Văn mẫu vào lớp 10 (16)

SANG THU
I.Tác giả và hoàn cảnh ra đời của tác phẩm
1.Tác giả
- Nhà thơ Hữu Thỉnh tên đầy đủ là Nguyễn Hữu Thỉnh, sinh năm
1942, quê ở huyện Tam Dương, tỉnh Vĩnh Phúc. Năm 1963, Hữu
thỉnh nhập ngũ, vào binh chủng Tăng - Thiết giáp rồi trở thành
cán bộ văn hóa, tuyên huấn trong quân đội và bắt đầu sáng tác
thơ. ông đã tham gia Ban chấp hành Hội nhà văn Việt Nam các
khóa III,IV, V. Từ năm 2000, Hữu Thỉnh được bầu làm Tổng thư
kí Hội nhà văn Việt Nam.
- Hữu Thỉnh là nhà thơ viết nhiều, viết hay về những con người
cuộc sống ở nông thôn, về mùa thu. Nhiều vần thơ thu của ông
mang cảm xúc bâng khuâng, vấn vương trước đất trời trong
trẻo đang chuyển biến nhẹ nhàng.
- Tác phẩm chính: Âm vang chiến hào( in chung ), Đường tới
thành phố ( trường ca – 1978 ), Từ chiến hào tới thành phố,
Thư mùa đông. Với tập thơ Thư mùa đông, ông đã được Giải
thưởng văn học Đông Nam Á.
2.Hoàn cảnh ra đời: Bài thơ Sang thu được Hữu thỉnh sáng
tác cuối năm 1977, in lần đầu tiên trên báo Văn nghệ, sau đó
được in lại nhiều lần trong các tập thơ.
II.Phân tích bài thơ
1.Những hình ảnh, hiện tượng thể hiện sự biến đổi của đất trời
lúc sang thu ở khổ đầu của bài thơ
- Nhà thơ chợt nhận ra tín hiệu của sự chuyển mùa từ ngọn gió
se ( nhẹ, khô và hơi lạnh ) mang theo hương ổi đang vào độ
chín.
- Tâm trạng ngỡ ngàng, cảm xúc bâng khuâng qua các từ bỗng,
hình như
2.Biến chuyển trong không gian lúc sang thu được Hữu Thỉnh
cảm nhận qua nhiều yếu tố, bằng nhiều giác quan và sự rung

động thật tinh tế
- Hương ổi lan vào không gian, phả vào trong gió se
- Sương đầu thu giăng mắc nhẹ nhàng, chuyển động chầm
chậm nơi đường thôn ngõ xóm.
- Dòng sông trôi một cách thanh thản gợi lên vẻ êm dịu của
bức tranh thiên nhiên, những cánh chim bắt đầu vội vã ở cuối
buổi hoàng hôn.
- Cảm giác giao mùa được diễn tả thú vị qua đám mây mùa hạ
“ vắt nửa mình sang thu”
- Nắng cuối hạ còn nồng, còn sáng nhưng nhạt dần. Những
ngày giao mùa này đã ít đi những cơn mưa rào ào ạt, bất ngờ.
- Lúc này cũng bớt đi những tiếng sấm bất ngờ gắn cùng những
cơn mưa rào mà mùa hạ thường có.
3.Về hai dòng thơ cuối bài, cần hiểu với hai tầng nghĩa. Lúc
sang thu, bớt đi những tiếng sấm bất ngờ. Cũng có thể hiểu:
hàng cây không còn bị bất ngờ, bị giật mình vì tiếng sấm nữa.
Chính nhà thơ Hữu Thỉnh đã tâm sự: Với hình ảnh có giá trị tả
thực về hiện tượng thiên nhiên này, ông muốn gửi gắm suy
ngẫm của mìh – khi con người đã từng trải thì cũng vững vàng
hơn trước những tác động bất thường của ngoại cảnh của cuộc
đời.