SKKN Làm quen môi trường

Sáng Kiến Kinh Nghiệm Quách Thị Thìn
SÁNG KIẾN VÀ GIẢI PHÁP
CHỈ ĐẠO BỒI DƯỠNG NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG TRONG GIỜ DẠY TRẺ LÀM
QUEN VỚI MÔI TRƯỜNG XUNG QUANH.
Phần I
Đặt vấn đề:
Chăm sóc và giáo dục trẻ lứa tuổi mầm non gồm các môn học và nhiều hoạt
động. Nhưng mỗi môn học và mỗi hoạt động đều có tác dụng giúp trẻ phát triển về
các mặt Đức- Trí- Thể- Mỹ. Tuổi mầm non là tuổi thích khám phá thích tò mò và
ham muốn được giao tiếp, câu hỏi “ tại sao” thường được trẻ kết nối lần lượt đó
chính là một phần của sự phát triển vốn từ và cách tìm hiểu về môi trường xung
quanh của trẻ. Môi trường xung quanh trẻ rất phong phú và đa dạng, tìm hiểu về
môi trường xung quanh của trẻ giống như những nhà khoa học nghiên cứu khám
phá thì ở trẻ nhỏ thể hiện sự khao khát tìm hiểu mối liên kết và sự phụ thuộc đơn
giản giữa các sự vật hiện tượng xung quanh và những câu hỏi có tính chất tổng
hợp giúp trẻ hệ thống hoá các tri thức đơn giản nhằm rèn luyện và phát triển năng
lực phân tích, tổng hợp, khái quát hoá về một sự vật hay hiện tượng nào đó. Từ
cách nhìn đó Tôi suy nghĩ làm thế nào để giúp trẻ tìm hiểu, khám phá về những gì
xảy ra xung quanh trẻ một cách có hiệu quả. Đó chính là lý do khiến cho Tôi chọn
đề tài “Bồi dưỡng nâng cao chất lượng trong giờ dạy trẻ mầm non ( làm quen với
môi trường xung quanh)” cho giáo viên trường mầm non xã Kim Tiến huyện Kim
Bôi. Khi thực hiện đề tài này, Tôi gặp một số thuận lợi và khó khăn như sau:
1. Thuận lợi:
- Được sự quan tâm của phòng giáo dục ĐT- nhất là sự chỉ đạo sát sao tổ
chuyên môn mầm non của huyện đã nhiều lần tổ chức chuyên đề nâng cao chất
lượng chăm sóc giáo dục trẻ cho toàn thể giáo viên Mầm Non trong huyện và Tôi
được tham dự một số chuyên đề mẫu trong đó có môn dạy trẻ làm quen MTXQ.
- Sự quan tâm giúp đỡ tận tình của đồng chí Hiệu Trưởng nhà trường.
Mầm nom Kim Tiến Huyện Kim Bôi
1
Sáng Kiến Kinh Nghiệm Quách Thị Thìn

- Được sự tham gia nhiệt tình của toàn thể các đồng chí cán bộ giáo viên.
- Được sự ủng hộ nhiệt tình của chính quyền địa phương, hội cha mẹ các cháu
cùng kết hợp chăm sóc con em mình.
2. Khó khăn:
- Nhà trường có 5 nhóm trẻ và 9 lớp mẫu giáo nằm rải rác ở các thôn xóm
- Số trẻ đến trường phần đa là chưa biết nói tiếng phổ thông.
- Đồ dùng dạy học tìm hiểu về môi trường xung quanh còn ít, không hấp dẫn
sinh động ảnh hưởng sự thu hút chú ý của trẻ.
- Khả năng tiếp thu kiến thức tìm hiểu về MTXQ không đồng đều trên trẻ.
- Trình độ chuyên môn của độ ngũ giáo viên trực tiếp giảng dạy còn nhiều hạn
chế.
Phần II
Nội dung:
1. Cơ sở khoa học:
- Để nâng cao chất lượng dạy trẻ LQMTXQ trước hết:
+ Giáo viên cần nhận rõ được nhiệm vụ của mình đối với việc hướng dẫn trẻ
LQMTXQ.
+ Giáo viên cần xác định được mục đích - yêu cầu của nội dung và phương
pháp dạy trẻ LQMTXQ với từng chủ đề chủ điểm cụ thể từng loại tiết, bài dạy,
phù hợp với từng đối tượng.
+ Giáo viên phải biết cách tích hợp để dạy trẻ ngoài giờ luyện tập có chủ đích
còn phải biết chủ động kết hợp dạy ở mọi lúc mọi nơi, các giờ hoạt động khác.
+ Giáo viên cần biết được đặc điểm tâm lý, sự nhận thức của từng trẻ trong lớp.
+ Giáo viên cần tìm ra cách giải pháp tốt nhất và đổi mới hình thức tổ chức tiết
dạy.
2. Cơ sở thực tiễn
Mầm nom Kim Tiến Huyện Kim Bôi
2
Sáng Kiến Kinh Nghiệm Quách Thị Thìn
Làm công tác quản lý phụ trách về chuyên môn Tôi nhận thấy công tác tổ

chức chuyên đề về nâng cao chất lượng dạy trẻ các môn học cho giáo viên trong
trường có tác dụng tích cực đối với công tác giảng dạy và công tác chỉ đạo về
chuyên môn, nhất là môn dạy trẻ LQMTXQ.
Qua khảo sát đầu kỳ môn dạy trẻ LQMTXQ kết quả cho thấy:
a/ Đối với giáo viên:
- Số giáo viên thực hiện tốt dạy trẻ môn LQMTXQ thì rất ít nói chung là giáo
viên chưa biết cách tổ chức lồng ghép, tích hợp các hoạt động khác như thế nào?
- 40% số giáo viên chưa nắm chắc phương pháp dạy trẻ môn LQMTXQ
- Về nghệ thuật sư phạm trong giảng dạy của giáo viên phần đa còn cứng nhắc,
gò ép trẻ, giờ học trầm không sinh động chưa phát huy được tính tích cực của trẻ,
dẫn đến chất lượng dạy chưa đạt được theo yêu cầu.
b/ đối với trẻ:
- Số cháu nhận biết nói đúng tên đồ vật và mạnh dạn giao tiếp 65%
- Số cháu biết được đặc điểm đặc trưng, tính chất của sự vật 50%
Từ những hạn chế đó nếu chúng ta biết cách tổ chức vận dụng sáng tạo, biết
cách tích hợp các nội dung cho phù hợp vào môn dạy trẻ LQMTXQ và biết uốn
nắn kịp thời sẽ tạo điều kiện để cùng nhau thực hiện tốt bộ môn dạy trẻ
LQMTXQ. Giúp cháu nhận biết mọi sự vật hiện tượng xung quanh mình tốt hơn-
từ đó biết trân trọng gìn giữ yêu quí và bảo vệ chúng.
3. Nôi dung cụ thể
Là người phụ trách chuyên môn Tôi luôn lo lắng vấn đề này, với mong muốn là
làm sao ở tất cả các cô giáo phải biết đầu tư suy nghĩ nghiên cứu chuyên môn
như:
Mầm nom Kim Tiến Huyện Kim Bôi
3
Sáng Kiến Kinh Nghiệm Quách Thị Thìn
sưu tầm, cải biên, sáng tạo một số trò chơi và biết cách tổ chức vận dụng sao cho
phù hợp với từng loại tiết dạy, môn học. Làm được như vậy thì mới phần nào góp
thêm cho chuyên môn trường từng bước được nâng lên.
Để nâng cao chất lượng dạy trẻ LQMTXQ trước hết tôi xin đưa ra kế hoạch và

một số giải pháp thực hiện như sau:
Giải pháp 1: Thái độ cần có của giáo viên mầm non.
Là người chỉ đạo về chuyên môn của trường điều đầu tiên Tôi đề cập với giáo
viên là: Cô giáo mầm non không nhất thiết phải có biệt tài như múa dẻo hát hay
mới thành công trong công việc dạy trẻ
mầm non, bởi đức tính quan trọng nhất của một cô giáo là có thái độ tích cực và
tôn trọng các biểu hiện của trẻ, tạo cho trẻ bầu không khí tin tưởng, một môi
trường sống gia đình ân cần yêu thương giữa cô và trẻ, biết động viên khen ngợi
trẻ
kịp thời hướng trẻ quan sát và kích thích khám phá với yêu cầu của cô, trẻ nhận
biết được đặc điểm, đặc trưng, tính chất, công dụng của sự vật hiện tượng: ví dụ
với bài dạy trẻ LQ với một số đồ dùng gia đình ( Dùng để ăn - để uống) và khi cho
trẻ về các góc chơi tự tạo ra các sản phẩm vừa được làm quen và khi được Cô
khen
ngợi thì trẻ sẽ tự tin. Khi có được sự tự tin, trẻ tự thấy hài lòng và hãnh diện với
suy nghĩ “mình đã làm được điều gì đó một mình”. Đồng thời giúp trẻ say sưa,
thích thú hơn trong nhiều giờ hoạt động khác.
Giải pháp 2: Tổ chức sinh hoạt chuyên môn.
Thông qua các buổi thăm lớp dự giờ giáo viên cần nắm được những điểm yếu
trong khi tổ chức thực hiện tiết dạy trẻ LQMTXQ từ đó Tôi xây dựng kế hoạch
Mầm nom Kim Tiến Huyện Kim Bôi
4
Sáng Kiến Kinh Nghiệm Quách Thị Thìn
chỉ đạo chuyên môn để tổ chức chuyên đề “ Bồi dưỡng nâng cao chất lượng trong
giờ dạy trẻ LQMTXQ” cho giáo viên rồi trình duyệt với đồng chí Hiệu trưởng nhà
trường góp ý bổ xung và cùng bố trí thời gian hợp lý để sinh hoạt chuyên môn,
mục đích nhằm nâng cao chất lượng chăm sóc giáo dục trẻ. Qua buổi sinh hoạt đó
Tôi thông qua kết quả hoạt động chăm sóc giáo dục trong tháng rút ra những ưu
điểm, nhược điểm trong quá trình tổ chức giờ dạy trẻ LQMTXQ cho toàn thể giáo
viên nắm được. Để khắc phục những tồn tại phát huy ưu điểm Tôi cùng giáo viên

trao đổi thảo luận giải đáp những vướng mắc chưa rõ nếu cần đề xuất với cấp trên
rồi thống nhất thời gian tổ chức chuyên đề mẫu cho toàn thể giáo viên được tham
dự.
Giải pháp 3 : Tổ chức chuyên đề dạy trẻ LQMTXQ.
Khi đã thống nhất được thời gian tổ chức chuyên đề mẫu Tôi xây dựng kế
hoạch chỉ đạo tổ chức chuyên đề như sau:
+Tuần 1 trong tháng:
- Tổ chức ôn bồi dưỡng những kiến thức kỹ năng cơ bản về môn dạy trẻ
LQMTXQ như : Xây dựng nội dung, mục đích yêu cầu, phương pháp và các hình
thức tổ chức
tiết dạy sao cho lô gích sáng tạo hình thức tổ chức kích thích tập trung chú ý tìm
hiểu khám phá MTXQ nhưng phù hợp với sự nhận thức của từng độ tuổi.
- Xây dựng môi trường lớp điểm, chọn cử giáo viên có năng lực thực hành dạy
chuyên đề mẫu.
Định hướng giáo viên được chọn cử dạy chuyên đề mẫu xây dựng nội dung dạy,
thiết kế giáo án, chuẩn bị đồ dùng, môi trường lớp học.
+ Tuần 2 trong tháng:
- Kiểm tra các hoạt động xây dựng môi trường LQMTXQ của giáo viên.
Mầm nom Kim Tiến Huyện Kim Bôi
5
Sáng Kiến Kinh Nghiệm Quách Thị Thìn
- Tổ chức thao giảng tiết chuyên đề mẫu- toàn thể giáo viên tham dự học tập
có thảo luận tổng hợp kết quả chung, uốn nắn các hoạt động.
- Phát động cuộc thi làm đồ dùng đồ chơi, tổ chức hội giảng về chuyên đề.
+ Tuần 3 trong tháng:
- Tổ chức hội giảng về chuyên đề- thi đồ dùng giảng dạy.
+ Tuần 4 trong tháng:
- Tổng kết hội giảng chuyên đề và thi đồ dùng.
- Đánh giá kết quả thực hiện chuyên đề xếp loại- khen thưởng cá nhân.
Giải pháp 4:

Chỉ đạo định hướng giáo viên cách tạo môi trường thiên nhiên cho trẻ tìm hiểu,
khám phá MTXQ.
Trước khi thực hiện Tôi thường trau dồi cùng toàn thể giáo viên những kinh
nghiệm đã thực hiện khi dạy trẻ.
- Lứa tuổi mầm non là lứa tuổi thích tìm hiểu, khám phá những gì xung quanh
trẻ - ví dụ: hàng ngày trẻ được rửa tay dưới vòi nước có những trẻ thò tay bịt vòi
nước hoặc đưa hai tay hứng nước vào lòng bàn tay, người lớn thấy cho rằng đó là
đứa trẻ nghịch ngợm rồi nhắc nhở quát mắng trẻ không được làm thế. Nhưng
thực chất trẻ đang tìm hiểu xem vòi nước chảy như thế nào?
Nhận rõ tầm quan trọng đó, tôi suy nghĩ: hàng ngày trẻ đến trường với cô giáo
và bạn bè từ sáng đến chiều, để môi trường thiên nhiên luôn có xung quanh trẻ thì
giáo viên cần xây dựng góc thiên nhiên của lớp để trẻ tìm hiểu khám phá ví dụ-
tạo buồn hoa, cây cảnh, luống rau bằng các đồ phế thải như hộp xốp, hộp nhựa
v.v Để trẻ được thực hành như gieo hạt trồng cây chăm bón bắt sâu nhổ cỏ, tưới
cho cây hàng ngày, được quan sát tìm hiểu khám phá sự trưởng thành của cây hay
bể cá bồn cát để trẻ chơi thực nghiệm chìm nổi thả thuyền làm bánh
Mầm nom Kim Tiến Huyện Kim Bôi
6
Sáng Kiến Kinh Nghiệm Quách Thị Thìn
Giải pháp 5 : Định hướng cho giáo viên cách tổ chức cho trẻ được quan sát vật
thật để khắc sâu nhận thức về đối tượng mà trẻ tìm hiểu.
Với trẻ tìm hiểu môi trường xung quanh thông qua các giác quan, nếu sử dụng
tranh ảnh chỉ giúp trẻ quan sát tìm hiểu bề ngoài các bộ phận như màu sắc, hình
dáng công dụng của các sự vật hiện tượng. Vì vậy cần lựa chọn những nội dung có
thể sử dụng vật thật để dạy nhằm hướng dẫn cháu biết cách sử dụng vật thật khi
tiến hành dạy cho trẻ quan sát vật thật bao giờ trẻ cũng rất thích vì không những
được nhìn, được nghe tiếng kêu mà còn được tự mình nâng niu, sờ mó vào đồ
vật, con vật. Sử dụng vật thật là giúp trẻ vận dụng tất cả các giác quan trong quá
trình quan sát và trẻ dễ dàng tiếp thu những thông tin mà cô giáo cần truyền đạt
đến. Quan sát vật thật nhằm giúp trẻ tiếp nhận, mở rộng hiểu biết của mình một

cách đầy đủ về đối tượng đó.
Ví dụ: Tìm hiểu về các loại rau- củ- quả ăn. Giáo viên cho trẻ quan sát quả
(cam, chuối, đu đủ ) không những trẻ được trực tiếp xờ mó quan sát để nhận biết
hình dáng, màu sắc, vỏ bên ngoài mà còn được khám phá tìm hiểu bên trong khi
nhìn thấy cô thực hành bổ quả ra trẻ nhận biết được thêm như: múi- tép - hạt và
sau đó còn được nếm gửi mùi vị của quả hay ví dụ : cho trẻ tìm hiểu về các con
vật sống dưới nước cho trẻ quan sát Cá -Tôm- Cua Tôi thả vào chậu hay bể thuỷ
tinh để trẻ dễ quan sát các chi tiết vận động của chúng.
Giải pháp 6 : Định hướng cho giáo viên cách tổ chức cho trẻ hoạt động tìm
hiểu môi trường xung quanh trên lớp, ngoài trời một cách thích hợp để truyền đạt
kiến thức một cách có hiệu quả.
Tôi nhận thấy qua nghiên cứu kế hoạch hoạt động theo từng chủ điểm hay chủ
đề có nội dung cần tổ chức trên lớp dưới hình thức tiết học và cũng có những nội
dung cần tổ chức ngoài trời.
Ví dụ: Những nội dung cần tổ chức ngoài trời như:
Mầm nom Kim Tiến Huyện Kim Bôi
7
Sáng Kiến Kinh Nghiệm Quách Thị Thìn
+ Thực hành về thực hiện luật giao thông.
+ Làm quen với các loại lá cây
Khi trực tiếp, tiếp xúc với không gian thiên nhiên trẻ luôn hứng thú hoạt động
và đạt hiệu quả cao, mặt khác giúp trẻ thoả mãn về nhu cầu vận động, nhu cầu tiếp
cận thông tin qua tự khám phá với thiên nhiên.
Giải pháp 7: Định hướng cho giáo viên cách lồng tiết học dưới nhiều hình thức
“chơi mà học, học mà chơi”.
Hoạt động tìm hiểu môi trường xung quanh thực sự thu hút trẻ nếu giáo viên
biết khai thác tìm tòi để đưa những đề tài dưới nhiều hình thức: trò chơi, thí
nghiệm, thực hành nhằm giúp trẻ dễ dàng tiếp thu kiến thức một cách đồng bộ mà
không nhàm chán.
- Ví dụ: cho trẻ làm quen một số nghề phổ biến trong xã hội: cô giáo, bác sỹ,

công an, bác nông dân v.v Cô cho trẻ chơi hoá trang các ngành nghề và hướng
dẫn trẻ dưới hình thức đi tham dự hội nghị biểu dương các ngành nghề trong xã
hội.
- Ví dụ: cho trẻ tìm hiểu khám phá khoa học: Cô giáo cho trẻ tự làm thí
nghiệm theo nhóm:
+ Nhóm 1: Thí nghiệm trộn ít nước với bột gạo  kết quả tạo ra một loại bột
mềm, hơi cứng. Như vậy, trẻ làm thí nghiệm dạng nước ở thể rắn.
+ Nhóm 2: Nước hoà tan với đường, muối  trẻ biết nước ở thể lỏng. Đường,
muối hoà tan trong nước.
- Ví dụ: cho trẻ làm quen với các loại lá cây, thì từ các loại lá cây, cô hướng
dẫn cho trẻ làm đồ chơi như làm đồng hồ đeo tay bằng lá dừa, làm những con trâu,
con bò bằng lá mít. v .v
Mầm nom Kim Tiến Huyện Kim Bôi
8
Sáng Kiến Kinh Nghiệm Quách Thị Thìn
Như vậy các tiết học lồng ghép nhiều hình thức thí nghiệm trò chơi trẻ được
thực hành đã gây hứng thú cho trẻ nhiều, tiết học đã kết thúc mà trẻ không muốn
ngừng lại, lượng kiến thức trẻ tiếp thu một cách đồng bộ và hiệu quả rất cao.
Giải pháp 8: Định hướng cho giáo viên cách tổ chức cho trẻ đi dạo, đi thăm
quan.
-Với hình thức tổ chức cho trẻ, đi dạo, đi thăm quan đã mang lại cho trẻ bầu
không khí trong lành, ánh sáng làm thoả mãn về nhu cầu vận động, nhu cầu tiếp
cận thông tin qua khám phá thiên nhiên.
Ví dụ: Với bài dạy “ Làm quen với các loại rau” cô tổ chức cho trẻ đi thăm
quan vườn rau của bé, yêu cầu trẻ quan sát rồi tự hái mỗi cháu một loại rau- cho
trẻ so sánh sự giống và khác nhau của các loại rau và yêu cầu trẻ xếp thành nhóm
các loại rau có những đặc điểm chung, sau đó tổ chức cho trẻ đọc thơ hay kể
chuyện, in, vẽ, nặn.v.v các loại cây rau mà trẻ vừa được quan sát.
4. Hiệu quả của sáng kiến và giải pháp.
* Đối với cô:

- Nâng cao được năng lực và cách tổ chức dạy trẻ làm quen MTXQ đạt 70%
- Tích luỹ được nhiều kinh nghiệm để hướng dẫn trẻ tìm hiểu MTXQ đạt 60%
- Đạt hiệu quả cao khi tổ chức dạy trẻ làm quen môi trường xung quanh là 80%
* Đối với cháu:
- Cháu rất hứng thú vui vẻ khi tham gia tìm hiếu về MTXQ đạt 90%

- Qua các hình thức như: thực hành, thí nghiệm trò chơi, hoạt động ngoài trời,
giúp trẻ tiếp thu kiến thức một cách đồng bộ, đầy đủ, sâu sắc đạt 70%
- Phát triển ở trẻ óc quan sát, năng lực phân tích, tổng hợp, so sánh các đối
tượng trẻ thường phát hiện rất nhanh những đặc điểm giống và khác nhau của đồ
Mầm nom Kim Tiến Huyện Kim Bôi
9
Sáng Kiến Kinh Nghiệm Quách Thị Thìn
vật và con vật. Nắm được mối quan hệ và cách ứng xử với môi trường xung quanh
đạt 60%
- Giúp ngôn ngữ của trẻ phát triển tối đa vốn từ, trẻ nói trọn câu đủ ý diễn đạt
mạch lạc, vốn từ phong phú 80%
Phần III
Kết luận và đề xuất:
* Kết luận:
- Để có được thành công trong việc chỉ đạo bồi dưỡng “ nâng cao chất lượng
trong giờ dạy trẻ LQMTXQ” điều trước tiên đòi hỏi người làm công tác quản lý
chỉ đạo về chuyên môn cần có những điều kiện sau :
- Sự quyết tâm đầu tư cho công việc, hạn chế được những thiếu sót trong quá
trình chỉ đạo.
- Có trình độ chuyên môn vững, năng lực sư phạm tốt - Năng động sáng tạo
trong chỉ đạo về chuyên môn.
- Biết cách xây dựng tiết dạy thực hành giúp giáo viên có định hướng cụ thể khi
thực hiện chuyên đề.
- Thường xuyên thăm lớp dự giờ góp ý bổ xung rút kinh nghiệm nhằm nâng cao

hiệu quả chất lượng giảng dạy cho giáo viên trong việc chăm sóc giáo dục trẻ.
- Biết tổ chức các đợt thi đua, thanh kiểm tra đánh giá xếp loại giáo viên đúng
mức.
- Biết tuyên truyền huy động các lực lượng xã hội tham gia thực hiện chuyên đề
bằng nhiều hình thức như: Quyên góp nguyên vật liệu để làm đồ dùng đồ chơi,
hỗ trợ ngày công lao động tạo môi trường xanh sạch đẹp như: điểm lớp khu trung
tâm, lớp xóm Gò Mu, lớp xóm Gò Khánh, lớp xóm vó Khang, lớp xóm Gò Cha.
* Đề xuất:
Mầm nom Kim Tiến Huyện Kim Bôi
10
Sáng Kiến Kinh Nghiệm Quách Thị Thìn
Từ thực tế của nhà trường cũng như thực tế đội ngũ giáo viên trường MN
Kim Tiến để đảm bảo chất lượng nuôi dạy các cháu trong nhà trường mong muốn
sự quan tâm giúp đỡ của các cấp lãnh đạo tạo điều kiện để trường có:
1. Đủ cơ sở vật chất, trang thiết bị tạo điều kiện cho giáo viên thực hiện tốt
nhiệm vụ của mình.
2. Tăng thêm được số lượng giáo viên vào biên chế để đội ngũ giáo viên nhà
trường được ổn định yên tâm công tác.
3. Hàng năm tổ chức mở rộng các chuyên đề cho toàn bộ giáo viên trong trường
nói riêng và giáo viên MN trong toàn huyện nói chung đều được tham dự học hỏi
kinh nghiệm các bạn đồng nghiệp.
4. Mở lớp học bồi dưỡng cán bộ quản lý chỉ đạo chuyên môn.
Trên đây là một số sáng kiến và giải pháp chỉ đạo bồi dưỡng nâng cao chất
lượng trong giờ dạy trẻ LQMTXQ của trường MN Kim Tiến
Mong được quan tâm đóng góp của Hội đồng xét duyệt để bài viết sáng kiến và
giải pháp của tôi đạt hiệu quả cao.
Kim Bôi ngày 19 tháng 04 năm 2010.
Người viết SK&GP
Quách Thị Thìn
Mầm nom Kim Tiến Huyện Kim Bôi

11