Thực phẩm chuyển gien và độc tố thực vật pps

Th
ực phẩm chuyển
gien và đ
ộc tố thực
vật




Written by Le Tien Dung
Friday, 04 August 2006 21:54
Hàm lượng độc tố thực vật là một yếu tố được nhiều
người quan tâm. Rất có thể trong quá trình thực hiện
kỹ thuật di truyền gien mới chuyển vào làm hư
hỏng/đột biến một hoặc vài gien khác của thực vật -
do một quá trình có tên gọi là đột biến thêm đoạn
(insertional mutagenesis).
Thực vật cung cấp
thực phẩm cho
chúng ta có khả
năng tạo ra hàng
lọat các hóa chất
khác nhau mặc dù
hàm lượng của
chúng đã được
giảm đi rất nhiều
trong quá trình
thuần giống, có
nhiều độc tố vẫn
còn tồn tại trong
chúng. Người ta lo

ngại rằng kỹ thuật
di truyền khi tạo
thực vật chuyển
gien có thể làm
tăng hàm lượng
của những độc tố
này nếu như sự
xâm nhập của gien
mới làm thay đổi
sự điều khiển
những gien liên
quan đến sản xuất
độc tố. Tổ chức
FDA khuyến cáo là
nên đánh giá hàm
lượng độc tố thực
vật ở tất cả các
giống mới kể cả
giống tạo bằng
Có thể lý giải được rằng, sự hư
hại về di truyền này có thể ngẫu
nhiên ảnh hưởng đến hàm lượng
độc tố mà thực vật sản xuất ra
bằng cách thay đổi quá trình
điều hòa và biểu hiện gien có liên quan đến sản xuất
độc tố đó. Thứ hai là nếu thực vật đó được gây biến
đổi bằng kỹ thuật di truyền nhằm gây ảnh hưởng lên
quá trình trao đổi chất bình thường của thực vật thì
bản thân nó sẽ ở trong trạng thái stress, và thực vật
trong trạng thái stress có thể tạo ra lượng độc tố cao

hơn. Tất cả những ảnh hưởng trên vẫn chưa được
phát hiện trong bất kỳ thực vật chuyển gien nào trên
thị trường hiện nay, tuy nhiên về mặt lý thuyết thì
những ảnh hưởng đó có thể xảy ra. Vì lý do này mà
tổ chức Thuốc và Thực phẩm Hoa kỳ khuyến cáo các
nhà phát triển thực vật chuyển gien cần đánh giá hàm
lượng độc tố tự nhiên cũng như chất đối kháng dinh
dưỡng trong thực vật chuyển gien và so sánh các
thông số này với thực vật không chuyển gien cùng
loài.
Hiện nay cũng có một số bằng chứng cho thấy những
ảnh hưởng trên cũng xảy ra ở những thực vật đư
ợc lại
tạo theo phương pháp truyền thống với hai lý do:
1) Các nhà chọn giống thực vật trong quá trình chọn
tạo giống kháng bệnh đã vô tình làm tăng hàm lượng
phương pháp
truyền thống và
bằng kĩ thuật di
truyền. Dũng Lê
một số hóa chất do chúng tạo nên.
2) Nhiều thực vật có mang một đoạn ADN tự nhiên
có khả năng di chuyển (transposable elements). Ở
những điều kiện nhất định, những yếu tố di truyển
này sẽ "nhảy" ra khỏi vị trí của nó và gắn vào một
một vị trí ngẫu nhiên khác trong hệ ADN của thực
vật và hiện tượng này có thể gây ra hiệu ứng "đột
biến thêm đoạn" như xảy ra với kỹ thuật di truyền.
Trong khi đó, khác với thực vật chuyển gien, các
giống mới được tạo ra bởi phương pháp truyền thống

thường ít khi được đánh giá về hàm lượng độc tố của
nó trước khi đưa ra thương mại hóa.
Đánh giá an toàn của các giống cây chuyển gien
Tổ chức Thuốc và Thực phẩm Hoa kỳ có lên một
danh sách các độc tố và chất đối kháng dinh dưỡng
thường gặp ở thực vật và đưa ra một bảng hướng dẫn
về "hàm lượng độc tố cho phép". Bảng tiêu chuẩn
này được áp dụng với tất cả các giống cây trồng mới.
Mức độc tố cho phép được xác định một phần dựa
trên những nghiên cứu độc tính (toxicology studies)
và một phần là dựa vào việc xác định hàm lượng độc
tố có trong các mẫu thực phẩm thông thường. Trong
một số trường hợp ranh giới an toàn giữa "hàm lượng
cho phép" và hàm lượng được coi là "độc" chỉ chênh
lệch nhau dưới 10 lần.
Tổ chức FDA khuyến nghị (nhưng không bắt buộc)
tất cả những nhà phát triển các giống cây chuy
ển gien
nên xác định hàm lượng độc tố và chất đối kháng
dinh dưỡng và so sánh nó với các giống cây thông
thường. Theo Novak và Haslberger (2000) phần lớn
các số liệu về độc tố được các nhà phát triển thực vật
chuyển gien cung cấp cho FDA và cơ quan quản lý
của EU thì các giống chuyển gien có hàm lượng độc
tố nằm trong giới hạn phát hiện thấy trên các giống
thông thường và sự khác biệt về hàm lượng độc tố
của cùng một giống cây được trồng ở các địa điểm
khác nhau cao hơn nhiều so với sự khác biệt giữa các
giống chuyển gien và không chuyển gien.