Đề-HDC môn Văn HK2 TP.HCM

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH


ĐỀ CHÍNH THỨC
(Đề thi có 1 trang)
ĐỀ KIỂM TRA HỌC KÌ II LỚP 12 THPT
NĂM HỌC 2009 - 2010
MÔN THI: NGỮ VĂN
Thời gian làm bài: 120 phút
(không kể thời gian giao đề)
I. PHẦN CHUNG CHO TẤT CẢ THÍ SINH (5 điểm)
Câu 1 (2 điểm)
Đoạn trích truyện Ông già và biển cả của Hê-minh-uê kể lại sự việc gì ? Nhân vật Xan-ti-a-
go là một người như thế nào qua sự việc ấy ?
Câu 2 (3 điểm)
Kẻ mạnh không phải là kẻ giẫm lên vai kẻ khác để thỏa mãn lòng ích kỉ. Kẻ mạnh chính là
kẻ giúp đỡ kẻ khác trên đôi vai mình.
(Đời thừa – Nam Cao)
Từ quan niệm trên, anh /chị hãy viết một bài văn ngắn (khoảng 400 từ) trình bày suy nghĩ về
“kẻ mạnh” trong mối quan hệ giữa người và người.
II. PHẦN RIÊNG (5 điểm)
Thí sinh chỉ được làm một trong hai câu (Câu 3a hoặc Câu 3b)
Câu 3a (5 điểm): Theo chương trình Chuẩn
Hãy phân tích nhân vật Việt trong đoạn trích Những đứa con trong gia đình của Nguyễn Thi
để làm nổi bật nguồn gốc sức mạnh tinh thần dân tộc Việt Nam trong kháng chiến chống Mỹ cứu
nước.
Câu 3b (5 điểm): Theo chương trình Nâng cao
Khép lại tác phẩm Chiếc thuyền ngoài xa, Nguyễn Minh Châu viết:
Không những trong bộ lịch năm ấy mà mãi mãi về sau, tấm ảnh chụp của tôi vẫn còn được
treo ở nhiều nơi, nhất là trong các gia đình sành nghệ thuật. Quái lạ, tuy là ảnh đen trắng nhưng

mỗi lần ngắm kĩ, tôi vẫn thấy hiện lên cái màu hồng hồng của ánh sương mai lúc bấy giờ tôi nhìn
thấy từ bãi xe tăng hỏng, và nếu nhìn lâu hơn, bao giờ tôi cũng thấy người đàn bà ấy đang bước ra
khỏi tấm ảnh, đó là một người đàn bà vùng biển cao lớn với những đường nét thô kệch, tấm lưng áo
bạc phếch có miếng vá, nửa thân dưới ướt sũng, khuôn mặt rỗ đã nhợt trắng vì kéo lưới suốt đêm.
Mụ bước những bước chậm rãi, bàn chân giậm trên mặt đất, hòa lẫn trong đám đông …
Hãy phân tích ấn tượng lạ lùng của nhân vật Phùng ở đoạn văn trên để thấy quan niệm của
tác giả về nghệ thuật.
… … … .HẾT. … … …

Thí sinh không sử dụng tài liệu. Giám thị không giải thích gì thêm.

Họ và tên thí sinh:………………………………………… Số báo danh:………………


SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH


KIỂM TRA HỌC KÌ II LỚP 12 THPT
NĂM HỌC 2009 - 2010
MÔN THI: NGỮ VĂN
Thời gian làm bài: 120 phút


HƯỚNG DẪN CHẤM

I. HƯỚNG DẪN CHUNG
− Đề bài gồm 3 câu, theo cấu trúc đề thi tốt nghiệp THPT: câu 1 kiểm tra kiến thức văn
học; câu 2 là bài nghị luận xã hội; câu 3 là bài nghị luận văn học. Câu 1 chủ yếu yêu cầu tái
hiện kiến thức nhưng cũng có yêu cầu về diễn đạt. Những HS diễn đạt trôi chảy, đúng chính

tả, ngữ pháp mới được điểm tối đa. Câu 2 và câu 3 là bài làm văn kiểm tra kiến thức xã hội,
kiến thức văn học và kĩ năng diễn đạt, kĩ năng lập luận của HS.
− Giám khảo cần nắm nội dung bài làm của HS để đánh giá, tránh đếm ý cho điểm một
cách máy móc. Chú ý khuyến khích các bài viết có ý riêng, sáng tạo.
− Thí sinh có thể trình bày theo các cách riêng, nếu đáp ứng các yêu cầu vẫn cho đủ điểm.
II. ĐÁP ÁN VÀ THANG ĐIỂM

Đáp án Điểm
I. PHẦN CHUNG CHO TẤT CẢ THÍ SINH 5,0
Câu 1


Sự việc trong đoạn trích truyện Ông già và biển cả của Hê-
minh-uê và đặc điểm tính cách Nhân vật Xan-ti-a-go
2,0
- Sự việc: Ông lão đánh cá Xan-ti-a-go vất vả săn bắt con cá kiếm. 1,0
- Xan-ti-a-go là một ngư phủ lành nghề, là người dũng cảm, mưu
trí, kiên trì, giàu ý chí, nghị lực, giàu khát vọng …
Lưu ý: Chấp nhận các cách đánh giá hợp lí khác về nhân vật. Học
sinh nêu 2 đặc điểm được 1 điểm.
1,0
Câu 2

Viết một bài văn ngắn (khoảng 400 từ) trình bày suy nghĩ về “kẻ
mạnh” trong mối quan hệ giữa người và người.
3,0
a. Yêu cầu về kĩ năng
- Nắm phương pháp làm bài văn nghị luận xã hội.
- Bố cục và hệ thống ý sáng rõ.
- Biết vận dụng phối hợp nhiều thao tác nghị luận (giải thích,
chứng minh, bình luận… ).
- Văn trôi chảy, lập luận chặt chẽ, dẫn chứng thuyết phục.
- Không mắc lỗi diễn đạt; không sai lỗi chính tả, dùng từ, ngữ
pháp; trình bày bài rõ ràng.


b. Yêu cầu về kiến thức
- Giới thiệu được vấn đề nghị luận 0,25
- Kẻ mạnh không phải là kẻ chứng tỏ sức mạnh bằng những hành
động độc ác, chà đạp người khác. Người mạnh là người dùng sức
mạnh, khả năng của mình để giúp đỡ, yêu thương người khác.
0,75
- Người mạnh là người có tài năng và biết dùng khả năng, tài
năng ấy để gánh vác trách nhiệm, hi sinh, giúp đỡ (bảo bọc, yêu
thương, quan tâm, chia sẻ khó khăn … ) người khác.
- Lưu ý : HS cần có dẫn chứng để làm sáng tỏ ý.
1,0

- Lên án, phê phán những kẻ sống bất nhân, lấy sức mạnh, tài

năng của mình chà đạp người khác.
0,5
- Rèn luyện lối sống: dùng tài năng, khả năng của mình để làm
những việc tốt đẹp.

0,5
II. PHẦN RIÊNG 5,0
a. Yêu cầu chung về kĩ năng
- Nắm phương pháp làm bài nghị luận văn học.
- Bố cục và hệ thống ý sáng rõ.
- Biết vận dụng phối hợp nhiều thao tác nghị luận (chứng minh, bình luận, so
sánh mở rộng vấn đề… ). Đặc biệt, thí sinh phải nắm vững thao tác phân tích một
nhân vật trong tác phẩm tự sự và phân tích tác phẩm tự sự.
- Văn trôi chảy, lập luận chặt chẽ, dẫn chứng thuyết phục.
- Không mắc lỗi diễn đạt; không sai lỗi chính tả, dùng từ; trình bày bài rõ ràng.

b. Yêu cầu về nội dung

Câu 3a. Theo chương trình Chuẩn
Phân tích nhân vật Việt (Những đứa con trong gia đình -
Nguyễn Thi) để làm nổi bật nguồn gốc sức mạnh tinh thần dân tộc
Việt Nam trong kháng chiến chống Mỹ cứu nước.

5,0
- Giới thiệu được vấn đề nghị luận. 0,5
- Việt xuất thân trong một gia đình có truyền thống cách mạng,
chịu nhiều mất mát đau thương. Anh là một thanh niên mới lớn, hồn
nhiên, còn khá “trẻ con”.
1,0
- Việt có lòng căm thù giặc sâu sắc, khao khát được chiến đấu giết
giặc và có tình yêu thương gia đình, quê hương sâu đậm.
1,0
- Là một chiến sĩ gan góc, dũng cảm, kiên cường, sẵn sàng hi sinh
cho quê hương.
1,0
- Lòng căm thù giặc, lòng yêu nước, yêu cách mạng, sự gắn bó
sâu nặng giữa truyền thống gia đình và truyền thống dân tộc… chính là
cội nguồn của sức mạnh dân tộc trong kháng chiến chống Mĩ cứu nước.
1,0
- Khái quát, đánh giá được những vấn đề đã bàn luận. 0,5
Lưu ý: Học sinh có thể triển khai luận điểm theo nhiều cách khác
nhau. Giám khảo đánh giá mức điểm dựa trên kĩ năng làm bài và nội
dung toàn bài của học sinh.

3b. Theo chương trình Nâng cao
Phân tích ấn tượng lạ lùng của nhân vật Phùng ở đoạn văn cuối
tác phẩm Chiếc thuyền ngoài xa để thấy quan niệm của tác giả về
nghệ thuật.
5,0
- Giới thiệu được vấn đề nghị luận. 0,5
- Ấn tượng lạ lùng chính là cái nhìn mang “sự ám ảnh sâu sắc” của
người nghệ sĩ. Phùng nhìn bức ảnh qua sự ám ảnh đó chứ không nhìn
bằng đôi mắt khách quan. Thế nên “mỗi lần ngắm kĩ” là anh đang sống
lại kỉ niệm về tất cả những điều đã xảy ra.
0,5
- Màn sương màu hồng tượng trưng cho nghệ thuật, cho cảnh tuyệt
đẹp, kì thú của thiên nhiên, là vẻ đẹp thơ mộng mà Phùng đã cất công
tìm kiếm; cũng có thể là niềm hân hoan khi anh phát hiện ra vẻ đẹp nên
thơ nơi bờ biển. (Hoặc thể hiện suy nghĩ : nghệ thuật phải đạt đến một
mức độ lí tưởng về giá trị thẩm mĩ …)
1,0
- Hình ảnh người đàn bà lam lũ bước ra khỏi tấm ảnh chính là hiện
thực đời sống với bao khó khăn, vất vả.
1,0
- Nghệ thuật chân chính phải bắt nguồn từ cuộc sống. Nếu nghệ sĩ
mang trái tim tình yêu sâu nặng với con người, anh ta cần phải trung
thực, dũng cảm nhìn thẳng vào hiện thực, nhìn vào số phận con người.
Nghệ thuật chân chính luôn gắn với cuộc đời và phải vì cuộc đời.
1,5
- Khái quát, đánh giá những vấn đề đã bàn luận. 0,5
Lưu ý: Chỉ cho điểm tối đa khi thí sinh đạt được cả yêu cầu về kĩ
năng và kiến thức.