Xuất huyết dịch kính sau chấn thương mắt ppsx

Xuất huyết dịch kính sau
chấn thương mắt



Xuất huyết dịch kính là bệnh cảnh lâm sàng thường gặp sau chấn
thương. Xuất huyết dịch kính có thể gặp sau cả chấn thương xuyên nhãn cầu
và chấn thương đụng dập nhãn cầu. Ngoài ra, xuất huyết dịch kính cũng gặp
trong một số trường hợp chấn thương sọ não (hội chứng terson và shaken
baby syndrom).
Xuất huyết dịch kính sau chấn thương chiếm khoảng 12% - 18,8% các
trường hợp xuất huyết dịch kính nói chung. Chấn thương mắt là nguyên
nhân hàng đầu gây xuất huyết dịch kính ở người trẻ. Nguồn chảy máu vào
khoang dịch kính có thể xuất phát từ các mạch máu của hắc mạc, của võng
mạc, mống mắt, thể mi. Trong trường hợp xuất huyết dịch kính do hội chứng
terson, máu trong sọ não đi theo màng mềm bao bọc thị thần kinh vào trong
khoang dịch kính. Theo một số tài liệu nghiên cứu, 33% các trường hợp xuất
huyết màng mềm (gặp trong chấn thương sọ não) có kèm theo xuất huyết nội
nhãn, trong đó khoảng 6% bệnh nhân bị xuất huyết dịch kính.
Các triệu chứng thường gặp khi bị xuất huyết dịch kính: Về lâm
sàng, sau chấn thương tùy theo mức độ xuất huyết dịch kính mà bệnh nhân
có thể có các triệu chứng sau:
- Cảm giác đau có thể gặp ngay sau chấn thương và kéo dài một vài
ngày sau chấn thương. Đau có thể do bản thân tình trạng chấn thương mắt
hoặc do tăng nhãn áp. Tăng nhãn áp sớm sau chấn thương lúc này có thể do
thể mi tăng tiết thủy dịch hoặc khối lượng thủy dịch tăng do máu nội nhãn.
Đau xuất hiện muộn (một vài tuần) sau xuất huyết dịch kính thường là do
glôcôm do tế bào ma (ghost-cell, bản chất là các tế bào hồng cầu bị thoái
hóa) hoặc glôcôm do tan máu (hemolytic glaucoma).
- Trong trường hợp xuất huyết dịch kính nhẹ, bệnh nhân nhìn thấy

như có khói, có hiện tượng "mưa bồ hóng" hoặc mạng nhện bay trước mắt.
Đối với xuất huyết dịch kính trung bình và nặng, bệnh nhân bị giảm thị lực
thậm chí đến mức chỉ còn khả năng nhận thức sáng tối.
- Một số bệnh nhân cảm giác có chớp sáng trước mắt, thường gặp
trong trường hợp xuất huyết dịch kính có kèm theo các rách của võng mạc.
Thăm khám lâm sàng cho thấy, bên cạnh các triệu chứng của chấn
thương xuyên nhãn cầu và chấn thương đụng dập nhãn cầu nói chung (sẹo
giác mạc, sẹo củng mạc, đục vỡ thủy tinh thể, lệch thủy tinh thể, máu tiền
phòng ), có thể thấy sự xuất hiện của máu trong buồng dịch kính. Tùy theo
mức độ máu trong buồng dịch kính, có thể thấy máu trong buồng dịch kính
chỉ là một dải hoặc từng đám trôi nổi hay toàn bộ buồng dịch kính là máu.
Trong trường hợp còn quan sát được đáy mắt, có thể thấy một số tổn thương
phối hợp của hắc võng mạc như xuất huyết hắc - võng mạc, rạn màng Bruch,
rách võng mạc
Thăm khám cận lâm sàng bao gồm siêu âm B để đánh giá tình trạng
võng mạc (có bong võng mạc không? ). Trong một số trường hợp cần thiết,
CT scanner giúp chẩn đoán xác định dị vật nội nhãn, nhổ giật của thị thần
kinh hoặc một số trường hợp vỡ củng mạc ở phía sau
Điều trị xuất huyết dịch kính sau chấn thương
Điều trị nội khoa bao gồm:
- Nằm nghỉ ngơi tuyệt đối tại giường, đầu cao 30oC - 45oC, băng kín
2 mắt nhằm tránh chảy máu tái phát và tạo điều kiện cho hồng cầu lắng đọng
xuống dưới.
- Bệnh nhân cần được điều trị các chấn thương phối hợp bằng kháng
sinh (trong trường hợp chấn thương xuyên nhãn cầu), chống viêm tích cực
bằng corticoid, chống dính đồng tử bằng tra mắt dung dịch atropin.
- Ngoài ra, bệnh nhân có thể dùng thêm tam thất bột 10g/ngày, uống
nhiều nước (0,5l/lần lúc đói, chú ý người tăng huyết áp hoặc có bệnh tim
mạch cần thận trọng khi uống nhiều nước).
- Bệnh nhân được theo dõi định kỳ 2-5 ngày một lần nhằm loại trừ

bong võng mạc. Sau đó, thời gian theo dõi có thể thưa dần 1-2 tuần cho đến
khi máu dịch kính tiêu hết.
Điều trị phẫu thuật bằng cắt dịch kính xuất huyết được chỉ định trong
các trường hợp:
- Xuất huyết dịch kính dày đặc, kéo dài không có khả năng tiêu máu.
- Xuất huyết dịch kính có kèm theo bong võng mạc.
- Xuất huyết dịch kính kèm theo glôcôm do tan máu hoặc glôcôm do
tế bào ma.
Biến chứng do xuất huyết dịch kính: Xuất huyết dịch kính nếu
không được điều trị có thể dẫn đến một số biến chứng như:
- Hiện tượng nhiễm sắt của nhãn cầu (hemosiderois bulbi) kèm theo
nhiễm độc của tế bào cảm thụ ánh sáng.
- Hiện tượng tăng nhãn áp do sự lắng đọng của các tế bào hồng cầu bị
thoái hóa (ghost cell glaucoma) hoặc sự lắng đọng của các mảnh vụn tế bào
hồng cầu, các đại thực bào chứa đầy hemoglobin (hemolytic glaucoma)
- Một số trường hợp xuất huyết dịch kính ở người trẻ và đặc biệt là trẻ
em dưới 2 tuổi có thể bị cận thị hóa hoặc nhược thị.