Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (271.77 KB, 5 trang )
NHỮNG KHÁI NIỆM CƠ BẢN VỀ SÀNG LỌC SÀNG
LỌC PHÁT HIỆN SỚM UNG THƯ VÚ
(Phần 5)
1.8. Các chỉ số được chuẩn hoá (Adjust or Standardized indicators).
Khi muốn so sánh 2 tỷ lệ mắc bệnh hoặc tử vong ở 2 địa phương với
nhau, việc dùng tỷ lệ thô để so sánh chỉ đúng khi 2 địa phương đó có cùng cấu trúc
dân số như nhau. Nếu cấu trúc dân số khác nhau thì việc so sánh trực tiếp các tỷ lệ
thô như vậy có thể dẫn đến kết luận sai. Ví dụ: Nếu địa phương có tỷ lệ người già
cao thì tỷ lệ tử vong thô thường cao hơn so với địa phương có ít người già. Nếu ta
không chú ý, dùng tỷ lệ chết thô để so sánh trong trường hợp này thì có thể dẫn
đến kết luận rằng sức khoẻ của người dân ở vùng nhiều người già kém hơn so với
vùng có cấu trúc dân số trẻ. Thực ra, sự khác nhau về tỷ lệ chết thô giữa 2 vùng
chỉ là do sự khác nhau về cấu trúc tuổi gây nên. Để tránh được những sai lầm như
vậy, các chỉ số phải được chuẩn hoá trước khi nhận định.
Có một số lý do để khiến ta phải chuẩn hoá các chỉ số đó là:
• Để loại bỏ các ảnh hưởng do sự khác nhau về cấu trúc dân số đối với các
chỉ số muốn so sánh.
• Để có được một chỉ số chuẩn hoá cho toàn bộ quần thể và chỉ số chuẩn
hoá này dùng để so sánh giữa các vùng, các năm với nhau sẽ chính xác hơn so với
các chỉ số chưa được chuẩn hoá.
• Để có được một chỉ số ổn định và tin cậy hơn trong những trường hợp
phải so sánh giữa các nhóm nhỏ với nhau.
Ví dụ: Bảng dưới đây minh hoạ cách chuẩn hoá. Từ số liệu của bảng tính
toán cho thấy tỷ lệ chết thô của xã A thấp hơn so với xã B.
Bảng 1 : Tỷ suất tử vong tại 2 xã (chưa được chuẩn hoá):
0 -
44
tuổi
>= 45