Cơ Khí Lưu Chất - Máy Bơm, Trạm Bơm (Phần 2) part 3 ppsx

177


























Hçnh 11 - 12* Càõt dc v bäú trê màût bàòng gian âäüng cå nh mạy khäúi tng.
1- âäüng cå âiãûn; 2- mạy båm chênh; 12- cạc t âiãûn âiãưu khiãøn; 14- äúng trn nỉåïc ;15-
thiãút bë phán phäúi âiãûn; 16- cạc thng dáưu váûn hnh; 17- mạy båm thạo nỉåïc; giãúng
nỉåïc thạo; 13- âỉåìng háưm táûp trung nỉåïc thạo v nỉåïc tháúm; 11- cáưu trủc .

C. NH MẠY BÅM KIÃØU BƯNG.
Nh mạy båm kiãøu bưng l nh mạy cọ mọng âục liãưn v cạc täø mạy båm chênh v
gian mạy nàòm tháúp hån cao trçnh màût bàòng san i ca khu nh mạy. Nh mạy båm kiãøu
bưng thỉåìng dng cho trảm båm vỉìa v låïn, láúy nỉåïc tỉì ngưn nỉåïc håí âàût trãn båì äøn
âënh khi giao âäüng mỉûc nỉåïc vỉåüt quạ kh nàng hụt ca mạy båm. Nọ thỉåìng âỉåüc làõp
mạy båm li tám song hỉåïng låïn v cạc loải båm hỉåïng trủc v cạc båm trủc âỉïng. Lỉu
lỉåüng låïn nháút âảt âỉåüc ca kiãøu nh mạy náưy cọ thãø tåïi 10 m
3
/s, thỉåìng dng nh mạy
kiãøu bưng våïi lỉu lỉåüng mạy båm Q < 2 m
3
/s.

178
Nh mạy båm kiãøu bưng vãư kãút cáúu chia ra hai loải:
Nh mạy loải bưng khä : Mạy båm chênh âỉåüc âàût trong bưng khä rạo, liãn hãû våïi
ngưn nỉåïc thäng qua äúng hụt di khi nh mạy v cỉía láúy nỉåïc âỉïng tạch riãng ( xem
Hçnh 8 - 2,b ; Hçnh 11 - 1,δ ; Hçnh 11 - 15 ) hồûc ngay tỉì pháưn cỉía láúy nỉåïc ca nh
mạy loải kãút håüp giỉỵa nh mạy v cỉía láúy nỉåïc ( xem Hçnh 11 - 7,a, δ ). Chiãưu cao hụt
nỉåïc cọ thãø báút k ( ám, dỉång hồûc bàòng 0 ), do váûy âỉåüc dng räüng ri.
Nh mạy loải bưng ỉåït : Khạc våïi loải bưng khä, åí âáy mạy båm âỉåüc âàût chçm
ngay trong nỉåïc ( xem Hçnh 11 - 13 ), âỉåüc xáy dỉûng khi dng båm trủc trủc âỉïng, âäü
cao hụt nỉåïc
s
h
ám. Trong mäüt säú trỉåìng håüp khi giao âäüng mỉûc nỉåïc trong bưng ỉåït

Hçnh 11 -13. Nh mạy båm loải bưng ỉåït mạy âàût chçm.

quạ cao, âãø äø trủc trãn ca mạy båm khäng bë ngáûp nỉåïc ngỉåìi ta xáy thãm táưng khä
phêa trãn âãø âàût mạy båm, gi l nh mạy båm bưng ỉåït mạy âàût åí táưng khä ( hçnh δ ) .
Loải nh mạy ny âàût mạy båm trủc hồûc li tám cọ lỉu lỉåüng nh hån 2 m
3
/s v giao
âäüng mỉûc nỉåïc trung bçnh ( khäng quạ 8 m ).
Nh mạy båm kiãøu bưng cọ cáúu tảo pháưn trãn giäúng nh mạy khäúi tng chè khạc
nhau vãư cáúu tảo pháưn dỉåïi nỉåïc. Sau âáy ta âi sáu nghiãn cỉïu cạch bäú trê v xạc âënh
kêch thỉåïc bưng hụt ca pháưn dỉåïi nỉåïc nh mạy båm kiãøu bưng nọi chung.

I. Âàûc âiãøm v cáúu tảo nh mạy båm loải bưng ỉåït
Vãư màût cáúu tảo, gian mạy båm ca nh mạy loải bưng ỉåït giäúng nhỉ âäúi våïi nh
mạy båm khäúi tng. Do váûy cạc u cáưu vãư bäú trê v xạc âënh kêch thỉåïc táưng mạy båm
ny cọ thãø tham kho theo cạch lm ca nh mạy båm khäúi tng. Cáưn chụ thãm nhỉỵng
váún âãư sau âáy cáưn nghiãn cỉïu khi thiãút kã nh mạy kiãøu bưng:
-
Hiãûn tỉåüng phạt sinh xoạy nỉåïc xung quanh äúng hụt ca mạy båm, do váûy cáưn tênh
toạn lỉûa chn kêch thỉåïc v hçnh dạng bưng hụt cho håüp l, nháút l khi båm lỉu lỉåüng

179
låïn thç kh nàng sinh xoạy nỉåïc cng låïn. Do váûy nãn âäúi våïi loải bưng ny chè nãn
dng våïi mạy båm cọ lỉu lỉåüng nh hån 2 m
3
/s.
- Kãút cáúu pháưn mọng bưng ỉåït nhẻ, do váûy âãø chäúng trỉåüt v láût cáưn phi tàng trng
lỉåüng nh mạy v tênh toạn kiãøm tra cán bàòng lỉûc våïi cạc täø håüp lỉûc âàûc biãût.
- Nh mạy loải bưng ỉåït, do mạy båm âàût chçm trong nỉåïc nãn viãûc bo dỉåỵng tu
sỉỵa v qun l khäng thûn låüi. Vç váûy cáưn nghiãn cỉïu kiãøm tu âënh k khi trảm khäng
lm viãûc.
- Nh mạy loải bưng ỉåït dãù thi cäng nãn âỉåüc dng nhiãưu, nháút l âäúi våïi trảm båm
láúy nỉåïc trãn kãnh.
II. Nh mạy båm loải bưng khä
Nh mạy båm bưng khä khạc våïi loải bưng ỉåït l mạy båm khäng âàût trong nỉåïc
m âàût trong bưng kên nỉåïc v âm bo khä rạo. Cng nhỉ kiãøu bưng nọi chung loẵi
ny cng ỉa dng våïi cạc loải mạy båm cọ lỉu lỉåüng nh hån 2 m
3
/s.
Khi dng mạy båm trủc ngang thç nh mạy chè cọ mäüt táưng ( Hçnh 11 - 5 ) nhỉng
pháưn dỉåïi màût âáút âỉåüc âục bàòng bã täng cäút thẹp âãø â cỉïng v chäúng tháúm nỉåïc, cạch
bäú trê nh mạy cng giäúng nh mạy båm mọng tạch trãn màût âáút m ta s hc pháưn sau,
trong chỉång ny.
Khi dng mạy båm trủc âỉïng nh mạy s cọ hai táưng: táưng trãn âàût âäüng cå v thiãút
bë âiãûn cn táưng khä bãn dỉåïi âàût mạy båm. Nỉåïc tỉì bưng hụt âỉåüc dáùn âãún mạy båm
bàòng cạc âỉåìng äúng kim loải âàût trong bưng khä, bưng khä cn âàût âoản äúng âáøy v
cạc van trãn äúng âáøy. Thỉåìng âỉåìng äúng låïn v thiãút bë trãn äúng cäưng kãưnh ( xem Hçnh
11 - 14 ) ngàn tråí viãûc âi lải trong bưng, do váûy cáưn xáy cáưu cäng tạc trãn cạc âỉåìng
äúng âãø âm bo âi lải v váûn hnh. Kêch thỉåïc bäưng khä xạc âënh theo âiãưu kiãûn bäú trê
cạc thiãút bë v âỉåìng äúng cng nhỉ theo âiãưu kiãûn cao trçnh âàût mạy båm. Táúm âạy
bưng khä phi bo âm khäng tháúm nỉåïc v cọ bäú trê rnh âãø tiãu nỉåïc r rè, bãư dy

táúm mọng â bo âm nh mạy äøn âënh v khäng tháúm nỉåïc.
Hçnh
11 - 14 l nh mạy båm kiãøu bưng khä kãút håüp våïi cỉía láúy nỉåïc, dng mạy
båm song hỉåïng trủc âỉïng. Nh mạy ny cọ hai táưng. Táưng trãn 14 âàût âäüng cå âiãûn,
gian xáy ghẹ âáưu häưi trại âàût cạc thiãút bë âiãưu khiãøn v thiãút bë phán phäúi âiãûn, gian làõp
rạp åí âáưu häưi bãn phi gian âäüng cå, trãn pháưn cỉía láúy nỉåïc dng gin kẹo van 22 cọ
âàût ray 23âãø mọc cáøu van v lỉåïi chàõn rạc. Táưng dỉåïi l bưng khä âục bàòng bã täng
cäút thẹp, trong âọ bäú trê täø mạy båm li tám song hỉåïng, cạc van 25, cạc âoản äúng näúi
26, âoản äúng näúi 9 näúi cạc mạy båm lm viãûc ghẹp song song, cọ cáưu cäng tạc 2 âàût
trãn cạc äúng âãø âi lải váûn hnh. Trãn äúng âáøy 11 âàût van v äúng näúi, âàût trong háưm cọ läù
lãn xúng. Pháưn cỉía láúy nỉåïc 1 gäưm cọ hai táưng cỉía láúy nỉåïc 24 âãø láúy nỉåïc khi mỉûc
nỉåïc ngưn giao âäüng låïn. Khi mỉûc nỉåïc ngưn giao âäüng quạ 5 m, nh mạy cáưn näúi
thãm trủc, äø trủc hỉåïng 4 âàût trãn dáưn sn lỉíng âãø âi lải v thao tạc van ca äúng näúi 9.



180

Hçnh 11 - 4. Nh mạy bưng khä trủc âỉïng, mạy båm li tám song hỉåïng.
a - càõt ngang nh mạy ; b - màût bàòng nh mạy.

Hçnh 11 - 15 biãøu thë så âäư bäú trê nh mạy båm kiãøu bưng khä, láúy nỉåïc tỉì ngưn
nàòm tạch biãût våïi nh mạy, nh mạy dng mạy båm li tám song hỉåïng trủc ngang 1.
Nh mạy mäüt táưng , pháưn bưng khä âäø bã täng cäút thẹp, trong âọ âàût mạy båm v äúng
hụt 3 + van äúng hụt, äúng âáøy + van mäüt chiãưu 9 + van 7, âạy bưng cọ rnh tháúm 8. Âàût
cáưu cäng tạc 6 trãn äúng âãø âi lải. Gian mạy chênh thäng våïi mäüt âáưu häưi l sn làõp rạp
10, cn âáưu kia thäng våïi cạc phng phủ ( nụt vãû sinh 14, phng tàõm 15, hnh lang
thäng thỉång 13, kho dủng củ âiãûn 16, phng k sỉ trỉåíng 20, phng ca trỉûc ban 21,
bưng MBA tỉû dng 19, phng âiãưu khiãøn 17, phng thiãút bë phán phäúi 18 ). Dng sn
âäi 11 âãø âàût cạp tỉì gian mạy âãún cạc phng thiãút bë phán phäúi v âiãưu khiãøn

181

Hỗnh 11 - 15. Sồ õọử bọỳ trờ cuỷm nhaỡ maùy bồm kióứu buọửng khọ.

III. Hỗnh daỷng vaỡ kờch thổồùc phỏửn buọửng huùt cuớa nhaỡ maùy kióứu buọửng
Buọửng huùt laỡ nồi huùt nổồùc trổỷc tióỳp cuớa bồm do õoù yóu cỏửu nổồùc chaớy thỏỷt ọứn õởnh,
khọng coù xoaùy nổồùc õóứ baớo õaớm hióỷu suỏỳt cuớa bồm cao vaỡ traùnh xỏm thổỷc cho maùy bồm
1. Caùch bọỳ trờ mỷt bũng buọửng huùt
Traỷm bồm vổỡa vaỡ nhoớ thổồỡng duỡng buọửng huùt hỗnh chổợ nhỏỷt. Muọỳn cho caùc bồm coù
õióửu kióỷn thuớy lổỷc tọỳt thỗ tọỳt nhỏỳt mọựi bồm coù mọỹt buọửng huùt rióng bióỷt, nóỳu traỷm coù
nhióửu maùy bồm thỗ giổợa caùc bồm coù tổồỡng ngn. Cọỳ gừng nón bọỳ trờ doỡng chaớy vaỡo maùy

182
cng hỉåïng våïi dng chy âoản kãnh näúi tiãúp våïi nọ, nãúu khạc hỉåïng phi lm tỉåìng
hỉåïng dng âãø cho dng chy âiãưu ha, gim âãún mỉïc täúi âa nh hỉåíng ca dng xiãn
(Hçnh 11 - 16,c ). Âãø trạnh cho khi båm nỉåïc khäng tảo thnh xoạy v chy qøn, lm
gim hiãûu sút båm, båm âỉåüc âàût sạt vo tỉåìng sau mäüt khong ≤ 0,75 âỉåìng kênh
miãûng vo äúng hụt Dv, âäúi våïi bưng hụt hçnh trn v nỉía trn khäng âỉåüc âàût båm cọ
trủc vo âụng tám vng trn vç dãù tảo ra xoạy nỉåïc.
Mäüt säú cạch bäú trê khäng täút nhỉ â chè ra åí Hçnh 11 - 16,b.

Hçnh 11 - 16. Bäú trê bưng hụt mạy båm.
2. Âäü ngáûp nỉåïc trong bưng hụt:
Âäü ngáûp nỉåïc trong bưng hụt chia lm hai pháưn: pháưn tỉì âạy bưng âãún miãûng hụt
l h
1
v tỉì mỉûc nỉåïc âãún miãûng hụt l h
2
( xem Hçnh 11 - 17 ):
h =
12
hh
+ ( 11 - 6 )
Càn cỉï vo säú liãûu thê nghiãûm v phán têch l lûn khi h
1
≈ 0,5.Dv thç dng chy
phán bäú khạ âãưu, nãúu h
1
= Dv thç dng chy cọ xoạy v khi h
1
= 0,62.Dv l täút nháút. Âãư
nghë dng h
1
= ( 0,62 0,8 )Dv, våïi mạy båm nh dng giåïi hản trãn, båm låïn dng
giåïi hản dỉåïi v mi trỉåìng håüp khäng âỉåüc nh hån 0,5 m âãø dãù làõp rạp.
Âäü ngáûp äúng hụt h
2
ca âa säú trỉåìng håüp âỉåüc xạc âënh do u cáưu trạnh cọ xoạy åí
bưng hụt. Âäúi våïi båm trủc âỉïng nh âäü ngáûp äúng hụt do u cáưu ca viãûc trạnh xám

thỉûc. Thỉûc ra båm bë xám thỉûc do nhiãưu ngun nhán chỉa xạc âënh hãút âỉåüc, nãn trong
thỉûc tãú ta hon ton cọ thãø sỉí dủng nhỉỵng säú liãûu trãn.
Khi âäü ngáûp äúng hụt hồûc kêch thỉåïc bưng hụt khängxạc âënh âụng s xáøy ra nhỉỵng
trỉåìng håüp báút thỉåìng nhỉ åí Hçnh 11 - 17* Tỉì kinh nghiãûm cho tháúy: bäún


183












Hçnh 11 - 16.Kêch thỉåïc bưng hụt v sỉû phán bäú dng chy khi h
1
thay âäúi

dảng xoạy âáưu l do h
2
nh, mún khàõc phủc chè cáưn tàng h
2
l âỉåüc. Dảng xoạy I v II
ạnh hỉåíng khäng âạng kãø tåïi hiãûu sút ca båm, vç váûy dảng II âỉåüc gi l mỉïc tháúp
nháút cho phẹp täø mạy lm viãûc. Dảng xoạy III xút hiãûn khi h

2
< ( 0,6 ),8 )Dv, khi âọ
phi dỉìng mạy. Täút nháút âäü sáu h
2
nãn láúy:

2
h
= ( 1,3 1,5 )Dv v ≥ 0,8 1,5 m ( 11 - 7 )
Trỉåïc miãûng vo äúng hụt cọ âàût lỉåïi chàõn rạc, vç váûy phi thỉåìng xun våït rạc âãø
bo âm h
2
khäng bë tủt v thiãút kãú váûn täúc nỉåïc qua lỉåïi khong tỉì ( 0,3 0,5 ) m/s.








Hçnh 11 - 17*.Så âäư cạc dảng xoạy åí miãûng hụt.

Cng chụ khäng nãn láúy h
2
låïn quạ vç s tàng väún âáưu tỉ xáy dỉûng cå bn.
Âäúi våi mạy båm loải nh hçnh dảng v kêch thỉåïc bãø hụt cáưn cọ tè säú
2
h
D

tàng lãn ,
âỉåìng kênh äưng hụt D gim âãø bo âm trạnh xoạy nỉåïc v tảo bt khê. Bưng hụt tiãu
chøn âäúi våïi mạy båm nh cọ thãø tra åí bng sau âáy:





184


















Khi ọỳng huùt õỷt nũm ngang hoỷc xión vaỡ mióỷng vaỡo ọỳng huùt õỷt thúng õổùng ( xem
Hỗnh 11 - 18 ) xaùc õởnh õọỹ ngỏỷp cuớa mióỷng ọỳng huùt ( S ) nhổ sau:

Hỗnh 11 - 18. Sồ õọử xaùc õởnh õọỹ ngỏỷp mióỷng ọỳng huùt õỷt õổùng.
S 0,75.V
Da vaỡ 0,4 m ( 11 - 8 )
Trong õoù: V laỡ vỏỷn tọỳc trong ọỳng huùt, ( m/s );
D laỡ õổồỡng kờnh ọỳng huùt, ( m );
a laỡ õọỹ vổồỹt cao cuớa meùp trón lọự vaỡo so vồùi meùp trón tióỳt dióỷn õổồỡng kờnh D,m.
Ngoaỡi cọng thổùc ( 11 - 8 ) coỡn coù thóứ xaùc õởnh theo kinh nghióỷm sau:
- ọỳi vồùi ọỳng huùt nũm ngang, mióỷng vaỡo õỷt õổùng thỗ: S ( 0,6 0,8 ).Dv 0,4 m
- ọỳi vồùi ọỳng huùt mióỷng vaỡo õỷt õổùng hỗnh chổợ nhỏỷt thỗ S ( 0,6 0,8 ).h
BX
0,4m
3. Xaùc õởnh chióửu rọỹng buọửng huùt