bài giảng thu hứng

Ti ết
58
Cảm xúc mùa
thu
(Thu hứng)
Đỗ Phủ


I. Tìm hiểu chung
1. Tác giả:
- Đỗ Phủ (712- 770) tự là Tử Mĩ, quê ở huyện Củng - Hà
Nam - Trung Quốc.
- Gia đình: Có truyền thống Nho học và thơ ca
- Con đ ờng đời:
- Sống ở thời kì loạn lạc.
- Cuộc đời nghèo khổ, l u lạc.
- Chí lớn phò vua giúp n ớc nh ng
không thành.


- Sự nghiệp
- Thơ ông là bức tranh hiện thực sinh động
và chân xác về xã hội đ ơng thời mệnh
danh là thi sử
- Giọng thơ th ờng trầm uất, nghẹn ngào thể
hiện sự đồng cảm với nỗi khổ của nhân dân
trong thời li loạn, chứa chan tình yêu n ớc
và tinh thần nhân đạo đ ợc tôn là thi
thánh

Là nhà thơ hiện thực vĩ đại nhất đời Đ ờng, danh
nhân văn hoá thế giới


2. V¨n b¶n
a. VÞ trÝ vµ hoµn c¶nh s¸ng t¸c
- “Cảm hứng mùa thu” là bài thơ thứ nhất trong chùm
thơ Thu hứng (gồm 8 bài ).
- Bài thơ được sáng tác trong thời gian Đỗ Phủ đang
đưa gia đình đi chạy nạn ở Qùy Châu (766).
- “Cảm hứng mùa thu” là bài thơ có vò trí đặc biệt trong
cả chùm thơ “ nó bao quát cả bảy bài sau mà “nỗi lòng
quê cũ” là chỗ “ vẽ rồng chấm mắt” của cả 8 bài thơ.


b. Đọc và giải nghĩa từ khó
c. Nhận xét dịch thơ và nguyên tác
d. Thể loại và bố cục
- Thất ngôn bát cú Đ ờng luật
- Bố cục: 2 phần:








!"

II. §äc HiÓu–
1. 4 c©u ®Çu
#$
%&
'!( )(
→*+! ,-.
/0+#10
)+2$
%345, ,6789+:.;<
 =. >
?@


%#9 ∗7+ > ,-.$
∗.0$
∗#10$
⇒
Sự tiêu điều, hiu hắt, bi thương lan tỏa khắp không
gian khác với không khí êm dịu mơ màng của mùa thu
trong thơ ca truyền thống.




><
&6A-
'(BCA*A! D EF6GH
?@

I.F!J=.7C,A89
A*;<K L
K5H-L K.L
5H-
.
'MB> <B N4
F4>7O7>2.*:P 
B,BQB,: <
34


5(A2)7HHvïng 
KB,+B,BQL$)HF-.
<3RS H+: <.

Sự chuyển động chao đảo của cảnh vật cũng
là sự chao đảo của xã hội tao loạn lúc bấy giờ.
Lời thơ thể hiện nỗi lòng trước thời thế và tình
cảm nhớ thương đến tuyệt vọng của nhà thơ


5
2. Bèn c©u sau:
*Caâu 5-6:
T7U
•
.K:4 !BBBV
W-XANJR:YA)
•
9K.F9>L 9Z+A!A2


>D
S!.N7F
H[)!"FNB;*A\
Z3SF47]B-^9_\>
Y!
&NK`>GL aF:>Fb4)A8!D
/";*77\


•
6B* 0!Db
/";*
5 cK_9
3!DL
5F*!"
_^
B!Dbd2a!
36PG1


- ồng nhất nhiều sự vật hiện tượng:Đ
+ Đồng nhất giữa tình và cảnh ( nhìn hoa cúc nở trông
như xòe ra những cánh hoa bằng nước mắt)
+ Đồng nhất giữa hiện tại và quá khứ ( giọt lệ hiện tại
cũng là giọt lệ của quá khứ gần – quá khứ xa.
+ Đồng nhất giữa sự vật và con người ( dây buộc thuyền
cũng là dây thắt lòng người lại)

Hai câu thơ biểu hiện lòng nhớ quê một cách sinh

động và tha thiết, sâu lắng của nhà thơ.


* Hai câu 7-8 :
•
Cảnh nhộn nhòp của mọi người may áo rét
•
Cảnh mọi người giặt áo cũ để chuẩn bò cho mùa
đông tới
  M . D _9 _^ e :] . 
9
5\F-BG:N(PJ
 Vang động, xoáy sâu vào lòng người nỗi
thương nhớ ;* tê tái, khôn nguôi.
?/N5U
%f
%


Điểm nhìn
Ngoại cảnh Tâm cảnh
- Tuôn rơi n ớc mắt
- ớc vọng đ ợc trở về quê
- Nhớ quê da diết
- Cúc nở hoa
- Con thuyền lẻ loi
- Tiếng chày đập áo
Tâm trạng vừa hoài cổ vừa thế sự,
chứa chan tình đời, tình ng ời sâu sắc

III. Tổng kết
1. Giá trị nội dung:
Bi th miờu t bc tranh thiờn nhiờn hựng v m hiu
ht, sụi ng m nht nhũa trong sng khúi mựa thu;
ng thi hin din mt tõm trng bun xút xa vi ni
nh quờ hng ca nh th.
2. Giá trị nghệ thuật
- Kết cấu chặt chẽ
- Bút pháp tả cảnh ngụ tình
- Ngôn ngữ thơ hàm xúc, cô đọng đa nghĩa ý tại ngôn
ngoại, dùng quá khứ để nói hiện tại.


IV. Luyện tập
Có ý kiến cho rằng: "Bài thơ tuy không miêu tả trực
tiếp tình hình xã hội nh ng vẫn có ý nghĩa hiện thực
rộng lớn" nêu ý kiến của anh (chị)?
Biểu hiện cảm xúc tr ớc cảnh thu là đề tài muôn thuở.
Cảm xúc mùa thu là bài thơ buồn nh ng không bi luỵ. Nhà
thơ từng ôm ấp giấc mơ giúp vua v ợt Nghiêu - Thuấn song
bây giờ tất cả đã thuộc về dĩ vãng. Sự sa đoạ của triều
đình phong kiến, chiến tranh phong kiến đã đẩy con ng ời
có tráng chí ấy về tận góc trời xa thẳm và con ng ời ấy
ngày đêm chỉ còn ôm ấp một hi vọng mỏng manh là trở về
quê cũ. Hẳn ớc mơ của Đỗ Phủ cũng là ớc mơ của bao ng
ời dân nghèo khổ l u vong đ ơng thời. Bởi vậy bài thơ tuy
không miêu tả trực tiếp tình hình xã hội nh ng vẫn chan
chứa tình đời và có ý nghĩa hiện thực sâu sắc

Dặn dò
- " Cảm xúc mùa thu" của Đỗ Phủ là một bài thơ buồn.
Theo anh (chị) cái buồn ở bài thơ này có bi luỵ không?
- Bản dịch của Nguyễn Công Trứ khá hay song có một vài
chỗ ch a thật sát ý nguyên bản. Đối chiếu bản dịch nghĩa
với dịch thơ và rút ra những nhận xét cần thiết.
- Phân tích và cảm nhận bức tranh cảnh tình trong bài
thơ
- Soạn bài đọc thêm:
Vận n ớc, Cáo bệnh bảo mọi ng ời, Hứng
trở về
theo hệ thống câu hỏi Sách giáo khoa.


THU HỨNG 2
Phủ Q quạnh quẽ ánh tà huy
Nam Đẩu vời trông nhớ đế kì
Dòng lệ tam thanh nghe vượn giục “ ”

Chiếc bè bát nguyệt uổng công đi “ ”

Lầu canh vách phấn kèn im bặt
Dinh vẽ lò hương mộng được gì ?
Trăng dọi qua cành im mặt đá
Hàng lau xao xác sáng ngoài đê
( Lê Nguyễn Lưu dòch )


THU HỨNG 4

Nghe nói Trường An tựa hí
trường
Trăm năm thế cuộc lắm bi
thương
Công hầu dinh thự thay
người mới
Văn vũ y quan đổi khác
thường
Chiêng, trống ầm vang lên
bắc tái
Quân thư chậm trễ đến Tây
phương
Sông thu lạnh vắng hơi
tăm cá
Cố quốc thanh bình mãi
ước mong
( Lê Nguyễn Lưu
dòch )


THU HỨNG 8
Côn Ngô đất ngự trải du hành

Tử Các yên trùm Mỹ thủy quanh

Anh vũ mổ hoài mâm nếp trắng
Phụng hoàng đậu mãi nhánh ngô
xanh
Gia nhân tặng thúy mừng xuân thắm

Tiên lữ cùng thuyền dạo nắng hanh
Vẫy bút xưa từng vang đế khuyết
Bạc phơ mái tóc nhớ kinh thành
( Lê Nguyễn Lưu dòch
)