Tìm hiểu về bệnh vẩy nến (Kỳ 1) potx

Tìm hiểu về bệnh vẩy nến
(Kỳ 1)


Vẩy nến (psoriasis) là một bệnh tự miễn dịch, có tính cách di truyền,
với các dấu hiệu trên da và khớp xương. Đặc điểm của bệnh là những vảy khô
màu hồng bạc, rất ngứa, rải rác hoặc liền nhau. Vảy lớn nhỏ khác nhau,
thường có trên khuỷu tay, cánh tay trước, đầu gối, chân, da đầu và các bộ
phận khác trong cơ thể. Bệnh thường có tính cách dai dẳng và hay tái phát.
Bệnh khá phổ biến, bất cứ ở tuổi nào nhưng thường là từ 12 tới 40 tuổi.
Khoảng từ 10 - 15% bệnh xảy ra trước 10 tuổi. Người da trắng thường bị vẩy nến
nhiều hơn người da màu. Nam - nữ đều mắc bệnh nhiều như nhau.
Nguyên nhân
Nguyên nhân gây bệnh chưa được biết rõ. Có giải thích cho rằng do một sự
nhầm lẫn của hệ miễn dịch, đặc biệt là các tế bào lympho T. Bình thường, các tế
bào này tuần hành theo máu và bạch huyết đi khắp cơ thể để truy lùng, tiêu diệt
các vật lạ (vi trùng, tế bào lạ) hoặc hóa chất gây bệnh.
Trong bệnh vẩy nến, lympho T tấn công nhầm các tế bào biểu bì, tưởng
chúng là thù địch. Bị kích thích, biểu bì tăng sinh rất nhanh trong vòng vài ba
ngày, thay vì cả tháng như thường lệ. Không tróc kịp, các tế bào này và lympho T
xếp thành từng lớp vảy trên da.
Nguyên nhân của sự nhầm lẫn vẫn còn bí mật và diễn tiến bệnh tiếp tục nếu
không được điều trị. Cũng có giải thích bệnh có tính cách thừa kế di truyền và
nhiều người trong một gia đình có thể cùng bị bệnh.
Một số yếu tố có thể khiến bệnh phát ra là: xúc động tâm lý mạnh, ảnh
hưởng lên hệ miễn dịch, có thể kích thích bệnh xuất hiện lần đầu hoặc tăng mức
trầm trọng của bệnh đang tiến triển. Chấn thương liên tục trên da như vết trầy, vết
cắt, phỏng nắng, cháy da; nhiễm độc da hoặc cuống họng. Tác dụng của một vài
dược phẩm như thuốc chống sốt rét, thuốc trị tâm bệnh lithium, thuốc trị cao huyết
áp loại beta blocker. Tiêu thụ nhiều rượu hoặc thuốc lá, mập phì, thời tiết lạnh
hoặc do một vài thực phẩm…

Vẩy nến không lây lan vì không phải là bệnh truyền nhiễm.
Mặc dù vẻ dáng vẩy nến trên da khó coi, nhưng bệnh không gây hiểm họa
nhiều cho sức khỏe và sự an toàn của người khác.

Triệu chứng
Bệnh thường xuất hiện từ từ, tồn tại một thời gian rồi thuyên giảm. Sau đó
bệnh tái phát, nhất là khi có chấn thương da, rám nắng, viêm, dị ứng thuốc… Dấu
hiệu đặc biệt nhất là những mảng thương tổn ngoài da, hình bầu dục hoặc tròn,
màu hồng đỏ phủ lên trên là nhiều lớp vảy màu bạc. Các vết này rất ngứa và đau.
Ngứa vì da khô và dây thần kinh dưới da bị một vài hóa chất kích thích, khiến cho
não phát ra cảm giác ngứa, muốn gãi…
Ngoài ra, dấu vết trên da có thể là:
- Vẩy nến giọt màu đỏ hình bầu dục.
- Vẩy nến đảo ngược ở nếp gấp trên da như cơ quan sinh dục, nách.
- Vẩy nến mủ với bóng nước chứa mủ, do nhiễm trùng.
- Vẩy nến từng mảng lớn màu đỏ với hậu quả trầm trọng như rối loạn thân
nhiệt, mất cân bằng chất điện giải cơ thể.
- Vẩy nến khớp xương, gây trở ngại cho cử động.
Bệnh thường có trên da đầu, sau vành tai, khuỷu tay, đầu gối, hông, vùng
cơ quan sinh dục. Móng tay, lông mày, rốn, hậu môn cũng thường bị ảnh hưởng.
Đôi khi bệnh lan khắp cơ thể.
Khi lành, vết thương thường không để lại sẹo và ở trên đầu, tóc vẫn mọc.
Trong 60% các trường hợp, móng tay, móng chân cũng bị bệnh: móng chẻ,
mất màu, dày cộm, trông như bị bệnh nấm.
Khoảng từ 10 tới 30% bệnh nhân bị viêm khớp vẩy nến, thường thường ở
tuổi 30 tới 50.

Định bệnh
Không có thử nghiệm máu hoặc phương thức khoa học nào để chẩn đoán
bệnh. Bác sĩ xác định bệnh qua hình thù, màu sắc của vảy trên da, đôi khi lấy một

chút mô ở vùng bệnh để tìm tế bào đặc biệt vẩy nến.