Các phương pháp điều trị thoái hóa khớp gối pps

Các phương pháp điều trị
thoái hóa khớp gối

Thoái hóa khớp là một bệnh khớp thường gặp nhất ở người cao tuổi với
trên 50% những người trên 35 tuổi có biểu hiện ít nhất một triệu chứng của bệnh,
tỷ lệ này lên tới 80% ở những người trên 70 tuổi. Bệnh đặc trưng bởi tổn thương
thoái hóa của sụn khớp với quá trình mất sụn khớp và tổn thương xơ hóa xương
dưới sụn, từ đó gây ra tổ chức xương cạnh khớp tân tạo và hốc xương dưới sụn.
Tổn thương thoái hóa khớp thường gặp ở các khớp chịu lực: khớp gối,
khớp háng hoặc thoái hóa cột sống. Ngoài ra cũng gặp thoái hóa ở các khớp nhỏ
ngoại vi có chức năng vận động cơ học nhiều như khớp bàn ngón cái và các khớp
ngón xa ở tay, chân. Trong đó bệnh thoái hóa khớp gối rất hay gặp ở nước ta
(thường gặp hơn ở nữ giới) với chi phí xã hội cho chẩn đoán, phòng và điều trị
bệnh ngày càng tăng cao.
Chẩn đoán thoái hóa khớp gối dựa vào hỏi bệnh với triệu chứng đau khớp
kiểu cơ học: đau tăng khi vận động, đặc biệt khi chuyển tư thế từ ngồi sang đứng,
động tác đi bộ lên- xuống cầu thang; đau giảm khi nghỉ ngơi. Người bệnh có thể
cảm nhận tiếng khớp lạo xạo khi vận động kèm hạn chế vận động, gấp, duỗi khớp
gối đau. Khớp có thể biến dạng, sưng hoặc lệch trục kiểu vòng kiềng (chân chữ O)
hoặc kiểu chân chữ X.
Hình ảnh Xquang điển hình của thoái hóa khớp gối bao gồm hình ảnh hẹp
khe khớp không đều (thường hẹp nhiều ở mặt trong), kết đặc xương dưới sụn, hình
ảnh mọc thêm xương (gai xương, chồi xương).Hiện tại chưa có thuốc nào điều trị
khỏi hoàn toàn bệnh thoái hóa khớp. Điều trị thoái hóa khớp gối nhằm mục đích
giảm đau cho bệnh nhân và duy trì vận động khớp. Các phương thức điều trị bao
gồm điều trị nội khoa và điều trị ngoại khoa. Lựa chọn chương trình điều trị thích
hợp cho bệnh nhân phải dựa trên hoàn cảnh cụ thể của bệnh nhân đó, như tuổi,
trọng lượng, mức độ thoái hóa cũng như các bệnh kèm theo.
Các biện pháp điều trị không dùng thuốc
Cần tránh cho khớp gối bị quá tải bởi mức độ vận động và trọng lượng quá

mức bằng giảm các vận động chịu tải, giảm béo. Trường hợp cần thiết, bệnh nhân
nên đi nạng 1 hoặc 2 bên.Vật lý trị liệu có tác dụng giảm đau tốt, với mục đích
chữa tư thế xấu và duy trì dinh dưỡng cơ ở cạnh khớp, điều trị đau gân và cơ kết
hợp tăng sức mạnh của cơ. Các biện pháp bao gồm mát-xa cơ, tập vận động khớp
và các biện pháp dùng nhiệt lượng (hồng ngoại, sóng ngắn, điện phân ). Thay đổi
nghề nghiệp của bệnh nhân nếu có thể, như lựa chọn nghề ít đi lại, ít chịu tải trọng,
tìm các biện pháp cho bệnh nhân thích nghi với điều kiện làm việc.Về tập luyện:
Có thể tập các bài tập như chạy bộ khi khớp chưa có tổn thương Xquang, nghĩa là
khe khớp vẫn còn bình thường. Chú ý tránh đi bộ nhiều trong giai đoạn khớp gối
đang đau. Đây là một sai lầm mà nhiều bệnh nhân hay mắc phải. Bơi hoặc đạp xe
đạp tại chỗ là các biện pháp tập luyện tốt.
Thuốc điều trị
Bao gồm các thuốc giảm đau thông thường như paracetamol hoặc
paracetamol kết hợp codein (efferalgan codein). Trường hợp không đáp ứng thì
dùng phối hợp thuốc giảm đau chống viêm không steroid toàn thân (uống hoặc
tiêm) hoặc bôi tại chỗ; hoặc dùng corticoid tiêm nội khớp với hiệu quả tương đối
tốt. Lưu ý tiêm khớp phải có chỉ định của bác sĩ chuyên khoa và tiến hành tiêm
trong điều kiện vô khuẩn tuyệt đối.
Điều trị ngoại khoa thoái hóa khớp gối
Bao gồm nội soi khớp, đục xương chỉnh trục, thay một phần hoặc toàn bộ
khớp gối. Điều trị ngoại khoa thường được chỉ định với các trường hợp khớp gối
hạn chế chức năng nhiều, khe khớp hẹp nặng, biến dạng khớp hoặc đau khớp
kháng lại với các phương thức điều trị nội khoa.Điều trị qua nội soi khớp: Bằng
nội soi khớp gối, người ta có thể rửa khớp loại bỏ các yếu tố gây viêm, lấy bỏ các
dị vật trong khớp (có thể là các mẩu sụn khớp bị bong ra, hoặc các thành phần bị
canxi hóa), gọt giũa bề mặt không đều của sụn, cắt bỏ các sụn chêm bị tổn thương.
Cũng thông qua nội soi khớp có thể tiến hành ghép sụn lên bề mặt của sụn
bị thoái hóa. Miếng sụn ghép được lấy từ sụn lành ở chính khớp gối soi (với diện
tích nhỏ, ở nhiều vị trí trên khớp sao cho không gây ra một thoái hóa khớp thứ
phát mới); hoặc người ta lấy sụn ra nuôi cấy ở môi trường thích hợp bên ngoài,

nhằm mục đích nhân lên các tế bào sụn; hoặc tạo ra sụn từ các tế bào gốc.
Sau khi đạt được thể tích sụn nhất định sẽ đem cấy ghép vào bề mặt sụn tổn
thương. Mảnh sụn ghép sẽ phát triển do được nhúng vào các vùng xương được
tưới máu. Kết quả bề mặt sụn bị thoái hóa được phủ bởi lớp sụn mới. Tuy nhiên
hiệu quả đạt được của các kỹ thuật ghép sụn trên còn chưa cao, do đó chưa áp
dụng rộng rãi. Đục xương chỉnh trục ở xương chày hoặc xương đùi là kỹ thuật tốt
để sửa chữa các khớp bị lệch trục như khớp gối vẹo vào trong hoặc cong ra
ngoài.Thay khớp gối nhân tạo từng phần hoặc toàn phần: Chỉ định đối với các
trường hợp thoái hóa khớp gối nặng mà các biện pháp điều trị khác không hiệu
quả.
Dự phòng thoái hóa khớp
- Chống các tư thế xấu trong sinh hoạt và lao động. Tránh các động tác
mạnh, đột ngột khi mang vác hoặc lao động nặng Điều chỉnh cân nặng ở trọng
lượng lý tưởng Phát hiện và sửa chữa các dị dạng xương, khớp gối, đặc biệt ở trẻ
em.
- Đục xương chỉnh trục trong lệch trục khớp gối (vừa là dự phòng, vừa để
điều trị thoái hóa).