NHỮNG ĐIỀU VỞ LÒNG VỀ FTP ppt

NHỮNG ĐIỀU VỞ LÒNG VỀ FTP

PC World VN 12/97 Diễm Trang
Biết một ít về phương thức truyền file FTP (file transfer protocol)
và cách sử dụng nó sẽ giúp bạn dùng Internet nhanh và hiệu quả hơn.

FTP có nghĩa là gì? Bạn có thể lấy các chương trình bằng FTP nặc
danh; dùng trình duyệt Explorer hay Netscape Navigator để tìm file qua
FTP. Nhưng chưa có một giải thích nào về nó. Bài này có thể sẽ giải đáp
một phần những thắc mắc của bạn.

Hãy bắt đầu từ đâu

Trước hết là những tiền tố không bình thường mà các địa chỉ
Internet thường dùng và http:// không chỉ là một tiền tố duy nhất mà một
trình duyệt Web có thể hiểu được. Các tiền tố như telnet://, gopher:// và
ftp:// cho trình duyệt biết kiểu địa chỉ theo sau nó, vì thế trình duyệt biết
được cách dịch dữ liệu nó sẽ tìm.

Loại địa chỉ http:// hiện nay là phổ biến nhất. Về phương diện lịch
sử cũng như kỹ thuật, những site mà bạn có thể đến được bằng ftp:// cũng
không kém phần quan trọng. FTP (ftp:// là chữ viết tắt của File Transfer
Protocol, công cụ chú ý để chuyển file từ máy này sang máy kia từ khi
Internet ra đời.

Biết một ít về FTP là rất quan trọng cho bất kỳ ai dùng các trình
duyệt. Mặc dù bạn không nhận thấy nhưng FTP vẫn diễn ra hầu như mọi
khi bạn tải xuống một shareware hay một file từ mạng Internet, trình
duyệt đều dùng FTP để nói chuyện với máy chủ.

Một phiên đơn giản của FTP bắt đầu với hai mục tiêu, hãy gọi

chúng là C (client - máy khách hay máy nhận) và H (Host - máy chủ hay
máy gửi). Dưới sự điều khiển của một người của một người qua bàn phím
hoặc một công cụ tự đông như trình duyệt, C sẽ nói với H "C đây, ông có
dữ liệu tôi đang cần ở dạng một tệp tin đó, nó lưu tại thư mục //XYZ và
tên là tenfile.txt. Gửi cho tôi đi OK, được rồi, cảm ơn. Chào nhé."

Nếu bạn truy cập được đến một mạng nối với Internet và dùng
giao diện dòng lệnh (command-line interface), bạn có thể sử dụng FTP
qua những bước sau:

1. Đăng nhập vào mạng.

2. Tại dòng lệnh gõ ftp computername với computername là tên
của máy trong cùng mạng mà bạn muốn truy cập (chẳng hạn ftp) hoặc là
tên đầy đủ trên Internet. Ví dụ, bạn có thể gõ ftp ftp.std.com và sẽ đến
được một kho tàng văn học " điện tử"

3. Khi hệ thống hỏi tên bạn, hãy gõ vào anonymous, còn mật khẩu
là địa chỉ của máy bạn.

4. Gõ get theo sau là đường dẫn và tên file để lấy file về. Nên nhớ
rằng đối với các địa chỉ trên Internet, dấu phân cách giữa đường dẫn và
tên file không giống như ngoài DOS, thay vì dấu "\" nó lại là "/". Ví dụ,
khi ở địa chỉ ftp.std.com bạn có thể gõ get
obi/Gutenburg/stext91/moby.zip để có bản Moby Dick (nên nhớ là phải
chuyển qua chế độ binary bằng câu lệnh BIN trước khi lấy tệp zip).

5. Cuối cùng, gõ bye hoặc quit để thoát.

Từng bước một

Nếu để ý kỹ 5 bước trước một phiên ftp đơn giản nêu ở trên, bạn
sẽ thấy chúng không được thực hiện trong một lần mà nhiều lần, và không
có lần nào là vô nghĩa.

Điều quan trọng nhất là khi truyền file của ai đó không phải về
máy của bạn mà về thư mục hiện hành của mạng thì bạn vẫn phải làm một
bước nữa là chuyển file đó về đĩa cứng của mình để có thể mở bằng một
trình soạn thảo văn bản, Internet ấn hay thực hiện một thao tác nào đó.

Thứ hai, giả định là bạn đã biết computername của máy bạn sẽ
truy cập cũng như tên thư mục và tên file để bạn có thể với tới chúng.

Và cuối cùng là mọi thứ đều phải gõ từ bàn phím. Cho dù muốn
thoát khỏi cơ chế dòng lệnh để đến với Windows 95 hay thậm chí là
Windows 3.1 thì bạn vẫn phải dùng đến bàn phím. Sau đây là cách để bạn
lập lại mối quan hệ với bàn phím.

Có một cách đơn giản để bỏ qua các bước từ 1 đến 3, đó là dùng
trình duyệt Web. Hình 1 cho thấy cách Navigator trình bày thư mục
obi/Gutenberg/etext91 ở máy chủ ftp.std.com. Như bạn thấy, tên máy chủ
và đường dẫn được nhập vào dòng URL của Netscape Navigator ở phía
trên cửa sổ. Có một vài điều cần chú ý là :

Có thể bỏ qua tiền tố ftp:// khi gõ địa chỉ của một FTP site. Đối với
http://, cũng có thể bỏ qua khi kết nối với máy chủ Web thực sự.
Chữ G trong từ Gutenberg là chữ hoa. Về mặt này, FTP cũng
giống như các loại địa chỉ khác trên Internet, có sự khác biệt giữa chữ hoa
và chữ thường. Nếu bạn gõ gutenberg thì Netscape Navigator sẽ báo rằng
không có thư mục nào có tên như vậy.

Trong cửa sổ chính của Netscape Navigator bạn sẽ thấy danh
sách tất cả các file trong thư mục được yêu cầu. Tên file ở đây được đánh
dấu bằng icon theo cơ cấu của trang Web. Nếu có thư mục con, hình
tượng folder sẽ xuất hiện kế bên. Muốn tải xuống một file bạn chỉ cần
bấm vào tên siêu liên kết của nó.

Nên lưu ý là có nhiều file README chứa dạng thức và phần mở
rộng khác nhau. Hầu hết các thư mục trong FTP đều có một file chỉ mục
hoặc README cho bạn biết thông tin cần thiết về nội dung của thư mục.

Về phần mở rộng của file, chắc bạn đã quá quen với kiểu file.zip
(file nén có thể mở bằng những phần mềm chuẩn như PKZip và WinZip),
nhưng đối với những phần mở rộng khác đặc biệt là kiểu. Z thì sao?
Chúng ta sẽ không đi quá chi tiết vào phần này, đơn giản là phần lớn các
máy chủ trên Internet hiện đang dùng hệ điều hành Unix. Phần mở rộng
file là Z (hoặc có thể là gz) chỉ đặc trưng cho những file nén loại Unix mà
thuật toán rất giống với loại zip trong Thế giới PC. Do đó một file txt.Z
chỉ là file văn bản txt đã được nén (Z). Nhưng bạn đừng quá lo lắng, phiên
bản hiện hành của WinZip và các trình nén chạy trên Windows hiện nay
đều xử lý được những file Z một cách dễ dàng.

File nào, ở đâu?

Vẫn còn thắc mắc là bạn có thể dùng trình duyệt để tải xuống các
file từ máy chủ FTP, nhưng làm sao bạn có thể biết được file nào và lấy
nó ở đâu?

Đơn giản nhất dĩ nhiên là phải có ai đó (hoặc một bài báo, hoặc một
nguồn tin) cho bạn biết thông tin về tên file và địa chỉ, ví dụ như :" Có thể

tìm thấy qua anonymous FTP tại máy J trong thư mục XYZ" Anonymous
có nghĩa là bạn không cần phải có tên để đăng nhập khi muốn lấy file.

Với những máy đó bạn sẽ đăng nhập với tên anonymous và mật
khẩu là địa chỉ e-mail của bạn. Đừng lo lắng, sẽ chẳng có ai bán rẻ địa chỉ
thư tín của bạn đâu. Những nhà quản trị mạng FTP chỉ dùng nó để thông
kê về số người dùng và từ đâu truy cập đến máy của họ mà thôi.

Đôi lúc phải tìm một số thứ mà bạn không biết chúng ở đâu hoặc đã
biết nơi tìm chúng như shareware.com, nhưng mạng đã quá tải còn bạn thì
lại cần ngay thì sao? Dĩ nhiên là phải phụ thuộc vào phần mềm. Trong
trường hợp này chúng ta sẽ tìm hiểu Archie.

Hệ thống Archie được phát triển khi máy chủ chứa các file sẵn có
trên FTP không còn khả năng tìm chúng. Nguyên tắc này tương đối đơn
giản: thay vì phải tìm trên tất cả máy chủ của Internet, nay chỉ cần giữ chỉ
mục các file trên một số ít máy chủ tương ứng. Sau đó phần mềm Archie
phải tìm theo những chỉ mục đó (gọi là những server archie) rồi báo cho
bạn biết phải tìm phần mềm hay file bạn cần ở đâu.

Sau đây là một số cách để tìm kiếm bằng Archie và chúng ta chỉ đề
cập đến các chương trình chạy trên Windows .

Mục Servers cho fpArchie biết chỉ mục để tham vấn. Một danh sách
gồm hàng chục server Arche cho bạn biết địa chỉ Internet của chúng và cả
vị trí địa lý. Theo qui ước của Internet, bạn có thể chọn địa chỉ gần mình
nhất.

Nếu có một vài server Archie thích hợp với nơi bạn ở, cứ thử tìm
trong các server, nhiều khi bạn không thể truy cập đến server chỉ vì

nguyên nhân nào đó. Hơn nữa, dù các chỉ mục của chúng bị trùng nhau rất
nhiều, bạn vẫn có những kết quả tìm kiếm khác nhau trên các server
Archie khác nhau. ở cột On Host trong danh sách kết quả chỉ ra tên máy
có thể chứa các thư mục hay các file.

Tương tự như hộp thoại Find của Windows 95, bạn có thể sắp xếp
thứ tự theo nhiều kiểu bằng cách bấm vào tiêu đề các cột. Nó rất hữu ích
khi muốn tìm một file gần nhất, mới nhất hay một phiên bản có kích thước
nhỏ nhất.

Tại sao lại phải lo lắng chỗ lưu file?

Trên mạng, địa lý học chưa biến mất sao? Câu trả lời là trong giờ
hành chính (chủ yếu là từ 6 giờ sáng đến 7 giờ tối) nhiều máy chủ FTP
được dùng cho những mục đích riêng.

Mặc dù, máy chủ vẫn có thể đáp ứng yêu cầu của bạn là tải xuống 5
MB dữ liệu vào giờ cao điểm nhưng đừng lạm dụng quá. Hãy có ý thức và
tìm một máy chủ khác nằm khác múi giờ với địa phương của bạn.

Để biết máy chủ ở đâu, hãy nhìn vào tên của nó trong danh sách
fpArchie tìm được. Nếu kết thúc bằng com, edu hay org thì thường là ở
Mỹ. Những địa chỉ ngoài nước Mỹ lại thường kết thúc với hai ký tự
như :uk tượng trưng cho Vương Quốc Anh, za cho Nam Phi, tw cho Đài
Loan v v. Bạn có thể mở danh sách server Archie trong mục Servers của
fpArchies để tham khảo các domain nước ngoài.

Lấy mọi thứ

Trong hình 2 bạn có thể thấy rằng khi điểm sáng file rồi nhấn

phím phải chuột, một menu nhỏ sẽ xuất hiện. Tuỳ chọn phù hợp nhất có lẽ
là Retrieve, nó sẽ chuyển file đã chọn về máy của bạn.

Tuy nhiên có một vài hạn chế khi dùng fpArchie. Thứ nhất là
không thể lấy về một lần nhiều file. Thứ hai, FTP chỉ chuyển file đến cho
bạn. Nếu muốn gửi file phần mềm cho BBS nào đó trên Internet, làm sao
có thể chuyển nó từ máy của bạn đến những nơi khác trên Thế giới?

Một lần nữa lại cần đến phần mềm cứu nguy. Cái bạn đang cần sẽ
là chương trình FTP client. Một trong số đó là CuteFTP, xem hình . Giao
diện của nó giống như File Manager của Windows 3.x. Cửa sổ bên trái là
danh sách các file và thư mục trên máy bạn, bên phải là danh sách các file
trên máy chủ FTP mà bạn đăng nhập vào. Muốn chuyển một hay nhiều
file từ máy này sang máy kia chỉ cần điểm sáng chúng rồi kéo sang ô bên
kia.

Lưu ý, đừng cố kéo một file sang máy chủ FTP nếu bạn không
đăng ký với anonymous.

Trong trường hợp khác, nếu có quyền "write access" hợp pháp
trên máy chủ, chương trình CuteFTP sẽ cho phép bạn không chỉ chép file
vào đó mà còn có thể tạo hay xoá một thư mục - tính năng không thể thiếu
để phát triển mạng Web.

Hãy giữ nó đơn giản

Bài viết này có rối rắm không? nhiều điều khác về Internet còn
phức tạp hơn nhiều. Song với những công cụ thích hợp của Windows trên
mục tiêu, FTP không bị xếp vào số phức tạp đó. Hãy thử đi, bạn sẽ mở
cửa vào một Thế giới của shareware, tài liệu, văn học, nghiên cứu, thời sự

và những tài nguyên không giới hạn. Bất cứ điều gì, dù đang được cất ở
đâu trên trái đất này, bạn đều có thể với tới. Nó ở ngay trên máy của bạn.