Trẻ chậm phát triển tâm thần mức độ nhẹ: Khó phát hiện potx

Trẻ chậm phát triển tâm thần mức độ
nhẹ: Khó phát hiện

Trẻ chậm biết đi, biết nói và tiếp thu chậm khi học thường khiến cha mẹ cho rằng
con lười học, ham chơi. Thực tế, trẻ có thể bị mắc chứng chậm phát triển tâm thần
dạng nhẹ.
Thường bị phát hiện muộn
Nhiều bậc cha mẹ đưa con đến khám tại khoa Tâm bệnh, Bệnh viện Nhi TW đều có
chung những biểu hiện, đó là trẻ chậm biết nói, chậm biết đi, hay lười học Như chị
Nguyên, ở Cầu Giấy (Hà Nội) có cậu con trai 7 tuổi, nhiều lần cô giáo phản ánh cháu tiếp
thu bài chậm hơn so với các bạn, chị đã phải mời một gia sư có tiếng về kèm con học.
Sau 2 tháng dạy kèm, cô giáo xin nghỉ vì học trò cứ dạy trước quên sau, đã nhờ đến 3 cô
gia sư nhưng các cô đều xin nghỉ với cùng một lý do.

Dạy nói cho trẻ tự kỷ tại Hà Nội. Ảnh: T.L
Lúc đầu, chị tưởng thằng bé lười học nên chống đối cô nhưng đến lúc trực tiếp dạy thì
thấy rằng con không được như những trẻ cùng tuổi khác. Khi còn bé, cháu cũng chậm
biết đi, chậm nói nhưng khi ấy chị chỉ nghĩ trẻ con thì đứa chậm, đứa nhanh chứ không
biết rằng con có biểu hiện của chậm phát triển tâm thần.
Theo các bác sĩ, rất nhiều trẻ chậm phát triển tâm thần nhẹ không được gia đình, nhà
trường phát hiện. Thường những trẻ này bị cho là lười học, khó bảo. Tỉ lệ trẻ này ở nước
ta chiếm khoảng 1%, trong đó trên 50% số trẻ bị bệnh ở mức độ nhẹ. Nếu được phát hiện
sớm, điều trị kịp thời thì khi trưởng thành trẻ vẫn có thể sống tự lập gần như bình thường
trong cộng đồng.
Có nhiều nguyên nhân dẫn đến chậm phát triển tinh thần như di truyền, các tác động có
hại đến mẹ khi mang thai trong 3 tháng đầu (mắc bệnh do vi rút, ký sinh trùng, giang
mai ), trẻ bị ngạt sơ sinh, các bệnh mắc phải trong những năm đầu (viêm não ) và thiếu
sự kích thích của môi trường xã hội cũng là nguyên nhân gây bệnh.
Trong đó, vai trò của di truyền và môi trường xã hội là nguyên nhân hàng đầu. Những trẻ
thiếu hụt cảm xúc giữa mẹ và con (cha mẹ ít quan tâm, chơi đùa, chăm sóc trẻ) trong 3
năm đầu đời có nhiều nguy cơ mắc bệnh hơn những trẻ được cha mẹ quan tâm, chăm sóc

trong giai đoạn này. Tỉ lệ bé trai mắc bệnh nhiều hơn bé gái.
Điều trị bằng phương pháp giáo dục
Tùy theo mức độ phát triển trí tuệ, người ta chia chậm phát triển tâm thần ra nhiều loại. Ở
mức độ nhẹ, trẻ vẫn có thể theo học ở các lớp tiểu học, song việc theo học rất khó khăn
và kết quả học tập kém. Trẻ chậm phát triển tâm thần mức độ vừa hầu như không theo
học được, không tính toán được nhưng ngôn ngữ đủ để giao tiếp trong cuộc sống hằng
ngày và có thể làm được những công việc đơn giản. Ở những trẻ chậm phát triển tâm thần
mức độ nặng và rất nặng, trí tuệ rất thấp, ngôn ngữ không có hoặc rất nghèo nàn, không
thể giao tiếp được.
Bệnh có thể nhận biết từ rất sớm bằng các triệu chứng như chậm lẫy, ngồi, đứng, đi,
chậm phát triển ngôn ngữ cả về hiểu ngôn ngữ cũng như diễn đạt. Ở tuổi đi học, trẻ tiếp
thu chậm, trẻ khó theo học các lớp cao (mức nhẹ), không biết đọc, không biết viết (mức
độ vừa)
Những trẻ bệnh ở mức độ nhẹ và vừa có thể cải thiện bằng các phương pháp giáo dục
(dạy, huấn luyện), còn lại (mức nặng và rất nặng) khó có thể can thiệp y học. Do đó việc
phòng bệnh (tránh để ngạt khi đẻ, đẻ non, trẻ thiếu cân, các bệnh nhiễm khuẩn, nhiễm
độc, viêm não, viêm màng não ) có vai trò rất quan trọng.
Việc giáo dục, dạy dỗ trẻ chậm phát triển tâm thần đòi hỏi sự kiên trì, sáng tạo và càng
sớm càng tốt. Bố mẹ, người thân trong gia đình phải là những giáo viên nhiệt tình, sáng
tạo, kiên trì, tạo cho trẻ có môi trường tốt nhất cho sự phát triển trí tuệ và có khả năng tự
lập sau này. Nên mua những đồ chơi có tính trí tuệ cho trẻ như các bộ xếp hình, xếp
chữ Ngoài ra, cha mẹ nên cho con đi học đúng tuổi để trẻ có điều kiện tiếp xúc và học
tập từ các bạn.
BS. Trần Quốc Ninh