiết lập hình

nguy cơ chiến tranh (1929 - 1939) ?

thức thống trị mới (CNPX ra đời) ráo
riết chạy đua vũ trang
=>Sự ra đời của hai khối đế quốc đối
lập, báo hiệu nguy cơ của một cuộc
chiến tranh thế giới mới
5.Phong trào Mặt trận nhân dân
chống phát xít và nguy cơ chiến
tranh.
- Đặc điểm
+ Phong trào đặt dưới sự lãnh đạo
của Quốc tế Cộng sản
+ Mang tính quần chúng rộng rãi Lan
rộng khắp các nước tư bản
- Các phong trào tiêu biểu
+ Ở Pháp: Mặt trận nhân dân Pháp
giành thắng lợi trong cuộc tuyển cử

5.1936 và lập chính phủ mới. Mặt
trận đã bảo vệ được nền dân chủ,


Pháp thốt khỏi hiểm họa phát xít
+ Ở Tây Ban Nha: Mặt trận nhân dân
cũng giành được thắng lợi trong
tuyển cử và thành lập Chính phủ Mặt
trận Nhân dân.
- Các nước đế quốc giúp đỡ các thế
lực phát xít gây nội chiến tiêu diệt
nền cộng hòa.

4. Sơ kết bài học.
- Cũng cố: Hậu quả cuộc khủng hoảng 1929 – 1933 ?
- Dặn dò: Học bài cũ, trả lời câu hỏi sách giáo khoa.
- Ra bài tập:
1. Các nước thắng trận tổ chức Hội nghị ở Vec-xai -Oa-sinh -tơn nhằm mục
đích gì?


A. Hợp tác kinh tế
B. Hợp tác về quân sự
C. Ký hòa ước và các Hiệp ước phân chia quyền lợi
D. Bàn giải quyết hậu quả của chiến tranh.
2. Với việc ký kết hòa ước và các Hiệp ước phân chia quyền lợi quan hệ
quốc tế có gì mới?
A. Một trật tự thế giới mới được thiết lập
B. Trật tự thế giới vẫn giữ nguyên như cũ.
C. Sự đối đầu giữa các nước đế quốc với nhau

D. Sự đối đầu giữa các nước đế quốc với Liên Xô.
3. Các nước tư bản thắng trận đã giành được những gì thơng qua hệ thống
Vécxai -Oasinh tơn?
A. Giành được ưu thế về quân sự
B. Giành được nhiều lợi lộc, xác lập sự áp đặt nô dịch đối với các
nước bại trận.
C. Giành ưu thế ngoại giao và vị thế trên trường quốc tế.
D. Giành ưu thế về chính trị.
4. Nối thời gian với sự kiện sao cho đúng.


Sự kiện

Thời gian

1. Quốc tế Cộng sản được thành lập

a. Tháng 2/1936

2. Cuộc khủng hoảng kinh tế nổ ra ở Mĩ

b. Tháng 3/1929

3. Thắng lợi của Mặt trận nhân dân Pháp

c. Tháng 10/ 1929

4. Mặt trận nhân dân Tây Ban Nha thắng

d. Từ năm 1936 -

lợi trong tổng tuyển cử

1939