Dạy con nghệ thuật đón nhận và đưa ra lời khen ngợi doc

Dạy con nghệ thuật đón nhận và
đưa ra lời khen ngợi




Đón nhận và đưa ra lời khen là một kỹ năng xã hội, một nghệ thuật
ứng xử thanh lịch mà mọi người đều cần phải học. Dạy con đưa ra và đón
nhận lời khen một cách hợp lý sẽ giúp trẻ có được sự tôn trọng của người
khác, biết cách hoàn thiện bản thân và được đánh giá cao hơn trong xã hội.
Sự chân thành chính là chìa khóa vàng của mọi lời khen ngợi. Bày tỏ
thiện chí, sự tán thành đối với người khác thông qua những gì họ đã làm
cũng là một cách hiệu quả thể hiện sự khen ngợi. Một lời khen xuất phát từ
trái tim người đưa ra sẽ tác động đến trái tim người đón nhận nó. Những lời
khen luôn được nghi nhớ rất lâu, nó có thể mang lại niềm vui, hạnh phúc,
truyền cảm hứng và mang lại nhiều điều tuyệt vời hơn nữa.
Đối với trẻ nhỏ
Một em bé sẽ bày tỏ sự tán thành của mình bằng tất cả những biểu
hiện trên cơ thể. Nụ cười, ánh mắt bừng sáng chính là những cách bé thể
hiện lời khen ngợi hoặc hứng thú với những điều xung quanh. Đồng thời, em
bé cũng rất thông minh khi bày tỏ nỗi thất vọng của mình trước sự vô tình
hay thiếu thiện chí của bạn.
Khi bé bắt đầu lớn lên và biết cách thể hiện cảm xúc của mình thông
qua từ ngữ, nếu bé được nghe nhiều lời yêu thương, khen ngợi và đánh giá
cao từ người khác, bé sẽ quen với điều này và tự học cách đưa ra lời khen
ngợi một cách tự nhiên nhất.
Trẻ nhỏ thường học cách khen ngợi và khuyến khích theo từng cột
mốc khác nhau. Những lời khen ngợi đầu tiên bé nhận được thường là từ cha
mẹ, ông bà và đó thường là những lời chân thành nhất. Khi lớn lên, trẻ sẽ bắt
đầu nhận được lời khen ngợi từ các thành viên khác trong gia đình, bạn bè

và xã hội. Không ít bé tỏ ra xấu hổ hay vô cảm trước những lời khen ngợi
mà mình nhận được. Đây là điều thường gặp ở nhiều trẻ em và chính vì vậy,
phụ huynh cần dạy con mình biết cách đón nhận lời khen một cách lịch sự.
Không nhất thiết bạn phải ép con mình nói “Cảm ơn” sau khi nhận
được mọi lời khen từ người khác. Khi bé còn nhỏ, trong những lúc bé được
người khác khen ngợi, bố hoặc mẹ có thể thay bé đưa ra những lời đáp như
là một cách noi gương cho trẻ học theo. Một cách khác là phụ huynh có thể
mỉm cười hoặc gật đầu tỏ ý tán thành lời khen ấy và để đích thân bé tự nói ra
lời cảm ơn. Nhưng điều này không hề dễ dàng với các bé, thông thường các
bé có thể phản ứng nói lời cảm ơn trước những lời khen ngợi khi bé được 4,
5 tuổi và có thể muộn hơn.
Một vài điểm cần lưu ý
• Trẻ cần học được cách nói lời cảm ơn sau khi nhận được lời khen.
• Đừng bao giờ ép buột trẻ phải miễn cưỡng bày tỏ lời cảm ơn trước
một lời khen mà hãy dạy cho trẻ thể hiện mọi thứ một cách thật tự nhiên.
• Thông thường, sự xấu hổ hay e thẹn cũng là một cách tích cực đáp
lại lời khen ngợi. Bạn có thể để bé phản ứng tự nhiên như vậy cho đến khi
bé lớn hơn một tí.
Trẻ từ 6 đến 8 tuổi
Đây là độ tuổi trẻ hoàn toàn có thể sẵn sàng đưa ra lời cảm ơn ngay
sau khi nhận được lời khen từ một ai đó. Hãy bắt đầu từ các thành viên trong
gia đình, bạn hãy nhẹ nhàng nhắc nhở trẻ đưa ra lời cảm ơn khi được khen
ngợi. Hãy nói với trẻ rằng “Đây là lúc con nên nói lời cảm ơn” hoặc “Con có
muốn cảm ơn vì lời khen thật tuyệt mà con vừa nhận được không?”. Tất cả
những điều này đều phải mang tính chất hướng dẫn nhẹ nhàng, tự nhiên và
tuyệt đối không được ép buột trẻ phải tuân theo nó như một nguyên tắc.
Trẻ từ 7 – 8 tuổi sẽ có ý thức cao hơn về các phép tắc xã giao và các
mối quan hệ xã hội. Chính vì vậy, bạn có thể hướng dẫn điều này một cách
rõ ràng, cụ thể hơn. Đưa ra những cách cư xử mẫu mực và giúp trẻ rèn luyện
theo cũng là bài học thú vị dành cho lứa tuổi này. Bạn hãy thử đưa ra nhiều

lời khen theo những cách khác nhau, trong những điều kiện khác nhau để trẻ
có thể trực tiếp đưa ra những phản hồi thích hợp. Sau đó, sự uốn nắn của bạn
luôn cần thiết để trẻ hoàn thiện cách ứng xử của mình.
Một trò chơi thú vị khác có thể giúp bé học được kỹ năng này rất
nhanh là bạn hãy viết các tình huống ra những tờ giấy nhỏ và cho vào một
chiếc lọ. Sau đó, bé sẽ chơi trò bốc thăm và đưa ra những cách phản hồi
trong từng tình huống cụ thể (chẳng hạn “Nếu có một người bạn mặc một
chiếc áo đẹp thì con sẽ khen như thế nào?” hay “Con sẽ nói gì nếu bác hàng
xóm khen con là một cô bé ngoan?”…). Những trò chơi này rất đơn giản
nhưng lại rất hiệu quả trong việc dạy con bạn một vài kỹ năng xã hội đòi hỏi
sự khéo léo và tinh tế.
Nếu bạn biết con mình sắp đến một nơi hoặc sắp tham gia vào một sự
kiện mà trẻ có thể được khen ngợi, hãy hướng dẫn và nhắc nhở trẻ một cách
cụ thể về cách cư xử và nhất là cách đón nhận những lời khen đặc biệt thật
lịch sự và khéo léo. Trên thực tế, có rất nhiều người lớn tỏ thái độ khó chịu
khi thấy trẻ con có những phản ứng tiêu cực sau khi đón nhận lời khen của
họ. Vì vậy, hãy dạy cho con bạn ít ra cũng phải nở một nụ cười sau khi nghe
một lời khen mà bé không mấy hào hứng. Hãy tôn trọng cảm xúc của trẻ,
đừng bắt trẻ phải nói lời cảm ơn trước những lời khen mà trẻ không thích,
trong trường hợp này, một nụ cười nhẹ nhàng cũng đủ là sự đáp trả lịch sự
rồi.
Mặc khác, trẻ cần được chỉnh đốn nếu có thái độ thô lỗ sau khi nhận
được một lời khen. Tuy nhiên, bạn tuyệt đối không được tỏ ra tức giận hoặc
la mắng cách cư xử của trẻ, hãy nhẹ nhàng nói với trẻ rằng mọi lời khen đều
xứng đáng được tôn trọng và cần được đáp trả bằng một thái độ tích cực.
Một vài điểm cần lưu ý:
• Ở trường, con bạn sẽ học được cách đưa ra và đón nhận lời khen.
• Hãy tạo điều kiện cho trẻ thực hành thông qua các tình huống cụ
thể.
• Nếu con bạn nhút nhát và hay xấu hổ khi nghe lời khen ngợi, hãy

dạy trẻ cách mỉm cười lịch sự.
• Nếu trẻ có phản ứng không tích cực sau khi được khen ngợi, đừng
để trẻ tùy tiện bày tỏ cảm xúc mà hãy nhẹ nhàng uốn nắn trẻ.
Trẻ từ 9 đến 12 tuổi
Ở tuổi này, hầu hết các bé đều có ý thức xã hội rất cao, các bé sẽ cảm
thấy thú vị khi được ai đó khen ngợi cũng như khi dành lời khen ngợi cho
người khác. Lúc này, bé đã được tiếp xúc khá nhiều với những bài học về
cách đưa ra và đón nhận lời khen, công việc của trẻ là áp dụng những gì
mình được học một cách linh hoạt và hiệu quả nhất.
Đây là độ tuổi trẻ cần biết cách đưa ra những lời khen thích hợp khi
người khác đạt được một thành tích tốt nào đó. Hãy dạy cho con bạn cách
đưa ra những lời khen chân thành, những cảm nhận của trẻ về những gì
người khác làm được. Tất nhiên, mọi thứ đều phải xuất phát từ tình cảm và
sự ngưỡng mộ thật lòng. Một lời khen ngợi đơn giản nhưng chân thành sẽ
mang lại hiệu quả tích cực hơn rất nhiều so với những lời khen ngợi màu mè
nhưng sáo rỗng.
Hãy dạy cho con bạn những cách cư xử khéo léo nhất trong việc đưa
ra và đón nhận lời khen, mỗi độ tuổi đều cần có những bài học nhất định và
đừng chần chừ trong việc dạy cho trẻ về điều này. Cũng như những kỹ năng
khác, việc cho và nhận lời khen rất cần được học tập và rèn luyện bởi nó ảnh
hưởng rất lớn đến hình ảnh con bạn trong mắt người khác.
Đối với những đứa trẻ bước vào trung học, trên cơ sở những nền tảng
được giáo dục từ nhỏ, trẻ sẽ biết cách đưa ra những phản hồi đa dạng và
linh hoạt hơn bởi lúc này trẻ đã nhận thức được động cơ của những lời khen
ngợi từ người khác.
Một khi bạn đã dạy được cho con mình cách đưa ra những lời khen
ngợi đúng đắn, chân thành và đón nhận lời khen một cách lịch sự, chu đáo
có nghĩa là bạn đã chuẩn bị cho trẻ một hành trang quan trọng để con bạn có
thể tự tin bước vào xã hội và gặt hái thành công.
Một vài điểm cần lưu ý:

• Ở lứa tuổi này, trẻ sẽ học được rất nhiều từ xã hội bên ngoài.
• Khi trẻ đã đủ lớn, không nhất thiết bạn phải dành những lời khen
ngợi như lúc nhỏ, chỉ cần sự ghi nhận của bạn về những gì trẻ làm được
cũng đủ là một lời khen quý giá.
• Hãy tin tưởng vào những gì con bạn học được, trên nền tảng ấy, bé
sẽ phát triển và hoàn thiện kỹ năng xã hội cho riêng mình.