Lồng bẫy cải tiến – Nghề khai thác bền vững pdf

Lồng bẫy cải tiến – Nghề khai thác bền
vững



Năm 2010, Sở Khoa học và công nghệ tỉnh Quảng Ngãi
thực hiện dự án “Hỗ trợ và tiếp nhận công nghệ khai thác
hải sản bằng lồng bẫy cải tiến cho ngư dân khu kinh tế
Dung Quất và vùng ven” do thạc sỹ Nguyễn Trọng Thảo -
giảng viên bộ môn Công nghệ khai thác thuỷ sản trường
Đại học Nha Trang làm chủ nhiệm. Mục đích của dự án là
hỗ trợ cho ngư dân tiếp cận và sử dụng một số mẫu lồng
bẫy cải tiến do Th.s Nguyễn Trọng Thảo nghiên cứu và ch
ế
tạo.
Nguồn lợi hải sản hiện nay đang suy giảm nghiêm trọng do
phần lớn lượng tàu nhỏ khai thác ven bờ và sử dụng ngư c
ụ
không có tính chọn lọc cao, thậm chí mang tính huỷ diệt
như khai thác bằng thuốc nổ, châm điện… Trong khi nghề
lồng bẫy ở nước ta đã có từ lâu đời, khai thác nội đồng và
ven biển nhưng hiệu quả chưa cao mặc dù gần đây ngư dân
đã áp dụng một số mẫu lồng bẫy của nước ngoài. Lồng bẫy
cải tiến do Th.s Nguyễn Trọng Thảo nghiên cứu và chế tạo
có thể xếp gọn được, khai thác mang tính chọn lọc cao và
hiệu quả sẽ là nghề sinh kế lâu dài, góp phần giải quyết
công ăn việc làm, xoá đói giảm nghèo cho ngư dân khai
thác ven bờ và chính là cơ sở cho việc chuyển đổi cơ cấu
nghề khai thác mang tính bảo vệ môi trường sinh thái biển.

Lồng bẫy cải tiến có cấu tạo đơn giản gồm khung lồng

bằng sắt ø5 hoặc ø6, lưới bao lồng, dây liên kết. Vật liệu
chế tạo dễ tìm, giá thành phù hợp với điều kiện của ngư
dân. Lồng bẫy cải tiến có các hình dạng như hình chữ nhật,
hình tròn, hình bán nguyệt… Tuỳ thuộc vào ngư trường
đánh bắt, đối tượng đánh bắt mà thiết kế và chế tạo lồng có
hình dạng cho phù hợp.


1- chốt giữ, 2- miệng hom, 3- lưới hom 4- hộp mồi, 5- chốt
xoay, 6- dây liên kết
Khi đến ngư trường đánh bắt, ngư dân tiến hành thả lồng
bẫy. Tốc độ tàu khi thả lồng đạt 4 – 5 hải lý/giờ, nhằm thả
căng dây triên để giữ khoảng cách các lồng. Khi thả lồng
phải đảm bảo nguyên tắc lồng được thả bên mạn phải tàu
theo thứ tự từ phải qua trái và tuân theo nguyên tắc chiếc
nào xếp trước sẽ được thả trước. Thời gian thả 1 dây lồng
(150 chiếc/dây) khoảng 10 – 15 phút.
Trước khi khai thác cần chuẩn bị đủ lượng mồi, mồi được
sử dụng gồm các loại cá, tôm được bảo quản lạnh. Khi tàu
ra đến ngư trường ngư dân xắt mồi nhỏ và cho vào túi đ
ựng
mồi hoặc hộp đựng mồi, mồi được sử dụng trong khoảng
thời gian 48 giờ sau đó sẽ được thay thế bằng mồi mới.
Kiểm tra lồng, xếp lồng lên boong và dưới hầm theo thứ tự
từ dưới lên trên và từ phải qua trái.
Sau khi thả hết lồng trên tàu cần điều động tàu đến một vị
trí thuận lợi có thể kiểm soát được các vàng lồng đã thả.
Sau 4 – 5 giờ thả lồng tiến hành kéo lồng và thu vớt sản
phẩm khai thác được. Lồng sẽ được kéo lên từ bên mạn
phải tàu và cần 1 người đứng tời, 1 người giật khuyết dây

thẻo thu và chuyển lồng, 1 người thu sản phẩm và sắp xếp
lồng.
Để đánh giá hiệu quả đánh bắt của lồng bẫy cải tiến, ngày
27/05/2010, dự án đã tổ chức chương trình khảo sát v
à khai
thác thử nghiệm bằng lồng bẫy cải tiến tại xã Bình Châu,
huyện Bình Sơn, tỉnh Quảng Ngãi. Qua chương trình này
dự án đã hỗ trợ cho ngư dân Trương Đình Hải trú tại thôn
An Hải, xã Bình Châu, huyện Bình Sơn 200 chiếc lồng bẫy
cải tiến các loại với tổng giá trị 30 triệu đồng nhằm khảo
sát, đánh giá nguồn lợi hải sản tại vùng biển rạn xã Bình
Châu. Đồng thời kiểm nghiệm hiệu quả đánh bắt của lồng
bẫy cải tiến để từ đó xác định ngư trường khai thác hợp lý
và các kiểu lồng bẫy cải tiến hiệu quả tại các vùng bi
ển tỉnh
Quảng Ngãi. Kết quả khai thác thử nghiệm ban đầu cho
thấy, lồng bẫy cải tiến có khả năng khai thác được cua, ghẹ
các loại, các loài cá sống rạn như cá mú, cá đổng… tại các
vùng biển có đáy không bằng phẳng, nhiều đá, san hô,
nhiều rong… và không thể sử dụng lưới khai thác được.
Lồng bẫy cải tiến là nghề khai thác hải sản thân thiện với
môi trường, góp phần bảo vệ tài nguyên biển và là cơ sở
chuyển đổi phương tiện khai thác bền vững. Hơn nữa lồng
bẫy cải tiến có giá thành rẻ, ngư dân có thể tự chế tạo bằng
vật liệu dễ kiếm.
Mạnh Hùng