tiết 64; 65 - chất lượng

Trêng THCS Trµng L¬ng TrÇn Thanh T©m
C«ng nghÖ 6
Ngày soạn: Thứ 4- 21/ 4/ 2010 Ngày dạy: Thứ 2- 26/ 4/ 2010
Lớp: 6A; 6B – Tiết: 2; 5/ 1; 3 Thứ 4- 28/ 4/ 2010
Tiết thứ 64; 65 BÀI 26: CHI TIÊU TRONG GIA ĐÌNH
(Tiết 1;2)
I- Mục tiêu
1. Kiến thức
- Biết được chi tiêu trong gia đình là gì? Các khoản chi tiêu trong gia đình.
- Biết được sự khác nhau về mức chi tiêu của các loại hộ gia đình ở Việt Nam. Các biện
pháp cân đối thu- chi trong gia đình.
2. Kỹ năng
- Quan sát tranh ảnh trực quan, phân tích, bổ sung.
- Hợp tác nhóm.
3. Thái độ
- Có ý thức thực hiện các hoạt động lao động nhằm tăng thu nhập của gia đình mình.
II- Chuẩn bị
1. Giáo viên
- Đọc kỹ SGK, SGV và tham khảo các tài liệu có liên quan để soạn giáo án.
- Phân bố bài giảng:
+ Tiết 1: I- Chi tiêu trong gia đình là gì?
II- Các khoản chi tiêu trong gia đình
+ Tiết 2: III- Chi tiêu của các loại hộ gia đình ở Việt Nam
IV- Cân đối thu, chi trong gia đình
2. Học sinh
- Nghiên cứu trước bài ở nhà.
III- Tổ chức thực hành
1. Ổn định tổ chức lớp
2. Tiến trình thực hành
Giới thiệu bài: Hàng ngày con người có nhiều hoạt động. Các hoạt động đó được thể hiện
theo 2 hướng cơ bản: Tạo ra của cải vật chất cho xã hội và Tiêu dùng những của cải vật

chất của xã hội. Trong điều kiện kinh tế hiện nay, để có sản phẩm vật chất tiêu dùng cho gia
đình và bản thân, người ta phải chi một khoản tiền nhất định để mua sắm hoặc trả công dịch
vụ. Vì vậy, trong gia đình chi tiêu là hoạt động không thể thiếu, chúng ta hãy tìm hiểu cụ thể
hơn về chi tiêu trong gia đình qua bài học hôm nay: Bài 26- CHI TIÊU TRONG GIA ĐÌNH.
Bài học này, chúng ta học trong 2 tiết:
+ Tiết 1: I- Chi tiêu trong gia đình là gì?
X· héi lµ trêng häc lín – QuÇn chóng lµ nh÷ng thÇy giái
Trêng THCS Trµng L¬ng TrÇn Thanh T©m
C«ng nghÖ 6
II- Các khoản chi tiêu trong gia đình
+ Tiết 2: III- Chi tiêu của các loại hộ gia đình ở Việt Nam
IV- Cân đối thu, chi trong gia đình
Hoạt động của Giáo viên
H.động của
HS
Nội dung ghi bảng
Tiết 1
a. Hoạt động 1:Tìm hiểu “ Chi tiêu trong
gia đình là gì?”
Vào đề: Con người sống cần ăn, mặc, ở và
các vật dụng phục vụ cho cuộc sống, học
tập, công tác, vui chơi, giải trí. Để có được
những sản phẩm thỏa mãn các nhu cầu về
ăn, mặc, ở…người ta phải chi một khoản
tiền phù hợp.
+ Có các khoản chi hàng ngày: mua sản
phẩm cho việc ăn uống.
+ Có những khoản chi theo mùa vụ hoặc
vào những đợt nhất định, như: chi may
quần áo, trả tiền nhà, tiền điện, nước, nộp

học phí, khám chữa bệnh…
* Hướng dẫn HS quan sát hình đầu chương
IV (SGK); Y/cầu: Kể tên những hoạt động
hàng ngày của 1 gia đình?(Giúp HS xác định
rõ hoạt động tiêu dùng)
? Em hãy liên hệ tới nhu cầu hàng ngày của
bản thân và gia đình về ăn, mặc, ở, đi lại, vui
chơi, giải trí?(bố mẹ đi làm xa, cần có
phương tiện đi làm- xăng xe, thăm hỏi; cả gia
đình có nhu cầu ăn 3 bữa 1 ngày; bản thân em
có các nhu cầu về mua quần áo, vui chơi, học
tập…)
? Vậy, chi tiêu trong gia đình là gì?
- Quan sát,
phân tích
- Liên hệ
- Liên hệ
- Trả lời
I- Chi tiêu trong gia đình là
gì?
- Là các chi phí để đáp ứng
nhu cầu vật chất và văn hóa
tinh thần của các thành viên
trong gia đình từ nguồn thu
nhập của họ
b. Hoạt động 2: Tìm hiểu về “Các khoản chi
tiêu trong gia đình”
Vào đề: Con người có 2 loại nhu cầu cơ
bản không thể thiếu đó là các nhu cầu vật
chất (ăn, mặc, ở, đi lại…) và nhu cầu văn

hóa tinh thần (học tập, nghỉ ngơi, giải trí,
du lịch…)
? Gia đình có những khoản chi tiêu nào?(Chi
tiêu cho nhu cầu vật chất, chi tiêu cho nhu
cầu văn hóa tinh thần)
- Trả lời
II – Các khoản chi tiêu trong
gia đình
X· héi lµ trêng häc lín – QuÇn chóng lµ nh÷ng thÇy giái
Trêng THCS Trµng L¬ng TrÇn Thanh T©m
C«ng nghÖ 6
Gợi ý để HS suy nghĩ, liên hệ từ các hoạt
động thực tế của gia đình mình.
? Em hãy kể tên các sản phẩm dùng cho việc
ăn uống của gia đình mình?(thịt, cá, trứng,
sữa, rau, củ, quả…)
? Em hãy liệt kê các loại sản phẩm may mặc
mà bản thân và gia đình dùng hàng ngày?
(quần áo, mũ nón, giày dép…)
? Em hãy miêu tả nhà ở, phương tiên đi học
của mình? Phương tiện đi làm của bố mẹ,
anh chị?
Kết luận: Để có những sản phẩm đáp ứng
nhu cầu vật chất của con người như ăn, mặc,
ở, đi lại, bảo vệ sức khỏe…, mỗi gia đình cần
phải chi một khoản tiền nhất định. Các khoản
chi này tùy thuộc vào mức tiêu của mỗi gia
đình: Gia đình nhiều người dùng nhiều hơn,
những gia đình ít người dùng ít hơn.(gia đình
2-3 thế hệ)

? Em hãy liên hệ với gia đình mình: Số
người, bố mẹ làm gì, ở đâu, họ đi làm bằng
phương tiện gì; kể tên các đồ dùng trong nhà
và các hoạt động của gia đình trong 1 ngày?
Chốt: ? Chi tiêu cho nhu cầu vật chất trong
gia đình thường chi cho những vấn đề gì?
* Y/cầu HS quan sát tranh ở đầu chương IV,
liên hệ với bản thân, gia đình - hỏi: Em hãy
xác định các loại nhu cầu văn hóa, tinh thần?
(học tập ,thông tin(xem ti vi, báo chí…))
? Em hãy kể tên các hoạt động văn hóa tinh
thần của gia đình mình phải chi tiêu?
(+ Học tập của con cái: trả học phí, tiền mua
sách vở, đồ dùng học tập, đóng góp quỹ hội
phụ huynh, bảo hiểm…
+ Bố mẹ: nhu cầu xem báo chí, truyền hình,
phim ảnh, nghệ thuật…đều cần tới các khoản
chi phí bằng tiền của gia đình.
+ Nhu cầu nghỉ mát, giải trí, hội họp, thăm
viếng, sinh nhật…đòi hỏi các gia đình phải bỏ
ra một khoản tiền nhất định để thỏa mãn
- Liên hệ
- Liên hệ
- Liên hệ
- Liên hệ
- Trả lời
- Quan sát, liên
hệ, trả lời
- Liên hệ
1.Chi cho nhu cầu vật chất

- Chi cho ăn uống, may mặc,
ở
- Chi cho nhu cầu đi lại
- Chi bảo vệ sức khỏe
2. Chi cho nhu cầu văn hóa
tinh thần
X· héi lµ trêng häc lín – QuÇn chóng lµ nh÷ng thÇy giái
Trờng THCS Tràng Lơng Trần Thanh Tâm
Công nghệ 6
nhng nhu cu hng ngy cho mi thnh viờn
trong gia ỡnh.) i sng kinh t cng cao
thỡ cỏc nhu cu v vn húa tinh thn cng
tng, do ú mc chi tiờu cho nhu cu ny
cng tng lờn.
Cht: ? Chi tiờu cho nhu cu vn húa tinh
thn trong gia ỡnh thng chi cho nhng
vn gỡ?
* Cng c: Yờu cu HS trỡnh by li ni
dung trng tõm ca bi hc.
* Dn dũ: V nh, tỡm hiu tng s thu
nhp, tng chi tiờu ca gia ỡnh trong 1
thỏng l bao nhiờu. Hc bi, chun b cho
tit 2 ca bi hc.
- Tr li
- Chi cho hc tp
- Chi cho nhu cu ngh ngi,
gii trớ
- Chi cho nhu cu giao tip xó
hi
Tit 2

c. Hot ng 3: Tỡm hiu v Chi tiờu ca
cỏc loi h gia ỡnh Vit Nam
? Theo em, ngun thu nhp ca gia ỡnh
nụng thụn l gỡ?(a s l thu nhp bng hin
vt- ch yu l cỏc sn phm t sn xut ra
cung cp trc tip cho n ung ca gia ỡnh:
go, ngụ, rau, hoa qu)
? Nhng sn phm no gia ỡnh em t lm
ra, nhng sn phm no phi i mua ngoi
ch?
? Ngun thu nhp thnh ph l gỡ? (a s l
thu nhp bng tin- nờn mi vt dng phc v
nhu cu cuc sng hng ngy ca gia ỡnh
u phi mua hoc tr chi phớ dch v nh
mua go, tht, rau; tr tin in nc, in
thoi, v sinh)
* Y/cu HS: Em hóy ỏnh du vo cỏc ct
bng 5 di õy cho thớch hp v rỳt ra kt
lun v s khỏc nhau gia chi tiờu ca mt h
gia ỡnh nụng thụn v gia ỡnh ph.
CHI TIấU CA CC LOI H GIA èNH
H G Nụng Thụn Thnh Ph
Nhu cu
T
cp
Mua
hoc
chi tr
T
cp

Mua
hoc
chi tr
n * *
Mc * *
(nh,
in,
nc)
* * *
i li * * *
Bo v * *
- Tri giỏc li
bi hc trc
- Liờn h
- Tri giỏc li
bi hc trc
- ỏnh du vo
ct v rỳt ra kt
lun
III- Chi tiờu ca cỏc loi h
gia ỡnh Vit Nam
Xã hội là trờng học lớn Quần chúng là những thầy giỏi
Trêng THCS Trµng L¬ng TrÇn Thanh T©m
C«ng nghÖ 6
sức khỏe
Học tập * *
Nghỉ
ngơi,
giải trí
* *

? Cụm từ “hoặc chi trả” thể hiện điều gì?
(Thể hiện trong cuộc sống những sản phẩm
vật chất người ta mua để dùng như thịt, gạo,
quần áo, còn việc đi khám bệnh, học tập… đó
là những khoản chi trả cho công dịch vụ y tế,
văn hóa chứ không phải là mua.)
? Vậy, chi tiêu của các loại hộ gia đình ở Việt
Nam có đặc điểm gì?
* Lưu ý cho HS: Có thể những khoản cùng
cần phải mua như: mặc, học tập… nhưng
mức chi của một gia đình ở nông thôn thấp
hơn một gia đình ở thành phố. Bởi vì mức
sống và thu nhập của các gia đình ở thành
phố cao hơn ở nông thôn nhiều nên đòi hỏi
nhu cầu cao hơn. Mặt khác, ở nông thôn- nhu
cầu ăn, uống, ở được thỏa mãn chủ yếu bằng
các sản phẩm họ tự làm ra. Họ ở trong ngôi
nhà của họ tự làm nên, không phải chi phí về
nhà ở; trong khi đó ở thành phố, đây là một
khoản chi không nhỏ.→ Tóm lại: Chi tiêu của
một gia đình ở nông thôn và thành phố khác
nhau về tổng mức và cơ cấu. Sự khác nhau
trên phụ thuộc vào nhiều yếu tố:
- Tổng mức thu nhập và cơ cấu thu nhập.
- Điều kiện sống và điều kiện làm việc.
- Nhận thức xã hội của con người.
- Điều kiện tự nhiên khác.
* Hướng dẫn cho HS hình thành bảng cơ cấu
chi tiêu cho các nhu cầu của gia đình mình.
* Hướng dẫn, giúp HS xác định những khoản

phải mua, những khoản tự cấp, từ đó nhận xét
cơ cấu chi tiêu của gia đình mình (tự cấp
nhiều hay mua nhiều)
- Giải thích
- Trả lời
- Liên hệ
- Liên hệ
- Chi tiêu cho các nhu cầu đi
lại, bảo vệ sức khỏe, học tập
là những khoản chi không thể
thiếu đối với gia đình thành
phố hay nông thôn. Tuy
nhiên, mức chi cho các nhu
cầu này tùy thuộc vào khả
năng thu nhập của từng gia
đình.
d. Hoạt động 4: Tìm hiểu về “Cân đối thu,
chi trong gia đình”
Ví dụ:
- Gia đình A: Tổng thu nhập là 3 triệu
đồng/ 1 tháng – Tổng chi tiêu là 3,5
triệu đồng/ 1 tháng.
- Gia đình B: Tổng thu nhập là 3 triệu
đồng/ 1 tháng – Tổng chi tiêu là 2,5
triệu đồng/ 1 tháng.
IV- Cân đối thu, chi trong
gia đình
X· héi lµ trêng häc lín – QuÇn chóng lµ nh÷ng thÇy giái
Trêng THCS Trµng L¬ng TrÇn Thanh T©m
C«ng nghÖ 6

? Theo em, gia đình bạn nào đã biết cân
đối thu chi? Tại sao?
? Em hiểu cân đối thu, chi trong gia đình là
như thế nào?
→ Vậy, mỗi gia đình và cá nhân phải luôn có
ý thức tiết kiệm trong cuộc sống, sinh hoạt
hằng ngày nhằm: - Dành để chi tiêu cho các
nhu cầu đột xuất, ốm đau…- Tích lũy để mua
sắm những vật dụng đắt tiền hoặc cần chi phí
một khoản lớn nào đó như : đám cưới, xây
hoặc sửa nhà…
- Gọi HS đọc 4 VD trong SGK.
? Thông qua 4 VD về thu và chi của các gia
đình ở thành phố và nông thôn, em có nhận
xét gì về cơ cấu chi tiêu và mức chi tiêu của
các gia đình?(Gợi ý: Chi tiêu như vậy đã hợp
lí chưa? Như thế nào là chi tiêu hợp lí?)
? Gia đình em chi tiêu trong 1 tháng như thế
nào?
? Bản thân em có tiết kiệm hay không và em
đã làm gì để tiết kiệm chi tiêu cho gia đình?
(Gợi ý: VD: tiết kiệm một chút tiền quà mỗi
sáng; mua quần áo loại vừa phải, không nên
mua loại quá đắt…)
? Để chi tiêu hợp lí, mỗi gia đình cần phải
làm gì?
? Em hiểu “chi tiêu theo kế hoạch” là gì?
? Theo em, việc cân đối thu, chi trong gia
đình có ý nghĩa gì?(Nhằm đáp ứng các nhu
cầu cần thiết, không lãng phí)

* Y/cầu HS giải thích câu “Tiết kiệm là quốc
sách”.
? Trong cuộc sống, bản thân em có những
yêu cầu gì? Những nhu cầu nào được thỏa
mãn, những nhu cầu nào không được thỏa
mãn?
Ví dụ: Một HS A thấy bạn B có những bộ
- Trả lời
- Trả lời
- Đọc
- Nhận xét
- Liên hệ
- Liên hệ
- Trả lời
- Trả lời
- Trả lời
- Giải thích
- Liên hệ
- Cân đối thu, chi là đảm bảo
cho tổng thu nhập của gia
đình phải lớn hơn tổng chi
tiêu để có thể dành được một
phần tích lũy cho gia đình.
1.Chi tiêu hợp lí
* Ví dụ:
a. Ở thành thị
b. Ở nông thôn
* Nhận xét: Để chi tiêu hợp lí,
mỗi gia đình đều phải được
cân đối với khả năng thu nhập

của gia đình, đồng thời phải
có tích lũy.
2. Biện pháp cân đối thu, chi
a. Chi tiêu theo kế hoạch
- Là việc xác định trước nhu
cầu cần chi tiêu và cân đối
được với khả năng thu nhập.
X· héi lµ trêng häc lín – QuÇn chóng lµ nh÷ng thÇy giái
Trêng THCS Trµng L¬ng TrÇn Thanh T©m
C«ng nghÖ 6
quần áo thật đẹp, mốt, A rất thích nhưng bố
mẹ A không đồng ý mua vì A còn rất nhiều
quần áo chưa dùng hết. Hỏi: Em hãy nêu ý
kiến nhận xét về nhu cầu của bạn A. Em có
đồng tình với bố mẹ bạn A không, vì sao?
* Y/cầu HS quan sát, xem gợi ý ở hình 4.3,
em quyết định mua hàng nào trong 3 trường
hợp: Rất cần- Cần- Chưa cần? – Em hiểu
“Rất cần- Cần- Chưa cần” là thế nào?
(- Rất cần và cần: là cho dù đắt cũng phải
mua. VD: sách vở cần cho học tập, quần áo
cần mặc hàng ngày…
- Chưa cần hoặc không cần: Hàng rẻ cũng
không mua, hàng không phù hợp không mua.)
→ Hướng dẫn HS quan sát hình 4.3 để HS
nêu ý kiến: - Mua hàng khi nào( rất cần hoặc
cần); - Mua hàng nào( mua máy tính); - Mua
hàng ở đâu ( ở nơi bán hàng có uy tín, giá rẻ).
Rút ra kết luận: ? Để cân đối được thu, chi
em cần phải làm gì?

- Nêu các loại tích lũy để HS hiểu rằng mỗi
con người đều phải có kế hoạch tích lũy từ
nhỏ đến lớn: “Tích tiểu thành đại”:
+ Muốn có kiến thức phải học tập – đó là
dạng tích lũy kiến thức.
+ Muốn có vốn sống phải: “Học ăn, học nói,
học gói, học mở”.
+ Tích lũy cũng phải theo cách: “kiến tha lâu
ngày cũng đầy tổ”.
→ Vì vậy, hàng ngày cần phải có ý thức tiết
kiệm, ta sẽ có một khoản chi cho các nhu cầu
cần thiết.
* VD: Mỗi tháng gia đình tiết kiệm được
100.000đ (VD2- SGK) thì 5 tháng sau bố mẹ
có thể mua cho em 1 chiếc xe đạp đi học.
- Ở nông thôn, việc tích lũy còn giúp phát
triển kinh tế gia đình như: có tiền mua cây,
con giống mới cho năng suất cao; có tiền mở
rộng chuồng trại chăn nuôi, vườn cây, đầu tư
sản xuất.
? Ở độ tuổi các em, các em thường thực hiện
- Trả lời
- Trả lời
- Trình bày
- Liên hệ
- Để cân đối được thu, chi:
+ Phải cân nhắc kĩ trước khi
quyết định chi tiêu.
+ Chỉ chi tiêu khi thực sự cần
thiết.

+ Chi tiêu phải phù hợp với
khả năng thu nhập.
b. Tích lũy (tiết kiệm)
X· héi lµ trêng häc lín – QuÇn chóng lµ nh÷ng thÇy giái
Trêng THCS Trµng L¬ng TrÇn Thanh T©m
C«ng nghÖ 6
việc tích lũy như thế nào?
? Ở gia đình, địa phương em, việc tích lũy
thường được đầu tư vào công việc gì?
Chốt:
- Liên hệ
- Mỗi cá nhân và gia đình đều
phải có kế hoạch tích lũy.
+ Có tích lũy nhờ tiết kiệm
chi tiêu hàng ngày.
+ Tích lũy giúp ta có một
khoản tiền để chi cho những
việc đột xuất, mua sắm thêm
các đồ dùng khác hoặc để
phát triển kinh tế gia đình.
3. Củng cố
- Gọi HS đọc ghi nhớ
4. Dặn dò về nhà
- Học bài trước khi đến lớp, làm bài tập đầy đủ.
- Xem lại bài 25; 26- SGK để chuẩn bị cho giờ học sau ôn tập chương IV.
5. Rút kinh nghiệm giờ dạy
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………

X· héi lµ trêng häc lín – QuÇn chóng lµ nh÷ng thÇy giái