vai trò công nhân trong thời kỳ CNH-HĐH

ĐIỆN LỰC THỦ THIÊM CỘNG HOÀ XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
ĐỘI QLLĐ Q2 Độc lập - Tự do - Hạnh phúc
Số: . . . . /QLLĐ Q2-KT Quận 2, ngày 07 tháng 06 năm 2010

BÀI VIẾT THAM GIA DỰ THI
NỘI DUNG: NHẬN THỨC CỦA BẠN VỀ GIAI CẤP CÔNG NHÂN
TRONG SỰ NGHIỆP CNH-HĐH ĐẤT NƯỚC.
Giai cấp công nhân có sứ mệnh lịch sử vô cùng trọng đại, xóa bỏ xã hội cũ, lạc hậu,
xây dựng xã hội mới tiến bộ, giải phóng giai cấp mình đồng thời giải phóng toàn nhân
loại trên phạm vi toàn thế giới. Ngày nay đứng trước tình hình phát triển mới của đất
nước và thế giới, nhân loại bước vào thiên niên kỷ mới, nhiều ý kiến đặt ra cho việc
xây dựng và phát triển giai cấp công nhân. Đảng ta khẳng định giai cấp công nhân Việt
Nam vẫn là lực lượng đi đầu trong sự nghiệp công nghiệp hóa (CNH), hiện đại hóa
(HĐH) đất nước. Trong bài viết này, tôi xin đề cập tới việc nhận thức vai trò của giai
cấp công nhân trong điều kiện ngày nay để xây dựng và phát triển giai cấp công nhân
đáp ứng yêu cầu CNH, HĐH đất nước.
Trong thời đại ngày nay, giai cấp công nhân vẫn là lực lượng đi đầu trong quá
trình xây dựng và bảo vệ chế độ mới, trong sự nghiệp CNH, HĐH đất nước.
Do tác động của cuộc cách mạng khoa học và công nghệ hiện đại, nên cơ cấu kinh tế,
cơ cấu xã hội đã có những biến đổi mới làm cho “giai cấp công nhân hiện đại” có trình
độ văn hóa chung và tay nghề chuyên môn cao hơn; mức thu nhập khá hơn trước, làm
cho một bộ phận người lao động trở thành “trung lưu hóa”. Một bộ phận trong giai cấp
công nhân đã mua cổ phần và được chia lợi nhuận với giai cấp tư sản. Tầng lớp quản
lý ngày càng có vai trò quan trọng và kiêm nhiều chức năng phụ của giới chủ. Những
biểu hiện trên đây chứng tỏ giai cấp công nhân ngày càng phát triển, chứ không phải
"teo đi" như một số người quan niệm.
Ngày nay trong điều kiện mới, khi lực lượng sản xuất đang trên đà phát triển mạnh,
giai cấp công nhân không chỉ bao gồm những người lao động chân tay mà còn cả lao
động trí óc thông qua các máy điện toán với những thành tựu của tin học. Giai cấp
công nhân có sự phát triển về chất lượng để đảm đương được nhiệm vụ của mình
trong điều kiện mới, hay nói cách khác “công nhân hóa trí thức” và “trí thức hóa công

nhân” là xu thế tất yếu của nền đại công nghiệp, của quá trình tự động hóa, tin học
hóa. Giai cấp công nhân đang lớn lên với đội ngũ trí thức của mình và giai cấp công
nhân luôn luôn là người trực tiếp sản xuất, tham gia vào quá trình tạo ra những giá trị
vật chất, những của cải to lón cho xã hội.
Trong điều kiện ngày nay, cơ cấu của giai cấp công nhân hiện đại rất đa dạng, có nhiều
trình độ khác nhau và không ngừng biến đổi theo hướng không thuần nhất: Công nhân
kỹ thuật ngày càng tăng công nhân ngày càng được nâng cao về trình độ, đóng vai trò
chính trong quá trình phát triển, công nhân truyền thống giảm dần. Ở các nước tư bản
phát triển “công nhân áo xanh” chỉ chiếm 12 - 15% tổng số công nhân. Tuy đại bộ phận
tầng lớp trí thức và lao động có kỹ năng đang có việc làm được cải thiện mức sống và
gia nhập vào tầng lớp trung lưu, nhưng vẫn không xóa được sự phân hóa giàu nghèo.
Như vậy dù mức sống có cao hơn trước, dù công nhân có được tham gia quản lý
thông qua đại biểu trong hội đồng xí nghiệp theo “chế độ tham dự” và “chế độ ủy
nhiệm”' nhưng họ vẫn là người làm thuê bán sức lao động, ý chí của chủ nghĩa tư bản
vẫn là quyền lực chi phối, tầng lớp “nhà quản lý” vẫn chỉ là kẻ phụ thuộc vào giới chủ.
Giai cấp công nhân vẫn luôn là lực lượng sản xuất cơ bản và trực tiếp, vẫn là giai cấp
tiên phong trong xã hội.
Sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân không thể chuyển vào tay một giai cấp hay
tầng lớp xã hội nào khác: Giai cấp công nhân là giai cấp của những người lao động ra
của cải vật chất trong lĩnh vực công nghiệp với trình độ kỹ thuật và công nghệ ngày
càng hiện đại. Sản phẩm thặng dư do họ làm ra là nguồn gốc chủ yếu cho sự giàu có
và sự phát triển của xã hội.
Giai cấp công nhân vừa là người lãnh đạo, đồng thời cùng với nông dân, trí thức và
các giai cấp, tầng lớp lao động khác họp thành lực lượng tổng hợp của quá trình thực
hiện sứ mệnh lịch sử đó.
Giai cấp công nhân Việt Nam đã và đang là lực lượng xã hội đi đầu trong công cuộc
đấu tranh giải phóng dân tộc và xây dựng đất nước. Trong điều kiện hiện nay chúng ta
phải xây dựng giai cấp công nhân Việt Nam tiên tiến, hiện đại, đáp ứng yêu cầu CNH,
HĐH, mở cửa, hội nhập với bên ngoài nhằm phát huy tốt nhất bản chất và những đặc
điểm của giai cấp công nhân.

Những đặc điểm chi phối quá trình xây dựng giai cấp công nhân Việt Nam trong
quá trình CNH, HĐH
Một là: Cuộc cách mạng khoa học và công nghệ phát triển rất mạnh mẽ làm cho lực
lượng sản xuất thế giới phát triển nhanh chóng càng tăng nhanh xu hướng quốc tế
hóa, khu vực hóa và càng làm cho xu thế phụ thuộc lẫn nhau trong cộng đồng quốc tế
về kinh tế, chính trị ngày càng rõ.Điều đáng chú ý là sự phụ thuộc lẫn nhau về kinh
tế bị chi phối bỏi các tổ chức, tập đoàn kinh tế khổng lồ của các nước tư bản
phát triển.Hiện nay, trong nền kinh tế thế giới có khoảng 3700 công ty xuyên quốc gia
thực thụ kiểm soát 80% hoạt động nghiên cứu và triển khai, 60% mậu dịch quốc tế,
40% sản lượng công nghiệp, 90% đầu tư trực tiếp từ nước ngoài.
Hai là: Giai cấp công nhân có sứ mệnh lịch sử thủ tiêu chế độ tư bản và tiền tư bản
chủ nghĩa; từng bước xây dựng xã hội mới - xã hội xã hội chủ nghĩa và cộng sản chủ
nghĩa; xóa bỏ áp bức bóc lột; giải phóng mình đồng thời giải phóng toàn nhân loại Sứ
mệnh này được thực hiện trên phạm vi thế giới với hai giai đoạn. Giai đoạn thứ nhất
giai cấp công nhân và chính đảng của nó tiến hành cuộc đấu tranh giành chính quyền,
trở thành giai cấp thống trị “giai cấp công nhân phải tự mình trở thành dân tộc”; giai
đoạn thứ hai, giai cấp công nhân liên minh với quảng đại quần chúng nhân dân do
đảng của giai cấp công nhân lãnh đạo tiến hành xây dựng chủ nghĩa xã hội và chủ
nghĩa cộng sản.
Quan hệ giữa các tộc người, các tôn giáo, các giai cấp, tầng lớp; các cộng đồng người
Việt Nam sống ở trong nước và nước ngoài, các thành phần kinh tế, các tổ chức chính
trị, xã hội; giải quyết tốt mối quan hệ giữa quá khứ và hiện tại, giữa bên trong và bên
ngoài, giữa truyền thống và hiện đại; phát huy được sức mạnh của các vùng trong
nước, sức mạnh tinh thần và vật chất để khai thác tốt nhất những tiềm năng vốn có
của dân tộc Việt Nam, con người Việt Nam, sức mạnh Việt Nam. Giai cấp công nhân là
một bộ phận trong dân tộc Việt Nam, bộ phận lãnh đạo cách mạng Việt Nam. Phải phát
huy sức mạnh to lớn của giai cấp công nhân Việt Nam trong sự nghiệp công nghiệp
hóa, hiện đại hóa. Tư tưởng rất quan trọng của Đại hội IX sắp tới là phát huy sức mạnh
đại đoàn kết toàn dân, phải phát huy những truyền thống tết đẹp của dân tộc trong quá
trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa vì mục tiêu dân giàu, nước mạnh, xã hội công

bằng, dân chủ văn minh. Điều này càng đặt ra cho chúng ta phải xây dựng giai cấp
công nhân Việt Nam như thế nào để xứng đáng với sứ mệnh lịch sử của mình, xứng
đáng với truyền thống vẻ vang của dân tộc trong thời kỳ phát triển mới của đất nước
Ba là: Nước ta đang xây dựng nền kinh tế hàng hóa nhiều thành phần theo cơ chế thị
trường có sự quản lý của Nhà nước theo định hướng xã hội chủ nghĩa. Quá trình công
nghiệp hóa, hiện đại hóa, giai cấp công nhân có sự biến đổi lớn về cơ cấu nghề nghiệp
và số lượng. Do đòi hỏi của nền sản xuất hiện đại trong điều kiện cách mạng khoa học
công nghệ, giai cấp công nhân thực sự là giai cấp tiên phong trong sự nghiệp xây
dựng chủ nghĩa xã hội.
Bốn là: Chúng ta không thể rập khuôn theo mô hình công nghiệp hóa mà các nước đi
trước đã đi. Cũng không nên hiểu công nghiệp hóa chủ yếu là xây dựng công nghiệp,
mà phải hiểu đây là sự chuyển nền kinh tế từ tình trạng lạc hậu, năng suất chất lượng
hiệu quả thấp, dựa vào phương pháp sản xuất nông nghiệp, lao động thủ công là chính
sang nền kinh tế có năng suất, chất lượng hiệu quả cao, theo phương pháp sản xuất
công nghiệp, dựa vào tiến bộ khoa học và công nghệ mới nhất; vì vậy công nghiệp hóa
phải đi đôi với hiện đại hóa. Như vậy kinh tế tri thức là vận hội để đẩy nhanh công
nghiệp hóa, hiện đại hóa.
Để có thể làm được việc đó, cần phải có đủ năng lực trí tuệ, có khả năng sáng tạo nắm
bắt và làm chủ các tri thức mới nhất của thời đại, phảI chủ động hội nhập quốc tế, phát
huy lợi thế so sánh của mình. Muốn vậy phải có kế hoạch đào tạo bồi dưỡng, xây
dựng đội ngũ người lao động nói chung, giai cấp công nhân nói riêng để phát triển đất
nước.
Như vậy chúng ta đã tìm hiểu những nét cần chú ý cả về sự tác động bên ngoài, của
nội lực bên trong; cả tình hình phát triển trong cơ chế thị trường hiện nay trong giai
đoạn công nghiệp hóa, hiện đại hóa với sự chuyển dần của thế giới sang nền kinh tế tri
thức. Những vận hội và thách thức này đòi hỏi chúng ta phải xây dựng đội ngũ giai cấp
công nhân Việt Nam có sự phát triển mới về chất.
Những nội dung quan trọng nhất để xây dựng giai cấp công nhân Việt Nam trong
điều kiện ngày nay.
Từ những đặc điểm đã được nêu ra trên đây, gắn với công nghiệp hóa, hiện đại hóa ở

nước ta phải thực hiện đồng thời hai nhiệm vụ : Chuyển kinh tế nông nghiệp sang kinh
tế công nghiệp và từ kinh tế công nghiệp sang kinh tế tri thức. Hai nhiệm vụ ấy phải
thực hiện đồng thời.
Một là: Xây dựng giai cấp công nhân Việt Nam tiên tiến, hiện đại, phát triển về số
lượng và nâng cao chất lượng, có khả năng nắm bắt khoa học hiện đại để xây dựng và
phát triển đất nước. Muốn vậy phải chăm lo phát triển nguồn nhân lực, nâng cao dân
trí, đào tạo nhân tài. Đẩy mạnh giáo dục đào tạo để cung cấp đủ yêu cầu về “công
nhân cổ vàng” và “công nhân cổ xanh” cho quá trình công nghiệp hóa-hiện đại hóa.
Có phương sách thích hợp để tuyển chọn đúng nhân tài và đào tạo “công nhân cổ
trắng”. Do ngân sách Nhà nước giành cho giáo dục thấp nên người dân phải tự trang
trải chi phí giáo dục quá lớn so với thu nhập của họ.
Về lâu dài, lao động nông nghiệp sẽ dần dần được chuyển sang công nghiệp và dịch
vụ, nhưng phải qua đào tạo.
Có thể nói đào tạo để phát triển giai cấp công nhân là một vấn đề vô cùng quan trọng
mà mỗi ngành mỗi cấp, mỗi cơ quan xí nghiệp cần có kế hoạch để thực hiện tốt nhất.
Trong những năm tới phải tăng mạnh đầu tư để phát triển giáo dục nhằm xây dựng thế
hệ người Việt Nam có bản lĩnh, có lý tưởng, có khả năng sáng tạo, làm chủ được tri
thức hiện đại, để phát triển đất nước.
Hai là: Giáo dục truyền thống đấu tranh cách mạng, chủ nghĩa yêu nước Việt Nam, ý
thức và vai trò sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân để thực hiện tốt các nhiệm vụ
trong quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa hội nhập với khu vực và thế giới. Điều
quan trọng là vừa kế thừa được tinh hoa của nhân loại nhưng phải giữ gìn phát huy
được bản sắc tốt đẹp của dân tộc, phát huy được nội lực, sức mạnh Việt Nam trong
quá trình phát triển.
Con người Việt Nam, giai cấp công nhân Việt Nam phải thấm sâu chủ nghĩa yêu nước
Việt Nam, đó là : có lòng tự hào dân tộc sâu sắc; có hoài bão khát vọng ý chí thực hiện
“dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh” vững bước tiến lên chủ
nghĩa xã hội; sẵn sàng làm mọi việc vì dân vì nước; không dung thứ với mọi hành động
xâm phạm lợi ích của Tổ quốc và nhân dân.
Để xây dựng giai cấp công nhân Việt Nam thấm nhuần chủ nghĩa yêu nước Việt Nam

cần áp dụng đồng bộ các giải pháp, đó là : giáo dục chủ nghĩa yêu nước cho toàn dân,
trọng điểm là thanh niên công nhân, thế hệ trẻ; không ngừng đẩy mạnh phong trào thi
đua yêu nước; xây dựng cơ sở vật chất kỹ thuật phục vụ giáo dục chủ nghĩa yêu nước;
xây dựng môI trường văn hóa trong giáo dục chủ nghĩa yêu nước; các tổ chức Đảng,
chính quyền, đoàn thể chính trị xã hội có kế hoạch giáo dục thường xuyên chủ nghĩa
yêu nước cho cán bộ, đảng viên, đoàn viên, hội viên.
Có thể nói có rất nhiều nội dung, nhưng nếu chúng ta triển khai tốt, làm tốt hai nội dung
trên đây, chắc chắn giai cấp công nhân Việt Nam sẽ phát huy được bản chất tiên tiến,
cách mạng, tính kỷ luật và bản chất quốc tế và sẽ làm tốt vai trò lãnh đạo, vai trò đi đầu
trong sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.
Ngô Tấn Phúc Hy