Thuốc chữa viêm mũi xoang xuất tiết ở trẻ em ppsx

Thuốc chữa viêm mũi xoang
xuất tiết ở trẻ em

Viêm mũi xoang xuất tiết hay gặp ở trẻ em trong mùa lạnh, nhất là giai đoạn
chuyển mùa từ nóng sang lạnh. Bệnh thường bắt đầu bằng dấu hiệu hắt hơi, rồi
chảy nước mũi trong. Lúc này niêm mạc mũi nề sũng làm trẻ ngạt, tắc mũi thường
xuyên.
Viêm mũi xoang xuất tiết tuy không nguy hiểm nhưng lại rất hay gây biến chứng làm ảnh
hưởng nhiều tới sức khỏe của trẻ như giảm thị lực, viêm họng, ho kéo dài, viêm thanh -
khí - phế quản Chính vì thế cần chẩn đoán và điều trị viêm mũi xoang ở giai đoạn xuất
tiết.
Thuốc sử dụng trong điều trị viêm mũi xoang xuất tiết bao gồm:
Thuốc điều trị toàn thân
Sử dụng thuốc giảm xuất tiết từ niêm mạc mũi xoang đường uống như nhóm thuốc kháng
histamin H1 chọn lọc. Nhóm thuốc này có tác dụng phong bế các thụ thể H1 ở ngoại
biên, ức chế phóng thích histamin từ dưỡng bào như Chlorpheniramin maleat, loratidin,
fexofenadin hydoclorid, desloratidin
Các thuốc kháng histamin được chia làm nhiều thế hệ: I, II, III, IV
Các kháng histamin thế hệ sau thường khắc phục được nhược điểm lớn nhất của thế hệ
đầu là phản ứng phụ gây buồn ngủ vì thuốc không tác động được vào thần kinh trung
ương. Những nghiên cứu gần đây cho thấy, desloratadin ức chế phần lớn các yếu tố khởi
đầu và gây lan truyền hiện tượng viêm dị ứng bao gồm sự giải phóng của các cytokin tiền
viêm như IL-4, IL-6, IL-8 và IL13, giải phóng các chemokin tiền viêm như RANTES,
sản xuất các anion superoxid bằng cách hoạt hóa bạch cầu trung tính đa nhân, kết dính và
hóa hướng động của bạch cầu ưa eosinophil, phơi bày các phân tử kết dính như p-
selectin. Sự giải phóng histamin, prostaglandin và leukotrien phụ thuộc IgE là các yếu tố
gây dị ứng. Thuốc kháng histamin thường được dùng kéo dài 2 tuần mỗi đợt điều trị.

Viêm mũi xoang xuất tiết ở trẻ cũng cần điều trị
kịp thời, đúng đắn dưới sự theo dõi của thầy thuốc
chuyên khoa để tránh những biến chứng có thể xảy

ra. Ảnh minh họa
Thuốc hấp thu nhanh và đạt nồng độ tối đa sau 1-3 giờ, phân tử thuốc gắn vào protein
huyết tương. Nhóm kháng histamin chuyển hóa không đáng kể ở gan và ngoài gan nên
thuốc có thể sử dụng được trong những trường hợp có bệnh lý về gan. Tuy nhiên cần thận
trọng và có thể giảm liều. Người ta vẫn chưa xác định được độ an toàn của thuốc cho trẻ
dưới 2 tuổi.
Thuốc không chuyển hóa ở gan nên không tương tác với các thuốc qua cơ chế gan. Dùng
phối hợp với erythromycin hoặc ketoconazol làm tăng nồng độ fexofenadin trong huyết
tương gấp 2-3 lần.
Thuốc có một số tác dụng ngoại ý như buồn nôn, đau bụng, buồn ngủ, khó tiêu, mệt mỏi.
Thuốc tại chỗ gồm các thuốc chống xung huyết, chống viêm, giảm phù nề:
- Thuốc làm săn khô niêm mạc mũi là nhóm muối bạc: argyrol, thuốc này dễ bị phân hủy
bởi ánh sáng nên thuốc được bọc bởi một lớp giấy than chống ánh sáng và sử dụng mỗi
lọ chỉ dưới 10 ngày.
- Thuốc chống viêm có corticoid dạng nhỏ như polydexa, collydexa dùng dưới 7 ngày.
Người ta cũng pha chế thuốc dạng phun sương có thể dùng kéo dài 2 năm. Tuy nhiên
phải theo dõi chặt chẽ và hiệu chỉnh liều theo sự tiến triển hoặc suy thoái. Thuốc
corticoid tại chỗ tuy chỉ có khoảng 2% hấp thu vào máu nhưng nếu không được điều trị
đúng phương pháp cũng sẽ gây một số biến chứng, nhất là ở trẻ em như không kích thích
vỏ thượng thận tiết hormon, làm teo vỏ thượng thận, gây hội chứng biến dưỡng do tăng
giữ muối, nước, ứ đọng mỡ ở một số bộ phận như mặt, tăng đường huyết tình trạng
quen thuốc do điều trị dở dang.
Thuốc corticoid dùng tại mũi với tính chất
chống viêm tại chỗ ở các liều không có tác dụng
toàn thân, trẻ em từ 3-11 tuổi, sử dụng điều trị
dự phòng bằng nasonex được khuyên dùng 2-4
tuần trước thời gian dự kiến sẽ xuất hiện viêm
mũi. Không được dùng khi có các nhiễm trùng
khu trú.
Vì tác dụng ức chế sự lành vết thương của corticoid, các bệnh nhân vừa qua phẫu thuật

mũi hay chấn thương mũi không được dùng corticoid đường mũi cho tới khi lành. Sau 12
tháng điều trị liên tục cũng không thấy teo niêm mạc mũi, mometasone furoate có
khuynh hướng làm liền niêm mạc mũi gần với kiểu hình mô học bình thường, nếu được
dùng kéo dài phải được kiểm tra định kỳ về các thay đổi có thể ở niêm mạc mũi. Nếu
xuất hiện nhiễm nấm khu trú ở niêm mạc mũi họng phải ngưng điều trị. Kích ứng họng
dai dẳng cũng là một chỉ định để ngưng thuốc.
Lưu ý khi các bệnh nhân đang sử dụng thuốc corticoid đường toàn thân kéo dài chuyển
sang đường xịt tại chỗ có thể dẫn đến suy thượng thận trong một số tháng cho đến khi
chức năng của trục tuyến dưới đồi - tuyến yên - tuyến thượng thận phục hồi. Thận trọng
với những bệnh nhân lao, các bệnh nhân nhiễm virut toàn thân, vi khuẩn, nấm chưa được
điều trị, nhiễm herpes simplex ở mắt. Thuốc không gây suy trục tuyến dưới đồi - tuyến
yên - tuyến thượng thận sau điều trị kéo dài. Một số tác dụng ngoại ý xảy ra như đau đầu,
chảy máu mũi, rát mũi, kích ứng mũi, viêm loét mũi.
Viêm mũi xoang xuất tiết ở trẻ cũng cần điều trị kịp thời, đúng đắn dưới sự theo dõi của
thầy thuốc chuyên khoa để tránh những biến chứng có thể xảy ra.
ThS. Phạm Bích Đào


Hình ảnh cấu tạo xoang.