Tiết 109 - 110 Một số thể loại văn học

Trường THPT Tam Quan Năm học 2009 - 2010

Ngày soạn: 05/ 4 /2010 Lí luận :
Tiết : 109 - 110
I. MỤC TIÊU
1. Về kiến thức: Giúp học sinh :
-Nhận biết được loại và thể trong văn học:
-Hiểu khái quát đặc điểm cuả một số thể loại văn học
2. Về kó năng
3. Về thái độ:
II. CHUẨN BỊ
1.Chuẩn bò của giáo viên
- Đồ dùng dạy học : Tài liệu tham khảo: Sách giáo viên, Thiết kế bài
giảng Ngữ văn 11, Ôn tập Ngữ văn 11. Soạn giáo án
- Phương án tổ chức lớp học : Đọc diễn cảm, gợi mở, thảo luận, bình giảng
2. Chuẩn bò của học sinh : Đọc sách giáo khoa, soạn bài theo hướng dẫn sách
GK.
III. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC
1. Ổn đònh tình hình lớp : (1phút) Kiểm tra nề nếp, só số, tác phong học sinh.
2. Kiểm tra bài cũ : (5 phút)
3. Giảng bài mới:
- Giới thiệu bài : (2 phút)
Trong lónh vực văn học – nghệ thuật, chúng ta đã từng được biết đến hai thể
loại văn học đó là kòch và văn nghò luận. Để hiểu biết một cách thấu đáo hơn, trong
tiết học này, chúng ta sẽ được tìm hiểu về đặc điểm cũng như yêu cầu về đọc csc thể
loại kòch và văn nghò luận.
- Tiến trình bài dạy:
THỜI
GIAN
HOẠT ĐỘNG CỦA
GIÁO VIÊN

HOẠT ĐỘNG CỦA
HỌC SINH
NỘI DUNG KIẾN THỨC
15’
20’
Hoạt động 1:
Hướng dẫn HS tìm
hiểu thể loại Kòch
-Gv gọi HS đọc phần
I.SGK

Hoạt động 1:
1.Khái niệm
-Kòch là một loại nghệ
thuật tổng hợp. Trong
đó có 3 đối tượng quan
trọng nhất: kòch bản,
đạo diễn, diễn viên
2.Đặc trưng chủ yếu
của kòch:
-Xung đột phản ánh tập
trung xung đột của đời
sống
-Nhân vật kòch thực
hiện hành động kòch
I. KÞch:
1. Kh¸i l ư ỵc vỊ kÞch:
- KÞch lµ mét läai h×nh nghƯ
tht tỉng hỵp.
- Chän xung ®ét ®êi sèng lµm

®èi tưỵng miªu t¶
- Xung ®ét kÞch ®ưỵc cơ thĨ
ho¸ b»ng hµnh ®éng kÞch
(c¸ch tỉ chøc hµnh ®éng kÞch,
nh©n vËt kÞch.)
- Nh©n vËt kÞch ®ưỵc x©y dùng
b»ng ng«n ng÷ kÞch (lêi tho¹i)
- Ng«n ng÷ kÞch (®èi tho¹i,
®éc tho¹i, bµng tho¹i) mang
tÝnh hµnh ®éng vµ khÈu ng÷
cao -> kh¾c ho¹ tÝnh c¸ch
nh©n vËt.
2. Ph©n lo¹i kÞch
- Ph©n chia theo néi dung, ý
Ngữ văn 11 Cơ bản - 1 - Nguyễn Văn Mạnh
Trường THPT Tam Quan Năm học 2009 - 2010

20’


Hoạt động 2:
Hướng dẫn HS tìm
hiểu Khái lược về
văn nghò luận
trong cốt truyện tập
trung, cô đọng
-Ngôn ngữ kòch –lời
thoại trực tiếp khắc họa
tính cách nhân vật, có
tính hành động và khẩu

ngữ cao.

Hoạt động 2:
-Nghò luận là thể loại
VH bàn luận về một
vấn đề, bằng phán đoán
lập luận, chứng cứ
nhằm tranh luận, thuyêt
phục bác bỏ, khẳng
đònh, phủ nhận…
Tóm lại là giải quyết
vấn đề
*Giá trò của bài văn
nghò luận trước hết là:
-Tính đúng đắn sâu sắc,
mới mẻ cần thiết của
nghÜa xung ®ét kÞch
+Bi kÞch: Xung ®ét kÞch x¶y
ra gi÷a nh÷ng nh©n vËt cao
thưỵng tèt ®Đp, víi nh÷ng
nh©n vËt ®éc ¸c ®en tèi. Sù
th¶m b¹i hay c¸i chÕt cđa
nh÷ng nh©n vËt cao thưỵng,
tèt ®Đp gỵi lªn nçi xãt xa
thư¬ng c¶m
+Hµi kÞch: Nh÷ng t×nh hng
kÞch kh«i hµi, sù ®èi lËp gi÷a
c¸i ®Đp víi c¸i xÊu nh»m
lµm bËt lªn tiÕng cưêi.
+ChÝnh kÞch: Ph¶n ¸nh nh÷ng

m©u thn xung ®ét trong
cc sèng hµng ngµy
(bn,vui ®an xen )
- Ph©n lo¹i kÞch theo h×nh thøc
ng«n ng÷ biĨu diƠn: KÞch th¬;
KÞch nãi; Ca kÞch: tng,
chÌo, c¶i lư¬ng.
3. Yªu cÇu ®äc kÞch b¶n v¨n
häc
- §äc tiĨu dÉn ®Ĩ cã hiĨu biÕt
thªm vỊ t¸c gi¶, t¸c phÈm
- Chó ý lêi tho¹i cđa nh©n vËt
®Ĩ hiĨu tÝnh c¸ch nh©n vËt-
Ph©n tÝch hµnh ®éng kÞch, x¸c
®Þnh râ xung ®ét chđ u vµ
thø u.
II. NghÞ ln:
1. Kh¸i l ư ỵc vỊ v¨n nghÞ
ln:
- V¨n nghÞ ln lµ thĨ lo¹i v¨n
häc ®Ỉc biƯt dïng lÝ lÏ, ph¸n
®o¸n, chøng cø ®Ĩ bµn ln vỊ
mét vÊn ®Ị nµo ®ã thc vỊ
v¨n häc, ®êi sèng chÝnh trÞ, x·
héi, triÕt häc, ®¹o ®øc
- VÊn ®Ị ®a ra nh mét c©u hái,
cÇn ®ưỵc gi¶i ®¸p, lµm s¸ng
tá, bµn vỊ c¸i ®óng, sai, kh¼ng
®Þnh hc b¸c bá ®Ĩ ngưêi
nghe (®äc) ®ång t×nh chia sỴ

quan ®iĨm vµ niỊm tin cđa
m×nh.
-NghÞ ln lµ bµn ln c¸i
®óng, sai, c¸i ph¶i, c¸i tr¸i,
kh¼ng ®Þnh hay b¸c bá ®iỊu
nµy, ®iỊu kia ®Ĩ ph¸t hiƯn lµm
râ ch©n lÝ, ®Ĩ ngêi ®äc chia sỴ
®ång t×nh víi quan ®iĨm cđa
ngưêi viÕt.
- Søc hÊp dÉn cđa v¨n nghÞ
ln: tư tưëng s©u s¾c, m¹ch
l¹c, tinh tÕ trong diƠn ®¹t; chỈt
chÏ trong kÕt cÊu, quan ®iĨm
Ngữ văn 11 Cơ bản - 2 - Nguyễn Văn Mạnh
Trường THPT Tam Quan Năm học 2009 - 2010

5’
Hoạt động 3:
lun tËp
vấn đề và những ý
kiến, luận điểm của
người viết đưa ra
-Nghệ thuật trình bày
sắc bén, thuyết phục…
-Ngôn ngữ trình bày
chính xác, chặt chẽ rõ
ràng và giàu hình ảnh
biểu cảm
râ rµng minh b¹ch.
- V¨n nghÞ ln sư dơng nhiỊu

thao t¸c nh gi¶i thÝch, chøng
minh, ph©n tÝch, b×nh ln, so
s¸nh, b¸c bá ®Ĩ gióp ngưêi
®äc hiĨu vÊn ®Ị.
- C¸c lo¹i v¨n nghÞ ln (xÐt
vỊ néi dung ln bµn):
+ V¨n chÝnh ln: bµn b¹c
nh÷ng vÊn ®Ị chÝnh trÞ, triÕt
häc, ®¹o ®øc
+ Phª b×nh v¨n häc: bµn vỊ
c¸c vÊn ®Ị v¨n häc nghƯ tht
2. Yªu cÇu vỊ ®äc v¨n nghÞ
ln:
-T×m hiĨu t¸c gi¶, hoµn c¶nh,
mơc ®Ých s¸ng t¸c
(VÊn ®Ị nªu trong t¸c phÈm
xt ph¸t tõ nhu cÊu thùc tÕ
nµo? cã tÇm quan träng ra
sao?)
- N¾m ®ưỵc tư tưëng, quan
®iĨm cđa t¸c gi¶
- C¶m nhËn ®ưỵc t©m tư, t×nh
c¶m cđa t¸c gi¶.
- N¾m ®ưỵc c¸ch lËp ln cđa
t¸c gi¶.
- N¾m ®ưỵc kh¸i qu¸t gi¸ trÞ
cđa t¸c phÈm nghÞ ln: nghƯ
tht biĨu hiƯn, néi dung tư
tưëng.
* NghƯ tht lËp ln ®éc ®¸o

cđa ¨ng – ghen:
- PhÇn mét: Tõ ®Çu Êy g©y ra
(Thêi ®iĨm C¸c M¸c vÜnh biƯt
cc ®êi)
- PhÇn hai: TiÕp ®ã dï ngưêi
®ã kh«ng lµm g× thªm n÷a
(nh÷ng cèng hiÕn to lín cđa
M¸c víi cc sèng nh©n lo¹i)
- PhÇn ba: Cßn l¹i: §¸nh gi¸
sù cèng hiÕn vÜ ®¹i cđa C¸c
M¸c
-> Bè cơc c©n ®èi, râ rµng.
-> NghƯ tht so s¸nh tÇng
bËc, t¨ng tiÕn.
III.Luyện tập:
Bài tập 2SGK:
Trong toàn vở kòch: đó là
xung đột giữa tình yêu của
hai người và sự cản trở (dựa
trren thù hận của hai dòng họ
Capiulét và Môntaghiu)
-Trong đoạn trích : tình yêu
Ngữ văn 11 Cơ bản - 3 - Nguyễn Văn Mạnh
Trường THPT Tam Quan Năm học 2009 - 2010

20’
Hoạt động 3:
HS lun tËp.
trong sáng, mê say và mãnh
liệt của hai người bất chấp

và vượt lên thù hận giữa hai
dòng họ. Rômêô say mê
Giuliét và ngược lại, chỉ băn
khoăn không biết chàng có
vượt qua được sự cản trở của
gia đình và dòng họ hay
không.
4. Củng cố :(2 phút)
- Ra bài tập về nhà:
- Chuẩn bò bài : Luyện tập vận dụng kết hợp các thao tác lập luận
IV. RÚT KINH NGHIỆM, BỔ SUNG:





  







Ngữ văn 11 Cơ bản - 4 - Nguyễn Văn Mạnh
Trường THPT Tam Quan Năm học 2009 - 2010

Ngữ văn 11 Cơ bản - 5 - Nguyễn Văn Mạnh