'Chế ngự' tính bốc đồng
của trẻ nhỏ
Bên cạnh những đứa trẻ chậm rãi, làm việc thận trọng, nói năng từ
tốn, ta có thể gặp những đứa trẻ hành động tùy hứng, thiếu sự cân nhắc,
quyết định nhanh chóng và buông xuôi một cách dễ dàng. Trẻ không kiên
nhẫn để làm một việc từ đầu đến cuối, không “đi đến nơi về đến chốn”.
Trong sinh hoạt, trẻ gặp nhiều khó khăn khi không cẩn thận. Suy nghĩ
bộp chộp nên dễ làm hỏng việc của mình và của người khác. Trong học tập,
trẻ nôn nóng để mau chóng đạt kết quả mà không cần biết mình đã làm
đúng, đã cố gắng hết sức chưa. Trẻ không lường trước được những khó khăn
nên khi gặp trục trặc trẻ rất mau chán nản.
Không thể đòi hỏi một sự chín chắn từ một đứa trẻ mới lớn, nhưng
nếu ta kiên trì cùng trẻ luyện tập thì trẻ sẽ bớt bốc đồng. Rèn luyện sự thận
trọng và tính kiên nhẫn, trẻ sẽ thành công hơn trong cuộc sống. Cần nhớ,
khen trẻ kịp thời là một việc làm cần thiết của bố mẹ. Nhưng khen vừa phải,
thích hợp với từng thành tích mà trẻ đạt được. Tâng bốc, quá khen có thể
làm trẻ quá hăng hái và dễ bị tính bốc đồng. Trẻ thường ham thành tích mà
quên mất những rủi ro không lường trước.
Cần tập cho trẻ biết tự kiềm chế sự hiếu thắng, chế ngự sự nôn nóng
“đánh nhanh thắng nhanh” và biết nhẫn nại chờ đợi thành công. Muốn đạt
được điều đó, bố mẹ nên cùng con lập kế hoạch hành động cụ thể, càng cụ
thể càng tốt. Để cho trẻ tự liệt kê các tình huống có thể xảy ra, đề ra các
phương án giải quyết. Sau đó sẽ từ từ thực hiện từng bước nhỏ và biết nghe
ngóng, chờ đợi.
Luyện tập sự kiên trì, nhẫn nại có thể thông qua các trò chơi. Ví dụ
như lego là một trò chơi đòi hỏi sự tỉ mỉ và sáng tạo. Chơi cờ giúp trẻ thận
trọng và dự đoán được suy nghĩ của đối phương. Câu cá là một trò chơi giải
trí tốt, tạo cho trẻ tính kiên trì, biết chờ đợi một cách tự nguyện…
Trẻ bốc đồng thường bỏ qua những cảm giác của mình và của người
khác. Trước khi hành động, trẻ thường hồi hộp, hiếu thắng. Thậm chí trẻ còn
cảm thấy được sự lo lắng về sự thất bại của mình, nhưng trẻ thường phớt lờ
cảm giác đó. Trẻ không quan tâm, không để ý đến cảm giác lo sợ hay khó
chịu của người khác trước hành động xốc nổi của mình.
Cần giúp trẻ biết cân nhắc trước khi hành động. “Nếu con quyết định
làm việc đó thì con sẽ được gì và mất gì? Con đã tận dụng hết thời gian cho
phép để suy nghĩ trước khi hành động chưa?”. Khi trẻ chia sẻ những dự định
của mình, bố mẹ không nên vội vàng phủ nhận, phản bác. Hãy tế nhị đón
nhận những thông tin với thái độ thực sự quan tâm. Cùng trẻ phân tích khó
khăn và thuận lợi, mạnh dạn nói với trẻ cảm giác lo lắng hay tin tưởng của
mình, nhằm khích lệ sự bộc lộ ý nghĩ và tâm trạng của trẻ. Sẵn sàng góp ý
để trẻ tự tin hơn với quyết định của mình.
Trẻ bốc đồng thường hối hận về những quyết định và hành động nông
nổi của mình. Thậm chí chúng bị dằn vặt, đau khổ vì những sai lầm đáng
tiếc. Vì thế, bố mẹ không nên nhắc đi nhắc lại những chuyện đã qua. Trẻ bốc
đồng vốn dễ nóng nảy, nên không chịu được sự phê bình không đúng nơi
đúng lúc. Nếu bố mẹ làm mất lòng tin, trẻ càng tự quyết nhiều hơn và hậu
quả sẽ nặng nề hơn.
Trẻ bốc đồng thường hiếu thắng. Vì vậy, để chế ngự tính bốc đồng
của trẻ, bạn cần kiên trì, nhẫn nại. (Ảnh minh họa).
Khi có một vấn đề cần giải quyết có liên quan đến trẻ, bố mẹ công
khai bàn bạc và cho trẻ tham gia ý kiến. Phải lật đi lật lại một vấn đề để trẻ
thấy rằng mọi người rất thận trọng. Cho trẻ thấy người lớn, tuy đã trưởng
thành nhưng vẫn phải chuẩn bị, bàn bạc cẩn thận trước khi thực hiện một
công việc.
Tính bốc đồng không thể tự mất đi mà đòi hỏi phải có sự luyện tập để
giảm dần. Không có bài học nào hiệu quả bằng những kinh nghiệm của
chính những đứa trẻ. Trẻ nhận ra được những sai sót của mình trong khi vội
vã, trẻ sẽ rút ra được bài học cho chính mình. Những đứa trẻ mới lớn thường
trải qua một giai đoạn nông nổi để trưởng thành. Bố mẹ đừng quá hốt hoảng
và buông xuôi khi thấy con mình làm việc một cách hời hợt, cẩu thả, không
tới nơi tới chốn. Hãy luôn đứng bên cạnh con, giúp con bình tĩnh và tự tin
hơn.
Trẻ bốc đồng có thể có nhiều cơ hội để thử thách và rèn luyện. Và
chúng là những đứa trẻ ham chiến thắng. Nếu được sự hỗ trợ kịp thời của bố
mẹ thì cơ hội thành công của trẻ nhiều hơn những đứa trẻ quá thận trọng,
không dám nghĩ, dám làm.