Chợ vùng cao Hà Giang docx

Chợ vùng cao Hà Giang
Sơ lược chung
Ai đã một lần ghé thăm chợ phiên ở Mèo Vạc, Đồng Văn, Quản Bạ, Hoàng Su
Phì, Xín Mần…của Hà Giang hẳn không thể nào quên những đặc sắc của các
chợ phiên nơi đây. Được hình thành lâu đời và sầm uất vào bậc nhất, tuy nhiên
khác với ở miền xuôi, chợ ở Hà Giang thường họp một tuần một lần vào chủ
nhật ở trung tâm các huyện, có nơi xa xôi còn cả tháng chợ mới họp.
Ở Hà Giang thường có những phiên chợ lùi, chủ yếu là ở các xã, nghĩa là chợ
họp luân phiên ngược lại các thứ trong tuần, Ví dụ tuần này chợ họp vào chủ
nhật, thì tuần sau sẽ họp vào thứ bảy, tuần tiếp theo sẽ họp vào thứ sáu, tuần
sau nữa sẽ họp vào thứ 5.
Với người vùng cao, đi chợ phiên là hoạt động không thể thiếu, trong sinh hoạt
của gia đình họ. Ngày chợ, bà con thường kiếm nhiều cớ, để có mặt ở chợ, trẻ
con thì ngoan ngoãn ngồi một chỗ, đợi cha mẹ mua sắm hàng hoá, những đồ
dùng thiết yếu trong gia đình mình đủ dùng trong vòng một tuần. Có một điều
rất đỗi bình thường với người dân ở đây đó là cái gì họ cũng địu trên lưng, kể
cả phân bón để tăng gia sản xuất hay gia súc gia cầm.
Những mặt hàng mà họ mang ra chợ bán cũng khá phong phú nhưng chủ yếu là
những sản vật của núi rừng hay là những mặt hàng do chính họ làm ra như:
ngô, thóc, đậu tương, các loại rau, mật o¬ng, nấm hương, mộc nhĩ, vải…cũng
vì vậy mà những thứ họ mua về chủ yếu là những mặt hàng họ không tự sản
xuất được như dầu hoả, muối, kim chỉ, mì chính, đèn, pin…Khi mua những
mặt hàng này, họ thường tính theo các đơn vị đo lường đặc trưng của vùng họ
như tính quả (trứng), tính con (gà) tính ống (ngô)…ngày nay họ đang dần học
theo người Kinh dùng đơn vị do lường là kilôgam.
Nhiều chợ ở Hà Giang người dân tộc không dùng tiền để trao đổi mà họ thường
trao đổi bằng các hiện vật. Họ thường mang xuống chợ con gà, hay chục trứng
để đổi lấy cái cuốc hay đôi thùng gánh nước…Những vật dụng cần thiết trong
gia đình. Nhiều vùng, dân tộc xa xôi hẻo lánh chợ thuần nhất chỉ có những
người dân tộc họ đến để trao đổi mua bán qua việc thoả thuận đổi hiện vật lấy
hiện vật nên không hề có sự gian lận, lừa đảo.

Chợ vùng cao tuy còn nghèo nàn, đơn giản nhưng nó thực sự thấm đượm tình
người, nơi có những người dân tộc thật thà mang đến đây những sản vật do
chính bàn tay cần mẫn của họ làm ra, mỗi nơi một sản vật đặc trưng đó cũng là
đặc sản của từng vùng. Chợ phiên vùng cao ở Hà Giang thật náo nhiệt và đầy
sắc màu đồng bào các dân tộc, đặc biệt là dân tộc Mông.
Từ sáng sớm trên các sườn núi đã xuất hiện những người và ngựa xuống chợ.
Từng dòng người vào chợ, mua mua bán bán rồi lại tản ra nơi vi vút tiếng khèn
Mông, tạo ra khung cảnh vừa thơ mộng vừa quyến rũ. Du khách sẽ tận mắt
thấy cảnh những người đàn ông Mông bát rượu trên tay vây quanh nồi "thắng
cố" nghi ngút cho đến khi say mèn. Những người phụ nữ Mông lại hiền lành
dìu chồng lên yên ngựa với lỉnh kỉnh đồ đạc, còn họ bám đuôi ngựa theo những
con đường núi chênh vênh trở về nhà trên núi cao.
Đặc biệt hơn, ở các dân tộc họ đi chợ không đơn thuần chỉ để mua bán mà còn
là để đi chơi. Có khi chỉ một con gà hay một chục trứng cắp nách mà họ có thể
đi nửa ngày đường để xuống chợ. Họ tới đây để giao lưu, trò chuyện để gặp gỡ
bạn bè, trao đổi tâm tình. Chợ còn là nơi hò hẹn của nhiều đôi trai gái. Tiêu
biểu cho kiểu chợ này là chợ tình Khâu Vai, hay còn gọi là chợ Tình Phong
Lưu, một năm chỉ họp một lần vào 27/3 âm lịch.
Chợ phiên vùng cao ở Hà Giang không đơn thuần chỉ là nơi trao đổi hàng hoá,
phục vụ nhu cầu tiêu dùng mà quan trọng hơn nó còn là nơi biểu hiện đậm nét
nhất những bản sắc văn hoá của các dân tộc vùng cao Hà Giang đang chờ đón
du khách đến tham gia và khám phá.

Chợ Cán Tỷ huyện Quản Bạ
Vị trí: Cách trung tâm thị trấn Tam Sơn 12 km
Đặc điểm: chợ họp ven đường quốc lộ, chưa có điểm họp chợ cố định nhưng
hoạt động buôn bán và giao lưu hàng hoá cũng như văn hoá tinh thần diễn ra
khá náo nhiệt bởi đây cũng là địa điểm tiếp giáp với nhiều xã lân cận và có
đường quốc lộ chạy qua

Đặc sản địa phương: rượu ngô, hà thổ cẩm, được liệu, ấu tẩu
Họp vào thứ 5 hàng tuần
Chợ Quyết Tiến huyện Quản Bạ
Vị trí: Cách trung tâm thị trấn Tam Sơn 7 km và cách thị xã 38 km

Thời gian họp chợ: thứ 7 hàng tuần và thường chỉ kéo dài đến hết trưa Đặc
điểm: Chợ nàm ngay vên quốc lộ 4c quy mô hơn 1.000 m2.
Đặc sản địa phương: rượu ngô, đậu tương, hàng thổ cẩm
Họp vào thứ 7 hàng tuần
Chợ Yên Minh
Chợ huyện Đồng Văn và Yên Minh cùng họp ngày Chủ nhật nên dằn lòng chỉ
ở Yên Minh mà ngồi lẫn vào cùng mấy cô người Giáy bán rượu má hây đỏ một
lúc đã say, chẳng biết vì người hay do rượu. Chợ đông từ lúc tinh mơ nên
khách miền xuôi ngủ muộn nằm tưởng mình đang nghe bản hòa tấu cổ tích
Phiên chợ Ba Tư.


Vượt qua con suối nhỏ là đến chợ huyện Yên Minh.

Cậu bé bán lá Dong ở chợ Yên Minh.