Bệnh ở da, tóc, lông, bệnh lây qua đường tình dục và một số bệnh khác - Phần 1 pot

500 giải đáp y học theo yêu cầu bạn đọc
Bệnh ở da, tóc, lông, bệnh lây qua đường
tình dục và một số bệnh khác
Phần 1
433. Chữa tàn nhang (tàn hương, nám)
"Cháu 20 tuổi, từ 4 năm nay trên mặt có nhiều nốt tàn hương. Xin cho
biết cách chữa".
Cháu có thể dùng một trong hai loại kem bôi sau đây:
- Leucodinine B (chứa 10% hoạt chất mequinol), can thiệp vào quá
trình tạo melanin nhưng không gây hại cho tế bào sắc tố. Vì vậy, sau khi
điều trị, vùng da bị "lột" vẫn có màu bình thường.
Cách dùng: Bôi tại chỗ 2 lần/ngày; thấy đạt hiệu quả thì bôi 1-2
lần/tuần. Chú ý tránh ánh nắng mặt trời; nếu thấy xuất hiện một vài đốm
trắng (tại vùng bôi hoặc không bôi) thì phải ngừng ngay thuốc. Kem này
không nhờn, dễ rửa sạch bằng nước lã, không làm bẩn quần áo. Giá khoảng
54 ngàn đồng/tuýp.
- Renova, mỗi tối thoa 1 lần với lượng bằng hạt bắp, sau đó không
được bôi bất cứ thứ gì lên. Ban ngày thoa một loại kem làm ẩm da (ví dụ
Johnson s Baby Cream) từ 2 đến 3 lần, nhất là trong tháng đầu, khi da dễ bị
khô, đỏ, bị lột do tác dụng của kem Renova.
Cháu nên thường xuyên dùng thêm vitamin C (có nhiều trong hoa quả
chua, nhất là cam quýt), có tác dụng tốt đối với da.
Nếu ra nắng từ 10 giờ sáng đến 4 giờ chiều, phải đội nón, mũ rộng
vành hay trùm khăn che mặt (vì ánh nắng làm cho tàn nhang nặng thêm,
hoặc những chỗ đã chữa khỏi trở nên nám lại).
434. Kem bôi chữa sẹo lồi
"Xin cho biết kem bôi ngoài da Contractubex có chất gì mà được
dùng chữa bỏng?".
Chắc bạn nghe nhầm thôi. Kem bôi Contractubex không dùng để chữa
bỏng mà chỉ dùng để chữa sẹo xấu hay sẹo lồi sau khi bị bỏng (nhất là bỏng
lửa) hoặc sau phẫu thuật (trên người có cơ địa sẹo lồi).

Cứ 100 g Contractubex có 3 chất chính sau đây:
- Allantoin 1 g, làm tăng các tế bào lành của mô da, tiêu chất sừng,
làm mềm sẹo.
- Heparin 5.000 UI (đơn vị quốc tế), làm tăng đặc tính tan xơ của mô
da, ức chế sự tăng sinh của các nguyên bào sợi, cải thiện việc tưới máu cho
da.
- Dịch chiết củ hành tây 10 g, cung cấp các protein, vitamin, yếu tố vi
lượng, giữ vai trò chất nền cho quá trình tái tạo tế bào.
Thuốc bôi này được đóng thành tuýp 20 g, 50 g và 100 g.
Cách dùng: Bôi kem lên sẹo lồi rồi xoa bóp kỹ lưỡng liên tục cho
thuốc ngấm vào. Làm nhiều lần trong ngày; trước khi ngủ nên làm 1 lần, sau
đó bôi thêm chút kem rồi băng lại, để qua đêm.
435. Bị lở sơn
"Chúng em cùng nhau vào chơi trong rừng, khi về thì mấy đứa bị
sưng vù mặt, rất ngứa, đỏ lựng, rát, nổi mụn nước li ti ở mặt và cổ, người
lớn bảo là lở sơn. Trong khi đó, mấy bạn khác lại không việc gì. Xin cho biết
tại sao?".
Cây sơn (tên khoa học Rhussuccedanea anacar-diaceae) tiết ra một
chất nhựa, từ ngàn xưa đã được nhân dân ta dùng chế ra "sơn ta" để sơn mọi
thứ đồ gỗ.
Nhựa cây sơn chứa chất laccol, kích thích gây dị ứng mạnh đối với da.
Có khi chỉ mở một hộp sơn ta đã qua chế biến, ngắm một tác phẩm mới sơn
xong, tình cờ đi qua cạnh cây sơn, đun củi có lẫn cành cây sơn mà cũng bị
lở sơn.
Hiện tại người ta vẫn chưa biết loại da nào hay bị, loại da nào không.
Dường như dân cư những vùng trồng cây sơn hoặc chế biến sử dụng sơn ta
(làm sơn mài chẳng hạn) thì ít bị lở sơn; và những người mang thể địa dị
ứng (hen phế quản, mày đay, eczema ) dễ bị và bị nặng hơn.
Chắc là trong khi len lỏi trong rừng, các em đã "chạm trán hung thần"
mà không biết, và những bạn không bị thuộc diện "được miễn trừ". Từ nay,

trước khi vào chơi trong rừng, nên tìm hiểu qua "tình hình địch": nấm độc,
quả độc, cây gai, lá han, rắn độc để có phương cách đối phó.
Về chữa trị lở sơn, có thể đắp lá khế tươi giã nhỏ, chấm nước chè tươi,
lá bàng, hoặc nước muối 9/1.000; nếu nghi có nhiễm khuẩn thì chấm thuốc
tím pha thật loãng 1/4.000.
436. Rò chỉ sau mổ hay sẹo lồi?
"Cách đây khoảng 2 năm, mẹ cháu được mổ u nang buồng trứng, sau
một thời gian, tại vết mổ nổi lên một cục thịt rất ngứa ngáy. Xin cho mẹ
cháu biết cách chữa".
Thư cháu mô tả sơ sài quá. Trường hợp của mẹ cháu có thể thuộc một
trong hai khả năng sau đây:
- Bị "rò chỉ" (nói "chỉ khâu thành bụng bị đào thải" thì đúng hơn). Khi
đóng thành bụng, người ta dùng chỉ không tiêu để khâu cân cơ. Thường
những vòng chỉ được thắt nút này "chung sống hòa bình", nhưng ở một số ít
bệnh nhân, về sau có hiện tượng đào thải.
Vì không phải do viêm nhiễm (hoặc viêm nhiễm không đáng kể) nên
không có ảnh hưởng gì quan trọng; chỉ thấy nổi gồ lên một hay nhiều chỗ
dọc vết mổ, hơi ngứa, ấn nhẹ lên thấy lùng nhùng tí chút bên trong, có
trường hợp thỉnh thoảng rỉ ra một ít dịch rồi lại liền miệng như cũ.
Nếu đúng vậy thì bác sĩ, thậm chí y tá có kiến thức, sau khi bôi thuốc
diệt khuẩn sẽ dùng kẹp (có móng, vô khuẩn) thọc vào chỗ lùng nhùng đó,
tìm nút chỉ kẹp chặt và nâng vòng chỉ lên, rồi dùng kéo cắt một phía, biến
cái vòng đó thành một sợi và rút ra (không cắt cả hai phần, vì sẽ để sót một
nửa vòng, không khỏi). Băng sạch, dăm hôm là khỏi hoàn toàn. Nếu sau một
thời gian thấy xuất hiện tương tự tại một chỗ khác thì cũng tiến hành như
vậy, chẳng cần thuốc men gì.
- Bị sẹo lồi.
437. Trứng cá đỏ
"Ở mũi cháu mấy tháng nay bị những nốt đỏ ửng nổi lên, có chiều
hướng lan dần ra. Xin cho biết có thuốc chữa không?".

Cháu bị trứng cá đỏ. Có thể dùng kem Erythrogel theo cách sau:
- Nhẹ nhàng rửa sạch vùng định bôi.
- Bóp vào tuýp cho ra một giọt nhỏ, đem bôi lên các nốt trứng cá, lấy
tay miết nhẹ nhiều lần liên tiếp cho thuốc ngấm vào.
- Mỗi ngày bôi hai lần; tốt nhất là vào những lúc ít ra mồ hôi.
438. Nấm kẽ chân
"Cháu có em trai học lớp 10, lâu nay ở chân có mùi rất thối, ngồi bên
cạnh cảm thấy rất rõ. Em cháu thường xuyên đi chân đất, thỉnh thoảng mới
xỏ dép. Xin bác sĩ cho một lời khuyên".
Thư cháu sơ sài quá nên tôi chỉ dám "đoán" thôi. Cháu thử đem những
điều sau đây để hỏi kỹ và kiểm tra em cháu xem: Có lẽ em cháu bị nấm kẽ
chân đã lâu không được chữa trị, từ buổi ban đầu chỉ bị giữa ngón 4 và ngón
5 (kẽ chân thứ tư), nay đã lan rộng sang các khe khác và ở cả hai bên.
Nấm kẽ chân gây ngứa nhiều, phải gãi mạnh nên dễ nhiễm khuẩn,
mưng mủ. Lúc này bệnh nhân vừa ngứa vừa đau nên ngại làm vệ sinh tại
chỗ, khiến bệnh ngày càng nặng thêm; mỗi lần bội nhiễm có thể bị sốt, nổi
hạch ở bẹn.
Nếu đúng bệnh, cháu hãy bày cho em chữa theo cách sau:
- Ngâm chân mỗi ngày 1-2 lần vào thuốc tím pha thật loãng 1/4.000
(màu hơi hồng hồng), nước ấm già càng tốt, mỗi lần chừng 20-30 phút
(những lần đầu, nên thay nước 1-2 lần để được sạch). Dùng ngón tay cọ
mạnh lên, nếu thấy có lớp da nhợt nhạt thì nhẹ tay "lột" đi (không được gây
chảy máu), rồi tiếp tục cọ. Động tác này ngoài việc làm sạch chất bẩn còn có
tác dụng thanh toán bớt lượng nấm, giúp thuốc tác động tốt hơn. Nên tranh
thủ thời cơ này kỳ cọ cả bàn chân luôn.
- Dội nước thuốc tím sạch rồi dùng khăn sạch lau khô (khăn này dùng
riêng cho em, và sau đó phải luộc).
- Bôi lên toàn bộ kẽ chân và mặt dưới ngón một lượt kem SILKRON
(tuýp 10 g giá khoảng 8.000 đồng, dùng được nhiều lần), dùng ngón tay miết
mạnh cho thuốc thấm đều lên mặt da vùng này. Chỗ nào thấy ít thuốc thì bổ

sung, nhưng không bôi quá đẫm.
- Sau khi bôi thuốc, không được nhúng chân vào nước. Do đó, tốt nhất
là bôi trước bữa ăn trưa và trước khi ngủ tối.
- Bôi liên tục để tránh tái phát.
- Khi thấy khỏi hẳn, có thể ngừng thuốc, nhưng mỗi ngày phải rửa ráy
kỳ cọ các kẽ chân và mặt dưới ngón, không được lơ là. Nếu thấy có chỗ hơi
ngứa, phải bôi thuốc ngay trong dăm hôm.
- Từ nay phải chấm dứt việc đi chân đất. Khi đã khỏi nấm và chân
luôn sạch thì mùa nào em cháu đi tất, chân cũng vẫn thơm tho.
439. Lang ben
"Hai đứa chúng em bị lang ben ở mặt và vai. Bệnh cứ thế loang dần,
bôi mãi kem Nizoral không hết. Liệu việc đi tắm biển rồi phơi nắng thường
xuyên có làm hết được lang ben không?".
Hai em hãy đổi sang thuốc khác.
- Thuốc nước Selsun 25% chứa hoạt chất selenium sulfide: Có tác
dụng chống nấm và chống tiết bã nhờn; giá khoảng 60 ngàn đồng/chai. Sau
khi tắm, bôi Selsun lên những chỗ có hoặc nghi ngờ đã bị lang ben, bôi rộng
thêm một chút cho chắc ăn (chú ý không để giây vào mắt và bộ phận sinh
dục vì sẽ gây bỏng rát, nếu bị thì rửa sạch ngay), giữ nguyên trong 10 phút,
sau đó tắm cho thật sạch thuốc. Mỗi ngày tiến hành 1 lần, trong 1 tuần liền.
- Kem Canesten chứa 1% hoạt chất clotrimazole, giá chừng 13 ngàn
đồng/tuýp. Sau khi hết triệu chứng phải dùng thêm khoảng 2 tuần nữa (thời
gian chữa trung bình 1-3 tuần).
Có thể dùng bài thuốc của Lương y Hoàng Duy Tân mà một số người
áp dụng thấy có công hiệu: riềng tươi một dảnh rửa thật sạch, bóc vỏ, cắt
khúc rồi giã nát, cho vào xoong con. Đổ giấm vào hơi ngập riềng, đậy vung
rồi đun sôi nhỏ lửa một lúc. Dùng kẹp nhúng một cục bông vào chất thuốc
đang nóng, đem bôi trên những vùng bị lang ben (thoạt đầu hơi rát chút xíu,
hãy ráng chịu, sẽ nhẹ nhõm ngay). Mỗi ngày bôi 1-2 lần tùy theo tình hình,
trong 1-2 tuần là khỏi, da dẻ trở lại bình thường.

Lang ben là do nấm Pityrosporum furfur gây ra, không thể dùng ánh
nắng mặt trời để diệt nó được. Hơn nữa, việc phơi nắng quá mức sẽ gây
nguy hại cho da nói riêng và cho các tế bào cơ thể nói chung.
440. Bệnh zona
"Cháu bị giời leo một bên mạng sườn, đau phát sốt. Liệu nó còn leo
sang người khác không? Bố mẹ cháu giũ tung chăn chiếu để tìm diệt tận
hang ổ nhưng không thấy; trên tường, trên trần nhà cũng không. Xin cho gia
đình cháu một lời khuyên".
Cháu đã thấy con giời leo bao giờ chưa? Nó cũng có nhiều chân như
con rết, đặc biệt cơ thể chứa phospho. Khi ta đập giập, chất đó vung vãi trên
da, khiến da bị rát bỏng. Tìm mãi không thấy nó, vậy nó chạy đi đâu? Nếu
quả đúng có con giời leo "chơi khăm" cháu thì nó đã bị cháu đánh chết, có
thể chất phospho mới được giải phóng ra mà gây bệnh. Tìm "gia đình" nó
trong nhà xây là vô ích, vì con giời chỉ thích sống trong mái rạ, mái tranh.
Con vật kia vô tội, vì bệnh của cháu không phải do giời leo. Cháu bị
zona, một bệnh cấp tính do virus với các biểu hiện: nổi những mụn mủ đau
rát theo đường đi của một dây thần kinh, kèm theo sốt và nổi các hạch đau
trong khu vực. Những nơi bị bệnh là: mạng sườn, hông, thắt lưng, ngực,
cánh tay Hiếm khi bị cả hai bên.
Về chữa trị, cấm bôi mỡ corticoid (Flucinar, Xinala). Cần nâng cao
sức đề kháng toàn thân và tại chỗ. Dùng kháng sinh chống bội nhiễm, chống
giảm đau khi cần.
Sau 10-15 ngày, bệnh sẽ tự khỏi, để lại một vết sẹo lõm xuống;
thường không tái phát do được miễn dịch với virus đó. Người có tuổi mắc
zona dễ bị đau dai dẳng tại vùng tổn thương cũ.