Kiến thức lớp 10 Tấm cám-suy nghĩ về nhân vật ppt

Kiến thức lớp 10
Tấm cám-phần4

Ý KIẾN CỦA EM VỀ CÁC CÁCH KẾT
THÚC TRUYỆN CỔ TÍCH TẤM CÁM



Truyện cổ tích là một loại truyện dân gian chủ yếu ra đời trong
hoàn cảnh xã hôị có áp bức, bóc lột. Đó là những câu chuyện
tưởng tượng xoay quanh cuộc đời của một số kiểu nhân vật như
nhân vật bất hạnh, nhân vật dũng sĩ, nhân vật thông minh, ngốc
nghếch vv

Nhắc đến truyện cổ tích có lẽ trong chúng ta ai cũng từng được
nghe câu chuyện Tấm Cám. Câu chuyện này trong dân gian lưu
truyền rất nhiều dị bản. Chủ yếu ở phần kết truyện. Mỗi dị bản
một cách kết thúc khác nhau, đều có cái hay, cái riêng của nó.

Truyện cổ tích Tấm Cám kể về cuộc đời của cô Tấm - một cô gái
hiền hậu, xinh đẹp nết na. Ta tưởng tượng như Tấm sẽ được
hưởng một cuộc sống tươi đẹp bình lặng. Nhưng không, nàng
luôn bị Cám - đứa con gái của mụ gì ghẻ vốn tính độc ác, tham
lam nghĩ ra nhiều mưu kế để hãm hại Tấm. Vì lòng đố kị ganh
ghét với sự may mắn trong hôn nhân của chị, mà Cám đã khiến
cuộc đời Tấm phải trải qua bao lần chết đi sống lại : Lần thì hoá
thành chim vàng anh, lúc lại biến thành cây xoan đào, sau lại hoá
ra chiếc khung cửi, và rồi lại là quả thị thơm. Nàng đã phải chịu
đựng sự hành hạ nhẫn tâm của hai mẹ con nhà Cám. Nhưng rồi
cuối cùng, cái thiện vẫn luôn chiến thắng cái ác.

Tấm trở thành hoàng hậu sống hạnh phúc với nhà vua, còn mẹ
con Cám phải đón nhận cái chết.

Đó là một kết cục công bằng, hợp với khát vọng ở hiền gặp lành
của cha ông chúng ta.

Tuy nhiên, trong dân gian, kết thúc truyện Tấm Cám không đơn
giản như thế. Cái chết của mẹ con Cám được kể lại bằng nhiều
cách khác nhau.

Bản thứ nhất : Cám thấy Tấm trở về và được vua yêu thương
như xưa thì không khỏi sợ hãi. Một hôm Cám hỏi chị :

- Chị Tấm ơi chị Tấm, chị làm thế nào mà đẹp thế ?

Tấm không đáp, chỉ hỏi lại :

- Có muốn đẹp không để chị giúp ?

Cám bằng lòng ngay. Tấm sai quân hầu đào một cái hố sâu và
đun một nồi nước sôi. Tấm bảo cám nhảy xuống hố và sai quân
hầu dội nước sôi vào hố. Cám chết mụ dì ghẻ cũng lăn đùng ra
chết

Ở cách kết thúc này, tác giả dân gian đã cho ta chứng kiến kết
cục cuối cùng của cuộc đời Cám và mụ gì ghẻ. Người ra tay
trừng phạt hai mẹ con Cám không ai khác chính là Tấm. Đành
rằng trong truyện cổ tích, kẻ ác lúc nào cũng bị trừng phạt đích
đáng, kết thúc trên rõ ràng là đã thể hiện đúng ước mơ của người
dân lao động (thiện thắng ác) nhưng liệu như vậy, cô Tấm có

phải là một con người “hơi” dã man khi ở phần trên câu chuyện ta
luôn biết Tấm là một người con gái hiền lành, tốt bụng ?

Bản thứ hai : Cám thấy Tấm trở về và được vua yêu thương như
xưa nó không khỏi sợ hãi. Nhưng Cám cũng thắc mắc là vì sao
chị mình sau bao thử thách nghiệt ngã như thế lại trở nên đẹp đẽ
bội phần. Cám hỏi Tấm :

- Chị Tấm ơi chị Tấm, chị làm thế nào mà đẹp thế ?

Tấm trả lời :

- Chị đẹp thế này là nhờ mỗi ngày đều tắm rửa bằng nước sôi
đấy. Thế em có muốn đẹp không, để chị giúp cho.

Cám hí hửng đồng ý. Thế là Tấm chuẩn bị cả một nồi nước sôi và
dội luôn lên người Cám. Cám chết còng keo trong nước nóng.

Nhưng câu chuyện chưa dừng lại ở đây. Sau khi Cám chết, mụ dì
ghẻ vẫn không hề hay biết chuyện. Tấm vội sai quân hầu đem
làm thịt Cám và muối thành mắm, đem biếu mụ dì ghẻ và nói dối
là mắm do Cám từ hoàng cung gửi về biếu mẹ. Mụ dì ghẻ tưởng
thật, đem mắm ra ăn và tấm tắc khen ngon. Có con quạ đậu trên
cành cây bên cửa sổ líu lo.

Ngon gì mà ngon
Mẹ ăn thịt con
Có còn xin miếng

Mụ dì ghẻ nghe vậy liền chửi mắng :

- Chém tổ cha tổ mẹ mày. Mắm này do con gái ta từ hoàng cung
gửi về. Ta ăn ngon thì khen chứ sao.

Thế là mụ tiếp tục ăn. Ăn cho đến tận đáy hũ. Mụ chợt nhìn thấy
một cái đầu lâu, lúc này mới biết lời con chim nói là thật quá, sợ
quá mụ lăn đùng ra chết.

Đây là một cách kết thúc thật đáng đời cho mẹ con Cám. Cám vì
sống độc ác nên đến lúc chết cũng không được thanh thản, đã bị
dội nước sôi rồi lại còn bị làm thịt muối thành mắm. Còn mụ dì
ghẻ lại là người ăn thịt con gái của mình. Cách kết thúc này là
một sự trả giá quá đắt cho những mưu kế độc ác và lòng tham
lam của mẹ con Cám. Tuy nhiên, ta vẫn phải đặt ra câu hỏi : Liệu
như thế này, Tấm có phải thay đổi thành một con người độc ác
và mưu mẹo ? Vì chỉ những người mưu mẹo, nham hiểm mới có
thể nghĩ ra cách muối mắm rồi đem biếu gì ghẻ như vậy ? Đối
chiếu với những lời kể về phẩm chất của Tấm ở phần trên câu
chuyện với phần kết thúc, dường như ta thấy có sự đối lập

Bất cứ ai khi nghe kết thúc kiểu này, chắc hẳn đều không tránh
khỏi cảm giác ghê sợ, dã man quá mức. Hình ảnh một nàng Tấm
hiền lành lương thiện cũng dần nhạt nhoà một phần nào đó.
Nhưng vì truyện cổ tích ra đời trong xã hội phong kiến nên cách
trả thù kiểu trung cổ như trên cũng không có gì xa lạ. Hơn nữa
mẹ con nhà Cám làm Tấm chết đi sống lại bốn lần cho nên cách
kết thúc trên mới là kiểu trừng phạt triệt để của ngừơi lao động.
Đó là hậu quả của những kẻ gieo gió sẽ gặt bão như mẹ con nhà
Cám.

Bản thứ ba : Cám thấy Tấm trở về sống hạnh phúc với vua cha
thì trong lòng không khỏi ghen tị khi thấy chị mình càng đẹp lộng
lẫy hơn bao giờ hết. Cám về quê sống với mẹ và được nghe một
người nào đó bảo rằng : Muốn đẹp như Tấm thì phải tắm nước
sôi. Cám tin lời người ấy một cách ngu ngốc, mê muội. Cám đã
làm theo. Nó chuẩn bị cho mình một nồi nước sôi thật to và dội
lên người. Kết quả là Cám chết cong keo trong nước nóng.

Mụ dì ghẻ đi làm về thấy thế cũng lăn đùng ra chết theo con.

Cách kết thúc này có vẻ "nhân đạo" hơn cả. Bởi vì cuối cùng
Cám và mụ dì ghẻ cũng đã phải trả giá cho những hành động của
mình. Kết thúc này hay ở chỗ : Cám nghe lời mách bảo của một
người nào đó không rõ tên tuổi. Người nào đó ở đây chính là
người đại diện cho nhân dân lao động, hoàn toàn đứng ngoài câu
chuyện và có cách nhìn, cách đánh giá khách quan về mẹ con
Cám. Điều này chứng tỏ, tất cả mọi người đều đồng cảm với
Tấm, đều căm ghét mẹ con nhà Cám độc ác, nham hiểm, tham
lam. Thay thế cho Tấm, người ấy đã trả thù mẹ con Cám giúp
Tấm. Cách kết thúc này rất hay, vẫn đảm bảo nguyên vẹn phẩm
chất hiền lành, giàu lòng lòng vị tha của cô Tấm, vẫn thể hiện rõ
nét ước mơ của nhân dân lao động về chân lí của cuộc sống, về
quy luật của tự nhiên ; cái thiện vẫn luôn chiến thắng cái ác, hạnh
phúc sẽ mỉm cười với những người lương thiện và sự trừng phạt
đích đáng sẽ đến với những kẻ độc ác, nham hiểm.

Chính vì tính truyền miệng của văn học dân gian nên mỗi tác
phẩm dân gian đều có nhiều dị bản khác nhau. Truyện cổ tích
Tấm Cám là một minh chứng chân thực nhất cho điều đó. Cùng
là một câu chuyện song lại có nhiều cách kết thúc khác nhau, mỗi

cách kết thúc đều có cái hay, cái đặc biệt riêng của nó. Song xét
về thế giới tâm lí của con người, ta đều có thể cảm nhận được
cách kết thúc nào là hợp lí nhất. Tuy nhiên điều cảm nhận ấy vẫn
là đánh giá chủ quan của từng ngừơi đọc.

Ba cách kết thúc khác nhau của truyện Tấm Cám chắc chắn ra
đời ở ba thời kì khác nhau. Cách thứ hai, ra đời trước tiên. Tiếp
đến là cách thứ nhất. Người sau chỉnh lại kết thúc của cách hai,
vì thấy Tấm trong câu chuyện trả thù tàn ác quá, nhưng đồng
quan điểm "Tấm phải trực tiếp trả thù". Nhưng vấn đề đặt ra là,
có nên theo "tấm lòng nhân ái" khi nghe chuyện mà bỏ qua biểu
tượng răn đe hết sức quyết liệt của cách kết thúc "muối mắm"
hay không. Đó là trước cái ác tột cùng, một cái ác không điểm
dừng, quyết truy đuổi, tiêu diệt đến cùng cái thiện, thì cái ác ấy
cũng cần bị cái thiện đáp trả xứng đáng. Tiêu diệt cả gốc lẫn rễ,
làm cho cái ác phải ghê rợn, băm vằm ra để chúng không thể hồi
sinh. Cách thứ ba, khác hẳn hai cách trên, có lẽ do có khoảng lùi
lớn về thời gian, thay đổi về thời đại nên quan niệm trả thù đã
được "nhân đạo hoá". Mặt khác, người kể lại muốn giữ trọn hình
ảnh đẹp của người con gái Việt Nam truyền thống nên điểu chỉnh
lại. Có điều nó cũng đã "lập trường hóa", "tiến bộ hóa", "hiện đại
hóa" câu chuyện.

Truyện cổ tích Tấm Cám tuy có nhiều cách kết thúc khác nhau
song mỗi cách kết thúc đều có cái hay và ý nghĩa riêng của nó.
Chính cách kết thúc khác nhau đã làm phong phú thêm truyện cổ
dân gian. Hiểu và đồng cảm với người xưa thì chọn cách hai.
Cùng quan điểm như vậy, nhưng "mềm mỏng" hơn thì chọn cách
một, Theo thời bây giờ sẽ chọn cách ba. Cho nên, bạn chọn cách
kết thúc nào cũng đều được. Tôi thì tôi chọn cách kết thúc thứ

hai.

Bởi lẽ, các kiểu kết thúc tuy có những chỗ khác nhau nhưng đều
góp phần thể hiện ước mơ và công lí nhân dân “Ở hiền gặp lành”,
“Ác giả ác báo.