Hoạt động bảo lãnh tại chi nhánh Ngân hàng đầu tư và phát triển Nghệ An.DOC

Lời mở đầu
Ngân hàng thơng mại là một định chế tài chính trung gian có vai trò
rất quan trọng đối với sự phát triển nền kinh tế thông qua chức năng huy
động vốn, cho vay và thực hiện các dịch vụ ngân hàng khác. Để đáp ứng
nhu cầu ngày càng cao của nền kinh tế. Ngày nay các ngân hàng có xu hớng mở rộng phát triển các loại hình dịch vụ của mình. Bảo lÃnh ngân hàng
là một trong những dịch vụ mới của Ngân hàng ra đời vào đầu những năm
70 của thế kỷ XX, đợc sử dụng nhằm bảo đảm tính lành mạnh, an toàn cho
các quan hệ quốc tế đang diễn biến theo xu hớng ngày một phức tạp.
Nghiệp vụ bảo lÃnh tuy mới ra đời nhng đà phát triển mạnh mẽ ở nhiều nớc
trên thế giới. Bảo lÃnh Ngân hàng đà trở thành hoạt động không thể thiếu
trong các giao dịch có giá trị lớn, đặc biệt là khi có sự tham gia của bên nớc
ngoài.
Nghiệp vụ bảo lÃnh ngân hàng mới chỉ thật sự xuất hiện ở Việt Nam
trong ít năm gần đây, đánh dấu bằng việc thống đốc NHNN ra quyết định
số 23QĐ - NH 14 ngµy 21/2/1994 vỊ viƯc ban hµnh quy chế bảo lÃnh và tái
bảo lÃnh vay vốn nớc ngoài, Quyết định số 196/QD - NH ngày 16/9/1994
về việc ban hành quy chế nghiệp vụ bảo lÃnh của Ngân hàng. Tuy mới ra
đời nhng nghiệp vụ Bảo lÃnh ngân hàng đà tỏ rõ tầm quan trọng của mình,
đặc biệt là khi nền kinh tế nớc ta đang phải đối mặt với rất nhiều khó khăn,
thách thức nh thiếu vốn thiếu công nghệ thông tin hiện đại, uy tín trên thị
trờng quốc tế còn thấpMặc dù vậy, bảo lÃnh ngân hàng vẫn còn là mộtMặc dù vậy, bảo lÃnh ngân hàng vẫn còn là một
nghiệp vụ mới mẻ, sự phát triển của nó cha thể đáp ứng tốt nhu cầu bức
bách cđa nỊn kinh tÕ ViƯt Nam do viƯc x©y dùng cơ sở lý luận về bảo lÃnh
còn cha đồng bộ thống nhất, việc áp dụng lý thuyết vào thực tiễn còn nhiều
khó khăn. Chính vì vậy, tiếp tục nghiên cứu đa ra các giải pháp phát triển
nghiệp vụ bảo lÃnh Ngân hàng sẽ là rất có ý nghĩa.
Việc phát triển tõ nhËn thøc tren, kÕt hỵp víi thùc tiƠn ë đơn vị thực
tập tại chi nhánh Ngân hàng đầu t và phát triển Nghệ An, Em đà lựa chọn
đề tài: "Hoạt động bảo lÃnh tại chi nhánh Ngân hàng đầu t và phát
triển Nghệ An".
Em xin chân thành cảm ơn GV. Cao Thị ý Nhi, ngời đà trực tiếp hớn

dẫn em làm đề tài này. Em xin bày tỏ lòng biết ơn tới Chi nhánh Ngân
hàng đầu t và phát triển Nghệ An đà tạo điều kiện hớng dẫn em tìm hiểu
thực tế hoạt động kinh doanh của Ngân hàng.

1


Chơng I
Lý luận chung về nghiệp vụ bảo lÃnh của Ngân
Hàng Thơng mại
I.1. Những vấn đề cơ bản về bảo lÃnh ngân hàng

1.1.1. Khái niệm bảo lÃnh ngân hàng
Với t cách là chủ thể trong xà hội con ngời luôn phải tham gia vào
các mối quan hệ xà hội tạo nên sự phong phú đa dạng và đầy phức tạp cho
các mối quan hệ đó. Khi tham gia vào những quan hệ xà hội nhất là những
quan hệ kinh tế, việc chủ thể này không đủ khả năng hoặc không đủ tin tởng, hoặc gặp rủi ro sự cố nào ®ã khã cã thĨ ®¶m b¶o thùc hiƯn nghÜa vơ
cđa mình sẽ ảnh hởng trực tiếp đến quyền lợi của chủ thể kia. Các bên cũng
khong thẻ nào có đủ thêi gian vµ chi phÝ cịng nh kü tht nghiƯp vụ để
đánh giá một cách toàn diện và chính xác về đối tác mà không gây ra ảnh
hởng gì đến thời cơ kinh doanh của họ. Do đó đòi hỏi cần phải có một bên
thứ ba có khả năng đảm bảo bằng tài sản hoặc uy tín của mình về quyền lợi
cũng nh việc thực hiện nghĩa vụ của các bên sự bảo đảm này chính là bảo
lÃnh.
Điều 336 Bộ luật dân sự nớc Cộng hoà xà hội chủ nghĩa Việt Nam có
định nghĩa về bảo lÃnh nh sau:
Bảo lÃnh là việc ngời thứ ba (gọi là bên bảo lÃnh) cam kết với bên có
quyền (gọi là bên nhận bảo l·nh) sÏ thùc hiƯn nghÜa vơ thay cho bªn cã
nghÜa vụ (gọi là bên đợc bảo lÃnh) nếu đến thời hạn mà ngời đợc bảo lÃnh
không thực hiện hoặc thực hiện không đúng nghĩa vụ của mình.

Sự phát triển của nền kinh tế cho thấy hệ thống ngân hàng là ngời thứ
ba "hợp lý nhất, do có đủ các điều kiện về uy tín cũng nh vị thế tài chính
trong nền kinh tế một cách tốt nhất. Do đó bảo lÃnh ngân hàng xuất hiện và
phát triển ngày càng phổ biến trên toàn thế giới theo quyết định số 283/QĐ
- NHNN, 14 ngày 25/8/2000 của Thống đốc Ngân hàng Nhà nớc bảo lÃnh
ngân hàng đợc gọi là: Bảo lÃnh ngân hàng là cam kết bằng văn bản của tổ
chức tín dụng (bên bảo lÃnh) với bên có quyền (bên nhận bảo lÃnh) về việc
thực hiện nghĩa vụ tài chính th ay cho khách hàng (bên đợc bảo lÃnh) khi
khách hàng không thực hiện hoặc thực hiện không đúng nghÃi vụ đà cam
kết với bên nhận bảo lÃnh. Khách hàng phải nhận nợ sẽ hoàn trả cho tổ
chức tín dụng số tiền đà đợc trả thay.
Bảo lÃnh ngân hàng là cam kết của ngân hàng dới hình thức th bảo
lÃnh về việc thực hiện nghĩa vụ tài chính thay cho khách hàng của Ngân
hàng khi khách không thực hiện đúng nghĩa vơ nh cam kÕt theo ®iỊu 58 lt
2


tổ chức tín dụng thì "tổ chức tín dụng đợc bảo lÃnh bằng uy tín và khả năng
tài chính của mình đối với ngời nhận bảo lÃnh".
Nh vậy bảo lÃnh ngân hàng là bảo lÃnh bằng năng lực chi trả.
1.1.2. Đặc điểm của bảo lÃnh ngân hàng
Là một trong những hoạt động dịch vụ của ngân hàng bảo lÃnh ngân
hàng có những đặc điểm cơ bản sau:
* Bảo lÃnh là một hình thức tín dụng bằng chữ ký của Ngân hàng. Có
rủi ro cao.
Trong hoat động bảo lÃnh ngân hàng không phải xuất vốn cho khách
hàng vay mà chỉ cung cấp cho khách hàng một chữ ký (ký bảo lÃnh) thông
qua phát hành th bảo lÃnh hay cam kết bảo lÃnh bảo đảm chi trả cho ngời
thụ hởng nếu ngời đợc ngân hàng bảo lÃnh không thực hiện đợc hay vi
phạm hợp đồng ký kết với ngời thụ hởng.

* Có sù tham gia cđa nhiỊu bªn phơ thc lÉn nhau không giống nh
nghiệp vụ tín dụng. Nghiệp vụ bảo lÃnh bao gåm nhiỊu bªn tha gia cã quan
hƯ phơ thc lẫn nhau một cách chặt chẽ.
Bên bảo lÃnh: là các tổ chức tín dụng thành lập và hoạt động theo luật
các tổ chức tín dụng.
Bên đợc bảo lÃnh: Là các khách hàng của tổ chức tín dụng đợc quy
định trong quy chế bảo lÃnh ngân hàng. Đây là những chủ thể đợc bên bảo
lÃnh sử dụng uy tín của mình để ca áp cho một cam kết bảo lÃnh để tham
gia vào các quan hệ kinh tế.
Bên nhận bảo lÃnh: là các tổ chức, cá nhân trong và ngoài nớc có
quyền thụ hởng các cam kết bảo lÃnh của các tổ chức tín dụng.
Vì vậy trong mỗi một ngh iệp vụ bảo lÃnh ngân hàng thờng có ba hợp
đồng riêng biệt độc lập với nhau.
+ Hợp đồng cơ sở: Là hợp đồng giữa bên đợc bảo lÃnh và bên nhận
bảo lÃnh. Đây có thể là hợp đồng mua bán thi công công trình.
+ Hợp đồng bảo lÃnh: Là văn bản thoả thuận giữa tổ chức tín dụng
với khách hàng về quyền lợi và nghĩa vụ của các bên trong việc bảo lÃnh và
hoàn trả.
+ Cam kết bảo lÃnh: là cam kết đơn phơng bằng văn bản của tổ chức
tín dụng hoặc văn bản thoả thuận giữa tổ chức tín dụng, khách hàng đợc
bảo lÃnh với bên nhân bảo lÃnh về viƯc tỉ chøc tÝn dơng sÏ thùc hiƯn nghÜa
vơ tµi chính thay cho khách hàng khi khách hàng không thực hiện đúng
nghĩa vụ đà cam kết với bên nhận bảo l·nh.

3


* Bảo lÃnh là một hoạt động ngoại bảng
Hoạt động ngoại bảng là những hoạt động không thuộc bảng cân đối
tài sản của Ngân hàng thơng mại, trong đó ngân hàng không phải sử dụng

vốn của mình ngay mà cung cấp dới hình thức dịch vụ để thu phí. Thờng thì
cam kết bảo lÃnh sẽ tự kết thúc mà không cần ngân hàng bảo lÃnh thực
hiện nghĩa vụ thanh toán cho ngời thụ hởng. Để hạn chế sự phụ thuộc quá
lớn vào thu nhập từ hoạt động cho vay đầu t ngày nay các ngân hàng đặc
biệt chú trọng đến việc phát triển các hoạt động ngoại bảng nhằm thu phí
trong đó có hoạt động bảo lÃnh ngân hàng. Hoạt động bảo lÃnh ngân hàng
phát triển và góp p hần tang thu nhập cho ngân hàng vừa có tác dụng đa
dạng hoá hoạt động ngân hàng để hạn chế rủi ro.
1.1.3. Vai trò của Bảo lÃnh ngân hàng
* Ngăn ngừa và hạn chế rủi ro phát sinh trong các quan hệ kinh tế
giữa các chủ thể trong nền kinh tế.
Trong các hoạt động kinh tế, rủi ro là một yếu tố tiềm ẩn và có thể
xảy ra bất cứ lúc nào. Do đó, chức năng quan trọng nhất của bảo lÃnh là
cung cấp cho ngời nhận bảo lÃnh một sự đảm bảo chắc chắn với quyền lợi
của họ. Bên nhận bảo lÃnh sẽ nhận một khoản bồi hoàn tài chính cho những
thiệt hại do hành vi vi phạm hợp đồng của bên đợc bảo lÃnh gây ra. Trên
thực tế khi đòi hỏi phải có hoạt động đợc bảo, ngời nhận đợc bảo h oàn toàn
không mong đợi bên đợc đợc bảo vi phạm hợp đồng để đợc nhận bồi hoàn
từ bên bảo lÃnh. Họ chỉ coi đó là một công cụ có tính chất đảm bảo an toàn
cho mình khi có biến cố vi phạm hợp đồng của bên đợc bảo lÃnh. Vì vậy đợc bảo là một công cụ bảo đảm chứ không phải là công cụ thanh toán. Bảo
lÃnh ngân hàng có tác dụng giúp cho các den yên tâm ký kết các hợp đồng
với đối tác kinh doanh một cách nhanh chóng mà không cần tốn nhiều thời
gian cũng nh chi phí để tìm hiểu đối tác kinh doanh của mình. Nắm bắt tốt
thời cơ việc tìm hiểu đối tác đợc ngân hàng, là bên có chuyên môn, có quan
hệ từ trớc, lâu dài với đối tác sẽ tốn ít thời gian, chi phí và chính xác hơn.
Việc Ngân hàng giữ tài sản đảm bảo mỗi bên đợc bảo lÃnh sẽ khuyến khích
bên dợc bảo lÃnh thực hiện tốt nghĩa vụ trong hợp đồng cơ sở.
* Bảo lÃnh Ngân hàng tài trợ cho các doanh nghiệp trong việc ký kết
và thực hiện hợp đồng.
Nhu cầu về vốn luôn là một vấn đề bức thiết đối với các chủ thể kinh

tế. Đặc biệt trong các hợp đồng xây dựng hoặc mua bán có giá trị lớn thời
gian thực hiện kéo dài thì vấn đề tìm nguồn tài trợ đối với các nhà thầu xây

4


dựng hoặc các thơng nhân càng trở nên bức xúc, nhất là trong trờng hợp họ
có thể gặp khó khăn trong viƯc tiÕp cËn ngn vèn vay cđa c¸c tỉ chức tín
dụng, và sẽ mất đi cơ hội đầu t tốt nếu không thực hiện hợp đồng này. Khi
đó bảo lÃnh ngân hàng sẽ có chức năng nh là một công cụ tài trợ. Việc ngân
hàng phát hành bảo lÃnh tiền ứng trớc (bảo lÃnh hoàn thanh toán) có thể
giúp cho các nhà thầu, cho ngời mua có đợc mọt khoản tiền ứng trớc từ chủ
đầu t, từ ngời bán. Nguồn ứng trớc này có thể đợc cung cấp từng phần, kéo
dài trong quá trình thực hiện hợp đồng rõ ràng ngân hàng không đa ra với t
cách ngời cho vay mà chỉ là một hình thức tài trợ gián tiếp. Ngoài ra, chức
năng này cũng có thể thực hiện thông qua việc phát hành các hình thức bảo
lÃnh khác nh bảo lÃnh vay vốnMặc dù vậy, bảo lÃnh ngân hàng vẫn còn là mộtThông qua chức năng này bảo lÃnh Ngân
hàng góp phần tạo điều kiện cho các doanh nghiệp có thể ký kết các hợp
đồng nay cả khi cha đủ uy tín cần thiết với đối tác. Bảo lÃnh cũng giúp cho
doanh nghiệp có đợc nguồn tài trợ từ phía đối tác (Bảo lÃnh vay vốn) để có
đủ khả năng tài chính thực hiện hợp đồng cũng nh đổi mới máy móc trang
thiết bị nâng cao khả năng cạnh tranh trên thị trờng trong và ngoài nớc.
* Bả0 lÃnh ngân hàng góp phần đôn đốc thúc đẩy việc thực hiện ký
hợp đồng.
Việc thanh toán bảo lÃnh đợc thực hiện dựa trên sự vi phạm hợp đồng
của bên đợc b¶o l·nh. Trong st thêi gian cã hiƯu lùc cđa bảo lÃnh, bên
nhận bảo lÃnh có thể yêu cầu ngân hàng bảo lÃnh thanh toán bất kỳ lúc nào
nếu ngời đợc bảo lÃnh vi phạm hợp đồng. Do đó ngân hàng luôn phải theo
dõi kiểm tra giám sát và đôn đốc việc thực hiện hợp đồng của bên đợc bảo
lÃnh. Mặt khác, nếu ngân hàng bảo lÃnh phải thanh toán tiền bồi hoàn cho

bên nhận bảo lÃnh bên đợc bảo lÃnh cũng sẽ phả có trách nhiệm nhận nợ và
hoàn trả khoản bồi hoàn đó cho Ngân hàng bảo lÃnh. Để tránh điều đó xảy
ra họ cũng sẽ cố gắng thực hiện hợp đồng một cách tốt nhất. Với chức
năng là công cụ đôn đốc thực hiện hợp đồng, bảo lÃnh thúc đẩy các doanh
nghiệp nghiêm túc hơn có trách nhiệm hơn trong các hoạt động kinh doanh
của mình các doanh nghiệp khi đợc ngân hàng bảo lÃnh sẽ phải trả phí bảo
lÃnh, phát sinh thêm một khoản chi phí đòi hỏi các doanh nghiệp phải có
những biện pháp nâng cao hiệu quả sử dụng vố, giảm thiểu các chi phí
không hợp lý khác một cách tối đaMặc dù vậy, bảo lÃnh ngân hàng vẫn còn là một từ đó sẽ nâng cao hiệu quả hoạt động
chung cho doanh nghiệp, tăng khả năng cạnh tranh của doanh nghiệp trên
thị trờng.

5


* Bảo lÃnh Ngân hàng góp phần đa dạng hoá nghiệp vụ, hạn chế rủi
ro và tăng thu nhập cho ngân hàng.
Nghiệp vụ bảo lÃnh ngân hàng là một nghiệp vụ ngoại bảng. Do đó
phát triển nghiệp vụ bảo lÃnh góp phần đa dạng hoá các hoạt động ngân
hàng đem lại cho ngân hàng một khoản thu nhập từ đó hạn chế sự lệ thuộc
vào nghiệp vụ tín dụng.
Nghiệp vụ bảo lÃnh ngân hàng cũng góp phần thúc đẩy sự phát triển
của các nghiệp vụ khác. Theo quy tác bảo lÃnh ngân hàng, một điều kiện để
ngân hàng xem xét và quyết định bảo lÃnh cho một khách hàng là khách
hàng đó phải có tín nhiệm trong quan hệ tín dụng và thanh toán với ngân
hàng. Mặt khác khi khách hàng không đủ điều kiện đóng tiền ký quỹ,
khách hàng sẽ lại phải tiến hành vay ngân hàng, hoặc giữa hä cã ®đ ®iỊu
kiƯn ®Ĩ thùc hiƯn viƯc ký q thì đây cũng là một nguồn tơng đối ổn định
để ngân hàng sử dụng cho hoạt động kinh doanh của mình. Do đó phát triển
nghiệp vụ bảo lÃnh sẽ gtóp phần phát triển nghiệp vụ tín dụng, thanh toán

và các dịch vụ ngân hàng khác.
Việc thực hiện nghiệp vụ bảo lÃnh sẽ mở rộng quan hệ của ngân hàng
với khách hàng (với các chủ thể nhận bảo lÃnh), nâng cao vị thế của ngân
hàng trên thị trờng trong nớc cũng nh quốc tế (bảo lÃnh vay vốn nớc ngoài)
và tăng cờng quan hệ đại lý với các ngân hàng khác cán bộ bảo lÃnh vay
vốn trong nớc, tái bảo lÃnh, đồng bảo lÃnhMặc dù vậy, bảo lÃnh ngân hàng vẫn còn là một).
I.2. Các hình thức bảo lÃnh ngân hàng

Cũng giống nh nghiệp vụ cho vay, huy động vốn và các nghiệp vụ
kinh doanh khác của ngân hàng thơng mại. Để đáp ứng ngày càng tốt hơn
nhu cầu mong muốn của khách hàng, hoạt động bảo lÃnh của ngân hàng
cũng rất đa dạng và phong phú gồm nhiều hình thức khác nhau. Đứng dới
mỗi góc độ khác nhau có những tiêu thức khác nhau để phân loại bảo lÃnh
ngân hàng.
I.2.1. Phân loại theo mục đích bảo lÃnh
* Bảo lÃnh vay vốn
Bảo lÃnh vay vốn là một bảo lÃnh ngân hàng do một tổ chức tín dụng
phát hành cho bên nhân bảo lÃnh về việc cam kết trả nợ thay cho khách
hàng trong trờng hợp khách hàng không trả nợ hoặc trả nợ không đầy đủ
đúng hạn.
Bảo lÃnh vay vốn nhằm đảm bảo an toàn về số vốn cho vay của các
bên nhận bảo lÃnh (có thể là một tổ chức tín dụng, công ty tài chính) hình
thức bảo lÃnh này bao gòm bảo lÃnh vay vốn trong nớc và bảo l·nh vay vèn
6


nớc ngoài. Giá trị bảo lÃnh có thể bao gồm cả gốc và lÃi hoặc chỉ bao gồm
phần giá theo thoả thuận của các bên.
* Bảo lÃnh thanh toán
Bảo lÃnh thanh toán là một bảo lÃnh ngân hàng do tổ chức tín dụng

phát hanh cho các bên nhận bảo lÃnh cam kết sẽ thanh toán thay cho khách
hàng trong trờng hợp khách hàng không thực hiện hoặc thực hiện không
đầy đủ nghĩa vụ thanh toán của mình khi đến hạn.
Bảo lÃnh thanh toán không đợc sử dụng nh một phơng tiện bảo đảm
thanh toán trong các hợp đồng xây dựng hợp đồng thơng mại (hợp đồng
mua bán máy trang thiết bị, hợp đồng mua bán hàng hoá giá trị lớn Mặc dù vậy, bảo lÃnh ngân hàng vẫn còn là một).
Mục đích của hình thức bảo lÃnh là đảm bảo nghĩa vụ thanh toán. Ngời phát
hành bảo lÃnh chi trả thanh toán cho bên nhận bảo lÃnh khi bên đợc bảo
lÃnh không thực hiện đầy đủ và đúng hạn nghĩa vụ của mình.
* Bảo lÃnh dự thầu
Bảo lÃnh dự thầu là một bảo lÃnh ngân hàng do tổ chức tín dụng phát
hành do bên mời thầu để đảm bảo nghĩa vụ tham gia dự thầu của khách
hàng trong trờng hợp khách hàng bị phạt do vi phạm quy định dự thầu mà
không nộp hoặc không đủ tiền phạt cho bên mời thầu thì tổ chức tín dụng
thực hiện nghĩa vụ bảo lÃnh đà cam kết. Mục đích của bảo lÃnh dự thầu để
đảm bảo cho ngời dự thầu khi trúng thầu sẽ tiếp tục ký kết hợp đồng xây
dựng thiết kế hoạch cung cấp thiết bị. Nếu ngời dự thầu trung thầu mà
không ký kết hợp đồng, ngời nhận bảo lÃnh sẽ đợc hởng số tiền bồi hoàn từ
bên bảo lÃnh để bù đắp chi phí đấu thầu, trang trải cho những thiệt hại do
việc chậm trễ tiến độ thi công và chi phí để tiến hành đợt đấu thầu khác.
Bảo lÃnh dự thầu mặc nhiên sẽ không còn hiệu lực thanh toán khi bên đợc
bảo lÃnh không trúng thầu hoặc dà trúng thầu và đà tiếp tục ký kết hợp
đồng.
* Bảo lÃnh thực hiện hợp đồng
Bảo lÃnh thực hiện hợp đồng là một bảo lÃnh ngân hàng do tổ chức
tín dụng phát hành do bên nhận bảo lÃnh bảo đảm việc thực hiện đúng, đầu
đủ các nghĩa vụ của khách hàng với bên nhận bảo lÃnh theo hợp đồng đà ký
kết. Trong trờng hợp khách hàng không thực hiện đúng và đầy đủ các nghĩa
vụ bảo lÃnh đà cam kết.
Trong việc ký kết các hợp đồng thơng mại (cung cấp máy móc, thiết

bị, hàng hoá có giá trị lớn), hợp đồng xây lắp thi công công trình, ngời mua
và các chủ đầu t thờng yêu cầu bên bán, các nhà thầu phải có bảo lÃnh thực

7


hiện hợp đồng nhằm đảm bảo hợp đồng ký kết đợc thực hiện một cách đầy
đủ đúng hạn để tránh những rủi ro có thể xảy ra hoặc bỏ lỡ cơ hội kinh
doanh của họ. Giá trị bảo lÃnh thờng khoảng 5 - 10% giá trị hợp đồng. Đây
sẽ là khoản bồi thờng cho bên nhận bảo lÃnh để bù đắp thiệt ại khi bên đợc
bảo lÃnh vi phạm hợp đồng.
* Bảo lÃnh đảm bảo chất lợng sản phẩm
Bảo lÃnh đảm bảo chất lợng sản phẩm là một bảo lÃnh ngân hàng do
tổ chức tín dụng phát hành cho bên nhận bảo lÃnh đảm bảo khách hàng thực
hiện đúng các thoả thuận và chất lợng sản phẩm theo hợp đồng đà ký với
bên nhận bảo lÃnh. Trong trờng hợp khách hàng bị phạt tiền do khong thực
hiện đúng các thoả thuận trong hợp đồng về chất lợng sản phẩm với bên
nhận bảo lÃnh mà không nộp hoặc nộp không đủ tiền phạt cho bên nhận
bảo lÃnh thì tổ chức tín dụng thực hiện nghĩa vụ đà cam kết.
Hình thức bảo lÃnh này thờng đợc sử dụng với mục đích đảm bảo
chất lợng sản phẩm trong thời hạn bảo hành máy móc thiết bị hoặc công
trình xây dựng. Nếu trong thời gian bảo hành này có sự cố xảy ra đối với
sản phẩm phát sinh do chất lợng sản phẩm không đảm bảo thì bên nhận bảo
lÃnh có quỳ yêu cầu đợc bồi thờng từ phía ngân hàng bảo lÃnh. Giá trị bảo
lÃnh thờng do bên chủ đầu t vảo chủ thầu thoả thuận.
* Bảo lÃnh hoàn thanh toán
Bảo lÃnh hoàn thanh toán là một bảo lÃnh ngân hàng do tổ chức tín
dụng phát hành cho bên nhận bảo lÃnh về việc đảm bảo nghĩa vụ hoàn trả
tiền ứng trớc của khách hàng theo hợp đồng đà ký kết với bên nhận bảo
lÃnh. Trong trờng hợp khách hàng vi phạm các cam kết với bên nhận bảo

lÃnh và phải hoàn trả ứng trớc nhng không hoàn trả hoặc hoàn trả không đủ
số tiền ứng trớc cho bên nhân bảo lÃnh thì tỉ chøc tiÝn dơng sÏ ho¶n tr¶ sè
tiỊn øng tríc đó cho bên nhận bảo lÃnh.
Trong các hợp đồng thơng mại hoặc xây dựng có giá trị lớn thời gian
thực hiện kéo dài để có vốn thực hiện hợp đồng, ngời bán hoặc các chủ thầu
xây dựng thờng phải ký hợp đồng bảo lÃnh hoàn thanh toán nhằm đợc ứng
trớc một phần giá trị hợp đồng từ bên mua, chủ đầu t. Hợp đồng bảo lÃnh
đảm bảo mua, chủ đầu t có thể nhận lại số tiền đà cho ứng trớc trong trờng
hợp đối tác của họ không hoàn thành nghĩa vụ trong hợp đồng cơ sở. Giá trị
bảo lÃnh thêng b»ng sè tiỊn øng tríc (5 - 20% gi¸ trị hợp đồng) cộng t hêm
khoản lại trong một thời gian thích hợp loại bảo lÃnh này cũng thờng có
một số điều khoản đi kèm quy định giảm giá trị của hợp đồng bảo lÃnh tơng

8


ứng với số lợng máy móc, hàng hoá đợc giaoi theo tiến độ thi công công
trình.
Ngoài các loại bảo lÃnh trên, bảo lÃnh ngân hàng còn bao gồm bảo
lÃnh hải quan, bảo lÃnh hối phiếu, bảo lÃnh phát hành chứng khoán.
I.2.2. Phân loại theo phơng thức phát hành
* Bảo lÃnh trực tiếp
Bảo lÃnh trực tiếp là loại bảo lÃnh trong đó ngân hàng bảo lÃnh cam
kết thanh toán không huỷ ngang trực tiếp với ngời thụ hởng mà không
thông qua ngân hàng trung gian khi có sự vi phạm hợp đồng của bên đợc
bảo lÃnh ngời đợc bảo lÃnh phải chịu trách nhiệm bồi hoàn lại một cách
trực tiếp cho ngân hàng bảo lÃnh nếu nghĩa vụ thanh toán của ngân hàng bị
phát sinh.
Bảo lÃnh trực tiếp, thờng đợc sử dụng trong các quan hệ kinh tế trong
những và chịu sự điều chỉnh của luật hoặc các quy định và bảo lÃnh của nớc

mà ngân hàng bảo lÃnh trực thuộc u điểm đối với bên đợc bảo lÃnh là không
mất chi phí hoa hồng cho bên ngân hàng đại lý.
* Bảo lÃnh gián tiếp
Bảo lÃnh gián tiếp là loại bảo lÃnh trong đó ngân hàng phát hành bảo
lÃnh theo chỉ thị của một phần ngân hàng trung gian phục vụ cho ngời đợc
bảo lÃnh dựa trên một bảo lÃnh khác - bảo lÃnh đối ứng. Trờng hợp khách
hàng vi phạm các cam kết với gbên nhận bảo lÃnh, bên bảo lÃnh phải thực
hiện nghĩa vụ bảo lÃnh thì bên phát hành bảo lÃnh đối ứng phải thực hiện
nghĩa vụ bảo lÃnh đối ứng cho bên bảo lÃnh.
Bảo lÃnh gián ntiếp thờng đợc sử dụng trong quan hệ thơng mại quốc
tế. Ngân hàng phát hành bảo lÃnh thờng là ngân hàng nớc ngoài tại nớc của
bên thụ hởng. Ngân hàng bảo lÃnh đối ứng cam kết hoàn trả số tiền mà bên
hởng thụ đà yêu cầu thanh toán theo th bảo lÃnh ngay khi nhận đợc yêu cầu
đầu tiên của ngân hàng bảo lÃnh. Ngời thụ hởng không có quyền yêu cầu
ngân hàng phát hành bảo lÃnh đố ứng thanh toán cũng nh n gân hàng bảo
lÃnh không có quyền truy đòi số tiền bồi hoàn bảo lÃnh từ bên đợc bảo lÃnh.
Với bảo lÃnh gián tiếp, ngời đợc bảo lÃnh thờng phải chịu chi phí bảo lÃnh
lớn hơn so với bảo lÃnh trực tiếp.
* Đồng bảo lÃnh
Trong trờng hợp số tiền bảo lÃnh lớn hoặc để phân tán rủi ro thì các
ngân hàng có thể cùng đứng ra để thực hiện một khoản bảo lÃnh. Đó là hình
thức đồng bảo lÃnh theo nghiệp vụ này, các ngân hàng thành viên sÏ chän

9


ra một ngân hàng làm đầu mối. Ngân hàng đầu mối sẽ phát hành th bảo
lÃnh cho toàn bộ giá trị bảo lÃnh và chia lại cho các ngân hàng thành viên
theo tỷ lệ tham gia nhất định vào hợp đồng bảo lÃnh. Các ngân hàng thành
viên sẽ cam kết chịu trách nhiệm theo từng phần bảo lÃnh của mình bằng

bảo lÃnh đối ứng.
Trờng hợp không thực hiện hoặc thực hiện không đầy đủ nghĩa vụ đÃ
cam kết với bên nhận bảo lÃnh, tổ chức tín dụng đầu mối có trách nhiệm
thực hiện nghĩa vụ bảo lÃnh các tổ chức tín dụng tham gia đồng bảo lÃnh có
trách nhiệm hoàn trả lại số tiền mà tổ chức tín dụng đầu mối đà trả theo
nghĩa vụ đà cam kết trong hợp đồng bảo lÃnh liên đới giữa các tổ c hức tín
dụng tham gia đồng bảo lÃnh.
Trờng hợp tổ chức tín dụng làm đầu mối không thực hiện hoặc thực
hiện không đầy đủ nghĩa vụ bảo lÃnh đối với bên nhận bảo lÃnh thì bên
nhận bảo lÃnh có quyền yêu cầu bất cứ tổ chức tín dụng nào trong số các tổ
chức tín dụng đồng bảo lÃnh thực hiện nghĩa vụ bảo lÃnh.
Trờng hợp nghĩa vụ bảo lÃnh của khách hàng có thể chia thành các
phần nghĩa vụ riêng biệt, độc lập thì mỗi tổ chứng tín dụng có thể phát hành
bảo lÃnh cho các phần nghĩa vụ độc lạp của khách hàng, không liên đới
chịu trách nhiệm về nghĩa vụ đà cam kết.
Đồng bảo lÃnh thờng đợc thực hiện với các dự án liên doanh có vốn
đầu t lớn. Trong việc thi công những công trình có nhiều bên tham gia.
I.2.3. Phân loại theo chế độ bảo lÃnh
* Bảo lÃnh đối ứng: là bảo lÃnh ngân hàng do tổ chức tín dụng (bên
phát hành bảo lÃnh đối ứng) phát hành cho một tổ chức tín dụng khác (bên
bảo lÃnh) về việc đề nghị bên bảo lÃnh thực hiện bảo lÃnh cho các nghĩa vụ
của khách hàng của bên phát hành bảo lÃnh đối ứng với bên nhận bảo lÃnh.
Trờng hợp khách hàng vi phạm các cam kết với bên nhận bảo lÃnh bên bảo
lÃnh phải thực hiện phải thực hiện nghĩa vụ bảo lÃnh thì bên phát hành bảo
lÃnh đối ứng phải thực hiện nghĩa vụ bảo lÃnh đối ứng cho bên bảo lÃnh.
* Bảo lÃnh theo hạnh mức là bảo lÃnh do ngân hàng phát hành theo
hợp đồng bảo lÃnh hạn mức đà đợc ký kết áp dụng cho một thời gian nhất
định.
* Bảo lÃnh theo món là bảo lÃnh do ngân hàng phát hành theo hợp
đồng bảo lÃnh ký kết từng lần.

I.3. Sự cần thiết phải quản lý hoạt động bảo hành ngân hàng

Mặc dù ngân hàng bảo lÃnh không cần phải xuất quỹ cho khách hàng
vay mà chỉ cung cấp cho khách hàng một chữ ký và thu phí bảo lÃnh đối với
10


khách hàng. Nhng nếu khách hàng không hoàn thành nghĩa vụ của mình,
ngân hàng phải xuất tiền ra để thanh toán cho khách hàng khoản chi nà đợc
xếp vào loại tài sản "xấu" trong nội bảng, cấu thành nợ quá hạn. Mặt khác,
trong hoạt động sản xuất kinh doanh của mình, các doanh nghiệp thờng gặp
phải rất rủi ro nguyên nhân chủ quan hoặc khách quan. Nếu rủi ro xảy ra
bên đợc bảo lÃnh không thực hiện đúng nghĩa vụ của mình. Việc thu hồi số
tiền ngân hàng thanh toán không phải lúc nào cũng thuận tiện dễ dàng. Mặc
dù hoạt động bảo lÃnh ngân hàng có yêu cầu ký quỹ, đảm bảo bằng tài sản
hoặc các biện pháp bảo đảm khác. Do đó việc đánh giá thẩm định một cách
toàn diễn ký lỡng về mọi mặt về khách hàng trớc khi thực hiện bảo lÃnh là
vô cùng quan trọng.
Dù chỉ là một hoạt động ngoại bảng, không càn vốn nhng vẫn cần
thiết phải quản lý để hạn chế rủi ro tăng thu nhập phát huy đợc vai trò thực
sự của bảo lÃnh đối với ngân hàng, doanh nghiệp, nền kinh tế.
I.4. Các nhân tố ảnh hơn gr hoạt động bảo lÃnh và chất lợng
bảo lÃnh

Bảo lÃnh ngân hàng thực chất là hình thức tín dụng bằng chữ ký của
ngân hàng. Do vậy biện pháp quản lý bảo lÃnh cũng giống nh đối với các
hoạt động tín dụng khác.
* Sàng lọc, lựa chọn khách hàng bảo lÃnh
Do rủi ro bảo lÃnh thờng nảy sinh khi khách hàng k hông có khả
năng thực hiện hợp đồng. Khi đó ngân hàng phải thực hiện nghĩa vụ bảo

lÃnh của mình. Vì vậy để hạn chế rủi ro ngân hàng phải sàng lọc lựa chọn
khách hàng bảo lÃnh. Ngân hàng cần phải đánh giá đúng bản chất, cũng nh
những rủi ro tiềm ẩn đói với từng khách hàng bảo lÃnh, phân tích khả năng,
năng lực cũng nh uy tín của khách hàng. Sàng lọc khách hàng thông qua
thẩm định và đánh giá kỹ về khách hàng trớc khi bảo lÃnh là một biện pháp
rất cần thiết nó quyết định đến chất lợng hoạt động bảo lÃnh của ngân hàng.
Thông qua thẩm định khách hàng với các nhân tố về tình hình tài chính, khả
năng quản lý doanh nghiệp, năng lực ngời yêu cầu bảo lÃnh trong việc thực
hiện nghĩa vụ trong hợp đồng cơ sở ký kết với ngời thụ hởng bảo lÃnhMặc dù vậy, bảo lÃnh ngân hàng vẫn còn là mộtđể
đánh giá khách hàng kỹ lỡng trớc khi ký kết hợp đồng bảo lÃnh.
* Tăng cờng tìm kiếm thông tin về đối tợng bảo lÃnh..Ngân hàng
phải tìm hiểu rõ những thông tin về hợp đồng cơ sở để có thể thực hiện t
vấn cho khách hàng. Đảm bảo hợp đồng có đầy đủ cơ sở pháp lý các điều
khoản của hợp đồng đúng pháp luật cũng nh khả năng thực hiện hợp đồng
của khách hàng là có cơ sở hoặc những thông tin về hợp đồng do chính
11


khách hàng cung cấp thì ngân hàng cũng cần tìm kiếm các thông tin trên
nhiều nguồn khác nhau để đảm bảo những thông tin trên là khách quan.
Tìm hiểu những thông tin liên quan nh lÃi suất, tỷ giá hối đoái, những thay
đổi về chính sách của nhà nớc nh nhập khẩu thơng mại, ngoại giao.
* Theo dõi giám sát việc thực hiện hợp đồng của khách hàng quy
định về nghiệp vụ bảo lÃnh của ngân hàng đà khẳng định bảo lÃnh không
thực hiện đúng và đầy đủ nghĩa vụ đà thoả thuận với bên yêu cầu bảo lÃnh.
Nh vậy, có thể nó rằng việc bên đợc bảo lÃnh thực hiện tốt các nghĩa vụ của
mình cũng chính là ngân hàng bảo lÃnh đà hoàn thành trách nhiệm bảo lÃnh
của mình. Vì vậy việc theo dõi giám sát và đôn đốc khách hàng thực hiện
hợp đồng là một biện pháp quan trọng cần thiết để đảm bhảo chất lợng bảo
lÃnh của ngân hàng - không phải thanh toán bằng tiền vốn của mình thay

khách hàng.
Việc theo dõi giám sát thực hiện hợp đồng của khách hàng đợc làm
ngay sau khi hợp đồng bảo lÃnh đợc ký kết cho đến khi hợp đồng bảo lÃnh
hết hiệu lực. Biện pháp này giúp cho Ngân hàng hạn chế đợc rủi ro và nắm
bắt đợc các thông tin về khách hàng để có những biện pháp khắc phục giúp
đỡ khách hàng của mình có thể hoàn thành hợp đồng tránh trờng hợp phải
thực hiện thanh toán hộ khách hàng vừa gây thiệt hại cho chính khách hàng,
bên nhận bảo lÃnh và ngân hàng, đồng thời uy tín của ngân hàng cũng bị
ảnh hởng.
* Thực hiện các biện pháp bảo đảm trong bảo lÃnh
Ngoài các biện pháp phòng ngừa rủi ro thông thờng thì ngân hàng với
vai trò trung gian thực hiện dịch vụ thì cần phải có những biện pháp phòng
ngừa rủi ro cụ thể hơn. Căn cứ vào đặc điểm của tình hình sản xuất kinh
doanh, khả năng tài chính và uy tín của khách hàng ngân hàng và khách
hàng có thể thoả thuận áp dụng hoặc không áp dụng biện pháp bảo đảm cho
bảo lÃnh. Các hình thức bảo đảm cho bảo lÃnh mà ngân hàng áp dụng có
thể là: ký quỹ, cầm cố tài sản, thế chấp tài sản, bảo lÃnh của bên thứ ba
hoặc các biện pháp khách theo quy định của pháp luật.
Các biện pháp bảo đảm này giúp cho ngân hàng hạn chế đợc một
phần rủi ro khi phải thực hiện nghĩa vụ trả thay cho khách hàng. Đồng thời
tạo áp dụng khiến khách hàng nâng cao trách nhiệm trong việc nỗ lực thực
hiện hợp đồng cơ sở cũng nh việc trả nợ ngân hàng khi không thực hiện tốt
hơn đồng sơ cấp.

12


* Một số nhân tố vĩ mô nh môi trờng pháp luật, chính sách của nhà
nớc, quy chế bảo lÃnh, tín dụng của ngân hàng nhà nớc, luật các tổ chức tín
dụng, lý luận về hoạt động bảo lÃnh.

I.5. Quyền và nghĩa vụ của ngân hàng bảo lÃnh và ng ời đợc bảo
lÃnh

I.5.1. Quyền của tổ chức tín dụng
Đề nghị tổ chức tín dụng xác nhận việc bảo lÃnh của mình đối với
khách hàng.
Chấp nhận hoạc từ chối đề nghị bảo lÃnh của khách hàng hoặc của tổ
chức tín dụng phát hành bảo lÃnh đối ứng trong thời hạn tối đa là 45 ngày
kể từ ngày nhận đủ hồ sơ đề nghị bảo lÃnh.
Yêu cầu khách hàng cung cấp các tài liệu về khả năng tài chính cũng
nh các tài liệu liên quan đến giao dịch bảo lÃnh, báo cáo tình hình sản xuất
kinh doanh, báo cáo tình hình thực hiện các hợp đồng các nghĩa vụ có liên
quan đến giao dịch bảo lÃnh.
Yêu cầu khách hàng có bảo đảm cho nghĩa vụ đợc bảo lÃnh.
Thu phí bảo lÃnh theo thoả thuận.
Yêu cầu khách hàng hoặc bên phát hành bảo lÃnh đối ứng hoàn trả số
tiền bảo lÃnh mà tổ chức tín dụng đà trả thay.
Hạch toán ghi nợ khách hàng hoặc bên phát hành bảo lÃnh đối ứng số
tiền mà tổ chức tín dụng đà trả thay để thực hiện nghĩa vụ bảo lÃnh, nếu
sau 15 ngày kể từ ngày tổ chức tín dụng trả thay mà khách hàng hoặc bên
phát hành bảo lÃnh đối ứng không nhận nợ.
Xử lý tài sảnn bảo đảm của khách hàng theo quy định khởi kiện theo
quy định của pháp luật khi khách hàng, bên phát hành bảo lÃnh đối ứng vi p
hạm hợp đồng bảo lÃnh.
Có thể chuyển nhợng quyền nghĩa vụ của mình cho tổ chức tín dụng
khách theo quy định.
I.5.2. NghÜa vơ cđa tỉ chøc tÝn dơng
Thùc hiƯn nghÜa vơ bảo lÃnh theo cam kết bảo lÃnh.
Đôn đốc khách hàng thực hiện đầy đủ và đúng nghĩa vụ đà cam kết
với bên nhận bảo lÃnh.

Hoàn trả đầy đủ tài sản bảo đảm (nếu có), các giấy tờ có liên quan
cho khách hàng khi khách hàng đà thực hiện đầy đủ các nghĩa vụ đối với
bên nhận bảo lÃnh.
I.5.3. Quyền của khách hàng
Yêu cầu tổ chức tín dụng thực hiện đúng cam kết với bên nhận bảo lÃnh.
13


Yêu cầu tổ chức tín dụng thực hiện đúng thoả thuận trong hợp đồng
bảo lÃnh.
Khởi kiện theo quy định của pháp luật nếu tổ chức tín dụng vi phạm
hợp đồng bảo lÃnh.
Có thể chuyển nhợng quyền, nghĩa vụ của mình cho bên khác có đủ
điều kiện theo quy định.
I.5.4. Khách hàng có nghĩa vụ
Cung cấp đầy đủ, chính xác và trung thực tài liệu và báo cáo có liên
quan đến giao dịch đợc bảo lÃnh theo yêu cầu của tổ chức tín dụng bảo lÃnh
hoặc tổ chức tín dụng phát hành bảo lÃnh đối ứng.
Trả cho tổ chức tín dụng bảo lÃnh tổ chức tín dụng xác nhận bảo
lÃnh, tổ chức tín dụng phát hành bảo lÃnh đối ứng phí bảo lÃnh và các loại
phí khác có liên quan theo thoả thuận.
Nhận nợ và hoàn trả cho tổ chức tín dụng bảo lÃnh hoặc tổ chức tín
dụng phát hành bảo lÃnh đối ứng.
Tổ chức tín dụng xác nhận bảo lÃnh số tiền đà trả thay để thực hiện
nghĩa vụ bảo lÃnh cho khách hàng bao gồm cả gốc lÃi xác c¸c chi phÝ trùc
tiÕp ph¸t sinh tõ viƯc thùc hiƯn bảo lÃnh.
Thực hiện đúng và đầy đủ nghĩa vụ đà cam kết với bên nhận bảo
lÃnh, tổ chức tín dụng bảo lÃnh hoặc tổ chức tín dụng phát hành bảo lÃnh
đối ứng chịu sự kiểm tra, kiểm soát của tổ chức tín dụng bảo lÃnh hoặc tổ
chức tín dụng phát hành bảo lÃnh đối ứng đối với các hoạt động có liên

quan đến giao dịch đợc bảo lÃnh.

14


Chơng II
Thực trạng hoạt động bảo lÃnh tại chi nhánh
ngân hàng đầu t và phát triển nghệ an
II.1. Khái quát về chi nhánh Ngân hàng đầu t và phát triển Nghệ
An

II.1.1. Quá trình hình thành và phát triển
Ngân hàng đầu t và phát triển Việt Nam - Bank for investmentand
development of Việt Nam (BIDV) đợc chính thức thành lập vào ngày
26/4/1957 theo quyết định của thủ tớng chính phủ với tên gọi ban đầu là
Ngan hàng kiến thiết Việt Nam trực thuộc Bộ tài chính.
Ngày 22/6 Ngân hàng đổi tên là Ngânhàng đầu t và xây dựng Việt
Nam trực thuộc Ngân hàng nhà nớc. Nhiệm vụ mới của ngân hàng là do vay
vốn đầu t xây dựng cơ bản các công trình thuộc ngân sách nhà nớc cấp hoặc
vốn tự có không đủ song song với cấp vốn thanh toán với các công trình
thuộc ngân sách vốn nhà nớc đầu t.
Ngày 14/11/1990 theo quyết định 401 của Hội đồng bộ trởng do phó
chủ tịch Võ Văn Kiệt ký chuyển thành Ngân hàng đầu t và phát triển Việt
Nam. Hoạt động của Ngân hàng đợc mở rộng để phù hợp với đờng lói chính
sách của Đảng và Nhà nớc. Trong thời gian này, Ngân hàng tổ chức huy
động vốn trung và dài hạn trong và ngoài nớc, kinh doanh tiền tệ và dịch vụ
ngân hàng chủ yếu trong lĩnh vực đầu t và phát triển. Chuyển từ Ngân hàng
cấp phát thuần tuý trớc đây sang ngân hàng thơng mại.
Ngày 28/3/1996 theo quyết định số 186 TTG của thủ tớng chỉnh phủ,
Ngân hàng đầu t và phát triển Việt Nam chính thức trở thành một doanh

nghiệp nhà nớc dạng đặc biệt.
Trải qua gần 50 năm xây dựng và phát triển với hơn 100 chi nhánh ở
các tỉnh thành phố và khu công nghiệp trong cả nớc, đội ngũ hơn 4500 cán
bộ nhân viên tâm huyết nhiệt tình trong công việc BIDV xứng đáng là một
trong 4 ngân hàng thơng mại quốc doanh lớn nhất.
Nghệ An là một tỉnh lớn có dân số đông, kinh tế khá phát triển. Hiện
nay đang phấn đấu là trung tâm của khu vực kinh tế Bắc trung bộ. Do vậy
sự ra đời phát triển của chi nhánh NHĐT & PT Nghệ An gắn liền với sự ra
đời phát triển của Ngân hàng đầu t phát triển Việt Nam.
Ngân hàng đầu t và phát triển Việt Nam
Bank for investmentand development of Việt Nam
Tháp A toà nhà VimCom 191 Bµ TriƯu Hµ Néi.

15


www. Bidv.com.VN
Chi nhánh ngân hàng đầu t và phát triển Nghệ An 216 Đờng Lê Duẩn
thành phố Vinh.
Các chi nhánh khu vực: Đô Lơng, Diễn Châu, Nghĩa Đàn, Quỳ hợp,
Hoàng Mai.
II.1.2. Cơ cấu tổ chức của chi nhánh Ngân hàng Đầu t và phát triển
Nghệ An
Đứng đầu chi nhánh Ngân hàng đầu t và phát triển Nghệ an là Giám
đốc, ba phó giám đốc, phía dới gồm 13 phòng ban, mỗi phòng ban đợc quy
định thực hiện mỗi chức năng nhiệm vụ khác nhau.
1. Phòng kế hoạch nguồn vốn
2. Phòng thẩm định và quản lý tín dụng.
3. Phòng dịch vụ khách hàng doanh nghiệp.
4. Phòng kiểm tra toán nội bộ.

5. Phòng điện toán.
6. Phòng tín dụng 1
7. Phòng tín dụng 2
8. Phòng tín dụng 3
9. Phòng dịch vụ khách hàng cá nhân
10. Phòng tiền tệ kho quỹ
11. Phòng tài chính kế toán.
12. Phòng tổ chức hành chính
13. Phòng thanh toán quốc tế.
Phòng là đơn vị thuộc bộ máy tổ chức của chi nhánh Ngân hàng Đầu
t và phát triển Nghệ an trên cơ sở phê duyệt của chủ tịch hội đồng quản trị
Ngân hàng Đầu t và phát triển Việt Nam. Điều hành mọi hoạt động của
phòng là trởng phòng, là phó trởng phòng.
II.1.3. Khái quát tình hình hoạt động kinh doanh của chi nhánh Ngân
hàng Đầu t và phát triĨn NghƯ An
Hoµ vµo xu thÕ chung trong thêi gian qua, thời kỳ phát triển bùng nổ,
thịnh vợng của lĩnh vực kinh doanh dịch vụ ngân hàng Đầu t và phát triển
Nghệ An củng cố đợc kết quả kinh doanh rất tốt đẹp.
Bảng tình hình kinh doanh
Chỉ tiêu
- Tổng tài sản
- Huy động vốn bình quân
- Huy động vốn cuối kú
- Huy ®éng vèn TCKT

2004
1609310
1366726
1490068
306414

KH 2005
1550000
1650000

16

T12/2005
1973461
1534790
1807946
340525

%TT
22,63
12,30

% KH
99,02
109,57


- Huy động vốn dân c
1183654
- D nợ
1258819
+ Ngắn hạn
654321
+ Trung dài hạn
233776

+ KHNN + Chỉ định
370812
- Nợ quá hạn
8351
- Tổng thu
14389
+ Thu dịch vụ
4328
+ Thu dịch vụ ròng
4088
Tỉ träng thu phÝ b¶o l·nh 65,7%
 Tû träng thu phÝ thanh 26,5%
toán
- Chênh lệch thu chi
12990
- Trích DRR (luỹ kế trong
9500
năm)
- Lợi nhuận sau thuế bình
50
quân /ngời
- Số lao động
193
- Số cán bộ tín dụng
40

1330000

54000

1467421
1329772
667826
325868
336078
15656
183089
7013

5,64
2,08
39,39
-9,37

99,98

62

68,2%
31,8%
22000
13000

23706
13000

81

0,0866

200

200
38

82,5%

107,8
100
0,1

3,6%
- 5%

100

Nguồn: KHNV CN NHĐT & PTNA
Kết thúc 2005 với s nỗ lực của toàn chi nhánh hầu hết các chỉ tiêu kế
hoạch kinh doanh đều đạt, vợt 100% cụ thể:
1. Tổng tài sản: 1973 tỷ tăng 22,6% so với đầu năm chủ yếu là do
nguồn vốn huy động tăng.
2. Nguồn vốn tự huy động: 1808 tỷ tăng 21,3% so với đầu năm.
Nguồn vốn huy động so với kế hoạch đạt 109,57%.
Trong đó: - Tiền gửi TCKT 340,5 tỷ tăng 11,1% so với đầu năm.
- Tiền gửi dân c 1487,4 tỷ tăng 23,9% so với đầu năm.
- Tiền gửi VND đạt 1511,5 tỷ tăng 24,8% so với đầu năm.
- Tiền gửi ngoại tệ quy đổi tăng 6,16% so với đầu năm.
Trong năm 2005 nguồn vốn huy động tăng cao do chi nhánh đà tích
cực áp dụng các hình thức huy động hấp dẫn nh: Tiết kiệm dự thởng, tiết
kiệm khuyến mÃi, thẻ bảo hiểm, kỳ phiếu ngắn hạn tiếp tục huy động tiết

kiệm bậc thang, tiết kiệm rút dần. Chi nhánh luôn bám sát diễn biến lÃi suất
trên thị trờng để đa ra mức lÃi suất phù hợp. Riêng tiết kiệm dự thởng, chi
nhánh đà huy động đợc 143,9 tỷ VND và 3,48 triệu USD (đợt 1 và 2/2005)
hiện tại chi nhánh đang tiết kiệm dự thởng đợt 3 với kết quả đến tháng
12/2005 đạt 59 tỷ VND và 1,06 triệu USD.
3. Tổng d nợ 1239,7 tỷ tăng 5,6% so với đầu năm đạt 100% kế hoạch
- Tỷ trọng d nợ trung dài hạn 49,7% tổng d nợ. (Tỷ trong Ngân hàng
Trung ơng đề ra là 55%).

17


- Chất lợng tín dụng toàn chi nhánh: Nợ quá hạn 15,65 tỷ cha kể nợ
khoanh, nợ chờ xử lý Kinh tế Đầu t chiếm 1,18% tổng d nợ.
- Thu nợ tồn đọng hạch toán ngoại bảng 4,83 tỷ đạt 112,3% kế hoạch.
4. Kết quả kinh doanh
Chênh lệch thu chi 23,7 tỷ đạt 107,8% kế hoạch giao. Thực chất
chênh lệch thu chi trên sổ sách kế toán chỉ là 20,480 triệu nhng chi phí cải
tạo cửa lò số tiền 3,22 tỷ đợc trung ơng ghi nhận vào kết quả kinh doanh
nên chi nhánh để chênh lệch thu chi slà 23,7 tỷ. Trích dự phòng rủi ro 13 tỷ
đạt 100% kế hoạch. Thu dịch vụ ròng 6217 triệu đạt 124,3% kế hoạch.
Trong đó thu từ dịch vụ bảo lÃnh là 4239 triệu tăng trởng 49% năm trớc.
Thu dịch vụ khác 1978 triệu tăng trởng 58% so với năm trớc. Nhìn chung
các hoạt động dịch vụ có mức tăng trởng cao phù hợp với xu hớng phát
triển dịch vụ ngân hàng hiện nay thu dịch vụ ròng chiếm tỷ trọng 30% trên
chênh lƯch thu chi sau khi trÝch DPRR. Tõ nh÷ng kÕt quả đạt đợc trong năm
2005, chi nhánh Ngân hàng đầu t và phát triển Nghệ An đà đề ra một số chỉ
tiêu chung cho kế hoạch 2006 nh sau: (Đơn vị: Triệu đồng).
Huy động vốn:
- Bình quân:

1700.000
- Cuối kỳ:
2050.000
Tài chính:
Thu:
193884
Chi:
168452
Chênh lệch:
25432
Dịch vụ ròng:
7600
Tăng trởng tín dụng:
- Số d bình quân: 1298400
- Số d cuối kỳ:
1352900
* Trong 5 năm qua cùng với sự tăng trởng phát triển của nền kinh tế.
Ngân hàng Đầu t và phát triển Nghệ An cũng có sự phát triển nhanh mạnh,
ổn định, thể hiện qua số liÖu sau:

18


Bảng tình hình kinh doanh 2001- 2005
Chỉ tiêu

Đơn vị

- Tổng tài sản

Tỷ
đồng
Tỷ
đồng
Tỷ
đồng
Tỷ
đồng
Tỷ
đồng
Tỷ
đồng

- Huy động
vốn
- Huy động
vốn Bq
- D nợ
- D nợ TDBq

- Nợ quá hạn
thông thờng
- Tỷ lệ nợ quá
%
hạn ròng
Tỷ lệ NQH
%
- Thu dịch vụ
Tr.
ròng

đồng
- Thu dịch vụ
Tr.
TTQT
đồng
- Doanh số
Tr.
TTQT
USD
- Lợi nhuận trTỷ
ớc thuế
đồng
- Lợi nhuận
Tỷ
sau thuế bình
đồng
quân đầu ngời
ROA
%
- Thu nợ theo
Tr.
KHNN
đồng
- Thu nợ chỉ
Tr.
định
USD
- Thu nợ đÃ
Tỷ
hạch toán

đồng
ngoại bảng
- Trích DPRR
Tỷ
đồng
- Xử lý nợ xấu
Tỷ
từ quỹ DPRR đồng
- Xử lý từ nợ %
tồn đọng

2002

2003

2004

2005

TTso
2001(%)

TTBq
(%)

1339

1288

1496

1609

1820

36

12,2

875

1229

1425

1090

1720

97

20,6

772

1031

1342

1367

1530

98

20,7

936

1173

1209

1259

1330

42

12,5

911,3

1103

1226

1237

46

38

15,3

12,12

18,47

23,34

8,350,05

0,32

1,18

0,85

0,89

0,66

3,5

2,70

2,68

1,96

4,1

6,0

1,35

2,34

2,9

223

270

98,7

221

14,11

18

1,6

9,44

12,99

24

588

3,1

6,9

0,050

0,087

533

0,013

0,012

5,1

0,68

1

0,19

0,18

0,34

0,68

1

25,9

14,6

9,6

2,8

45,7

20,5

3,8

5,1

5,4

6

1,2

0,77

1,0

6

2,3

8,5

9,5

14

8,0

10

13

3,0

100

100

100

100

2001

3,2

3,4

100

3438

(Nguồn: Phòng KHNN - CN NH§T & PTNA)

19


Đánh giá chung công tác tín dụng: kết quả hoạt động tín dụng của chi
nhánh đà thực hiện mục tiêu xuyên suốt công tác tín dụng BIDV năm 2005 là
chủ động tăng trởng, gắn tăng trởng với kiểm soát chất lợng tín dụng, tang d nợ
có tài sản đảm bảo và d nợ ngoài quốc doanh. Thực hiện nghiêm túc các giới hạn
tín dụng đợc giao. Kết quả phân loại nợ của chi nhánh đà đợc ngân hàng nhà nớc
tỉnh Nghệ An và đoàn kiểm tra của trung ơng ghi nhận đà thực hiện nghi êm túc
QĐ 493 của Ngân hàng nhà nớc về phân loại nợ và trích lập DPRR.
II.2. Thực trạng hoạt động bảo lÃnh tại Chi nhánh Ngân hàng
Đầu t và phát triển Nghệ An

II.2.1.Quy trình nghiệp vụ bảo lÃnh tại Chi nhánh Ngân hàng Đầu t và Phát
triển Nghệ An.
Là một hoạt động mang tính rủi ro cao, Nghiệp vụ bảo lÃnh phải tuân theo
một quy trình cụ thể, chặt chẽ. Tại chi nhanh Ngân hàng đầu t và phát triển Nghệ
An. Quy trình nghiệp vụ bảo lÃnh đợc chia thành 3 loại ứngn với 3 loại hình bảo
lÃnh là bảo lÃnh theo món, bảo lÃnh theo hạn mức và bảo lÃnh đối ứng. Sau đây là
quy trình bảo lÃnh theo mức. Quy trình bảo lÃnh theo hạn mức và quy trình bảo
lÃnh đối ứng cũng đợc tơng tự chỉ khác một vài chỉ tiêu nhỏ.
Bớc 1: Tiếp nhận và hoàn chỉnh hồ sơ:
1. Hớng dẫn khách hàng lập hồ sơ bảo lÃnh:

CB. THBL hớng dẫn khách hàng lập hồ sơ theo đúng quy định đối với mỗi
loại bảo lÃnh, bao gồm: Hồ sơ áp dụng đối với tất cả các loại bảo lÃnh và hò sơ áp
dụng riêng cho từng loại bảo lÃnh.
1.1. Hồ sơ áp dụng đối với các loại bảo lÃnh:
1.1.1. Giấy đề nghị bảo lÃnh (BM 10/HD - PC - 08).
1.1.2. Hồ sơ pháp lý về khách hàng.
1.1.3. Hồ sơ về tình hình sản xuất kinh doanh, tài chính.
1.1.4. Hồ sơ về đảm bảo bảo lÃnh.
- Hồ sơ pháp lý 1.1.2 đến 1.1.4: Tham chiÕm híng dÉn lËp hå s¬ vay vèn,
Quy trình cho vay trung dài hạn MÃ số QT - TD - 02.
- Nếu khách hàng đà có quan hệ tín dụng, bảo lÃnh với Ngân hàng Đầu t
và phát triển Việt Nam, hồ sơ bảo lÃnh áp dụng cho các loại bảo lÃnh gồm 1.1.1.,
1.1.3, 1.1.4 và 1.1.2 (nếu có điển hình, bổ sung).
1.2. Hồ sơ áp dụng riêng cho từng loại bảo lÃnh:
1.2.1. Đối với bảo lÃnh vay vốn:
a/ Hồ sơ về tình hình tài chính và SXKD của khách hàng bổ sung thêm:
- Tài liệu xác minh tình công nợ tại thời điểm gần nhất của các TCTD mà
khách hàng có d nợ.
b. Hồ sơ về dự án đầu t bổ sung thêm:
- Hợp đồng thơng mại đợc cấp có thầm quyền phê duyệt.
- Hợp đồng uỷ th¸c nhËp khÈu (nÕu cã)

20