BỆNH VỀ MẮT - SỤP MI MẮT docx

SÁCH Y HỌC CỔ TRUYỀN
BỆNH VỀ MẮT
SỤP MI MẮT












Đại cương
Chủ yếu là một bên hoặc cả hai bên mi mắt trên sụp xuống, khơng mở
lên được.
Mi mắt thuộc Nhục Luân liên hệ với Tỳ Vị. Đa số do Tỳ Vị khơng
điều hịa, khí huyết khơng được nuơi dưỡng, phong tà thừa cơ xâm nhập,
nhục luân khơng được nuơi dưỡng, mạch lạc ngưng trệ gây nên bệnh.
Đông y gọi là Thượng Bào Hạ Thùy.
Chứng này dùng châm cứu để điều trị cĩ hiệu quả tốt hơn là dùng
thuốc.
Nguyên nhân
+ Do tiên thiên bất túc, nguyên dương hư yếu khơng ơn dưỡng được
Tỳ thổ, nhục luân khơng được nuơi dưỡng gây nên bệnh.
+ Do hậu thiên khơng được nuơi dưỡng, Tỳ Vị bất hịa, việc sinh hĩa
khí huyết khơng đủ, mi mắt khơng được nuơi dưỡng vì vậy gây nên bệnh.

+ Gân cơ vùng mắt khơng được nuơi dưỡng, phong tà từ bên ngồi
xâm nhập vào mi mắt khiến cho mạch lạc bị ngăn trở, vì vậy mi mắt khơng
mở lên được.
+ Cũng cĩ khi do giang mai độc, bị chấn thương gây nên.
Trên lâm sàng thường gặp một số dạng sau:
1-Tỳ Thận Dương Hư
Chứng: Mi mắt sụp xuống, khơng mở lên được, nhìn vật hĩa thành hai,
phải nhướng trán, phình miệng hoặc dùng tay mới nâng mi mắt lên được.
Điều trị: Ơn dương, ích khí, thăng đề.
Dùng bài Đề Thùy Thang (30).
Châm Dương bạch, Ngư yêu, Tồn trúc, Đồng tử liêu, Ty trúc khơng,
Thượng tinh, Bá hội, Mệnh mơn, Thận du, Quan nguyên.
(Dương bạch, Ngư yêu, Tồn trúc, Đồng tử liêu, Ty trúc khơng là các
huyệt cục bộ để hành khí, hoạt huyết, thơng lạc; Thượng tinh, Bá hội là
huyệt chủ yếu để thăng đề dương khí, dẫn khí của các mạch chạy lên đầu,
mắt, để giúp nâng mi lên; Mệnh mơn, Thận du, Quan nguyên để ơn dương,
ích khí, bồi bổ cho tiên thiên) (Trung Y Cương Mục).
2-Tỳ Khí Hư Yếu
Chứng: Mi mắt sụp xuống, lúc đầu cịn hơi nhẹ, lâu ngày nặng dần,
mắt khơng chuyển động được, nhìn một hĩa thành hai, cơ thể mỏi mệt khơng
cĩ sức, thậm chí nuốt cũng khĩ khăn.
Điều trị: Kiện Tỳ, ích khí.
Châm Dương bạch, Ngư yêu, Tồn trúc, Đồng tử liêu, Ty trúc khơng,
Thượng tinh, Bá hội, Khí hải, Túc tam lý, Tỳ du, Vị du.
(Dương bạch, Ngư yêu, Tồn trúc, Đồng tử liêu, Ty trúc khơng là các
huyệt cục bộ để hành khí, hoạt huyết, thơng lạc; Thượng tinh, Bá hội là
huyệt chủ yếu để thăng đề dương khí, dẫn khí của các mạch chạy lên đầu,
mắt, để giúp nâng mi lên; Khí hải để bồi bổ nguyên khí; Túc tam lý là huyệt
hợp của kinh Vị mà huyệt ‘Hợp dùng trị nội phủ’; Tỳ du, Vị du là bối du
huyệt của Tỳ và Vị) (Trung Y Cương Mục).

3- Phong Trúng Lạc Của Mi Mắt
Chứng: Mi mắt sụp xuống, lúc đầu cịn hơi nhẹ, lâu ngày nặng dần,
mắt khơng chuyển động được, nhìn một hĩa thành hai, sợ giĩ, sợ lạnh, đầu
đau, mạch Phù hoặc cĩ dấu hiệu cảm phong hàn.
Điều trị: Sơ phong, thơng lạc, ích khí, thăng đề.
Châm Dương bạch, Ngư yêu, Tồn trúc, Đồng tử liêu, Ty trúc khơng,
Thượng tinh, Bá hội, Phong trì, Hợp cốc.
(Dương bạch, Ngư yêu, Tồn trúc, Đồng tử liêu, Ty trúc khơng là các
huyệt cục bộ để hành khí, hoạt huyết, thơng lạc; Thượng tinh, Bá hội là
huyệt chủ yếu để thăng đề dương khí, dẫn khí của các mạch chạy lên đầu,
mắt, để giúp nâng mi lên; Phong trì, Hợp cốc để sơ tán ngoại phong) (Trung
Y Cương Mục).